Đây thôn Vĩ Dạ được viết trong sự xúc động của Hàn Mặc Tử lúc thu được tấm bưu thiếp của Hoàng Cúc. Bài văn Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ sẽ giúp các em cảm thu được tình yêu tha thiết của thi sĩ với tự nhiên và con người xứ Huế, cùng với đó là nỗi âu lo, phấp phỏng của thi sĩ trước một tương lai chia li.
Mục Lục bài viết:
1. Dàn ý
2. Bài mẫu số 1
3. Bài mẫu số 2
4. Bài mẫu số 3
5. Bài mẫu số 4
6. Bài mẫu số 5
7. Bài mẫu số 6
8. Bài mẫu số 7
9. Bài mẫu số 8
10. Bài mẫu số 9
11. Bài mẫu số 10
Đề bài: Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
5 bài văn mẫu Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
I. Dàn ý Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ (Chuẩn)
1. Mở bài:
– Giới thiệu về bài thơ
2. Thân bài:
* Cảm hứng sáng tác:
– Được lấy cảm hứng từ bức bưu ảnh được cho là của Hoàng Cúc gửi tặng.
– Làm sống dậy những kỉ niệm về Vĩ Dạ và khát khao được giao cảm với cuộc đời của Hàn Mặc Tử.
* Khổ thơ đầu:
– Là bức tranh phong cảnh và con người Vĩ Dạ:
– Mở đầu bài thơ bằng câu hỏi, “Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?”
+ Nghe như tiếng trách cứ của người Vĩ Dạ với thi sĩ nhưng thực ra là lòng tự hỏi lòng.
+ “về chơi”: thân thiết, trở về nơi chốn thân yêu…(Còn tiếp)
>> Xem cụ thể Dàn ý Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ tại đây.
II. Bài văn mẫu Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
1. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 1 (Chuẩn):
Hàn Mặc Tử là thi sĩ tiêu biểu trong phong trào thơ mới. Ông là một thi sĩ tài hoa nhưng lại mang trong mình căn bệnh phong hiểm nghèo, chính vì vậy, thơ của ông luôn có hai toàn cầu, một là tươi mới trong trẻo, một là ma quái, kinh dị. Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ là bài thơ nổi tiếng trong tập Thơ Điên của ông, được viết vào năm 1938. Bài thơ là bức tranh thôn quê Vĩ Dạ vừa yên bình vừa tươi đẹp, lồng ghép vào đó là một tình yêu tha thiết và niềm khát khao được giao cảm với cuộc đời của Hàn Mặc Tử.
Đây thôn Vĩ Dạ được khơi cảm hứng từ một tấm bưu ảnh vẽ cảnh vườn tược sông nước được cho là của Hoàng Cúc gửi ra cho ông. Bức ảnh đó đã làm sống dậy những kỉ niệm của Hàn Mặc Tử về Vĩ Dạ – một xóm nhỏ ven sông Hương, nơi lưu giữ tuổi học trò của thi nhân cũng là nơi có bóng hình người con gái ông thương nhớ. Và hơn thế, nó đã làm sống dậy khát khao được giao cảm với cuộc đời của ông, bởi lúc đó, ông đang ở Phú Yên và đang bị bệnh tật dày vò.
Có nhẽ vì được sáng tác trong hoàn cảnh đặc trưng như thế nên ngay đầu bài thơ, Hàn Mặc Tử đã mở lời bằng một câu hỏi:
“Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?”
Nghe câu thơ nhưng mà người ta như nghe được tiếng người thôn Vĩ đang hờn trách thi nhân, đang mời gọi thi nhân về với Vĩ Dạ. Thế nhưng, đây lại chỉ là một câu hỏi lòng tự hỏi lòng của thi sĩ, bởi ông đang sống trong nỗi nhung nhớ và niềm khát khao được trở về Vĩ Dạ. Hàn Mặc Tử ko phải tới thăm Vĩ Dạ nhưng mà là “về chơi”, bởi Vĩ Dạ là chốn thân yêu, là nơi nhưng mà thi sĩ gắn bó bằng cả tâm hồn. Ông đã làm một cuộc hành trình bằng tâm tưởng để quay trở lại Vĩ Dạ, để ngắm:
“Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Thi sĩ say sưa trong cảnh vườn Vĩ Dạ, trong những khoảnh khắc yên bình, êm dịu của tâm hồn. Bức tranh Vĩ Dạ được mô tả từ xa tới gần, từ cao xuống thấp, mỗi góc độ một vẻ đẹp nhưng đểu rất thơ mộng và tràn trề sức sống. Điểm nhìn trước tiên của thi sĩ bắt gặp là hình ảnh của nắng sớm trên những hàng cau.
“Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên”
Điệp từ “nắng” gợi lên một ko gian tràn trề sắc vàng rực rỡ của nắng mãi. Đó là thứ ánh nắng trong trẻo, tinh khôi của buổi sớm, xinh tươi và thật dịu dàng! Nắng trên hàng cau cũng là thứ ánh nắng rất đặc trưng của Vĩ Dạ bởi Vĩ Dạ vốn nổi tiếng với những vườn cau xanh mướt. Những hàng cau cao vút, thẳng tắp luôn vươn mình đón ánh mặt trời, là loài cây trước tiên đón ánh nắng mặt trời của Vĩ Dạ. Tả nắng hàng cau nhưng Hàn Mặc Tử dường như đã làm sống dậy cả một buổi sớm mai tinh khôi và mát lành của xứ Huế mộng mơ.
Bài văn mẫu Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ đầy đủ, cụ thể
Trong ánh nắng sớm tinh khôi đó là hình ảnh của khu vườn xanh mát:
“Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc”
Chỉ là khu vườn của “người nào” phiếm chỉ bởi đó là khu vườn sống trong tâm tưởng của thi sĩ. Cùng với tính từ “mướt” và lối so sánh “xanh như ngọc” đã khiến người đọc có thể cảm thu được sự sống động, lung linh của khu vườn Vĩ Dạ. Tính từ “mướt” được đặt trong câu thơ vô cùng tinh tế, nó đã gợi lên hình ảnh một vườn cây trái mỡ màng, xanh tươi, mơn mởn. Những cành cây, nhành lá còn đang vương những giọt sương đêm óng ánh. Có nhẽ vì thế nhưng mà Hàn Mặc Tử đã so sánh “xanh như ngọc”. Khu vườn đẫm sương đêm lại được mặt trời chiếu rọi lung linh như một khối ngọc khổng lồ. Lời thơ bay bổng ko chỉ gợi lên hình ảnh của khu vườn nhưng mà còn gửi vào trong đó lời trằm trồ, truyền tụng của thi sĩ với cảnh vườn Vĩ Dạ.
Say sưa với cảnh vườn, nhưng càng say hơn là hình ảnh của:
“Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Câu thơ ko phải lời tả thực nhưng mà là một nét vẽ làm mới của thi nhân. Khuôn mặt người nhấp nhoáng sau lớp lá trúc, hòa cùng tự nhiên, khiến cả khu vườn của Vĩ Dạ bỗng chốc trở thành ấm áp, có sinh khí tới lạ thường.
Thi sĩ để khuôn mặt người nhấp nhoáng sau lớp lá trúc che ngang gợi ra nét thẹn thùng, e ấp, nét kín đáo rất riêng của con người xứ Huế. “Mặt chữ điền” là khuôn mặt phúc hậu, được thi nhân lấy ý từ trong câu ca dao thân thuộc của người dân Huế:
“Mặt em vuông tựa chữ điền
Da em thì trắng, áo đen mặc ngoài
Lòng em có đất có trời
Có câu nhân nghĩa có lời thuỷ chung”
Câu thơ mang đậm phong vị dân gian và hơn thế, nó còn gợi ra cả vẻ đẹp tâm hồn của con người xứ Huế.
Bốn câu thơ đầu là bức tranh phong cảnh vườn tược xứ Huế thơ mộng, ấm áp và giàu sức sống. Đằng sau bức tranh đó là tâm hồn gắn bó tha thiết với miền quê Vĩ Dạ của thi sĩ đồng thời là khát khao được giao cảm với cuộc đời. Sâu thẳm bên trong lời thơ là nỗi buồn lúc nuối tiếc lúc vẻ đẹp kia chỉ còn trong hoài niệm còn thi nhân thì đang phải xa cách với cuộc đời. Đoạn thơ cũng trình bày nỗ lực canh tân thơ Việt của Hàn Mặc Tử lúc ông mang vào thơ những hình ảnh và ngôn từ rất đỗi mộc mạc, giản dị, thân thiện.
Cảnh thôn Vĩ Dạ ko hề tĩnh tại nhưng mà có sự chuyển động, từ cảnh vườn tược Vĩ Dạ chuyển sang cảnh sông nước mây trời:
“Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Bức tranh mây trời nước phóng khoáng mở ra, quang cảnh xinh tươi, thơ mộng đúng như cái chất thơ của xứ Huế. Nhịp thơ chậm đều gợi lên sự yên bình, yên ả. Một dòng Hương giang đẹp tới yên ắng dưới trăng trong đêm tịch mịch.
Hoà vào quang cảnh đó là tâm trạng của người thi nhân được gửi gắm kín đáo qua nghệ thuật tả cảnh ngụ tình.
“Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay”
Thi sĩ đã dùng giải pháp nhân hoá gió và mây thành hai con người. Thế nhưng hai con người đó lại chẳng cùng đường như vẫn thường thấy nhưng mà lại đang trong cảnh chia ly đôi ngả “gió theo lối gió, mây đường mây”. Đây phải chăng là ẩn dụ cho mối tình đơn phương của thi sĩ trong sự xa cách vời vợi và cả sự cách trở bởi bệnh tật với cuộc đời đã làm cho ông cảm thấy thật lẻ loi, lẻ loi. Nỗi xót xa, nỗi buồn đó đã thấm sang cả cảnh vật làm cho mây và gió cũng mang đậm một nỗi buồn sâu thẳm.
Nỗi buồn đó còn được gửi cả vào dòng sông, dòng Hương giang lững lờ. Nhìn dòng nước chảy xuôi trong yên ắng nhưng mà thi sĩ như cảm thấy cả “dòng nước” cũng “buồn thiu”. Nhân hoá dòng sông cũng là cách để Hàn Mặc Tử hé lộ tâm trạng của mình, đó là một cái tôi đang lẻ loi, lẻ loi giữa rợn ngợp đất trời, xung quanh chỉ có nước, có hoa bắp lay động, hiu quạnh, cô quạng tới thấm thía lòng.
Nỗi buồn lẻ loi còn thấm thía hơn bao giờ hết lúc thi sĩ tự đặt mình giữa trời, trăng, sông, nước. Màn đêm tịch mịch, ánh trăng bạc lạnh lẽo, sông nước mênh mang, quang cảnh đó làm cho người ta cảm thấy có chút gì thật ma quái, nhưng đó lại là nơi thi sĩ đang giam mình trong sự lẻ loi tột độ, Sống giữa cõi người nhưng mà vẫn cảm thấy lẻ loi, trống vắng, đó là xúc cảm của thi sĩ lúc ông bị bệnh tật ngăn trở được giao cảm với cuộc đời.
Sống trong lẻ loi nên khát khao lớn nhất của Hàn Mặc Tử là được giao cảm với cuộc đời, mong đợi tình người sẽ hoá giải đau thương. Vậy nên mới nhấp nhoáng một bóng “thuyền người nào” của sự sống con người, thi sĩ đã cuống quýt cất tiếng gọi:
“Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Những nỗi mong đợi đó cũng nhanh chóng rơi vào hụt hẫng, chẳng có người nào đáp lại lời của thi nhân. Vì thế nhưng mà thi sĩ mới mong “chở trăng về kịp tối nay”. Tối nay thi sĩ đang lẻ loi, đang lạnh lẽo, và trăng có nhẽ là thứ duy nhất có thể giúp ông hoá giải được nỗi lẻ loi đó. Bởi trăng xưa nay luôn là tri kỉ, tri kỉ của thi nhân, là nguồn cảm hứng vô tận cho các thi sĩ và Hàn Mặc Tử cũng ko ngoại lệ. Ông yêu trăng tha thiết!
Đoạn thơ thứ hai là sự kế thừa và phát huy của thơ ca truyền thống, vẫn là thể thơ thất ngôn nhưng trong đó trình bày nỗ lực canh tân thơ mới của thi sĩ lúc đưa vào trong thơ những hình ảnh rất bình dị, sử dụng ngôn từ giản dị như lời buột mồm thốt ra.
Khổ thơ cuối cùng cũng trình bày nỗ lực canh tân thơ Việt của Hàn Mặc Tử:
“Mơ khách đường xa, khách đường xa”
Câu thơ khuyết chủ ngữ và ko hề tuân theo ngữ pháp thông thường bởi thi sĩ muốn nhập hoà giữa chủ thể và khách thể. Khát khao được trở về Vĩ Dạ nên thi sĩ đã mơ mình được làm khách đường xa trở về. Nhịp thơ 1/3/3 nhanh dồn dập cũng điệp từ “khách đường xa”, người đọc như cảm thấy được tiếng reo vui nô nức của thi sĩ. Bởi vậy mới biết Hàn Mặc Tử yêu Vĩ Dạ tới nhường nào!
