Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời – Sử thi (Tóm tắt, hoàn cảnh st, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy)

Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời – Sử thi (Tóm tắt, hoàn cảnh st, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy) – Văn 10

Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời – Sử thi (Tóm tắt, hoàn cảnh st, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy) – Văn 10 -

Nói chung Tác giả – Tác phẩm: Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời bao gồm tìm hiểu về sử thi và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, trị giá nội dung, rực rỡ nghệ thuật tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời – SGK Văn 10

– Đăm Săn đi bắt Nữ thần Mặt Trời là đoạn trích trong sử thi Đăm Săn (hay còn gọi là Bài ca chàng Đăm Săn)

– Sử thi là những tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng tiếng nói có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hay nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống tập thể của cư dân thời cổ điển.

– Sử thi phát sinh và tồn tại trong đời sống của các dân tộc ít người, ko chỉ với tư cách một tác phẩm nghệ thuật nhưng mà còn là pho tượng lịch sử, cuốn sách bách khoa toàn thư của dân tộc đó.

– Đặc trưng của sử thi:

+ Nghệ thuật: sử thi là những câu chuyện kể văn xuôi xen lẫn văn vần, có sử dụng các yếu thành ngữ, tục ngữ, những từ ngữ cổ, hình thức nghệ thuật ngôn từ dân gian.

– Phân loại sử thi:

+ Sử thi thần thoại như Đẻ đất đẻ nước, Ấm ệt luông, Cây nêu thần… kể về sự tạo nên của toàn cầu, sự tạo nên của muôn loài, sự tạo nên các dân tộc…

+ Sử thi người hùng như Đăm Săn, Đăm Di, Xinh Nhã, Khinh Dú, Đăm Noi… kể về cuộc đời và sự nghiệp của các người hùng

3. Bố cục

– Phần 1: Đăm Săn tới nhà của Đăm Par Kvây để nói về ý định đi tìm Nữ Thần Mặt Trời của mình

– Phần 2: Hành trình tìm đường tới nhà Nữ Thần Mặt Trời của Đăm Săn

– Phần 3: Cảnh Đăm Săn trở về và phá gánh chịu hậu quả là hình phạt của thần Trời và thần Đất

4. Tóm tắt

Sau lúc đã thắng lợi Mtao Grự và Mtao Mxây để giải cứu Hơ Nhị, Hơ Bhị, Đăm Săn trở thành một tù trưởng giàu mạnh, vang lừng tới thần, tiếng tăm lừng lẫy khắp núi rừng. Nhưng chàng vẫn quyết tâm ra đi để đoạt được Nữ thần Mặt Trời, muốn bắt nàng về làm vợ lẽ cho mình, để “từ người Ê-đê bên bờ sông cho tới người Mnông ở dưới thấp ko còn một người nào dám trái lời”, ko một tù trưởng nào có thể sánh với chàng. Đăm Săn đã một mình đi suốt nhiều ngày liền, băng rừng vượt núi để tới nhà Nữ thần Mặt Trời, tuy nhiên chàng đã bị từ chối. Đăm Săn ngang nhiên ra về, mặc cho Nữ thần Mặt Trời cảnh báo chàng sẽ chết lúc mặt trời lên. Trên đường về, cả người và ngựa của Đăm Săn đều bị kéo chìm xuống bùn lầy.

5. Trị giá nội dung

Bài ca Đam Săn có trị giá tư tưởng – thẩm mĩ trong hình thức cổ điển, phản ánh trực tiếp những khát vọng hào hùng của lịch sử buổi đầu tạo nên các bộ tộc Tây Nguyên.

Xuất hiện trọn vẹn chân dung tâm hồn của người Êđê thời cổ điển, lúc học đã khởi đầu nảy ra những ý tưởng muốn vươn tới những đỉnh cao nhận thức mới về cái toàn cầu nhưng mà họ đang khát khao khám phá.

Đỉnh cao của nó chính là sự kiện Đam Săn đi bắt Nữ thần Mặt Trời, một sự kiện bi tráng, tính cao cả và hào hùng cũng được bộc lộ ở mức độ tuyệt đối. Tuy nhiên, nét rực rỡ riêng của Bài ca Đam Săn còn là ở sự phản ánh sinh động vấn đề phong tục, tập quán, cảnh vật, con người Tây Nguyên trong sinh hoạt đời thường của thời kì mẫu hệ. Có điều, vấn đề này chỉ có ý nghĩa như là một cái nền.

Đam Săn vừa là người hùng văn hoá, vừa là người hùng trận mạc. Đam Săn phi thường quả cảm và xoành xoạch thắng lợi ở cõi người với những lí do hiển nhiên.

Qua kết cuộc của nhân vật Đăm Săn, đoạn trích còn đưa ra cảnh tỉnh đối với con người, ko nên theo đuổi một mục tiêu vượt quá giới hạn con người.

5. Trị giá nghệ thuật

– Bài ca Đam Săn có kết cấu đầu cuối tương ứng nhưng thật ra ko phải là chặt chẽ. Bởi vì dường như mỗi chiến công của người người hùng đều được kể lại như một tích truyện tương đối tự do.

– Giọng kể xen lẫn giữa văn xuôi với văn vần

– Sử dụng nhiều thành ngữ, điền cố

– Ngôn từ rõ ràng, súc tích, sử dụng hình thức nghệ thuật ngôn từ dân gian

7. Tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời

Sau lúc đã thắng lợi Mtao Grự và Mtao Mxây để giải cứu Hơ Nhị, Hơ Bhị, Đăm Săn trở thành một thủ trưởng giàu mạnh, danh vang tới thần, tiếng lừng khắp núi. Nhưng chàng vẫn quyết tâm đi hết tháng hết năm để đoạt được Nữ Thần Mặt Trời, để “từ người Ê-đê bên bờ sông cho tới người M’Nông ở dưới thấp ko còn một người nào dám trái lời”, ko một thủ trưởng nào có thể sánh với chàng. Bị Nữ Thần Mặt Trời từ chối, Đăm Săn kiên quyết ra về, mặc Nữ Thần Mặt Trời cảnh báo là chàng sẽ chết lúc mặt trời lên.

Hai người ra đi. Mười ngày họ ngủ lại, sáu đềm họ nằm lại dọc đường. Họ ái suốt tháng suốt năm, lúc nehe sông rước rì rào, lúc như đại dương gào thét, 11 người cưỡi 11 etA đực, 11 người cưỡi ngựa cái, ngựa thở hổn hà hổn hển.

Họ tới làng Đăm Par Kcâu. Bọn đàn ông đàn ông tron làng chạy ra tận giếng làng để xem, còn bọn phụ nữ con gái thì đứng nhìn từ các sàn sân. Người nào người nào cũng đã từng nghe đồn Đăm Săn là một tà trưởng giầu mạnh, đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa.

Đăm Săn tới bãi en làng, rồi tới nhà Đăm Par Kuâu. Người trong nhà chạy xuống, kẽ giữ ngựa tráo tên, người đưa lời thăm hỏi. Chôm lên hai lần, chàng leo hết cầu thang. Chàng giậm chân trên sân sân, lai lần sần sần làm như vỗ cánh, bay hàng cột nhà chao qua chao lại từ đông sang tây. Chàng giất chà gạc lên, rồi ngồi xuống, trông nghênh nghênh những con rắn trong hang, ga ngang như con cọp trong đầm, nhự con tê ngưu trong thung. Chàng nói nói cười cười, tiếng oang oang như sấm âm sét dậu. Khắp các tà trưởng ko một người nào như chàng Đăm Săn ca.