Trở về Vĩ Dạ để được đắm mình trong tình người, trong cảnh sắc của Vĩ Dạ:
“Áo em trắng quá nhìn ko ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh”
Một Vĩ Dạ với sương khói bảng lảng, với những bóng áo dài nhấp nhoáng duyên dáng, thướt tha của những nữ sinh trường Đồng Khánh đã in dấu vào tâm hồn thi nhân, để mỗi lúc nhớ về Vĩ Dạ, những hình ảnh đó lại hiện lên thật rõ ràng.
Thi sĩ trở về Vĩ Dạ là mong được sống trong tình người ấm áp, sống trong cảnh vườn quê yên bình, thế nhưng ông chỉ thấy bóng áo “trắng quá” tới mức “nhìn ko ra”. Sương khói đã làm mờ đi hình người, mờ đi nhân dạng, vì thế nhưng mà:
“Người nào biết tình người nào có đặm đà?”
Sương khói đã làm mờ đi nhân ảnh vậy thì làm sao có thể hiểu thấu được lòng người nữa chẳng, làm sao có thể biết “tình người nào có đặm đà” như trước nữa chăng? Hàn Mặc Tử lại một lần nữa rơi vào trong hụt hẫng, chơi vơi. Ông bất lực trước cuộc đời, đớn đau trước cuộc đời bởi ông bị xa cách thế gian, ko thể giao cảm được cùng người nào.
Bài thơ mở ra bằng câu hỏi và kết lại cũng bằng câu hỏi. Nếu như câu hỏi mở ra bài thơ là một câu hỏi thấm đượm tình người thì câu hỏi cuối cùng lại mang một nỗi hoài nghi lớn. Chứa trong câu thơ là sự đau xót, đớn đau bởi thi sĩ ko biết rằng liệu người Vĩ Dạ với ông có còn “đặm đà” như trước?
Bài thơ là bức tranh thôn Vĩ Dạ với con người và tự nhiên mang những nét đẹp đặc trưng của xứ Huế. Dù được vẽ lên chỉ bằng những hồi ức và tâm tưởng của thi sĩ, những bức tranh đó thấm đượm vong hồn của miền quê Vĩ Dạ trong tình yêu tha thiết của thi sĩ. Sau bức tranh đó là tâm trạng của thi nhân trong nỗi nhớ nhung da diết, niềm khát khao được về Vĩ Dạ, khát khao được giao cảm với cuộc đời và cũng chứa một nỗi buồn, lẻ loi sâu thẳm lúc ông bị ngăn trở bởi bệnh tật. Dù vậy, chúng ta vẫn cảm thu được một hồn thơ rất đỗi tài hoa, một tình yêu đời da diết, một nguồn cảm hứng và ham mê cái đẹp vô tận của thi sĩ Hàn Mặc Tử.
—————-HẾT BÀI 1——————
Kế bên Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ các em cần tìm hiểu thêm những nội dung những tác phẩm quan trọng khác của chương trình Ngữ văn lớp 11 như Phân tích cái tôi trữ tình trong bài Tràng giang, Bình giảng bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh, Phân tích khổ thơ đầu trong bài thơ Từ đó nhằm củng cố tri thức của mình.
2. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 2 (Chuẩn)
Hàn Mặc Tử – một thi sĩ có phong cách thông minh đầy mạnh mẽ, kế bên những vần thơ sáng trong, thanh khiết ông còn có những vần thơ đầy kì lạ, bí mật. Một trong những bài thơ tiêu biểu nhất cho phong cách sáng tác của ông là bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ. Bài thơ được ra đời trong những tháng ngày thi nhân lâm vào cơn bạo bệnh, thần Chết chực chờ cướp đi mạng sống người thi sĩ tài hoa.
Trong Đây thôn Vĩ Dạ, ta cảm thu được cảnh tự nhiên tươi đẹp, thấy được tình người thắm thiết nhưng cũng man mác nỗi buồn thương, tiếc nuối của thi nhân. Cảnh và tình như hoà quyện trong cõi thực, cõi mộng.
“Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
Vườn người nào mướt quá, xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.”
Câu thơ mở đầu của nhân vật trữ tình “Sao anh ko về chơi thôn Vĩ đượm lời trách móc nhẹ nhõm. Lời hỏi tha thiết cất lên chứa chan cả một niềm mong cầu được gặp người nơi xứ Huế. Để tận cùng hưởng vẻ đẹp của thôn Vĩ- vùng ngoại thành xinh xẻo, ấm áp tình người, tình quê. Nếu câu thơ đầu vừa như lời mời gọi, vừa như lời trách móc đầy mến thương thì những câu thơ tiếp theo mở ra một ko gian thôn Vĩ đầy xanh tươi, trong trẻo, khoáng đạt. Bắt gặp trước tiên là hình ảnh “nắng hàng cau”, động từ “nhìn” được đặt đầu câu càng tô đậm sức cuốn hút của ánh nắng buổi rạng đông. Đó là một màu nắng trong trẻo, tinh khôi của những tia nắng trước tiên vươn mình lên hàng cau xinh đẹp trong vườn nhà. Ánh nắng long lanh, hòa trong những hạt sương đêm còn đọng trên mình lá càng tô thêm vẻ kiều diễm, tự hào của hàng cau trong vườn. Câu thơ gợi tả một sắc nắng rất riêng, tuy thân thuộc nhưng lại vô cùng lạ mắt. Nắng tự nhiên tưới tắm lên vườn nhà, cỏ cây được thưởng thức nắng mới lại càng sinh sôi, căng tràn sức sống.
“Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc”
Hoà trong màu nắng vàng của buổi bình mình là sắc xanh ngọc của cây cối vườn nhà. Câu thơ cất lên chứa đựng cả sự ngạc nhiên tới thẫn thơ của thi nhân trước tự nhiên tươi đẹp, dạt dào sức sống. Cỏ cây xanh mướt, mỡ màng và bóng bẩy trong nắng, một cảnh vườn xinh xẻo như xuất hiện trước mắt người đọc. Sự tươi đẹp của khu vườn nhưng mà khu vườn có được là nhờ tạo hoá ưu ái hay bởi chính bàn tay vun vén, chăm sóc của con người.
Hòa trong cảnh tự nhiên mơn man sức sống là bóng vía người con gái yêu kiều, kín đáo thắp thoáng xuất hiện sau nhành lá trúc mảnh mai:
“Lá trúc che ngang mặt chữ điền.”
“Mặt chữ điền” là hình ảnh hoán dụ để chỉ người con gái xứ Huế. Ở họ mang vẻ đẹp đầy dịu dàng, e ấp, kín đáo. Giữa vườn tự nhiên tươi đẹp, hình ảnh con người càng thêm nổi trội, tô đậm sự hài hoà giữa cảnh.
Sau cảnh vườn Vĩ Dạ xanh tươi là cảnh sông Hương êm đềm trong chiều hoàng hôn xuống, ánh đêm dần buông. Cảnh sông nước mang cả nỗi niềm bâng khuâng, thương nhớ, hoài vọng của thi nhân chốn xa xôi. Trở về trong nhận thức, tác giả thấp thỏm, âu lo trong nỗi sầu tâm trạng:
“Gió theo lối phong vân đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay ?”
Bài văn Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
Thơ xưa viết về gió, mây để gợi buồn, gợi nhớ. Hàn Mặc Tử cũng ko nằm ngoài quy luật đó. Sự lang thang, trôi nổi của phong vân như chính cuộc đời thi sĩ cũng đang vô định, ko biết bấu víu nơi chốn nào. Gió, mây vốn song hành, nhưng giờ lại theo lối riêng, đường riêng lại càng gợi sự chia li, dứt bỏ. Phải chăng lúc này đây thi sĩ cũng đã dự cảm về một cuộc đời ngắn ngủi của bản thân mình, rồi cũng như gió, mây kia nhưng mà thôi, chia li, xa cách chốn trần gian về với cõi vĩnh hằng. Ta ko còn được thấy vẻ kiều diễm, tươi mát của khu vườn đầy sức sống như khổ thơ trước nhưng mà là nỗi u uất, buồn thương của một tâm hồn mang nỗi niềm chia li, tiễn biệt. Cũng cho nên nhưng mà cảnh đượm buồn, đượm thương, dòng nước “buồn thiu” chảy trôi trên sông vắng, hoa bắp lay trong gió cũng mệt nhoài, chán nản. Ý tình đượm buồn thấm trong từng thức cảnh, đúng như thơ xưa từng nói:
“Cảnh buồn người thiết tha lòng
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”.
Hai câu sau của khổ thơ chất chứa một nỗi mong cầu có kẻ tri kỉ về kịp, để cùng người tâm tư, sẻ chia :
“Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Đêm sông Hương tràn trề ánh trăng, ánh vàng chiếu xuống càng làm dòng sông thêm thơ mộng, hữu tình. Cảnh tuy đẹp nhưng lòng người lại nhuốm sầu nhân thế. Câu hỏi tu từ “Có chở trăng về kịp tối nay?” đã gửi gắm một nỗi khát khao, hoài vọng, mong cầu của thi nhân về một người bạn trăm năm tới sẻ chia trước lúc cái chết tìm tới mình. Nhưng liệu rồi, người đó có về kịp hay ko? Với ông, cuộc đời ngày thêm một ngắn, nỗi thương nhớ thì ngày lại dài thêm. Tiếng thơ tuy nhẹ nhõm nhưng mà đượm tình sâu nặng, vừa xót xa, vừa khắc khoải đợi chờ.
Thực tại ko được như mong cầu, tác giả tìm kiếm tới giấc mơ, một giấc mơ tuy ko hoàn mỹ nhưng ít ra cũng khuây khoả được lòng người:
“Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn ko ra;
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?”
Một trái tim luôn chực chờ và khát khao mến thương nên tới cả giấc mơ cũng mang màu nhung nhớ. Điệp ngữ “khách đường xa” liên kết với động từ “mơ” và hình ảnh “áo em trắng quá” cho thấy được ảo giác đầy tươi đẹp về người con gái nhưng mà tác giả từng thương yêu. Màu áo trắng tinh khôi, sáng trong, thanh khiết như chính tâm hồn của mĩ nhân xứ Huế.
“Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?”
Là một giấc mơ, nên dù nó có đẹp tới đâu nó cũng chỉ là giấc mơ, nhưng mà giấc mơ thì chẳng bao giờ có thực cả. Đương đầu với thực tại phũ phàng, sương khói khiến bóng hình người con gái như nhoà đi hay khoảng cách khiến tình người phai nhòa thêm. Câu hỏi tu từ “Người nào biết tình người nào có đặm đà?” cuối bài thơ càng tô đậm nỗi phân vân, tự ti, lo sợ của tác giả về một tình cảm đơn phương, ko biết rằng liệu tình cảm họ dành cho mình như thế nào? Có đặm đà hay chăng?
“Đây thôn Vĩ Dạ” là một bài thơ đẹp. Đẹp bởi bức tranh tự nhiên xanh tươi nơi xứ Huế, đẹp bởi tình người bước ra từ trang thơ. Có thể nói, bằng một tâm hồn đầy mến thương và tài năng trong ngòi bút, Hàn Mặc Tử đã viết nên một tuyệt tác bất hủ với thời kì.
3. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 3 (Chuẩn)
Hàn Mặc Tử là một trong những thi sĩ tiêu biểu của phong trào thơ Mới. Ông là một thi sĩ tài hoa nhưng lại có cuộc đời đau thương bởi căn bệnh phong cách trở ông với cuộc đời. Những tác phẩm thơ của ông luôn chứa đựng hai con người không giống nhau, kế bên cái tôi yêu đời tha thiết là một cái tôi đầy cô độc và tự ti chia li. Bài thơ Đây thơ Vĩ Dạ được ra đời năm 1938, in trong tập Thơ Điên. Đây là một trong những bài thơ kết tinh tài năng và trình bày được toàn cầu tâm hồn đầy phức tạp của Hàn Mặc Tử.
Bài thơ viết về thôn Vĩ Dạ ở ven sông Hương, thị thành Huế. Đó là nơi cất giữ những kỉ niệm về thời học trò của Hàn Mặc Tử cũng là nơi ghi dấu ấn về hình bóng tình yêu đơn phương của ông. Đây thôn Vĩ Dạ được lấy cảm hứng từ bức bưu ảnh vẽ cảnh vườn tược sông nước của Hoàng Thị Kim Cúc, nó đã khơi dậy trong Hàn Mặc tử nỗi nhớ Vĩ Dạ cũng như ước mong được giao cảm với cuộc đời.
Đây thôn Vĩ Dạ mở ra bằng một câu hỏi mang âm điệu da diết:
“Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?”