Đăm Park Vây – C các con, ơ các con, đem gối ra cho điêng!” của ta nào, đem chiếu đem chăn ra cho điêng của ta nào!

Tôi tớ trai dưới một chiếu trắng, trai trên một chiếu đỏ làm chỗ ngồi cho nhà tà trưởng. Rồi họ đem ra thuốc sợi ca hồm đồng, thuốc lá cả sọt đại, trầu vỏ cả gùi to, ko còn sợ thiếu thuốc thiếu trầu ăn, hút. Họ đốt một gà mái ấp, giết mổ một gà mái đẻ, giã gạo trắng như hoa epang, sáng như ánh mặt trời, nấu cơm mời khách. Họ đi lấy rượu, đem ra một ché tuk?) dạ lươn một chén Êban M’nông, trên vẽ hoa kơ-u, dưới lượn hoa văn, tại chế hình mỏ dẹt xâu lỗ. Đó là những cái ché ngã giá phái ba toi. Người nào đi lấu nước cứ ẩi lấu nước, người nào đánh chiêng cứ đánh chiêng, qï cắm cân cứ cắm cần. Cần cắm rồi, người tạ mời Đăm Săn nổi pào uống. Đăm Săn ngôi nào uống, vừa uống vừa nói chuyện:

Đăm Par Kvay – Ở diêng, ơ diêng, rượu tôi đã cột, gà tôi đã đốt, cơm tôi đã dọn trong mâm đồng chậu thau, xin mời điêng tới ăn cho† Xin hỏi đường đi có việc gì? Phải chăng đã có kẻ tới đánh giêng tại nhà, vây chiêng tại làng, bắt hết trai gái làng điêng đi rồi phải ko?

Đăm Săn – Ko phải thế đâu, điêng ơi. Tôi đi đây chẳng vì công này, cũng ko vì việc nọ. Tôi tới rủ diêng, muốn cùng điêng mặt giáp mặt bàn xem chúng ta đi bắt Nữ Thần Mặt Trời có được hay ko?

Đăm Par Kvay – Đó chết, điêng ơi! Rừng này nhiều cọp, đường này nhiều rắn, ko người nào vào bắt Nữ Thần Mặt Trời được đâu! Đường đi hái cà người ta trồng ko lớn, đường đi hái ớt người ta trồng, – dự đoán về hành trình tới chồng nhỏ, người lớn đi chết đằng người lớn, nhà giàu đi _ nhà Nữ Thần Mặt Trời chết đằng nhà giàu, đứng tướng đi chết đằng đứng tướng.

Đăm Săn – Người dũng tướng chắc chết mười mươi vẫn ko lùi bước há cũng ko vào đó được sao! (Ông Đu, ông Điê nghe được liền đét cho Đăm Săn một đét vào người). Diêng ko cho tôi đi, cũng mặc. Tôi đã mang theo đây các ngải) từng giúp ông chúng tôi thắng lợi, những ngải cho sức mạnh chém tê ngưu dưới vực, giết mổ hùm beo trên rừng. Để xem tê ngưu, hùm beo có chết dưới mũi giáo lưỡi gươm của Đăm Săn này hay ko! Dù diêng có bảo đường đi lắm rết, nhiều bọ cạp, núi rừng đây tê ngưu, hùm beo, chưa từng có người nào đi vào đó, tôi cũng ko nghe ciêng đâu.

Đăm Par Kvay – Ối chao! Mệnh chung đó, điêng ơi! Nước thì nhiều đĩa, rừng thì nhiều vắt, người ta chưa hề đưa nhau đi vào đó bao giờ. Ven rừng đầy xương người. Trong rừng đầy xương bò, xương trâu. Biết bao tù trưởng nhà giàu, Rừng Đen® đất nhão là nơi đã chôn vùi nhiều tù trưởng nhà giàu. Tôi cột điện bằng thừng, tôi trói điêng bằng đây, tôi ko cho điêng đi vào đấy đâu. Tôi xin cúng cầu phúc cho riêng một lợn, tôi xin tiễn chân kiêng một trâu, tôi ko cho điêng đi vào rừng thiêng của Nhà Trời đâu. Ở đấy, chông lớn nhiều như lông nhím, chông nhỏ nhiều như lông chó, con sóc nhảy vào thân nó cũng khó nhưng mà vẹn toàn nữa lài

Đăm Săn – Mặc, diêng cứ để tôi làm bàn trang tôi san đường tôi đi. Gặp cọp, tôi sẽ giết mổ cọp. Cặp tê ngưu, tôi se giết mổ

tê ngưu.

Đăm Par Kvay – Giữ diêng, điêng ko ở. Cẩm diêng, điêng ko ngừng. Vậy diêng định đốt đuốc ra đi trong

đêm này ư?

Đăm Săn – Khắp vùng Ê~đê trên cao, M’nông dưới thấp, khắp tây đông, thử hỏi còn người nào dám chống lại Đăm Săn này, chống lại sức tù trưởng giàu mạnh đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa này? Tôi ko sợ đâu.

Đăm Par Kvay – Cột ko đừng, giữ ko ở, đốt đuốc ra đi giữa canh khuya. Diêng hãy coi chừng kẻo rơi vào rùng cỏ cần đất nhão. Rừng bà Sun Y Rít đó diêng ơi.

Tới đâu Đăm Par Kvay quay sót trở về. Trời đã ra đêm, gà đã te te gáy.

Đăm Par kVây – Ô diêng, ơ diêng, trời đã gần sáng, mặt trời muốn lớn lên rồi, điêng hãy thúc ngựa chạy nhanh giữa lúc trời còn tối, đất còn cứng. Có ánh mặt trời chiếu xuống là đất sẽ nhão ra. Rừng bà Sun Y Rít sẽ khởi đầu động đất.

Thế là Đăm Săn ra đi. Chàng đi hết rừng rậm tới núi xanh, có tranh xé lau, sai mâu đâm chân, ko màn ăn uống. Chàng đi, đi mãi, rừng núi quạnh hiu, văng như ko, ko nhu tăng. Nhưng rồi chàng cũng tới được bãi thả trâu bò, rôi bãi tha điều làng ông ĐÐu, ông Điê. […] Sau đó là cạnh người đi lại như trong sương mù. Chàng liền tới bờ rào làng xem, thì thấu dưới giăng dâu đồng, trên giăng dâu sắt. Can] làng người anh giữ mặt trời, người em giữ mặt trăng qua là đẹp thật! Chỗ hai anh em họ ở là một cánh núi ngăn một dòng nước đục chay cho tới nơi đất giáp tới trời. Chàng đi tới nhà cô gái ko chồng, nầng chàng thì đã nào ở giữa mặt trời. C ñâu sẫm nổ âm âm, mưa đổ ào Thần Mặt Trời. Hơ Kung của chàng Y Ðu, nàng thì đã nào ở giữa mặt trăng, còn ào, tiếng 0ó nhựa ngà đêm nelie rầm rập. Từ đây, Đăm Săn đứng ngăm ngôi nhà của Nữ Thần Mặt Trời. Câu thang trong nln cái câu nông. Cối giã gạo bằng tàng, chầu cũng băng tàng. Chùa của tù trưởng giàu có này giã gạo trông cứ lấp la nhấp nhánh.