Câu thơ nghe như một lời hờn trách của người Vĩ Dạ với thi nhân nhưng thực chất chỉ là câu hỏi lòng tự hỏi lòng của thi sĩ. Nỗi nhớ Vĩ Dạ cũng niềm khát khao muốn được về lại thôn Vĩ đã khiến thi sĩ tưởng tượng ra hình ảnh mời gọi của những con người Vĩ Dạ. Hai từ “về chơi” cũng gợi lên sự thân yêu, về Vĩ Dạ tức là về với nơi nhưng mà thi sĩ gắn bó bằng cả tâm hồn, một nơi chốn thiêng thiêng.
Về với Vĩ Dạ, chẳng cần gì quyền quý, thi sĩ chỉ muốn được ngắm nhìn những quang cảnh thân thuộc:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Bức tranh thôn Vĩ được chuyển từ xa tới gần, từ cao tới thấp, mỗi góc độ lại mang những nét thơ mộng rất riêng. Trong cuộc hành trình bằng tâm tưởng đó, ánh nhìn trước tiên của thi nhân ngừng lại trên ánh “nắng”, nắng của hàng cau cao vút giữa bầu trời. Điệp từ “nắng” lặp lại hai lần trong cùng một câu thơ, vẽ lên một ko gian ngập tràn sắc nắng, tươi tỉnh, tinh khôi, dịu nhé. “Nắng hàng cau” là thứ nắng đặc trưng của Vĩ Dạ, bởi lẽ nơi đây trồng rất nhiều cau. Những hàng cau cao vút, thẳng đứng, vươn mình đón những tia nắng mai trước tiên lúc cả xứ Huế cựa mình trong ko khí mát lành của sớm mai.
Và lại gần thêm là hình ảnh của khu vườn nhà “người nào” hiện lên rõ nét:
“Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc”
Ko phải một khu vườn xác định nhưng mà chỉ là một khu vườn phiếm chỉ của “người nào” đó, bởi khu vườn đó là khu vườn xuất hiện trong tâm tưởng của thi sĩ. Thế nhưng, khu vườn lại hiện lên thật sống động, thật lung linh. Tính từ “mướt” giàu sức gợi, đã diễn tả hình ảnh của một vườn cây trái xanh tươi, mỡ màng, mơn mởn, những cành cây, tán lá còn đọng lại những giọt sương đêm long lanh. Cùng với đó là lối so sánh “xanh như ngọc” gợi lên hình ảnh của khu vườn đẫm sương đêm được mặt trời chiếu rọi. Những chiếc lá như những phiến ngọc bích khổng lồ đang khoe mình dưới ánh nắng vàng rực rỡ. Câu thơ là lời trằm trồ ngợi khen của thi nhân với phong cảnh Vĩ Dạ trong tình yêu tha thiết.
Bài văn Cảm nhận về bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử
Say sưa ngắm phong cảnh Vĩ Dạ, thế nhưng, càng say hơn nữa là hình ảnh của “khuôn mặt chữ điền” nhấp nhoáng trong vòm lá:
“Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Đây là một nét làm mới tài hoa của Hàn Mặc Tử. Khuôn mặt nhấp nhoáng sau vòm lá trúc, tự nhiên hoà lẫn với con người, làm cho quang cảnh càng trở thành ấm áp, sinh động hơn rất nhiều. Khuôn mặt người ẩn hiện sau vòm lá trúc che ngang gợi liên tưởng về nét dịu dàng, e ấp đầy kín đáo của con người xứ Huế. Hình ảnh khuôn “mặt chữ điền” hẳn được Hàn Mặc Tử lấy ý từ câu ca dao thân thuộc của người dân Huế:
“Mặt em vuông tựa chữ điền
Da em thì trắng, áo đen mặc ngoài
Lòng em có đất có trời
Có câu nhân nghĩa có lời thuỷ chung”
Chỉ với một nét vẽ làm mới nhưng mà Hàn Mặc Tử đã thâu tóm được hết cái hồn của cảnh vật và con người Vĩ Dạ. Cảnh đẹp thơ mộng, ấm áp còn con người thì kín đáo, dịu dàng, chân phương.
Bốn câu thơ đầu là bức tranh phong cảnh Vĩ Dạ vừa đẹp tươi lại thơ mộng, ấm áp. Đằng sau đó là tâm hồn của một con người gắn bó tha thiết với miền quê Vĩ Dạ và một khát khao muốn được giao cảm với cuộc đời. Khổ thơ cũng cho thấy những nỗ lực canh tân thơ mới của Hàn Mặc Tử lúc ông đưa vào thơ những hình ảnh bình dị, giàu xúc cảm, tạo nên nét đẹp hiện đại cho khổ thơ.
Bước sang khổ thơ thứ hai, cảnh thôn Vĩ Dạ ko còn tĩnh tại nhưng mà có những sự vận động.
“Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Bức tranh phong cảnh mở ra phóng khoáng với trời mây, sông nước, vừa đẹp hùng vĩ lại thơ mộng, nên thơ. Nhịp thơ chậm rãi tạo nên âm điệu mênh mang, gợi ra nét yên bình đặc trưng của xứ Huế. Hàn Mặc Tử cũng đặc tả dòng Hương giang dưới ánh trăng khuya, đó là dòng sông nhấp nhánh đẹp lộng lẫy với con thuyền trăng neo đậu trên bến sông giữa ko khí tịch mịch của màn đêm thăm thẳm.
Thế nhưng, ẩn sau bức tranh phong cảnh xinh tươi đó là tâm trạng của thi nhân kín đáo gửi gắm qua từng câu thơ tả cảnh ngụ tình. Hàn Mặc Tử nhân hóa mây và gió, trở thành hai con người riêng lẻ, nhưng hai con người đó lại đang trong cảnh chia ly, gió một đường, mây một nẻo. Hình ảnh đó gợi lên hoàn cảnh ngày nay của thi sĩ lúc ông cũng đang phải xa cách với cuộc đời trong một tình yêu đơn phương. Nỗi buồn của thi nhân đã ngấm sang cảnh vật làm cho mây gió cũng mang nặng nỗi sầu muộn.
Và dòng sông Hương đang lững lờ trôi kia cũng đang trĩu nặng nỗi buồn thương của thi nhân nhưng mà “buồn thiu”. Dòng sông đã được nhân hoá để giúp thi sĩ bộc bạch nỗi lòng mình, đó là một nỗi lẻ loi rợn ngợp, nhìn quanh chỉ thấy hoa bắp lay động, sự vắng lặng, quạnh quẽ hiu quạnh làm cho nỗi lẻ loi càng thêm thấm thía. Càng thấm thía hơn lúc thi sĩ đặt mình giữa trời, trăng, sông nước, Sông nước mênh mang, ánh trăng lạnh lẽo còn màn đêm thì u tịch, tất cả gợi lên nỗi lẻ loi tới tận cùng. Bởi thi sĩ đang bị ngăn trở với cuộc đời vì bệnh tật.
Tuy nhiên, dù có bị ngăn trở bởi bệnh tật, thi sĩ vẫn có một niềm khát khao mãnh liệt là được mến thương hoá giải nỗi đau. Vậy nên ta mới thấy nhấp nhoáng một bóng “thuyền người nào” mang sự sống của con người trên bến sông vắng:
“Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Bóng con “thuyền người nào” nhấp nhoáng, thi sĩ đã vội vã gọi hỏi, cuống quýt, bổi hổi, thế nhưng niềm hi vọng hoá giải nỗi đau thương đã nhanh chóng rơi vào hụt hẫng. Chính vì vậy, thi sĩ mới mong “chở trăng về kịp tối nay”, tối nhưng mà thi nhân đang lẻ loi nhất, chỉ mong vầng trăng sẽ hoá giải nỗi lẻ loi sâu thẳm trong tâm hồn. Trăng vốn là nguồn cảm hứng vô tận của thi sĩ, là đẹp muôn thuở nhưng mà dù có bệnh tật ngăn trở thì thi sĩ vẫn một lòng khát khao chạm tới. Vậy nên, đọc thơ Hàn Mặc Tử, người ta ko chỉ cảm phục một hồn thơ tài hoa nhưng mà còn khâm phục cả nghị lực sống của một con người luôn vươn lên trong hoàn cảnh để hiến dâng cái hay cái đẹp cho đời.
Bốn câu thơ là bức tranh sông nước mây trời mang đặc trưng của Vĩ Dạ nhưng thấm thía trong đó là nỗi lòng buồn, lẻ loi của thi nhân và cả niềm khát khao được giao cảm với trần thế. Đoạn thơ vẫn kế thừa những nét truyền thống của thơ ca cổ nhưng vẫn trình bày được nỗ lực canh tân thơ mới của Hàn Mặc Tử lúc ông sử dụng ngôn từ thơ rất bình dị, hình ảnh thơ rất đời thường.
Khổ cuối cùng được Hàn Mặc Tử viết nên trong nỗi khát khao cháy bỏng được trở về với Vĩ Dạ:
“Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn ko ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?”
Câu thơ trước tiên của khổ thơ khuyết thiếu chủ ngữ, ko tuân theo ngữ pháp thông thường nhưng lại là dụng ý của Hàn Mặc Tử lúc ông muốn nhập hào chủ thể và khách để, để người mơ và “khách đường xa” chỉ là một người. Mong ước, khát khao được trở lại Vĩ Dạ nên Hàn Mặc Tử đã tự biến mình trở thành một người lữ khách từ xa trở về. Nhịp thơ 1/3/3 liên kết cùng điệp ngữ “khách đường xa” trong âm sắc cao vút, làm cho ta như cảm thu được tiếng reo vui, nô nức. Điều đó đã chứng tỏ Hàn Mặc Tử yêu Vĩ Dạ tới nhường nào!
Mơ về Vĩ Dạ để được đắm mình trong cảnh trong tình người của Vĩ Dạ:
“Áo em trắng quá nhìn ko ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh”
Một Vĩ Dạ bảng lảng khói sương với nhấp nhoáng những dáng hình thiếu nữ cùng tà áo dài trắng duyên dáng. Phải chăng đó là hình ảnh của những nữ sinh Đồng Khánh đã in dấu sâu đậm trong tâm hồn thi nhân. Hai nét vẽ chấm phá nhưng mà Hàn Mặc Tử dường như đã thâu tóm toàn thể tâm hồn của Vĩ Dạ.
Trở về Vĩ Dạ là muốn đắm mình trong tình người, trong cảnh đẹp của Vĩ Dạ, thế nhưng, chỉ nhìn thấy “áo em trắng quá”, trắng tới mức “nhìn ko ra” bởi sương khói đã làm hình người nhập nhoà, mở tờ. Vậy nên:
“Người nào biết tình người nào có đặm đà?”
Làn sương khói mở ảo đó ko chỉ khiến người ta khó trông thấy nhân dạng nhưng mà còn làm mờ cả nhân ảnh. Hiện thực phũ phàng đó đã khiến Hàn Mặc Tử một lần nữa rơi vào hụt hẫng.
Bài thơ mở ra bằng câu hỏi “Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?” nồng đượm tình người thì kết lại cũng bằng câu hỏi nhưng lại là sự hoài nghi về tình người:
“Người nào biết tình người nào có đặm đà?”
Câu thơ chứa đựng nỗi đau xót vô cùng, nỗi hoài nghi rằng liệu tình người Vĩ Dạ có còn “đặm đà” như trước hay chăng? Điệp từ “người nào” lặp lại hai lần trong cùng một câu thơ vừa làm thơ Hàn Mặc Tử mang đậm chất ca dao vừa giúp câu thơ trở thành tiêu biểu cho tâm trạng của những người trong tình yêu đơn phương.
Bài thơ khép lại nhưng để lại trong ta ấn tượng về bức tranh thôn Vĩ Dạ bới những hình ảnh tự nhiên và con người mang đậm nét đẹp xứ Huế. Tất cả những hình ảnh xinh tươi trong bài thư từ cảnh vườn sớm mai, cảnh sông nước, bóng vía áo dài trắng thướt tha đều thấm đượm vong hồn của Vĩ Dạ và tình yêu tha thiết của thi sĩ. Đằng sau đó là tâm trạng của thi nhân, nỗi nhớ nhung da diết Vĩ Dạ và khát khao được giao cảm với cuộc đời. Đồng thời, thi sĩ cũng bộc bạch nỗi lòng lẻ loi lúc bị bệnh tật dày vò phải chia li với cuộc đời. Đây thôn Vĩ Dạ là kết tinh của một tình yêu cuộc sống tha thiết và niềm ham mê cái đẹp bất tử.
4. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 4 (Chuẩn)
Hàn Mặc Tử sinh năm 1912, mất năm 1940, tên thật là Nguyễn Trọng Trí. Ông là một thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam nói chung và phong trào thơ Mới nói riêng. Thơ Hàn Mặc Tử là một hồn thơ lạ mắt với sức thông minh mãnh liệt, thi sĩ Chế Lan Viên từng nhận xét “Trước ko có người nào, sau ko có người nào, Hàn Mặc Tử như một ngôi sao thanh hao xoẹt qua bầu trời Việt Nam với cái đuôi chói lòa rực rỡ của mình”. Ông đã đóng góp vào thơ Mới nhiều tập thơ có trị giá, trong đó phải kể tới Gái Quê, Duyên kỳ ngộ hay Thơ Điên. Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ in trong tập thơ Điên là thi phẩm hay tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của ông.
“Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Câu hỏi tu từ “Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?” xuất hiện đầu khổ thơ mang nhiều sắc thái. Đó phải chăng chính là lời mời gọi của người thôn Vĩ dành cho những người nào chưa từng tới với vùng quê yên bình nhưng mà xinh tươi này. Hay đó là câu hỏi đượm chút trách móc nhẹ nhõm của cô gái thôn Vĩ rằng sao đã lâu nay rồi anh ko về thăm Vĩ Dạ, nếu là lời trách móc đó thì chắc hẳn người bị trách cũng hẳn thấy thật hạnh phúc lúc biết có người còn thương, còn nhớ tới mình? Đó cũng có thể là lời tự vấn của nhân vật trữ tình, tác giả đã phân thân để hỏi chính mình sao ko trở về với Vĩ Dạ thân yêu, mảnh đất của tuổi hoa niên đầy kỉ niệm.Và có nhẽ, đằng sau câu thơ đó chính là nỗi u uất lớn trong lòng thi sĩ lúc ko thể trở về được mảnh đất quê hương nhưng mà bản thân đã từng gắn bó. Thể xác ko về được, mượn tâm hồn mình để trở về với Huế, một bức tranh Vĩ Dạ tươi đẹp, trong trẻo dần xuất hiện trong tâm tưởng thi sĩ:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Động từ “nhìn” được đặt đầu câu diễn tả được khát khao muốn được trực tiếp cảm nhận tất thảy những vẻ đẹp của tự nhiên thôn Vĩ. Hình ảnh “nắng hàng cau” được tác giả gợi ra thật đặc trưng, đó là một màu nắng rất mới trong văn học. Người ta thường hay gọi nắng vàng, nắng chiều, nắng rạng đông còn ở đây, thi nhân là cảm nhận về “nắng hàng cau”. Đó là thứ ánh nắng tinh khôi, long lanh, xinh tươi và huyền diệu. Cau là loài cây cao nhất trong vườn nhà, bởi vậy nhưng mà nó được đón những tia nắng trước tiên của ngày mới. Trong buổi sớm sớm mai trong sạch đó, nắng trải những vệt dài trên hàng cau, những tàu cau còn ước đẫm sương đêm được tưới tắm bởi ánh nắng tươi mới và rực rỡ tạo nên vẻ đẹp thanh tân, tinh khiết. “Nắng hàng cau” cũng là ánh nắng của tuổi xanh, của tuổi hoa niên ngập tràn những ước mơ và kỳ vọng.
Bài văn Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
Tính từ “mướt” liên kết với giải pháp nghệ thuật so sánh “xanh như ngọc” gợi nên vẻ đẹp xanh tươi, mơn mởn, tươi non và mượt nhưng mà, vừa tự nhiên lại vừa quý phái của khu vườn. Màu “xanh như ngọc” đó dường như ko chỉ được cảm nhận bằng thị giác nhưng mà còn được toát ra từ bên trong tâm hồn thi nhân. Vườn thôn Vĩ tựa một viên ngọc thanh nhã, kiều diễm. Đại từ phiếm chỉ “người nào” cùng với phó từ chỉ mức độ “quá”diễn tả sự ngạc nhiên tới ngỡ ngàng lại vừa như một tiếng reo vui, trằm trồ của nhân vật trữ tình trước vẻ đẹp tự nhiên.
“Lá trúc chen ngang mặt chữ điền”
Cảnh thôn Vĩ trong sáng, hữu tình, người thôn Vĩ thực thà, nhân hậu. Hình ảnh “mặt chữ điền” gợi ra nét đẹp dịu dàng, thẳng thắn và phúc hậu của người con gái xứ Huế nhấp nhoáng sau “lá trúc” xinh xẻo, mảnh mai. Một vẻ đẹp e ấp, duyên dáng rất riêng của con người xứ Huế hài hòa với cảnh tự nhiên tươi đẹp. Có thể nói, bốn câu thơ đầu đã làm sống lại một thuở tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống, một trái tim hồn nhiên thuở hoa niên tươi đẹp, lúc bản thân tác giả chưa hề có tự ti về thiến nạn đau thương trong cuộc đời mình.
Sau những hình ảnh đẹp về cảnh và người, nhân vật trữ tình trở về với thực tại đau thương, một nỗi đau và dự cảm chia li trong tâm hồn. Vẻ đẹp tươi tỉnh, giàu sức sống nhòa đi với một ko gian đượm buồn:
“Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Nhịp thơ 4/3 như bẻ đôi câu thơ, đứt gãy gợi sự chia cắt, chia li. Tất cả dường như đều bỏ đi, ngược lối. Quy luật tạo hóa, mây và gió vốn là hai sự vật luôn song hành cùng nhau nhưng qua tứ thơ Hàn Mặc Tử, gió- mây ngược chiều, xa cách “Gió theo lối gió, mây đường mây”. Với quy luật tự nhiên, nó là điều phi lý nhưng theo dòng tâm trạng của thi nhân thì nó lại rất hợp lý, bởi gió-mây lúc này được cảm nhận qua tâm trạng lẻ loi, trống văn, chia ly, xa cách, dường như nó là một dự cảm về nỗi đau, về hiện thực li tán lúc thi sĩ đã nhận rõ bệnh tật- hoàn cảnh đau thương của mình.
Nỗi buồn dường như ko ngừng lại, nó bao trùm cả ko gian cao- rộng của đất trời, của cảnh vật. Hình ảnh nhân hóa “dòng nước buồn thiu”, chảy trôi chầm chậm, lặng lẽ biến dòng sông trở thành một sinh thể có hồn, mang trong mình nỗi niềm man mác, sầu bi. Cánh hoa bắp cũng vật vờ, khẽ khàng buông lơi, mang theo cả một nỗi buồn trong gió. Nghệ thuật lấy động tả tĩnh được tác giả vận dụng rất khôn khéo gợi ra một ko gian nhuốm màu tâm trạng, bởi:
“Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”
Trong nỗi buồn thê lương như thế, ánh trăng chợt hiện về trong tiềm thức kẻ tri kỉ:
“Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Dòng sông Hương vốn thơ mộng, hữu tình nay được dát lên ánh trăng vàng lại càng thêm lung linh, huyền ảo. Thuyền trăng, sông trăng, bến trăng, cả ko gian mênh mang ánh trăng huyền diệu. Trong nỗi buồn vô vọng, nhân vật trữ tình tìm tới trăng, trăng giờ đây là ‘người tri kỷ’, cùng khóc cười, san sẻ bao nỗi buồn với thi nhân. Câu hỏi tư từ thốt lên: “Có chở trăng về kịp tối nay?” mang cả một nỗi niềm khắc khoải, thiết tha, mang cả một niềm kỳ vọng mãnh liệt của một tâm hồn khát khao được sẻ chia, ủi an, được giao cảm để xoa dịu những đớn đau, vô vọng trong tâm hồn. Làm sao để chở trăng về cho “kịp tối nay” Là “tối nay” chứ ko phải là một tối nào khác bởi với thi nhân dòng cuộc đời đang cạn dần, sự chia li cõi tục có thể tới bất kỳ lúc nào ko hay.
“Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn ko ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?”
Trong toàn cầu mộng tưởng, tác giả “mơ” mình là một vị “khách” trên để được trở về thăm thôn Vĩ. Đó là một giấc mơ đẹp trong mộng tưởng, một vị “khách đường xa” trong chính giấc mộng của mình. Điệp ngữ “khách đường xa” liên kết với từ “mơ’ diễn tả nỗi khắc khoải, khát khao được giao cảm, sẻ chia, được trở về gặp lại cảnh cũ người xưa, sống lại cuộc đời chính mình của thi sĩ.
Màu áo “trắng” mang vẻ đẹp tinh khiết, gợi lên vẻ đẹp tinh khôi của người con gái Vĩ Dạ “em”, trước vẻ đẹp trong trẻo, tinh khôi đó thi nhân càng vô vọng lúc biết mình không thể nào với tới được “nhìn ko ra”, bởi “ta” chỉ là một kẻ ốm đau, bệnh tật giữa chốn địa ngục trần gian nhưng mà thôi. Một nỗi đau vô bờ ẩn sau câu thơ, với tác giả tất cả những gì thuộc về cuộc đời, thuộc về tình yêu lúc này đây đều xa tầm với.
Ko gian mờ ảo xuất hiện với “sương khói” làm nhòa thêm bóng vía con người “nhân ảnh”, nhòa đi cả tình người, tình đời. Câu hỏi tu từ một lần nữa được sử dụng: “Người nào biết tình người nào có đặm đà” liên kết với đại từ phiếm chỉ “người nào” xuyên suốt trong cả bài thơ càng khẳng định trái tim thật tâm, yêu cuộc sống, thiết tha với cuộc đời của tác giả. Vì yêu cuộc đời nhưng mà tác giả hoài nghi, lo sợ rằng liệu người thôn Vĩ có thấu hiểu được lòng mình đang rất thiết tha với cảnh, với người, với xứ Huế thân yêu hay ko? Liệu người có hiểu được trái tim trong từng nhịp thở vẫn luôn hướng về cuộc đời vốn đáng yêu, đáng sống, vẫn luôn khát khao có người san sẻ nỗi lòng hay ko? Câu thơ cuối bài như một nốt lặng để lại dư ba về lẽ sống, về nỗi vô vọng tới tột cùng lúc niềm khát khao giao cảm mãnh liệt lại không thể nào tìm được một tâm hồn đồng điệu.
Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ ko chỉ giàu trị giá nội dung nhưng mà còn mang những trị giá nghệ thuật lạ mắt. Các hình ảnh thơ vừa thân thiện, trong sáng, vừa siêu thực, tượng trưng, lại vừa thi vị, giàu sức gợi. Các câu hỏi tu từ, giải pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa điệp ngữ và các tính từ chỉ mức độ được sắp xếp linh hoạt, khôn khéo. Tất cả đã tạo nên một thi phẩm lạ mắt, bài thơ là hành trang ý thức ko thể thiếu cho bao thế hệ lúc nhắc tới thơ Mới nói chung và thơ Hàn Mặc Tử nói riêng.
5. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 5 (Chuẩn)
“Vườn thơ Hàn rộng ko bờ bến nhưng càng đi xa càng thấy lạnh”. Đó là nhận định của nhà phê bình văn học Hoài Thanh về Hàn Mặc Tử – một trong những gương mặt thơ tiêu biểu trong phong trào Thơ mới. Thông qua bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ”, chúng ta có thể thấy được toàn cầu lạnh lẽo, sâu xa tới ám ảnh trong hồn thơ của chàng thi sĩ họ Hàn với hệ thống ngôn từ, thi liệu, hình ảnh lạ mắt. Và ở mỗi một khổ thơ, tác giả đã tái tạo những ko gian, quang cảnh tự nhiên không giống nhau và có sự vận động, lay động để xoáy sâu vào nỗi khát khao giao cảm với tình người, tình đời.
Câu thơ “Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?” mở đầu bài thơ là một câu hỏi tu từ mang nhiều ý nghĩa về sắc thái xúc cảm. Đó có thể là một lời trách móc nhẹ nhõm, có thể là một lời giới thiệu, mời gọi khách thể tới với vườn thôn Vĩ, có thể là lời tự vấn của chủ thể trữ tình. Và từ câu hỏi này, tác giả đã tập trung mô tả về vẻ đẹp tự nhiên xứ Huế. Trước hết, đó là ánh nắng buổi rạng đông đang len lỏi trên cành cây kẽ lá, quyện hòa làm nên thi ảnh lạ mắt “nắng hàng cau”. Chiều kích ko gian bỗng thay đổi và hạ xuống thấp với vẻ đẹp của khu vườn thôn Vĩ trong gam màu “mướt quá xanh như ngọc”, gợi lên sự xanh non, tươi mới và trong trẻo. Trong những gam màu tươi sáng đó, hình ảnh con người xuất hiện trong mối quan hệ giao hòa: “Lá trúc che ngang mặt chữ điền”. Bóng vía con người nhấp nhoáng cùng sự bí mật và gợi ra nhiều cách giải mã trong lòng độc giả. Phải chăng đó là khuôn mặt của người thiếu nữ ẩn hiện sau khóm trúc, lá trúc cắt ngang tạo nên khuôn mặt chữ điền, hay đó là khuôn mặt tượng trưng cho vẻ đẹp phúc hậu của con người xứ Huế? Với tài năng trong việc sử dụng ngôn từ, tác giả Hàn Mặc Từ đã kiến tạo nên những hình ảnh, thi liệu đa nghĩa và giàu sắc thái biểu đạt để phác họa bức tranh về tự nhiên, cảnh vật và con người xứ Huế.
Khổ thơ thứ hai gợi lên ko gian của sự chia li, xa cách đượm buồn hiu hắt và lung linh, huyền ảo:
“Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Nếu như ở khổ thơ thứ nhất, bức tranh tự nhiên được mô tả với những gam màu tươi tỉnh của buổi sớm mai thì ở khổ thơ này, dòng thời kì đã vận động, chuyển mình qua quang cảnh phong vân, trăng nước. Theo quy luật thông thường của tự nhiên, gió và mây luôn là hai hình ảnh sóng đôi “gió thổi, mây bay”, nhưng qua những câu thơ của chàng thi sĩ họ Hàn, gió – mây lại hiện lên trong mối quan hệ đối lập của sự chia li, xa cách, trôi nổi và tượng trưng cho nỗi trống vắng, lẻ loi trong tâm trạng của nhân vật trữ tình. Ko chỉ ngừng lại ở đó, quang cảnh còn được bao phủ bởi bức màn của nỗi buồn qua những hình ảnh giàu sức gợi như “dòng nước buồn thiu”. Với tính từ “buồn thiu” liên kết giải pháp nhân hóa, dường như nỗi buồn mang sắc thái chia phôi của gió và mây đã thấm vào sông nước, khiến dòng thủy lưu mang nặng nỗi buồn của tự nhiên tạo vật. Và trong quang cảnh đó, ánh trăng xuất hiện và bao trùm ko gian, làm nên một liên tưởng lạ mắt về sông trăng, thuyền trăng. Trong tự ti chia li, ánh trăng hiện lên trong nỗi lo lắng, khắc khoải “Có chở trăng về kịp tối nay?” đã làm nổi trội hơn nữa nỗi thấp thỏm cùng tâm trạng xót xa, đớn đau cùng nỗi ám ảnh về khát khao giao cảm với đời của nhân vật trữ tình.
Bài Cảm nhận về bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử hay nhất
Dòng tâm trạng của nhân vật trữ tình tiếp tục được làm nổi trội qua ko gian vừa thực vừa mộng ảo:
“Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn ko ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?”
Những hình ảnh, con chữ trong câu thơ được kiến tạo theo dòng xúc cảm mang tính tượng trưng, siêu thực. Nhà nghiên cứu phê bình văn học Phan Cự Đệ cũng từng có những nhận định thâm thúy về thiên hướng này trong thơ Hàn Mặc Tử: “…người ta ko phân biệt được hư và thực, sắc và ko, thế gian và xuất thế gian, cái hữu hình và cái vô hình, nội tâm và ngoại giới, chủ thể và khách thể, toàn cầu xúc cảm và phi xúc cảm”. Quang cảnh tự nhiên với vườn thôn Vĩ, nắng sớm mai, hàng cau, lá trúc, phong vân, dòng nước, thuyền trăng, sông trăng mất tích và nhường chỗ cho hình bóng “khách đường xa” trong mộng ảo. “Áo em trắng quá” phải chăng là ẩn dụ cho bóng vía của người con gái từng xuất hiện trong thi ảnh “Lá trúc che ngang mặt chữ điền”. Quang cảnh cũng vận động từ thực tới ảo, từ vườn thôn Vĩ tới sông trăng và cuối cùng chìm vào tiềm thức mờ ảo của sương khói “Ở đây sương khói mờ nhân ảnh”. Hình như “sương khói” là tác nhân làm mờ đi, nhòa đi bóng vía con người và tình người. Thi nhân đã nỗ lực níu kéo trong khát khao giao cảm với hồn người, tình người nhưng tất cả chỉ là sương khói mờ ảo. Bài thơ được kết thúc bởi câu hỏi tu từ “Người nào biết tình người nào có đặm đà?” xoáy sâu hơn nữa bị kịch của nhân vật trữ tình. Đại từ phiếm chỉ “Người nào” được điệp lại hai lần khiến câu thơ ngân dài và vang xa, làm nhòe mờ hình tượng của khách thể và chủ thể trữ tình, tạo nên một nỗi ám ảnh về nỗi đau trong cõi mênh mông tận cùng. Đó là nỗi vô vọng của một tâm hồn khát khao giao cảm với đời nhưng mãi mãi ko được cộng hưởng và hồi đáp.
Tương tự, qua sự lay động của mạch xúc cảm, có thể khẳng định mỗi một khổ thơ của “Đây thôn Vĩ Dạ” là một bức tranh riêng lẻ và độc lập; nhưng vẫn liên kết với nhau qua sự lay động, vận động trong tâm trạng nhân vật trữ tình. Đó là tâm hồn của một người thi sĩ khát khao giao cảm với tình đời, tình người trong nỗi ám ảnh, khắc khoải và xót xa.
6. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 6:
Nếu như Xuân Diệu được mệnh danh là thi sĩ mới nhất trong những thi sĩ mới thì Hàn Mạc Tử được mệnh danh là thi sĩ lạ nhất trong các thi sĩ mới. Thơ của ông nổi trội với những đường nét và màu sắc riêng lúc thì táo tợn ấn tượng, lúc thì thanh trong thoát tục. Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” của ông là một bài thơ rất hay và để lại nhiều tình cảm trong trẻo trong lòng người đọc.
Mở đầu bài thơ là một câu hỏi tu từ gợi nhiều suy tưởng trong lòng người đọc:
Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?
Đây liệu có phải là câu hỏi có đượm một tí trách khéo của cô gái về việc chàng trai đã lâu ko về thăm thôn Vĩ Dạ. Bởi, lúc làm bài thơ này, Hàn Mạc Tử đang ở trại phong Tuy Hòa và thu được bức ảnh của Hoàng Cúc về miền quê xứ Huế, ông theo đó nhưng mà mô tả những đường nét của xứ Huế qua sự ghi nhớ nhưng mà bức ảnh gợi lại. Nhưng với câu hỏi này, ta cũng có thể hiểu đó là một lời mời chàng trai về thăm thôn Vĩ của cô gái xứ Huế. Rồi từ câu hỏi đó, thi sĩ đã nhìn thấy bao nhiêu cảnh sắc, con người xứ Huế:
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Những bài văn Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ hay nhất
Từ trong tưởng tượng của người đọc, một bức tranh tươi đẹp về tự nhiên, con người xứ Huế được hiện lên nên thơ, yên bình. Cả bức tranh nổi trội lên màu nắng tươi mới trên bầu trời cao xanh, màu nắng đó đã làm tỏa rạng cả một vườn xanh tươi. Từ “mướt” trong câu thơ gợi cho người đọc cảm giác xanh tươi lạ thường, có liên tưởng mảnh vườn nhỏ y như một viên ngọc thnah thoát nhưng mà đồng nội giữa cảnh sắc xứ Huế. Đặc trưng, nổi trội trong những sắc màu tươi tốt tuyệt vời mang lại cảm giác yên bình yên ả đó, hình ảnh con người xứ Huế hiện lên hiền lành, phúc hậu với “khuôn mặt chữ điền” ấn lấp sau lá trúc, một biểu tượng cho sự thanh tao của người quân tử. Có thể đó là khuôn mặt dễ mến, phúc hậu của con người xứ Huế trong tiềm thức thi sĩ cũng có thể là hình ảnh người con gái Huế thân yêu dịu dàng. Ở khổ một này, tất thẩy cả màu sắc tới đường nét đều tạo cho bức tranh một sự tươi sáng lạ thường, khiến lòng người yên ổn, nhưng ở đạn thơ thứ hai, giống như những xúc cảm vui tươi nhất thời lúc đsn thu được món quà đã qua, xúc cảm bám viú bao nhiêu ngày nay trở lại, ta trông thấy giọng đượm màu chia cách trong giọng thơ;
Gió theo lối gió, mây đường mây,
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay…
“Gió” và “mây” vốn là hai hiện tượng thân thiết nhưng ở câu thơ của Hàn Mạc Tử thì lại mỗi thứ một đường, tạo một sự chia xa khó tả. Ko chỉ có vậy, sự êm đềm của dòng sông xứ Huế lại tạt vào lòng người cảm giác “buồn thiu”, những cánh hoa bắt “lay” cũng gợi sự mỏng manh yếu ớt làm cho cả ko giam nhuốm màu thê lương. Trong quang cảnh ko nhiều vui tươi như thế, một câu hỏi tu từ chợt bật ra:
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay?
Câu này là hỏi cho thuyền cho trăng hay là hỏi cho chính con người? Câu hỏi bật lên nhẹ nhõm nhưng trĩu nặng sự lo lắng, sự thấp thỏm, ko biết liệu rằng có còn kịp hay ko? Kịp để nhìn thấy sự tươi đẹp của cuộc đời, của con người, có kịp làm điều mong ước, tất cả đều là sự khát khoa giao cảm tới tột cùng lúc con người ta phải xa với đời trong chốn lẻ loi và ngày ngày chờ tới lời phán quyết cuối cùng của cuộc đời mình. Ở đoạn thơ thứ ba, khát khoa này càng bộc lộ rõ hơn bao giờ hết:
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn ko ra…
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?
Điệp từ “khách đường xa” được lập lại như thể nhấn mạnh sự ước ao, sự xem xét bao nhiêu tháng ngày. “Khách đường xa” ở đây là người nào? Có nhẽ là cô gái chăng? Hay chỉ là một người nào đó vu vơ, mơ là để vơi đi nỗi lẻ loi bao nhiêu tháng ngày, mơ là để ước ao có một người nào đó tới với nhân vật trữ tình trong những ngày khổ cực này. Chỉ có điều: “Áo em trắng quá nhìn ko ra”. Màu trắng là màu sắc rất hay xuất hiện trong thơ của Hàn Mạc Tử, luôn là biểu lộ của sự tinh khôi thanh khiết, giống y như nàng trinh nữ, lúc nào cũng trong trắng tuyệt vời. Nhưng có nhẽ do màu trắng tinh khôi của áo nhưng mà trong giấc mơ của mình, Hàn Mạc Tử đã ko thể nhìn rõ cô gái, bởi sương khói mung lung đã làm mờ nhạt cả sự ghi nhớ, chỉ còn lại sự thanh khiết ko gì phai nhạt. Kết thúc bài thơ, một câu hỏi tu từ lại được thốt lên hết sức thiết tha:
Người nào biết tình người nào có đặm đà?
Người nào ở đây là người nào? Là cô gái? Chàng trai đang băn khoăn về tình cảm của cô gái, hay chính là chàng trai đang có ý trách cô gái ko trông thấy tình ảm đặm đà lâu nay của mình. Hay có nhẽ đây là nghi vấn về tình cảm của con người với con người, của người đời dành cho nhau. Thật khiến người ta phải suy ngẫm!
Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” là một trong số ít những bài thơ ko mang những nét u buồn thất vọng về cuộc đời nhưng cũng ko hẳn là mang âm hưởng vui tươi. Tuy nhiên ta vẫn trông thấy những tình cảm hết sức thâm thúy, yêu đời, yêu đời và khát khao giao cảm hơn hết. Đọc bài thơ ta ko khỏi nhận thấy sự âm vang trong tâm trí bởi thiện cảm thiêng liêng và thật tâm.
7. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 7:
Hàn Mặc Tử như một ngôi sao chói lọi kì diệu trong vòm trời rực rỡ nhấp nhánh nhiều tinh tú lạ. Thơ Hàn vừa trình bày tình yêu khôn xiết với cuộc sống trần tục, vừa hướng về Chúa Trời với những niềm thanh khí thần tiên. Đã có nhiều hướng tiếp thu tuyệt bút Đây thôn Vĩ Dụ. Song, người nào cũng thấy rằng bài thơ nói về tình ỹêu – một tình yêu đơn phương, thơ mộng, trong sáng, hồn huyền ảo. Tuy nhiên, khó phủ thu được là Hàn Mặc Tứ đã nói khá hay về xứ Huế mộng và thơ. Đây thôn Vĩ Dạ chi vẻn vẹn có 3 khổ, tổng cộng 12 câu thất ngôn.
Bài thơ có nhẽ là lời trách thầm, và cũng là lời nhắn nhủ nhẹ nhõm gửi gắm của nhân vật trữ tình, trong một tâm trạng vời vợi nhớ mong:
Sao anh ko về chơi thôn Vi?
Nhìn nắng làng can nắng mới lên,
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền?
Nếu như mỗi tình yêu đều gắn với một ko gian và thời kì cụ thể, thì mỗi hình ảnh của nhân vật trử tình trong bài thơ này gắn với vườn tược và con người Vĩ Dạ, đều những kỉ niệm thật khó quên. Có dịp, xin mời bạn hãy về thăm thôn Vĩ vào một buổi sớm mai Vĩ Dạ nằm ngay bên bờ sông Hương êm đềm thơ mộng, chỉ cách trung tâm cố đô Huế khoảng ko đầy một giờ tản bộ. Từ xưa, thôn Vĩ Dạ đã nổi tiếng bởi cây cối xanh tươi, và những vi la nhỏ nhắn duyên dáng, nhấp nhoáng, tưới màu xanh của cây lá. Thôn Vĩ Dạ cũng nổi tiếng như sông Hương, núi Ngự, chùa Thiên Mụ… của xứ này. Bởi vậy, ta ko lấy làm ngạc nhiên lúc thấy nhiều nghệ sĩ tên tuổi như Nguyễn Bính, Bích Khuê, Nguyễn Tuân… đều có những cảm giác nhưng mà cảm hứng được phát sinh từ thốn Vĩ Dạ nên thơ.
Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ mẫu số 3
Sớm mai, nắng mới long lanh trên những tàu cau còn ướt sương đêm. Khách từ xa tới sẽ thấy hàng cau trước nhất, vì nó thường cao hơn hẳn những cây cối xum xuê ở dưới. Đất đai Vĩ Dạ phì nhiêu, được con người siêng năng chăm bón; quả thực, cây cối ở đây xanh tốt mơn mởn và sạch sẽ như được lau chùi, mài giũa thành như những cành vàng lá ngọc…
Câu thơ: Lá trúc che ngang mặt chữ điền?
Thật là một thông minh lạ mắt. “Mặt chữ điền” gợi cho người đọc nhớ tới hình ảnh ngươi dân có khuôn mặt vuông vức, thân hình cường tráng, đầy nam tính. Nhưng, lúc hình tượng này đặt trong chính thể đoạn thơ và câu thơ: “Lá trúc che ngang mặt chữ điền” thì ấn tượng nổi trội lại là sự hài hòa, gắn bó mật thiết giữa con người với vườn tược quê hương. Tương tự, câu thơ còn khắc họa thành công một nét đáng nhớ; đáng yêu của thôn Vĩ: Cảnh xinh tươi, tươi tốt; con người phúc hậu giàu sức sống.
Tiếp nối mạch xúc cảm của khổ đầu, dường như khổ thứ hai, thi sĩ có phần (lành để đặc tà cảnh sóng nước, mây trời xứ Huế và cũng bộc lộ niềm hoài vọng bâng khuâng:
Gió theo lối phong vân đường mây,
Dòng nước buồn thỉu hoa bấp bay;
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
Nhịp diệu dịu dàng, thong dong của xứ Huế được khắc họa thành công: Gió và mây nhè nhẹ trôi đi; sông Hương nước chảy lặng lờ. Hoa ngô (hoa bắp) chi khẽ đung đưa theo chiều gió. Khác với khố một, tới khổ thứ hai này, ko gian được mô tả như trong mộng ảo, tràn trề ánh trăng. Nhá thơ ko những chỉ ta, ko những chỉ nhìn bằng mắt nhưng mà điều quan trọng hơn là còn “nhìn” bằng toàn cầu tâm linh của mình: Do đó, ko có biên giới giữa thực và mộng và dường như càng về cuối toàn cầu tâm linh, toàn cầu mộng ao càng lấn lướt toàn cầu hiện thực. Vì là mộng ảo, nên có nỗi băn khoăn rất mộng mơ: “Thuyền người nào đậu bến sông Trăng đó – Cỏ chở trăng về kịp tối nay?”. Thuyên trăng thì có nhiều thi nhân nhắc tới. nhưng “sông Trăng” thì có nhẽ Hàn Mặc Tử là người thông minh trước tiên. Hình như trong những câu thơ trên, có sự mong đợi, niềm hi vọng, lẫn nỗi buồn man mác của thi sĩ, ở đây rõ ràng, ko có sự rực rỡ của một văn pháp phác họa đúng vong hồn của một xứ sớ, nhưng mà điều quan trọng nữa là: Những nét phác họa đó gợi lên ở người đọc một tình yêu thật dịu dàng, kín láo, nhưng mà sâu xa rộng mở tới khôn xiết. Ấn tượng của người đọc về những điều nói trên sẽ được thi sĩ tô đậm qua khổ kết:
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn ko ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?
Đúng là xứ Huế vốn mưa nhiều, lắm sương khói. Do đó, phải chăng khổ thơ trên có nét tả thực, cũng giống như “hàng cau”, “lá trúc” “hoa bắp”… ở những khổ thơ trước? Sương khói trắng, và áo em cũng trắng: Bởi vậy, nếu thi sĩ chỉ nhìn thấy bóng người thôi (nhân ảnh), thì cũng là điều dễ hiểu. Tuy vậy, như đã nêu, Hàn Mặc Tử vốn là thi sĩ lãng mạn thực thụ, cái chính là thi sĩ đã nói bằng tâm tưởng, gieo vào lòng người đọc một thoáng bâng khuâng: Người thiếu nữ Huế tươi đẹp quá, kín đáo và huyền ảo quá; nào người nào có biết tình yêu của họ bền chặt, hay cũng chỉ mờ ảo như khói sương xứ Huế? Ở đây, dường như tác giả cảm thấy mình chơi vơi hụt hẫng, trước một mối tình đơn phương lung linh, huyền ảo. Nếu trông thấy rằng. Hàn Mặc Tử vốn là người rất mực tài hoa, luôn khát khao mến thương; nhưng căn bệnh phong hiểm nghèo đã làm ông ko có được một tình yêu trọn vẹn. Thi sĩ đã từng phải sống có độc, lúc thì trong một con thuyền nhỏ lênh đênh chẩng có bờ bến, lúc thì khắc khoải bên dãy núi ven thị thành, và cuối cùng phải nằm vô vọng ở nhà thương Tuy Hòa chờ cái chết… Ta càng thông cảm cho một thoáng hờn dồi, trách móc tưởng như vô cớ của cây bút đa tài, nhưng mà xấu số này. Phải yêu người Vĩ Dạ, nói rộng ra là phải yêu người xứ Huế; hiểu xứ Huế, gắn bó với xứ Huế thâm thúy tới độ nào, thì thi sĩ mới nói về tình yêu, về xứ Huế đứng và hay như thế!
8. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 8:
Thời kì vừa qua, bài thơ lãng mạn gây ra nhiều nhận định dị đồng, thậm chí đối lập nhất là lúc phân tích, bình giảng, 12 câu Đây thôn Vĩ Dạ. Nguyên nhân sự hạn chế của một số bài viết có nhiều. Thứ nhất, là thói quen xã hội học dung tục; như tác giả bài “Tiếng thở dài” – San sẻ với Hàn Mặc Tử đã nhận xét: “Tác phẩm nào, người phân tích cũng cố quy về trị giá hiện thực và trị giá nhân đạo (…). Cái hay của văn học nhiều hình nhiều vẻ, đâu phải chỉ có vài ba trị giá được khuôn sẵn rồi cứ thể ép tác phẩm cổ kim đông tây rào những gia trị đó’”‘. Thứ hai là do người nghiên cứu ko thuộc phong cách nghệ thuật của nhân vật nhưng mà mình tìm hiểu; Ví dụ: người nào cũng rõ một trong mấy nét cơ bản của tiếng thơ Hàn Mặc Tử là hưởng nội: “Hàn Mặc Tử xoành xoạch có thiên hướng quay vào nội tâm, ông rất ít tả, ít kể theo cái nhìn của con mắt” nói như Trần Đăng Thao: Hàn Mặc Tử thường “nhìn thấy bằng tâm tưởng”, nhưng bởi ko thông thuộc phong cách thi pháp bao trùm này trong thơ Hàn Mạc Tứ, người viết những dòng phân tích Đây thôn Vĩ Dạ, trong Soạn văn (tập I) chỉ hoàn toàn tập trung phân tích khách thể được tái tạo trong tác phẩm qua ba đề mục: Thôn Vĩ Dạ, Dòng sông Hương và Những cô gái Huế – Lê Bảo đã nhận xét đúng rằng: Giảng văn tương tự thì mới chỉ chủ tới “cái ý ở trong lời, ở tầng thứ nhất của ý nghĩa”, nhưng mà thật ra: “Di mạch trữ tình vừa thấm đậm hồn người vừa trình bày bằng một thiên bẩm tài hoa; chính đầy mai là điều cần nói”‘ – Thứ ba là sự cảm thụ nghệ thuật thiếu nhạy bén.
Mai Văn Hoan (Sông Hương, số 2; tháng 2,3 – 1990). Vẻ đẹp lạ mắt trong thơ Hàn Mặc Tử – Vũ Quần Phương (Thầy cô giáo nhân dân, số đặc trưng; tháng 7-1989). Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử (GVND, số đặc trưng; tháng 3-1990. Trường Đại học Sư phạm I Hà Nội và NXB Giáo dục (1989) (5) về bài thơ Dây thôn Vĩ Giạ của Hàn Mặc Tử (Thầy cô giáo nhân dân, số đặc biệĩ tháng 11-1989 liên kết với nguyên nhân thứ tư: Thái độ tùy tiện thiếu nghiêm túc trong đã dẫn những ý kiến phân tích hoàn toàn sai như trường hợp Lê Đình Mai’”. Bài viết của tác giả Lê Đình Mai khiến ko gian nhất là những người nào gắn bó với Huế đẹp và thơ ko thể im tiếng: “Lẽ ra tôi nên viết bài này…Nhưng sao tôi thấy ko đành! Ko đành với Hàn Mặc Từ, đành với bà Hoàng Cúc, ko đành với bạn đồng nghiệp, với độc giả xa “hồn mộ Hàn Mặc Tứ” Mai Văn Hoan; tác giả bài Nói thêm về bài thơ Thôn Vĩ Hàn Mặc Tử cũng có phản ứng tương tự…
Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ để thấy được tình yêu tự nhiên, cuộc sống của tác giả
Để định hướng tiếp cận đúng mực và có điều kiện cảm nhận xác thực những lơ vừa xa cách nhau vữa mờ ảo của Đây thôn Vĩ Dạ thì một lúc biết rằng nội bài thơ liên quan tới Hoàng Cúc (một thiếu nữ trong trắng, con nhà gia giáo lúc đó giờ đang ngụ cư ở thôn Vĩ Dạ nên thơ nên họa, chứ ko phải liên quan tới các cô gái “giang hồ” ở cái xóm hồng lâu Vĩ Dạ “dâm ô” theo một suy diễn tưởng tượng nào đó), ta ko thể ko nhắc lại đôi điều về mối quan hệ tình thiện cảm Hàn Mặc Tử với Hoàng Cúc – căn cứ vào những tài liệu đáng tin tưởng của Quách Tín người bạn thơ thân thiện nhất của Hàn Mặc Tứ) Đào Quốc Toản (cán bộ giảng văn Đại học ở Huế, trước đây lúc hướng dẫn sinh viên làm khóa luận về thơ Hàn Mặc Từ đã tìm và gặp mặt bà Hoàng Cúc) và thầy giáo Mai Văn Hoan, người hiện học ở đất núi Ngự sông Hương đã “có mặt trong đám tang” bà Hoàng Cúc: “Có thể nói là một trong những đám tang lớn nhất ở Huế gần đây nhưng mà tôi được biết”
Hoàng Cúc lúc là một thiếu nữ mới lớn, sống ở Quy Nhơn. Cô con nhà quan, cô ko đẹp nhưng có duyên và thùy mị nết na. Nhà cô đi chung một lối với nhà hàn Mặc Tử (lúc đó đang làm việc ở Sở đạc điền). Giữa hai người hẳn có một mối thân thiết rất đơn giản nhẹ nhõm kiểu những người nào gần ngõ. Thi sĩ đã viết những vần Hoàng Cúc (trong tập Gái quê) với tình cảm đơn phương vô vọng; vì ko những
Hoàng Cúc là một thiêu nữ mới lớn, con nhà nền nếp, tính tình kín đáo, nhưng mà hoàn cảnh hai gia đình có một hố sâu cách trở: thán phụ Hoàng Cúc là viên chức cao thế, nhà theo đạo Phật… còn Hàn Mặc Từ mồ côi cha từ thuờ thiếu thời, gia đình theo đạo Thiên Chúa, đời sống khó khăn, thêm nữa lúc đó Hàn Mặc Tử chỉ là viên chức nhỏ Sở đạc điền, lại đang có nguy cơ thất nghiệp… Khoảng 1935, sau lúc Hàn Mặc Từ từ giã Quy Nhơn vào Sài Gòn làm báo, thì gia đình Hoàng Cúc cũng chuyển từ Quy Nhơn ra Huế (ở thôn Vĩ Dạ). Cuối năm 1936, lúc chớm có hiện tượng sức khỏe ko phổ biến, tuy chưa khẳng định là bệnh phong, Hàn Mặc Tử từ Sài Gòn trở lại Quy Nhơn thì: “Trước sau nào thấy bóng người…”; thi sĩ coi như Hoàng Cúc đã bước lên xe hoa chung thân vĩnh biệt, (mặc dầu, ko rõ đích xác vì li do gi, từ đó về sau, Hoàng Cúc khước từ mọi đám cầu hôn, sống độc thân ở Vĩ Dạ và hoạt động ở Hội Phật tử miền Nam cho tới lúc mất). Khoảng năm 1937, nghe tin Hàn Mạc Tử mắc bệnh nan y, Hoàng Cúc đã gửi về Quy Nhơn cho Hàn Mặc Tử một tấm hình chụp hồi còn mặc áo dài trắng trường Đông Khánh có kèm lời thăm hỏi sức khoẻ và “trách” Hàn Mặc Tứ sao lâu nay ko ra thăm Vĩ Dạ? Ko thăm lại đất cù người xưa? (Hàn Mặc Tử đã từng học Trung học Pellerin ở Huế)”.