Đăm Săn xuống ngựa, táo yên. Lúc chàng nhoai lên cầu thang thì trong nhà người ta đã nole. Lúc chàng giậm chân bước trên sàn luân thì trong nhà người ta đã thấu. Chàng nào nà Tòa nhà đài dằng đặc, tơi nâu chặt sàn sân, chiêng xếp đâu hà ngoài, công chất đâu nha trang, tôi trai tớ gái nhi ong đi lấy nước, lenlut tò tế đi chuyến loa, các xà quần xà đọc đều thếp tàng. Khặp các nhà giàu có, ko thấu đâu có một ngôi nhà như vây ca.

Nữ Thân – Ở các con, ơ các con, khách nào ở ngoài đó?

Người hầu – Thưa bà, chúng con ko được quen. Khách mặc một áo lụa đẹp, khoác ngoài một áo chiến! cũng thật là đẹp. Lông chân như chải, lông đùi như chuốt, tiếng nghe như chong chóng gõ mỡ”. Khắp các đầu làng ko có một người nào như khách cả.

Nữ Thân bỏ tàu cũ mặc tá mới. Chưa ưng ý tới nái màu, nàng lấy ráy kia. Nàng mặc một cầu ánh như sét, lắng vÌ tự chớp. Mát tóc tầng tén bên tại trông thật là đẹp. Nàng từ trong buông đi ra, cửa buồng liền bừng sáng. Nàng đi trông như diều bay ó liệng, như nước lững lờ trôi căng ko bằng. Lỡ chân hụt bước chăng, nàng liên lân ngần đứng lại hay ngồi xuống ko một người nào sống nÌu nàng ca. Tiếng nàng lạnh lạnh, người chưa tới nhưng mà tiếng đã tăng lại. Thật ko thấu có một người nào như nàng ca. Trước mặt Đăm Săn là một cô gái thân hình như cái trụ tại, cô nhi cô công, nàng rõ ràng là con của Thần Đất cà Thấu! Trời rồi!

Nữ Thân – Hỡi người con của trần thế, người muốn gì?

Đăm Săn – Vâng, tôi đã tới đây, tôi muốn có người nấu cơm canh tôi ăn, đệt khố áo tôi mặc.

Nữ Thần – Thế phải chăng ngươi còn là lưỡi đao chưa tra cán, còn là cái chốt chưa có lỗ cài, là gái còn ở ko, trai còn ở rồi?

Đăm Săn – Tôi là lưỡi cao đã vướng cán, là lưỡi giáo đã có tay cầm. Dưới trần gian, trai gái nào nhưng mà ko có đôi có lứa.

Nữ Thần – Thế sao hiện thời đằng lưng người còn người, đằng bụng người còn nói nói cười cười với người khác? Ngươi nghĩ gì vậy?

Đăm Săn – Tôi muốn có vợ lẽ thứ hai, muốn cả ba vợ tôi đều là những nàng tiên xinh đẹp. Tôi muốn đem nàng xuống trần làm đuê, làm engai’, làm chị làm em với Hơ Nhị, Hơ Bhị.

Nữ Thân – Sao ta lại đi? Tạo hoá đã định quê hương đất tổ của Mặt Trời Mặt Trăng là nơi cuối đất chân trời này rồi nhưng mà.

Đăm Săn – Nàng dù ko đi thì tôi cũng đã rẽ đất tới đầu gối, lội bùn tới ngang hông, na đất na bùn tới nhà nàng rồi.

Nữ Thần – Nhưng nếu ta đi thì lợn dưới gà trên, cọp tê ngưu. ro NữThần Mặt Trời ngựa trâu sẽ chết hết. Chết cả người Kurd, người Lào vì hết đất làm nương. Chiết cả người Ê-đê Ê-ga vì ko còn nước uống. Chết cả gầm ghì cu xanh vì ko còn trái ăn. Nếu ta đi, cây trong rừng sẽ tuyệt cliệt, cây trên rú sẽ chết khô, lau lách sẽ ngừng đâm chồi, cỏ cây sẽ tàn lụi, đất đai sẽ nứt nẻ, sông suối sẽ cạn khô. Thôi, người hãy đi lấy gùi nước về đi! Ta sắp ra đi đây.

Đăm Săn – Tôi ko về. Với cây chà gạc phát rẫy này, tôi đã rạch rừng tôi đi. Tôi đã giết mổ tê ngưu trong thung, giết mổ cọp beo trên núi, giết mổ kền kền quạ đưa trên ngọn cây, chém ma thiêng quỷ ác trên đường đi. Tôi thương nàng da diết, lòng dạ tôi khôn nguôi, vì vậy tôi đã tới đây với nàng, muốn cùng nàng nên nglữa vợ chồng, có lấy được nàng tôi mới về.

Nữ Thần – Từ cái sàn sân này, ngươi hãy về đi! Ngươi hãy đi khỏi cái nhà này đi! Ta là con của Thần Trời, dù ngươi mới chỉ được ăn cơm, tắm nước lạnh, hương nghệ chưa vương cũng đành vậy.

Đăm Săn – Tôi nghĩ tôi thương nàng, hỡi người con của Thân Trời, nhưng cho tới hiện thời đằng lưng nàng đã ko tưng, đằng bụng nàng cũng ko ưa, cả tiếng nói tiếng cười với tôi nàng cũng tiếc. Tôi đành trở lại làng hoang nhà cũ của tôi vậy, tôi trở lại ăn thịt trâu thịt bò của tôi vậy.

Nữ Thân – Đó, người đừng ra về vội! Ta ra đi hiện thời đây, người chết mất thôi.

Thế là Đăm Săn ra tế. Chàng nhau lên ngựa ra đi.

Lúc này, mặt trời tới ló lên ở đầu núi, ngựa của Đăm Săn tân còn kiệu được. Lúc ngựa tới giữa Kừng Đen thì mặt trời đã lên cao, mỗi lúc một thêm cao Tựa khởi đầu bị dính ở chân. Mặt trời lên cao nữa, lúc nó chấm sans câu xà dọc phía đông thì đất loãng ra. Ngựa tự nhiên bẩn cồn chạy được, nó tiếp tục chạy nhe lún dần cho tới lúc bị dính ngang đầu gối. Từ đó, nó phai đi bước một, cứ bước một đi mãi. Lúc mặt trời lên quá câu xà dọc phía đông, ngựa đã lún tới sát bẹn, nÏứitg nỗ cân rán bước tới. Cho tới lúc mặt trời đứng bóng thì ngựa ko sao bước tới được nữa. Nó đã bị ngập tới ngang lưng tới mức ca 1ựa, ca Đăm Săn đều chìm xuống.

Xem thêm bài viết hay: Mẫu phương hướng Đại hội Chi đoàn (3 mẫu)

(Nguyễn Hữu Thấu sưu tầm, biên dịch, chỉnh lí, Khan Đăm Săn và Khan Đăm Kteh Man, tập II,

NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003, tr. 88 – 72)

8. Sơ đồ tư duy

II. Câu hỏi vận dụng tri thức tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời

Câu 1: Lời kể, lời mô tả, lời hội thoại có vai trò gì trong việc khắc họa nhân vật? Hãy làm rõ những đặc trưng của lời văn sử thi trong đoạn trích này.