Thu được những dòng tình cảm thật tâm quý giá của người thiếu nữ vốn có nếp sống kín đáo đó, Hàn Mặc Tử xúc động mạnh, và Đây thôn Vĩ Dạ đã ra đời (hẳn ngay trong năm 1937). Bài thơ được gửi ra Huế cho Hoàng Cúc. Thời kì lặng lẽ trôi, rồi bà Hoàng Cúc đã giữ gìn bài thơ kỉ vật này cho tới lúc từ trần. Biết rõ xuất xứ, hoàn cảnh ra đời của Đây thôn Vĩ Dạ là tương tự, chúng ta có thể lướt qua vùng giải về chữ nghĩa mờ ảo mơ mòng, đang xâm nhập được hậu ý tứ sâu xa của tác phẩm.
Tứ thơ cơ bản thực thụ của Đây thôn Vĩ Dạ phải chăng là nỗi niềm âu lo cho hạnh phúc, trong khát vọng cái đẹp hóa giải trạng huống đau thương. Tứ thơ bao trùm này trình bày tập trung trong hai câu thoáng ý vị nghi vấn: “Có chở trăng về kịp tối nay” (Có diễm phúc thừa hưởng nhận chăng, cái Đẹp của đất trời?), “Người nào biết tình người nào có đặm đà” (Có diễm phúc thừa hưởng nhận chăng, cái (Đẹp của tình người?).
Mở đầu bài thơ là câu: “Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?” Lời thơ khơi dòng thi tứ tương tự sự biến tấu tình cảm trong lời thơ cua người thôn Vĩ, như muốn khẳng định việc thăm hỏi quan tâm đó ko phải trong mơ nhưng mà có thật; và như thế, đồng thời cũng để bản thân dược nhắm nháp thứ “tiên được” ko những đối với thời bệnh nhưng mà còn cả cho tâm bệnh nan y. Tiếp đó, lời thơ đã từ từ gợi thức những hình bóng thôn Vĩ ngày xưa – thời người thơ còn là cậu học trò Trung học Pellerin Huế:
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc chê ngang mặt chữ điền.
Tờ thơ “tiên cược” của tấm lòng son thôn Vĩ quả đã có tác dụng nhiệm màu đối với người bệnh: Sinh lực hồi sinh; do đó dất trời đã mờ ra trán đầy sức sống: “nhìn nắng hàng cau nắng mới lên và cảnh tri xuất hiện đẹp tươi như trước mát trẻ thơ “Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc” về từ pháp nhưng mà nói, chữ “mướt” thật rất Hàn Mặc Tử; và lúc so sánh “xanh như ngọc” thì rõ ràng thi trung hữu họa”, nhưng mà đây la văn pháp của một danh họa trường phái ấn tượng nhân lực tinh tướng và trái tim đa cam). Hồi ko rõ từ khơi dâu trong kí ức trở về một bức chân dung có bố cục hẳn hoi xóm thôn Vĩ Dạ: “Lá trúc che ngang mặt chữ điền”… Một đặc điểm thơ Hàn Mạc Tử là phong cánh xuất hiện trong một số bài rất đặm đà sắc màu dân tộc. Ko gắn bó máu thịt với quê hương xứ sở, khó có thể viết được những câu thơ như trong khổ Đây thôn Vĩ Dạ vừa rồi, và những câu hoặc ngọt lịm nhạc điệu dân ca Nhưng hỡi ơi! Thú vui quá ngắn trước vẻ đẹp của tình người (Sao anh ko vá của cảnh đời ko tránh khỏi chia li và vinh quyết. Cái lối chuyến tứ rất nhanh, có lúc rất xa. cũng là một tập thơ Hàn Mạc Tử; và lúc “Những đột xuất đó lặp lại với tấn số cao hiếu” (Vũ Quần Phương). Càng ở những tác phẩm cuối thơ Hàn Mặc Tử càng trình bày rõ đặc đỉêm này. Chúng ko lạ lùng điều đó lúc nhớ lại rằng: thơ Hàn Mặc Tử trong vòng hơn 10 năm (từ đời Đường tới chủ nghĩa tượng trưng. Ngay từ tập Thơ Điêu, trong có yếu tố tượng trưng đã nhấp nhoáng xuất hiện. Câu thơ thôn Vĩ phảng phất văn pháp của trường phái đó ko khỏi ko gây thêm đôi chút rối rắm khó hiểu nữa (dẫn tới những cảm nhận phân tán) đối với độc giả
Do trực cảm mối quan hệ giữa bản thân với Hoàng Cúc (có nhẽ cũng là với ko ít những người thân thiết, khác) trước sau sẽ là gió – mây đôi ngả; nên trừớc mắt thi sĩ: “nắng mới” thên Vĩ phút chốc đã lụi tàn, thay vì là hình ảnh “Dòng nước buồn thiu” của Tiêu Kim Thúy (nét ‘hoa bắp lay” lại cũng là một hình tượng thơ xuất hiện đột ngột theo kiểu thân thuộc trong thi pháp Hàn Mặc Tứ – mặc dầu về phương diện luận lí có thể cho rằng: Nghĩ về Vĩ Dạ là nhớ tới Cồn Hến giữa sông Hương đối diện Vĩ Dạ, trên cồn trồng nhiều vạt bắp với vùng hoa ngút ngát lay động theo gió)… Mung lung khuây phần nào mối sầu gió – mây đôi ngả, thi sĩ ngóng đợi một bạn cố tri có vẻ đẹp “huyền ảo”: Trăng Vàng Trăng Ngọc. Nhưng bạn cố tri vô cùng thân thiết đó có về kịp ko?… “Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó – Có chở trăng về kịp tối nay nhưng mà cứu rỗi vong hồn xấu số này khống? – Kết thúc khổ thơ II là một tín hiệu mong đợi cứu nạn, nhưng lời khẩn cầu đồng thời lại đã chứa đựng niềm hồ nghi hiệu quả.
Khổ thơ III xuất hiệu tiếp theo cũng ko hoàn toàn rồ mạch. Đọc thơ Hàn Mặc Tư nhiều lúc như xem tranh đồng hiện: Sự vật, sự thể ở những thời kì ko gian xa cách nhau nhất loạt xuất hiện và xâm nhập lẫn nhau ko quan tâm luận lí – tinh luận lí ở đây chi tồn tại trong ý thức toàn khối dòng tâm tưởng. Đọc Hàn Mạc Tử, người ta cũng dễ liên tưởng tới thơ Lamactin: Thứ thơ vừa lãng mạn vừa chứa đựng mầm mống của chủ nghĩa tượng trưng, nhiều lúc ngẫu phát: Cõi lòng thi sĩ có lúc như chìm đắm vào một cõi mù sương, bởi vậy, cảnh trí ngoại giới được tái tạo chỉ có tính chất như những âm thanh của tâm hồn phán hưởng lúc va chạm với sự vật đó là kiểu thơ “phong cánh nội tâm”… tương tự tương tự: “Mơ khách đường xa, khách đdường xa” là người nào mơ? Theo mạch thơ và dựa vào ý tứ trong nội dung thơ Hoàng Cúc gửi Hàn Mặc Tứ, người mơ hẳn đang sống ở Vĩ Dạ, nhưng cũng ko loại trừ ý tức là chủ thể lãng mạn cũng mơ theo… Và rồi: “Áo em trắng quá (màu áo trong trắng bức ảnh Hoàng Cúc gửi Hàn Mặc Tử?), có nghĩa: tâm hồn em thánh thiện quá, hạnh phúc tới đột ngột quá… ta say men sắc màu trinh trắng tới choáng váng “nhìn ko ra Hay chỉ hàm tức là: Những nét chữ từ thôn Vĩ gửi về Quy Nhơn đã làm thao thức hình bóng xa xôi một nữ sinh Đồng Khánh thuở nào… Tới câu tiếp theo, đòi cảnh thơ với phong thái mơ mòng thân thuộc vẫn như còn tiếp tục bay lượn tìm kiếm cái Đep của miền đất Thầu kinh sương khói mù mịt – miền đất có:
Dòng Tiêu Kim thủy gà xao xác
Ngửng thấy tháng ki khái vương vấn:
(Văn Cao – Một đêm dài lạnh trên sông Huế)
Cuối cùng, nếu ở khố thơ II, thi sĩ vừa muốn nhờ Trăng Vàng Trăng Ngọc làm tan biến nỗi sầu thương, vừa âu lo ước nguyện ko thành. Có chở trăng về kịp tối nay, thì kết thúc khổ thơ thúc toàn bài nương nhờ cái đẹp của tình người làm liệu pháp cứu rồi, người thi nhân thiến nạn của trần giới và đất trời này cũng vẫn ko khỏi ngậm ngùi nghi ngờ:
Người nào biết tình người nào có đậm dà
Bối cảnh hương sắc quê xứ Việt, phải chăng tỉ trọng chủ yếu trong khối thơ tứ Đây thôn Vĩ Dạ có ý tức là những thẩm mĩ chứa đựng ước nguyện được cứu nạn – những tín hiệu tuy đứt nỗi mơ hồ nhưng mà thiết tha thấm thìa của một tấm vong hồn xấu số – chuỗi tín hiệu cầu cứu đó tiếp khuyên thiện: Số đông con người hãy vị tha và thủy chung nhất là đối với những thân phận thảm kịch đã ko nên nói lời rên xiết:
Trời hỡi! Nhờ người nào cho khói đói
Trăng hoa có sẵn làm sao ăn?
Làm sao làm thịt được người trong mộng
Bể trả thù duyên kiếp phũ phàng.
(Lang thang)
9. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 9:
Trong số các thi sĩ Việt Nam hiện đại, Hàn Mặc Tử là người khổ nhất. Tạo hóa vốn rộng luợng, nhưng ko hay đãi đăng khách văn học. Thi sĩ chỉ sống vẻn vẹn 28 năm (1912-1940). 28 năm của một đời người, sao lại lắm truân chuyên khổ cửa ải? Ông xuất hiện trên bầu trời thi ca Việt Nam như một vì sao sa, ngắn ngủi nhưng mà lóe sáng, và những người nào một lần đã xúc tiếp với thơ Hàn Mặc Tử thì “dấu ấn” kia ko thể xóa nhòa.
Mấy năm trở lại đây, vị trí của Hàn Mặc Tử trong lịch sử văn học nước nhà đã dần hồi được trả lại đúng trị giá vốn có. Trong chương trình môn Văn bậc Trung học phổ thông, lần trước tiên thơ Hàn Mặc Tử được đem ra giảng dạy cho học trò qua bài Đây thôn Vĩ Dạ. Bài thơ chỉ có 12 câu, nhưng hồn vía Hàn Mặc Tử vẫn hiển hiện nguyên vẹn: Tài hoa, thực thà và tha thiết hiến dâng. Thi sĩ Pháp, Elsa Triolet nói “thi sĩ là người cho máu”. Với Hàn Mặc Tử, đấy là tận cùng của hiến dâng.
Năm 1936, đang làm báo ở Sài Gòn, Hàn Mặc Tử biết mình mắc chứng nan y (bệnh phong), liền trở về thị thành Quy Nhơn. Lúc đó bà Hoàng Cúc, người yêu trước tiên của thi sĩ vừa mới ra Huế, ở chốn xa xôi, người yêu năm cũ ko biết chuyện thi sĩ bệnh, gửi thư hỏi thăm cùng với lời trách trên tấm ảnh của mình “Sao ko về thăm Vĩ Dạ?”. Đây thôn Vĩ Dạ là lá thư tình thổ lộ tâm trạng, có điều nó được diễn tả bằng tiếng nói thi ca. Hai khổ thơ đầu, thi sĩ hóa thân thành người thiếu nữ thôn Vĩ, đang trách móc người yêu và kể về Vĩ Dạ:
Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn người nào mướt quá, xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Người thôn Vĩ nhưng mà cứ như người nào đâu. Vĩ Dạ lúc gần, lúc xa. Ố, thì hóa ra, đấy là tâm trạng của người tương tư: Chỉ thiếu một người nhưng ko gian trống rỗng (Lamactin). Thi sĩ hóa thân hay thật. Màu xanh của lá, chút nắng mới lên vẫn chưa đủ ấm lòng người thiếu nữ.
Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ tuyển chọn
Nàng buồn và “cảnh có vui đâu bao giờ”: Gió theo lối gió, mây đường mây Dòng nước buồn thiu, hoa bấp lay…
Viết tới đây thi sự hóa thân của thi sĩ vào lòng người thiếu nữ cũng kết thúc.. Thi sĩ, anh có thể trốn tránh mọi điều, trừ bản thân anh. Nhưng Thượng đế, bao phen lỡ tay, tâm hồn thi sĩ mới phức tạp, giàu ưu tư và đa cảm làm sao! Người đời có thế trách khách văn học hay viển vông. Nhưng ở đây là ước mơ thật:
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
Một “bên sông trăng” hiện hữu ở ngoài đời thực. Và cũng có một “bến” tít tắp trong tâm tưởng con người. Lúc “Trăng” ko về cõi đó hoang vắng buồn phiền biết bao! Có người bình những câu: “Áo em trắng quá nhìn ko ra: Sương khói mờ nhân ảnh…” là lúc thi sĩ nhìn tấm ảnh người yêu cũ, huyện cách xa hiện thời, hết thảy như muốn nhòa đi. Đấy mới chỉ là cái nghĩa của văn bản”, chứ chưa phải của thơ hay tâm hồn Hàn Mặc Tử. Bất kỳ thi sĩ tài hoa ở thời đại nào cũng thấy giữa mình và cuộc đời có nhiều lỗi nhịp ít nhiều, họ cô độc, đôi lúc chỉ trong tâm hồn, chứ ko nhất quyết giữa đám đông. Trường hợp Hàn Mặc Tử và những năm tháng đó, điều đó càng rõ. Biết vậy, nhưng vẫn khát khao thổ lộ, khát khao hiến dâng. Tưởng tượng Đây thôn Vĩ Dạ là bức thư tình gửi một người yêu xứ Huế của Hàn Mặc Tử thì Người nào biết tình người nào có đặm đà? Là lời than vãn về một hoàn cảnh ko thể thổ lộ đối với Hoàng Cúc. Song, hiểu Hàn Mặc Tử – một người yêu làm thơ, đấy còn là tiếng nói của thi nhân với cuộc đời.
Ngày đó, Hàn Mặc Tử đã phiền muộn Người nào biết tình người nào có đặm đà? Và, có nhẽ, cho tới buổi trưa nghiệt ngã 11-11-1940, thi sĩ tài hoa này vẫn ôm trọn khối tình đớn đau với cuộc đời, ra đi, để lại: “Một nấm mồ bằng đất, một cây thánh giá bằng gỗ tạp, ko vòng hoa, ko nhang khói, hiu quạnh quạnh quẽ dưới một gốc cây phi lao!” (Quách Tấn). Tới nay, 50 năm đã trôi qua, lúc người đời trông thấy Hàn Mặc Tử là ánh sao sa ko thể xoa nhòa dấu ấn trên bầu trời thi ca dân tộc thì xin người nào đừng trách “Sao anh ko về?”, vì chẳng phải bao năm thi sĩ vẫn ở lại đó sao? Xin hãy rộng đường cho người năm cũ…
10. Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 10:
“Thơ chỉ tràn ra lúc xúc cảm thật đầy”. Thật vậy, thơ là điệu xúc cảm, thơ là cứu cánh cho cuộc đời mỗi người. Đối với Hàn Mạc Tử cũng vậy, thơ trở thành nơi ông bộc bạch bao nỗi niềm giấu kín cùng xúc cảm mãnh liệt nhưng tồn tại trong đau thương. Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của ông là một trong những bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Hàn. Bài thơ là một bức tranh tự nhiên đẹp xứ Huế và tình đời tình người sâu kín.
Cảnh sắc tự nhiên nơi thôn Vĩ Dạ được gợi mở ra tươi mới tràn trề sức sống:
Sao anh ko về chơi thôn Vĩ
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
Mở đầu là câu hỏi: “sao anh ko về chơi thôn Vĩ?” vang lên như lời trách thầm, lời nhắn gửi nhẹ nhõm của nhân vật trữ tình. Câu hỏi là của người nào? Nhưng vừa có nhiều cung bậc tương tự. Ko phải là của Hoàng Cúc, hay một cô gái nào khác ở Thôn Vĩ vậy thì của người nào? Của Hàn Mạc Tử, dường như tác giả tự phân thâm để chất vấn chính mình. Cũng là một lời xác nhận đã lâu rồi ko về thôn Vĩ, và ko biết tới bao giờ, tới lúc nào mới có thể trở về để thăm lại nơi đầy gắn bó những dấu yêu kỉ niệm. Ko những vậy, câu hỏi còn là cái cớ rất đáng yêu, nhẹ hẫng lại xót xa để gợi về kỉ niệm thôn Vĩ và bức tranh thôn Vĩ mở ra tự nhiên ở ba câu thơ tiếp với nắng hàng cau, vườn cây và cành lá trúc thân thuộc. “nắng hàng cau” là nắng trước tiên của buổi sáng sớm, cũng là hình ảnh thân thuộc trong thơ Hàn Mạc Tử.
Buổi sớm với những hàng cau cao và thẳng vươn cao đón ánh nắng trước tiên. Sau một đêm bừng tỉnh, sương còn chưa tan hết, nắng mới đã bừng lên tràn trề trên những hàng cây mới mẻ thanh tân. Trong những câu thơ ko chỉ miêu ta ánh nắng một lần nhưng mà tác giả còn sử dụng điệp từ “nắng” vẽ ra luồng ánh sáng của thời kì , nắng lan trên đầu vạn vật từ trên cao xuống thấp, tràn cả khu vườn. Khoác lên tấm áo mới tươi tỉnh thanh tân. Vườn thôn Vĩ ngời lên sắc xanh “xanh mướt như ngọc” thân thuộc. “Mướt” manh sức gợi cảm cao, ko chỉ diễn tả màu sắc nhưng mà còn cả sức sống. Tính từ lạ mắt liên kết sử dụng giải pháp so sánh “xanh như ngọc” khiến khu vườn biếc lên một màu ngọc lung linh. Vừa có màu sắc xanh tươi vừa nhấp nhánh ánh sáng lúc bóng nắng trên cao chiếu dọi tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp. Nét đẹp thân thuộc nhưng mà cũng rất xa xôi qua đại từ phiếm chỉ “người nào”, trong ” vườn người nào” gợi lên một nét đẹp khó nắm bắt, đẹp nhưng lại quá xa vời. Tất cả chỉ là sự sống của toàn cầu ngoài kia- một toàn cầu nhưng mà tác giả mong muốn. Cảnh tự nhiên được tô điểm với sự xuất hiện của con người: “lá trúc che ngang mặt chữ điền”. Quả là một hình ảnh lạ mắt, đa nghĩa với khuôn mặt chữ điền hiền hòa phúc hậu kín đáo che đi bởi màu xanh của lá trúc thanh mảnh. Thật vậy, đây là một thành phầm sáng tạp thân thuộc trong thơ Hàn được tạo bởi tự ti chia li của con người luôn tự nhận mình đứng ngoài những cuộc vui. Mở ra một ấn tượng say đắm trong hồn thơ Hàn Mạc Tử trữ tình sâu lắng cùng với đó bộc lộ những khắc khoải chi phôi lúc hướng về thôn Vĩ.
Nếu khổ thơ thứ nhất là một bức tranh xanh tươi thì ở khổ thơ thứ hai là bức tranh tự nhiên nhuốm màu tâm trạng:
Gió theo lối gió, mây đường mây,
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
Hình ảnh phong vân, sông nước, trăng hiện lên khác lạ. Gió và mây ko đi liền với nhau như vốn dĩ gió thổi mây bay hưng ở đây gió và mây chia làm đôi ngả. Những sự vật vốn dĩ ko thể tách rời, thì hồn thơ Hàn Mạc Tử đã chia cắt một thứ ko thể cắt chia. Bản thân dòng nước là một vật vô tri vô giác nhưng ở đây” dòng nước buồn thiu”. Một giải pháp nhân hóa khiến dòng sông mang tâm trạng con người. Hay đó là sự chảy trôi của tâm trạng, là nỗi buồn li tán của sự vận động của mây, của gió, cũng chính là tự ti chia li của tác giả thấm vào cảnh vật. Trên dòng sông đó là những bông hoa bắp lay. khẽ động ở đôi bờ rất nhẹ rất khẽ. Lúc đặt chúng cùng với gió, mây, nước hoa bắp lay gợi sự tàn buồn hiu hắt khiến cảnh sông nước hiện lên hoang vắng rợn ngợp thấm thía nỗi buồn của sự chắc chở thê lương. Nỗi buồn thi sĩ hòa cùng nhịp buồn xứ Huế vang lên câu hỏi:” Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó”. Trong tâm trạng đó, chợt bật lên ước ao khát vọng là có một điều gì đó có thể trở về với mình để níu giữ, để bám víu. Những ước mơ của thi sĩ gắn liền với trăng với nhạc. Đó là ước mơ khát khao được tri kỉ. Ở trăng luôn có những vẻ đẹp nhưng mà Hàn Mạc Tử luôn hướng tới. Qua câu thơ ta tưởng tượng cả một dòng sông trăng đang chảy trôi hay trăng đang tan mình trong nước. Hình ảnh “thuyền chở trăng” vừa mơ vừa thực hư huyền ảo hoặc tới khó phân định. Đối với trăng tác giả ko chỉ gắn vào đó những ước mơ khát vọng nhưng mà còn cả nỗi lo lắng, tự ti với ngày nay ngắn ngủi qua từ “kịp”. Sự bối rối hiện hữu trong câu chữ bổ khát vọng thì ít nhưng mà cảm giác thảm kịch thì nhiều. Mong mỏi của Hàn Mạc Tử gắn liền với đau thương dự cảm tan vỡ
Ở khổ một và khổ hai là khắc họa bức tranh tự nhiên thì ở khổ ba hình ảnh người con gái trong lòng tác giả xuất hiện với bao da diết nhớ mong:
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn ko ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà
Giọng thơ khẩn khoản, gấp gáp trình bày khao kháy gắn liền với hình bóng cụ thể:” khách đường xa” và “em” với tà áo trắng. Nhấp nhoáng hình bóng mĩ nhân, dường như ” khách đường xa” và “em” là một. “Em” là một giấc mộng say đắm mộng ảo. Đó là hình bóng xinh tươi nhưng vô cùng xa xôi diệu vợi thuộc về toàn cầu ngoài kia. Với thi sĩ thì hình bóng đó chỉ hiện hưu trong giấc mộng dài. Tưởng chừng giấc mộng như tác giả ngỡ ngàng phát hiện mĩ nhân đang hiện hữu với tà áo trắng tinh khiết mỏng manh. Đó là vẻ đẹp nhưng mà tác giả luôn tôn thờ. Đúng lúc mĩ nhân hiện hữu rõ nhất trong tâm tưởng cũng là lúc nhà văm vô vọng nhất vì đang tuột mất nó khỏi tầm tay.
Khép lại tác phẩm với câu hỏi vang lên da diết:
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà
Chủ thể trữ tình đã trở về với thực tại đầy đau thương với màn sương khói của thực tại hay chính là sương khói của thời kì che phủ khiến tất cả trở nêm xa với hư ảo che mờ nhân ảnh của người mến thương. Kết bài thư lại một lần nữa vang lên câu hỏi đầy khắc khoải với đại từ phiếm chỉ “người nào” có thể là tác giả cũng có thể là người con gái tác giả thầm thương. Tiếng người nào vang lên chơi vơi khép lại bài thơ trong nỗi sầu mênh mang trong khát vọng ko thôi hướng về tình người. Đó là khát khao được sẻ chia, thấu hiểu và mến thương dẫu lẻ loi vô vọng nhưng ko thôi khát khao
Tương tự bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ mang tới cho người đọc những trị giá thâm thúy. Tuy nhiên, bài thơ cho ra thấy lúc con người bị đẩy tới tận cùng của khổ đau và tuyệt vọng nhưng vẫn hướng tới cuộc đời sự khát khao sẻ chia.
———————HẾT————————-
https://thuthuat.taimienphi.vn/cam-nhan-bai-tho-day-thon-vi-da-40954n
Đây thôn Vĩ Dạ là tác phẩm quan trọng trong chương trình Ngữ văn lớp 12. Để củng cố tri thức về tác phẩm, kế bên những bài Cảm nhận về bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ trên đây, các em ko nên bỏ qua những bài văn mẫu rực rỡ khác như: Soạn bài Đây thôn Vĩ Dạ, Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, Phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, Cảm nhận về khổ thơ thứ 2 trong bài thơ Đây Thôn Vĩ Dạ, Phân tích bức tranh tự nhiên trong bài Đây thôn Vĩ Dạ, để nắm vững những tri thức Ngữ Văn 11 của mình.
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Bạn thấy bài viết Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ bên dưới để hkmobile.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website hkmobile.vn
Phân mục: Văn học
#Cảm #nhận #bài #thơ #Đây #thôn #Vĩ #Dạ
Bạn thấy bài viết Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ bên dưới để hkmobile.vn Nghĩacó thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: hkmobile.vn của hkmobile.vn
Nhớ để nguồn: Cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