Lời giải:

Trong văn bản, các nhân vật chính thường đi kèm với các lời dẫn, lời mô tả, lời thoại tiêu biểu như:

– Lời kể: “họ đi suốt tháng suốt năm, lúc nghe sông nước rì rào, lúc nghe đại dương gào thét, người cưỡi ngựa đực, người cưỡi ngựa cái, ngựa thở hổn ha hổn hển”, “bọn đàn ông đàn ông trong làng chạy ra tận giếng làng để xem, còn bọn phụ nữ con gái thì đứng nhìn từ các sàn sân”,…

– Lời mô tả: “Đăm Săn… đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa… tiếng oang oang như sấm gầm sét dậy”, “người đi ra đi vào nhà trong nhà ngoài đưa mắt nhìn chàng, thấy chàng oai như một vị thần”,…

– Lời thoại:

+ “Mặc, diêng cứ để tôi làm bàn trang tôi san đường tôi đi. Gặp cọp, tôi sẽ giết mổ cọp. Gặp tê ngưu, tôi sẽ giết mổ tê ngưu”

+ “… thử hỏi có người nào dám chống lại Đăm Săn này…”

+ “… có lấy được nàng tôi mới về”

Những lời thoại, lời kể và mô tả trên đã góp phần trình bày tính cách, đặc điểm của nhân vật một cách cụ thể và rõ nét hơn cả về ngoại hình lẫn tính cách. Hình ảnh của Đăm Săn xuất hiện trong mắt dân làng cho thấy sự khác lạ và phi thường của chàng, những lời nói, hành động của Đăm Săn trình bày sự kiên cường, dũng cảm và có khát vọng lớn lao của chàng.

Những đặc trưng của lời văn sử thi cũng được trình bày rất rõ trong đoạn trích này như:

– Giọng kể văn xuôi xen lẫn văn vần: “Chàng đi hết rừng rậm tới núi xanh… là đẹp thật!”; “Đăm Săn xuống ngựa, tháo yên, … một ngôi nhà tương tự cả”

– Sử dụng yếu tố thành ngữ, tục ngữ, những từ ngữ cổ

– Hình thức nghệ thuật ngôn từ dân gian

Câu 2: Lời khuyên của Đăm Par Kvây với Đăm Săn là gì?

Lời giải:

– Nước thì nhiều đỉa, rừng thì nhiều vắt, người ta chưa hề đem nhau đi vào đó bao giờ. Ven rừng đầy xương người. Trong rừng đầy xương bò, xương trâu. Biết bao tù trưởng nhà giàu, biết bao dũng tướng người hùng đã thiệt mạng nơi đây. Rừng Đen đất nhão là nơi đã chôn vùi nhiều tù trưởng nhà giàu. Tôi cột diêng bằng thừng, tôi trói diêng bằng dây, tôi ko cho diêng đi vào đấy đâu. Tôi xin cúng cầu phúc cho diêng một lợn, tôi xin tiễn chân diêng một trâu, tôi ko cho diêng đi vào rừng thiêng của Nhà Trời đâu. Ở đấy, chông lớn nhiều như lông nhím, chông nhỏ nhiều như lông chó, con sóc nhảy vào thân nó cũng khó nhưng mà vẹn toàn nữa là!

Câu 3: Dự đoán về hành trình tới nhà Nữ Thần Mặt Trời.

Lời giải:

Lúc ở nhà Đăm Par Kvây, lúc biết ý định tới nhà Nữ Thần Mặt Trời của Đăm Săn, mọi người đều khuyên chàng ko nên đi, “rừng này nhiều cọp, đường này nhiều rắn, ko người nào vào bắt Nữ Thần Mặt Trời được đâu! Đường đi hái cà người ta trồng chông lớn, đường đi hái ớt người ta trồng chông nhỏ, người lớn đi chết đằng người lớn, nhà giàu đi chết đằng nhà giàu, dũng tướng đi chết đằng dũng tướng”.

Câu 4: Tưởng tượng về cảnh tượng ngôi nhà Nữ Thần Mặt Trời.

Lời giải:

Ngôi nhà của Nữ Thần Mặt Trời được mô tả trong văn bản hiện lên xinh đẹp và nhấp nhánh với mọi thứ bằng vàng, cho thấy sự sang trọng và giàu có. Mặt trăng, mặt trời, sấm chớp và các hiện tượng tự nhiên xung quanh ngôi nhà tạo nên quang cảnh tấp nập, ồn ĩ, náo nhiệt.

Câu 5: Vì sao Nữ Thần Mặt Trời từ chối Đăm Săn?

Lời giải:

Nữ Thần Mặt Trời từ chối Đăm Săn vì nàng còn phải lo cho sinh mệnh, sự sống của rất nhiều loài vật trên trái đất này. Nếu nàng đi, rất nhiều sự vật ko thể tiếp tục tồn tại và sống được nữa, hơn thế, nàng còn là con của Trời nên nàng ko thể đồng hành Đăm Săn.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả – Tác phẩm Văn 10

—————————–

Trên đây hkmobile.vn đã cùng các bạn Nói chung về Tác giả – Tác phẩm: Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời trong bộ SGK Văn 10 theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có tri thức hữu ích lúc đọc bài viết này. hkmobile.vn đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời thông minh, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ hkmobile.vn để tham khảo và sẵn sàng bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!

Đăng bởi: hkmobile.vn

Phân mục: Lớp 10,Ngữ Văn 10

[rule_{ruleNumber}]

#Đăm #Săn #đi #bắt #Nữ #Thần #Mặt #Trời #Sử #thi #Tóm #tắt #hoàn #cảnh #nội #dung #nghệ #thuật #sơ #đồ #tư #duy #Văn

[rule_3_plain]

#Đăm #Săn #đi #bắt #Nữ #Thần #Mặt #Trời #Sử #thi #Tóm #tắt #hoàn #cảnh #nội #dung #nghệ #thuật #sơ #đồ #tư #duy #Văn

Nói chung Tác giả – Tác phẩm: Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời bao gồm tìm hiểu về sử thi và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, trị giá nội dung, rực rỡ nghệ thuật tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời – SGK Văn 10
Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời – Sử thi
Xem nhanh nội dung1 I. Nói chung văn bản Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời1.1 1. Xuất xứ1.2 2. Thể loại1.3 3. Bố cục1.4 4. Tóm tắt1.5 5. Trị giá nội dung 1.6 5. Trị giá nghệ thuật 1.7 7. Tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời1.8 8. Sơ đồ tư duy2 II. Câu hỏi vận dụng tri thức tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời
I. Nói chung văn bản Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời
1. Xuất xứ
– Đăm Săn đi bắt Nữ thần Mặt Trời là đoạn trích trong sử thi Đăm Săn (hay còn gọi là Bài ca chàng Đăm Săn)
2. Thể loại
– Sử thi là những tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng tiếng nói có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hay nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống tập thể của cư dân thời cổ điển.
– Sử thi phát sinh và tồn tại trong đời sống của các dân tộc ít người, ko chỉ với tư cách một tác phẩm nghệ thuật nhưng mà còn là pho tượng lịch sử, cuốn sách bách khoa toàn thư của dân tộc đó.
– Đặc trưng của sử thi:

+ Nội dung của sử thi có tính rộng lớn, kể về sự kiện trọng đại của quá khứ, bộc lộ toàn thể đời sống văn hóa, lịch sử của tập thể, trình bày quá trình vận động của tộc người đó qua các thời kỳ không giống nhau.
+ Nghệ thuật: sử thi là những câu chuyện kể văn xuôi xen lẫn văn vần, có sử dụng các yếu thành ngữ, tục ngữ, những từ ngữ cổ, hình thức nghệ thuật ngôn từ dân gian.
– Phân loại sử thi:
+ Sử thi thần thoại như Đẻ đất đẻ nước, Ấm ệt luông, Cây nêu thần… kể về sự tạo nên của toàn cầu, sự tạo nên của muôn loài, sự tạo nên các dân tộc…
+ Sử thi người hùng như Đăm Săn, Đăm Di, Xinh Nhã, Khinh Dú, Đăm Noi… kể về cuộc đời và sự nghiệp của các người hùng
3. Bố cục
– Phần 1: Đăm Săn tới nhà của Đăm Par Kvây để nói về ý định đi tìm Nữ Thần Mặt Trời của mình
– Phần 2: Hành trình tìm đường tới nhà Nữ Thần Mặt Trời của Đăm Săn
– Phần 3: Cảnh Đăm Săn trở về và phá gánh chịu hậu quả là hình phạt của thần Trời và thần Đất
4. Tóm tắt
Sau lúc đã thắng lợi Mtao Grự và Mtao Mxây để giải cứu Hơ Nhị, Hơ Bhị, Đăm Săn trở thành một tù trưởng giàu mạnh, vang lừng tới thần, tiếng tăm lừng lẫy khắp núi rừng. Nhưng chàng vẫn quyết tâm ra đi để đoạt được Nữ thần Mặt Trời, muốn bắt nàng về làm vợ lẽ cho mình, để “từ người Ê-đê bên bờ sông cho tới người Mnông ở dưới thấp ko còn một người nào dám trái lời”, ko một tù trưởng nào có thể sánh với chàng. Đăm Săn đã một mình đi suốt nhiều ngày liền, băng rừng vượt núi để tới nhà Nữ thần Mặt Trời, tuy nhiên chàng đã bị từ chối. Đăm Săn ngang nhiên ra về, mặc cho Nữ thần Mặt Trời cảnh báo chàng sẽ chết lúc mặt trời lên. Trên đường về, cả người và ngựa của Đăm Săn đều bị kéo chìm xuống bùn lầy.
5. Trị giá nội dung
Bài ca Đam Săn có trị giá tư tưởng – thẩm mĩ trong hình thức cổ điển, phản ánh trực tiếp những khát vọng hào hùng của lịch sử buổi đầu tạo nên các bộ tộc Tây Nguyên.
Xuất hiện trọn vẹn chân dung tâm hồn của người Êđê thời cổ điển, lúc học đã khởi đầu nảy ra những ý tưởng muốn vươn tới những đỉnh cao nhận thức mới về cái toàn cầu nhưng mà họ đang khát khao khám phá.
Đỉnh cao của nó chính là sự kiện Đam Săn đi bắt Nữ thần Mặt Trời, một sự kiện bi tráng, tính cao cả và hào hùng cũng được bộc lộ ở mức độ tuyệt đối. Tuy nhiên, nét rực rỡ riêng của Bài ca Đam Săn còn là ở sự phản ánh sinh động vấn đề phong tục, tập quán, cảnh vật, con người Tây Nguyên trong sinh hoạt đời thường của thời kì mẫu hệ. Có điều, vấn đề này chỉ có ý nghĩa như là một cái nền.
Đam Săn vừa là người hùng văn hoá, vừa là người hùng trận mạc. Đam Săn phi thường quả cảm và xoành xoạch thắng lợi ở cõi người với những lí do hiển nhiên.
Qua kết cuộc của nhân vật Đăm Săn, đoạn trích còn đưa ra cảnh tỉnh đối với con người, ko nên theo đuổi một mục tiêu vượt quá giới hạn con người.
5. Trị giá nghệ thuật
– Bài ca Đam Săn có kết cấu đầu cuối tương ứng nhưng thật ra ko phải là chặt chẽ. Bởi vì dường như mỗi chiến công của người người hùng đều được kể lại như một tích truyện tương đối tự do.
– Giọng kể xen lẫn giữa văn xuôi với văn vần
– Sử dụng nhiều thành ngữ, điền cố
– Ngôn từ rõ ràng, súc tích, sử dụng hình thức nghệ thuật ngôn từ dân gian
7. Tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời
Sau lúc đã thắng lợi Mtao Grự và Mtao Mxây để giải cứu Hơ Nhị, Hơ Bhị, Đăm Săn trở thành một thủ trưởng giàu mạnh, danh vang tới thần, tiếng lừng khắp núi. Nhưng chàng vẫn quyết tâm đi hết tháng hết năm để đoạt được Nữ Thần Mặt Trời, để “từ người Ê-đê bên bờ sông cho tới người M’Nông ở dưới thấp ko còn một người nào dám trái lời”, ko một thủ trưởng nào có thể sánh với chàng. Bị Nữ Thần Mặt Trời từ chối, Đăm Săn kiên quyết ra về, mặc Nữ Thần Mặt Trời cảnh báo là chàng sẽ chết lúc mặt trời lên.
Hai người ra đi. Mười ngày họ ngủ lại, sáu đềm họ nằm lại dọc đường. Họ ái suốt tháng suốt năm, lúc nehe sông rước rì rào, lúc như đại dương gào thét, 11 người cưỡi 11 etA đực, 11 người cưỡi ngựa cái, ngựa thở hổn hà hổn hển.
Họ tới làng Đăm Par Kcâu. Bọn đàn ông đàn ông tron làng chạy ra tận giếng làng để xem, còn bọn phụ nữ con gái thì đứng nhìn từ các sàn sân. Người nào người nào cũng đã từng nghe đồn Đăm Săn là một tà trưởng giầu mạnh, đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa.
Đăm Săn tới bãi en làng, rồi tới nhà Đăm Par Kuâu. Người trong nhà chạy xuống, kẽ giữ ngựa tráo tên, người đưa lời thăm hỏi. Chôm lên hai lần, chàng leo hết cầu thang. Chàng giậm chân trên sân sân, lai lần sần sần làm như vỗ cánh, bay hàng cột nhà chao qua chao lại từ đông sang tây. Chàng giất chà gạc lên, rồi ngồi xuống, trông nghênh nghênh những con rắn trong hang, ga ngang như con cọp trong đầm, nhự con tê ngưu trong thung. Chàng nói nói cười cười, tiếng oang oang như sấm âm sét dậu. Khắp các tà trưởng ko một người nào như chàng Đăm Săn ca.
Đăm Park Vây – C các con, ơ các con, đem gối ra cho điêng!” của ta nào, đem chiếu đem chăn ra cho điêng của ta nào!
Tôi tớ trai dưới một chiếu trắng, trai trên một chiếu đỏ làm chỗ ngồi cho nhà tà trưởng. Rồi họ đem ra thuốc sợi ca hồm đồng, thuốc lá cả sọt đại, trầu vỏ cả gùi to, ko còn sợ thiếu thuốc thiếu trầu ăn, hút. Họ đốt một gà mái ấp, giết mổ một gà mái đẻ, giã gạo trắng như hoa epang, sáng như ánh mặt trời, nấu cơm mời khách. Họ đi lấy rượu, đem ra một ché tuk?) dạ lươn một chén Êban M’nông, trên vẽ hoa kơ-u, dưới lượn hoa văn, tại chế hình mỏ dẹt xâu lỗ. Đó là những cái ché ngã giá phái ba toi. Người nào đi lấu nước cứ ẩi lấu nước, người nào đánh chiêng cứ đánh chiêng, qï cắm cân cứ cắm cần. Cần cắm rồi, người tạ mời Đăm Săn nổi pào uống. Đăm Săn ngôi nào uống, vừa uống vừa nói chuyện:
Đăm Par Kvay – Ở diêng, ơ diêng, rượu tôi đã cột, gà tôi đã đốt, cơm tôi đã dọn trong mâm đồng chậu thau, xin mời điêng tới ăn cho† Xin hỏi đường đi có việc gì? Phải chăng đã có kẻ tới đánh giêng tại nhà, vây chiêng tại làng, bắt hết trai gái làng điêng đi rồi phải ko?
Đăm Săn – Ko phải thế đâu, điêng ơi. Tôi đi đây chẳng vì công này, cũng ko vì việc nọ. Tôi tới rủ diêng, muốn cùng điêng mặt giáp mặt bàn xem chúng ta đi bắt Nữ Thần Mặt Trời có được hay ko?
Đăm Par Kvay – Đó chết, điêng ơi! Rừng này nhiều cọp, đường này nhiều rắn, ko người nào vào bắt Nữ Thần Mặt Trời được đâu! Đường đi hái cà người ta trồng ko lớn, đường đi hái ớt người ta trồng, – dự đoán về hành trình tới chồng nhỏ, người lớn đi chết đằng người lớn, nhà giàu đi _ nhà Nữ Thần Mặt Trời chết đằng nhà giàu, đứng tướng đi chết đằng đứng tướng.
Đăm Săn – Người dũng tướng chắc chết mười mươi vẫn ko lùi bước há cũng ko vào đó được sao! (Ông Đu, ông Điê nghe được liền đét cho Đăm Săn một đét vào người). Diêng ko cho tôi đi, cũng mặc. Tôi đã mang theo đây các ngải) từng giúp ông chúng tôi thắng lợi, những ngải cho sức mạnh chém tê ngưu dưới vực, giết mổ hùm beo trên rừng. Để xem tê ngưu, hùm beo có chết dưới mũi giáo lưỡi gươm của Đăm Săn này hay ko! Dù diêng có bảo đường đi lắm rết, nhiều bọ cạp, núi rừng đây tê ngưu, hùm beo, chưa từng có người nào đi vào đó, tôi cũng ko nghe ciêng đâu.
Đăm Par Kvay – Ối chao! Mệnh chung đó, điêng ơi! Nước thì nhiều đĩa, rừng thì nhiều vắt, người ta chưa hề đưa nhau đi vào đó bao giờ. Ven rừng đầy xương người. Trong rừng đầy xương bò, xương trâu. Biết bao tù trưởng nhà giàu, Rừng Đen® đất nhão là nơi đã chôn vùi nhiều tù trưởng nhà giàu. Tôi cột điện bằng thừng, tôi trói điêng bằng đây, tôi ko cho điêng đi vào đấy đâu. Tôi xin cúng cầu phúc cho riêng một lợn, tôi xin tiễn chân kiêng một trâu, tôi ko cho điêng đi vào rừng thiêng của Nhà Trời đâu. Ở đấy, chông lớn nhiều như lông nhím, chông nhỏ nhiều như lông chó, con sóc nhảy vào thân nó cũng khó nhưng mà vẹn toàn nữa lài
Đăm Săn – Mặc, diêng cứ để tôi làm bàn trang tôi san đường tôi đi. Gặp cọp, tôi sẽ giết mổ cọp. Cặp tê ngưu, tôi se giết mổ
tê ngưu.
Đăm Par Kvay – Giữ diêng, điêng ko ở. Cẩm diêng, điêng ko ngừng. Vậy diêng định đốt đuốc ra đi trong
đêm này ư?
Đăm Săn – Khắp vùng Ê~đê trên cao, M’nông dưới thấp, khắp tây đông, thử hỏi còn người nào dám chống lại Đăm Săn này, chống lại sức tù trưởng giàu mạnh đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa này? Tôi ko sợ đâu.
Đăm Par Kvay – Cột ko đừng, giữ ko ở, đốt đuốc ra đi giữa canh khuya. Diêng hãy coi chừng kẻo rơi vào rùng cỏ cần đất nhão. Rừng bà Sun Y Rít đó diêng ơi.
Tới đâu Đăm Par Kvay quay sót trở về. Trời đã ra đêm, gà đã te te gáy.
Đăm Par kVây – Ô diêng, ơ diêng, trời đã gần sáng, mặt trời muốn lớn lên rồi, điêng hãy thúc ngựa chạy nhanh giữa lúc trời còn tối, đất còn cứng. Có ánh mặt trời chiếu xuống là đất sẽ nhão ra. Rừng bà Sun Y Rít sẽ khởi đầu động đất.
Thế là Đăm Săn ra đi. Chàng đi hết rừng rậm tới núi xanh, có tranh xé lau, sai mâu đâm chân, ko màn ăn uống. Chàng đi, đi mãi, rừng núi quạnh hiu, văng như ko, ko nhu tăng. Nhưng rồi chàng cũng tới được bãi thả trâu bò, rôi bãi tha điều làng ông ĐÐu, ông Điê. […] Sau đó là cạnh người đi lại như trong sương mù. Chàng liền tới bờ rào làng xem, thì thấu dưới giăng dâu đồng, trên giăng dâu sắt. Can] làng người anh giữ mặt trời, người em giữ mặt trăng qua là đẹp thật! Chỗ hai anh em họ ở là một cánh núi ngăn một dòng nước đục chay cho tới nơi đất giáp tới trời. Chàng đi tới nhà cô gái ko chồng, nầng chàng thì đã nào ở giữa mặt trời. C ñâu sẫm nổ âm âm, mưa đổ ào Thần Mặt Trời. Hơ Kung của chàng Y Ðu, nàng thì đã nào ở giữa mặt trăng, còn ào, tiếng 0ó nhựa ngà đêm nelie rầm rập. Từ đây, Đăm Săn đứng ngăm ngôi nhà của Nữ Thần Mặt Trời. Câu thang trong nln cái câu nông. Cối giã gạo bằng tàng, chầu cũng băng tàng. Chùa của tù trưởng giàu có này giã gạo trông cứ lấp la nhấp nhánh.
Đăm Săn xuống ngựa, táo yên. Lúc chàng nhoai lên cầu thang thì trong nhà người ta đã nole. Lúc chàng giậm chân bước trên sàn luân thì trong nhà người ta đã thấu. Chàng nào nà Tòa nhà đài dằng đặc, tơi nâu chặt sàn sân, chiêng xếp đâu hà ngoài, công chất đâu nha trang, tôi trai tớ gái nhi ong đi lấy nước, lenlut tò tế đi chuyến loa, các xà quần xà đọc đều thếp tàng. Khặp các nhà giàu có, ko thấu đâu có một ngôi nhà như vây ca.

Xem thêm bài viết hay: Tổng hợp các bức tranh tô màu chú cá vàng đáng yêu cho bé

Đăm Săn gác chà gạc lên, rồi tới ngôi trên ghế. Người đï ra đi tòa nhà trong nhà ngoài đưa mắt nhìn chàng, thấy chàng oai như một tị thân. Tiếng xì xào ca tụng chàng đã từng tới tại Nữ Thần Mặt Trời ở nhà trong.
Nữ Thân – Ở các con, ơ các con, khách nào ở ngoài đó?
Người hầu – Thưa bà, chúng con ko được quen. Khách mặc một áo lụa đẹp, khoác ngoài một áo chiến! cũng thật là đẹp. Lông chân như chải, lông đùi như chuốt, tiếng nghe như chong chóng gõ mỡ”. Khắp các đầu làng ko có một người nào như khách cả.
Nữ Thân bỏ tàu cũ mặc tá mới. Chưa ưng ý tới nái màu, nàng lấy ráy kia. Nàng mặc một cầu ánh như sét, lắng vÌ tự chớp. Mát tóc tầng tén bên tại trông thật là đẹp. Nàng từ trong buông đi ra, cửa buồng liền bừng sáng. Nàng đi trông như diều bay ó liệng, như nước lững lờ trôi căng ko bằng. Lỡ chân hụt bước chăng, nàng liên lân ngần đứng lại hay ngồi xuống ko một người nào sống nÌu nàng ca. Tiếng nàng lạnh lạnh, người chưa tới nhưng mà tiếng đã tăng lại. Thật ko thấu có một người nào như nàng ca. Trước mặt Đăm Săn là một cô gái thân hình như cái trụ tại, cô nhi cô công, nàng rõ ràng là con của Thần Đất cà Thấu! Trời rồi!
Nữ Thân – Hỡi người con của trần thế, người muốn gì?
Đăm Săn – Vâng, tôi đã tới đây, tôi muốn có người nấu cơm canh tôi ăn, đệt khố áo tôi mặc.
Nữ Thần – Thế phải chăng ngươi còn là lưỡi đao chưa tra cán, còn là cái chốt chưa có lỗ cài, là gái còn ở ko, trai còn ở rồi?
Đăm Săn – Tôi là lưỡi cao đã vướng cán, là lưỡi giáo đã có tay cầm. Dưới trần gian, trai gái nào nhưng mà ko có đôi có lứa.
Nữ Thần – Thế sao hiện thời đằng lưng người còn người, đằng bụng người còn nói nói cười cười với người khác? Ngươi nghĩ gì vậy?
Đăm Săn – Tôi muốn có vợ lẽ thứ hai, muốn cả ba vợ tôi đều là những nàng tiên xinh đẹp. Tôi muốn đem nàng xuống trần làm đuê, làm engai’, làm chị làm em với Hơ Nhị, Hơ Bhị.
Nữ Thân – Sao ta lại đi? Tạo hoá đã định quê hương đất tổ của Mặt Trời Mặt Trăng là nơi cuối đất chân trời này rồi nhưng mà.
Đăm Săn – Nàng dù ko đi thì tôi cũng đã rẽ đất tới đầu gối, lội bùn tới ngang hông, na đất na bùn tới nhà nàng rồi.
Nữ Thần – Nhưng nếu ta đi thì lợn dưới gà trên, cọp tê ngưu. ro NữThần Mặt Trời ngựa trâu sẽ chết hết. Chết cả người Kurd, người Lào vì hết đất làm nương. Chiết cả người Ê-đê Ê-ga vì ko còn nước uống. Chết cả gầm ghì cu xanh vì ko còn trái ăn. Nếu ta đi, cây trong rừng sẽ tuyệt cliệt, cây trên rú sẽ chết khô, lau lách sẽ ngừng đâm chồi, cỏ cây sẽ tàn lụi, đất đai sẽ nứt nẻ, sông suối sẽ cạn khô. Thôi, người hãy đi lấy gùi nước về đi! Ta sắp ra đi đây.
Đăm Săn – Tôi ko về. Với cây chà gạc phát rẫy này, tôi đã rạch rừng tôi đi. Tôi đã giết mổ tê ngưu trong thung, giết mổ cọp beo trên núi, giết mổ kền kền quạ đưa trên ngọn cây, chém ma thiêng quỷ ác trên đường đi. Tôi thương nàng da diết, lòng dạ tôi khôn nguôi, vì vậy tôi đã tới đây với nàng, muốn cùng nàng nên nglữa vợ chồng, có lấy được nàng tôi mới về.
Nữ Thần – Từ cái sàn sân này, ngươi hãy về đi! Ngươi hãy đi khỏi cái nhà này đi! Ta là con của Thần Trời, dù ngươi mới chỉ được ăn cơm, tắm nước lạnh, hương nghệ chưa vương cũng đành vậy.
Đăm Săn – Tôi nghĩ tôi thương nàng, hỡi người con của Thân Trời, nhưng cho tới hiện thời đằng lưng nàng đã ko tưng, đằng bụng nàng cũng ko ưa, cả tiếng nói tiếng cười với tôi nàng cũng tiếc. Tôi đành trở lại làng hoang nhà cũ của tôi vậy, tôi trở lại ăn thịt trâu thịt bò của tôi vậy.
Nữ Thân – Đó, người đừng ra về vội! Ta ra đi hiện thời đây, người chết mất thôi.
Thế là Đăm Săn ra tế. Chàng nhau lên ngựa ra đi.
Lúc này, mặt trời tới ló lên ở đầu núi, ngựa của Đăm Săn tân còn kiệu được. Lúc ngựa tới giữa Kừng Đen thì mặt trời đã lên cao, mỗi lúc một thêm cao Tựa khởi đầu bị dính ở chân. Mặt trời lên cao nữa, lúc nó chấm sans câu xà dọc phía đông thì đất loãng ra. Ngựa tự nhiên bẩn cồn chạy được, nó tiếp tục chạy nhe lún dần cho tới lúc bị dính ngang đầu gối. Từ đó, nó phai đi bước một, cứ bước một đi mãi. Lúc mặt trời lên quá câu xà dọc phía đông, ngựa đã lún tới sát bẹn, nÏứitg nỗ cân rán bước tới. Cho tới lúc mặt trời đứng bóng thì ngựa ko sao bước tới được nữa. Nó đã bị ngập tới ngang lưng tới mức ca 1ựa, ca Đăm Săn đều chìm xuống.
(Nguyễn Hữu Thấu sưu tầm, biên dịch, chỉnh lí, Khan Đăm Săn và Khan Đăm Kteh Man, tập II,
NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003, tr. 88 – 72)
8. Sơ đồ tư duy

II. Câu hỏi vận dụng tri thức tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời

Câu 1: Lời kể, lời mô tả, lời hội thoại có vai trò gì trong việc khắc họa nhân vật? Hãy làm rõ những đặc trưng của lời văn sử thi trong đoạn trích này.
Lời giải:
Trong văn bản, các nhân vật chính thường đi kèm với các lời dẫn, lời mô tả, lời thoại tiêu biểu như:
– Lời kể: “họ đi suốt tháng suốt năm, lúc nghe sông nước rì rào, lúc nghe đại dương gào thét, người cưỡi ngựa đực, người cưỡi ngựa cái, ngựa thở hổn ha hổn hển”, “bọn đàn ông đàn ông trong làng chạy ra tận giếng làng để xem, còn bọn phụ nữ con gái thì đứng nhìn từ các sàn sân”,…
– Lời mô tả: “Đăm Săn… đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa… tiếng oang oang như sấm gầm sét dậy”, “người đi ra đi vào nhà trong nhà ngoài đưa mắt nhìn chàng, thấy chàng oai như một vị thần”,…
– Lời thoại:
+ “Mặc, diêng cứ để tôi làm bàn trang tôi san đường tôi đi. Gặp cọp, tôi sẽ giết mổ cọp. Gặp tê ngưu, tôi sẽ giết mổ tê ngưu”
+ “… thử hỏi có người nào dám chống lại Đăm Săn này…”
+ “… có lấy được nàng tôi mới về”
Những lời thoại, lời kể và mô tả trên đã góp phần trình bày tính cách, đặc điểm của nhân vật một cách cụ thể và rõ nét hơn cả về ngoại hình lẫn tính cách. Hình ảnh của Đăm Săn xuất hiện trong mắt dân làng cho thấy sự khác lạ và phi thường của chàng, những lời nói, hành động của Đăm Săn trình bày sự kiên cường, dũng cảm và có khát vọng lớn lao của chàng.
Những đặc trưng của lời văn sử thi cũng được trình bày rất rõ trong đoạn trích này như:
– Giọng kể văn xuôi xen lẫn văn vần: “Chàng đi hết rừng rậm tới núi xanh… là đẹp thật!”; “Đăm Săn xuống ngựa, tháo yên, … một ngôi nhà tương tự cả”
– Sử dụng yếu tố thành ngữ, tục ngữ, những từ ngữ cổ
– Hình thức nghệ thuật ngôn từ dân gian
Câu 2: Lời khuyên của Đăm Par Kvây với Đăm Săn là gì?
Lời giải:
– Nước thì nhiều đỉa, rừng thì nhiều vắt, người ta chưa hề đem nhau đi vào đó bao giờ. Ven rừng đầy xương người. Trong rừng đầy xương bò, xương trâu. Biết bao tù trưởng nhà giàu, biết bao dũng tướng người hùng đã thiệt mạng nơi đây. Rừng Đen đất nhão là nơi đã chôn vùi nhiều tù trưởng nhà giàu. Tôi cột diêng bằng thừng, tôi trói diêng bằng dây, tôi ko cho diêng đi vào đấy đâu. Tôi xin cúng cầu phúc cho diêng một lợn, tôi xin tiễn chân diêng một trâu, tôi ko cho diêng đi vào rừng thiêng của Nhà Trời đâu. Ở đấy, chông lớn nhiều như lông nhím, chông nhỏ nhiều như lông chó, con sóc nhảy vào thân nó cũng khó nhưng mà vẹn toàn nữa là!
Câu 3: Dự đoán về hành trình tới nhà Nữ Thần Mặt Trời.
Lời giải:
Lúc ở nhà Đăm Par Kvây, lúc biết ý định tới nhà Nữ Thần Mặt Trời của Đăm Săn, mọi người đều khuyên chàng ko nên đi, “rừng này nhiều cọp, đường này nhiều rắn, ko người nào vào bắt Nữ Thần Mặt Trời được đâu! Đường đi hái cà người ta trồng chông lớn, đường đi hái ớt người ta trồng chông nhỏ, người lớn đi chết đằng người lớn, nhà giàu đi chết đằng nhà giàu, dũng tướng đi chết đằng dũng tướng”.
Câu 4: Tưởng tượng về cảnh tượng ngôi nhà Nữ Thần Mặt Trời.
Lời giải:
Ngôi nhà của Nữ Thần Mặt Trời được mô tả trong văn bản hiện lên xinh đẹp và nhấp nhánh với mọi thứ bằng vàng, cho thấy sự sang trọng và giàu có. Mặt trăng, mặt trời, sấm chớp và các hiện tượng tự nhiên xung quanh ngôi nhà tạo nên quang cảnh tấp nập, ồn ĩ, náo nhiệt.
Câu 5: Vì sao Nữ Thần Mặt Trời từ chối Đăm Săn?
Lời giải:
Nữ Thần Mặt Trời từ chối Đăm Săn vì nàng còn phải lo cho sinh mệnh, sự sống của rất nhiều loài vật trên trái đất này. Nếu nàng đi, rất nhiều sự vật ko thể tiếp tục tồn tại và sống được nữa, hơn thế, nàng còn là con của Trời nên nàng ko thể đồng hành Đăm Săn.
>>> Xem trọn bộ: Tác giả – Tác phẩm Văn 10
—————————–
Trên đây hkmobile.vn đã cùng các bạn Nói chung về Tác giả – Tác phẩm: Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời trong bộ SGK Văn 10 theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có tri thức hữu ích lúc đọc bài viết này. hkmobile.vn đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời thông minh, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ hkmobile.vn để tham khảo và sẵn sàng bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!
Đăng bởi: hkmobile.vn
Phân mục: Lớp 10,Ngữ Văn 10

#Đăm #Săn #đi #bắt #Nữ #Thần #Mặt #Trời #Sử #thi #Tóm #tắt #hoàn #cảnh #nội #dung #nghệ #thuật #sơ #đồ #tư #duy #Văn

[rule_2_plain]

#Đăm #Săn #đi #bắt #Nữ #Thần #Mặt #Trời #Sử #thi #Tóm #tắt #hoàn #cảnh #nội #dung #nghệ #thuật #sơ #đồ #tư #duy #Văn

[rule_2_plain]

#Đăm #Săn #đi #bắt #Nữ #Thần #Mặt #Trời #Sử #thi #Tóm #tắt #hoàn #cảnh #nội #dung #nghệ #thuật #sơ #đồ #tư #duy #Văn

[rule_3_plain]

#Đăm #Săn #đi #bắt #Nữ #Thần #Mặt #Trời #Sử #thi #Tóm #tắt #hoàn #cảnh #nội #dung #nghệ #thuật #sơ #đồ #tư #duy #Văn

Xem thêm bài viết hay: Bộ 3 đề thi giữa HK1 môn Tiếng Anh 6 Cánh diều năm 2022-2023 có đáp án Trường THCS Kim Trung

II. Câu hỏi vận dụng tri thức tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời

Bạn thấy bài viết Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời – Sử thi (Tóm tắt, hoàn cảnh st, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy) – Văn 10 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời – Sử thi (Tóm tắt, hoàn cảnh st, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy) – Văn 10 bên dưới để hkmobile.vn Nghĩacó thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: hkmobile.vn của hkmobile.vn
Nhớ để nguồn: Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời – Sử thi (Tóm tắt, hoàn cảnh st, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy) – Văn 10

3. Bố cục

4. Tóm tắt

5. Trị giá nội dung

5. Trị giá nghệ thuật

7. Tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời

8. Sơ đồ tư duy

II. Câu hỏi vận dụng tri thức tác phẩm Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời

Viết một bình luận Hủy