Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi(hay nhất)

Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi

(hay nhất)

Hình Ảnh về: Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi

(hay nhất)

Video về: Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi

(hay nhất)

Wiki về Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi

(hay nhất)

Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi

(hay nhất) –

Hướng dẫn lập Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi ngắn gọn, cụ thể, hay nhất. Với các bài dàn ý và văn mẫu được tổng hợp và biên soạn dưới đây, các em sẽ có thêm nhiều tài liệu hữu ích phục vụ cho việc học môn văn. Cùng tham khảo nhé!

Dàn ý phân tích bài thơ Bác ơi

1. Mở bài:

– Giới thiệu nói chung tác giả Tố Hữu và bài thơ Bác ơi.

2. Thân bài

a. Nỗi đau xót lớn lao lúc Bác Hồ nhắm mắt xuôi tay trong bốn khổ thơ đầu

– Điệp từ “tuôn”: Quang cảnh tang lễ bi thương với sự vỡ òa đớn đau của con người và tự nhiên: đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa.

– Quang cảnh ngôi nhà sàn Bác vẫn ở trở thành trống vắng, lạnh lẽo, ko còn hơi ấm và hoạt động của Bác: vườn rau, mấy gốc dừa ướt lạnh, chiếc chuông nhỏ ko còn reo, phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn.

– Câu hỏi tu từ liên kết với giải pháp nói giảm nói tránh: Sự thảng thốt ko tin vào sự thực phũ phàng rằng Bác đã ra đi: Bác đã đi rồi sao Bác ơi?, xót xa lúc kháng chiến gần tới ngày thành công nhưng Bác lại ko còn:

                  “Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời

                  Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội

                  Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười.”

– Mọi vật trở thành mồ côi mồ cút, vô nghĩa, trống vắng lúc ko còn Bác ở bên:

                  ” Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào

                  ..Quanh mặt hồ in mây trắng bay.”

=> Nỗi đớn đau và tiếc thương vô bờ bến của cả dân tộc trước sự ra đi của Bác.

b. Hình tượng Bác Hồ trong 6 khổ tiếp theo

– Lí tưởng và lẽ sống cao cả: Bác dành cả cuộc đời lo nghĩ và đấu tranh cho tự do, hạnh phúc của nhân dân, cho nền tự do độc lập của dân tộc.

– “Bác ơi, tim Bác mênh mông thế / Ôm cả non sông, mọi kiếp người” : Bằng hình ảnh hoán dụ, Tố Hữu truyền tụng lòng yêu nước thương dân, tình nhân ái rộng lớn của Hồ Chí Minh. Đây là hai câu thơ trong bốn câu thơ hay nhất trong bài thơ “Bác ơi!”.

– Tình mến thương quảng đại dành cho con người và vạn vật: như lòng mẹ, mến thương từ mỗi đời nô lệ tới em thơ, cụ già; từ sự sống non tơ thân thiện quanh mình như măng non, trái chín, ngọn lúa, cành hoa tới non sông, mọi kiếp người, dân nước, năm châu…

– Đức tính khiêm tốn, giản dị, sự hi sinh quên mình vì dân, vì nước:

                  “Một đời thanh sạch, chẳng vàng son

                  Mỏng manh áo vải hồn muôn trượng

                  Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.”

=> Hình tượng Bác Hồ vừa lớn lao, cao cả vừa bình dị, thân thiện.

c. Cảm tưởng của mọi người Việt Nam trước sự ra đi của Bác trong 3 khổ cuối

– Thương nhớ Bác ko nguôi (Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu) nhưng phải nén đau thương vì cuộc cách mệnh giải phóng tổ quốc còn dang dở như lời Bác dặn: Còn non sông.

– Thành kính tiễn biệt Bác về cõi bất tử, toàn cầu Người Hiền:

                  “Bác đã lên đường, theo tổ tiên

                  …Dắt chúng con cùng nhau tiến lên.”

– Trước tấm gương và di sản nhưng mà Bác để lại, thi sĩ nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung tâm nguyện sẽ theo trục đường nhưng mà Bác chỉ ra cho toàn dân tộc. Bài thơ khép lại bằng một hình so sánh mang tượng hình núi sông kì vĩ:

              ” Nhớ đôi dép cũ nặng công ơn

            … Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.”

3. Kết bài:

Cảm nhận chung về bài thơ.

Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 1

     “Bác ơi!” được Tố Hữu viết vào ngày 6-9-1969, bốn ngày sau lúc vị lãnh tụ mến yêu của dân tộc nhắm mắt xuôi tay. “Bác ơi!”được viết theo thể thơ thất ngôn trường thiên, gồm 13 khổ thơ, mỗi khổ thơ có 4 câu thơ.

     Bài “Bác ơi!” là tiếng khóc tiễn biệt, mang ý nghĩa như một bài điếu văn rất cảm động, vừa truyền tụng lòng yêu nước thương dân rộng lớn của Bác Hồ, vừa biểu lộ lòng tiếc thương, ghi nhớ công ơn to lớn của lãnh tụ. Mở đầu bài thơ là tiếng khóc. Bác Hồ nhắm mắt xuôi tay để lại nỗi đau thương trong lòng hàng triệu đồng bào ta và bè bạn xa gần. Nỗi đau thương trùm cả cõi đời và cả vũ trụ rộng lớn, mênh mông:

Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa

Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa…

     Câu thơ thứ hai, chữ “tuôn” được điệp lại hai lần đã cực tả nỗi mất mát, đau thương của dân tộc thật vô hạn. Đọc hồi kí của Tố Hữu, ta biết lúc Bác Hồ mất, thi sĩ còn đi công việc xa. Nghe tin Bác mất, tác giả vội “chạy về”. Đó là một buổi chiều đớn đau, sững sờ. Hai chữ “ướt lạnh” diễn tả nỗi đớn đau tê tái đó:

Chiều nay con chạy về thăm Bác

Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa! 

     Bác ra đi, ngôi nhà sàn của Bác trở thành vắng lặng, hiu hắt buồn. Chuông chẳng còn reo nữa. Ánh đèn “tắt”, “rèm buông”, phòng của Bác ở và làm việc thì đã “lặng”. Sự sống như ngừng lại trong đau thương:

Chuông ôi chuông nhỏ còn reo nữa

Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!

     Bác ra đi quá bất thần, đột ngột. Cả miền Nam, cả tiền tuyến lớn người hùng đang trên đà thắng lợi. “Rước Bác vào thăm”… là ước mơ đẹp của đồng bào, chiến sĩ. Nhưng giờ đây còn đâu nữa lúc Bác đã đi xa. 

Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội

Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười!

 

     Ngày hội thắng lợi, ngày hội thống nhất non sông… thế là vắng bóng Bác. Bác ra đi, cỏ cây hoa lá, tự nhiên tạo vật đều đớn đau tiếc thương. Vườn rau, gốc dừa, trái bưởi, hoa nhài, ao cá… những vật thân quen đó của Bác được nhân hoá gợi ra bao đớn đau, độc thân, buồn tủi, ngậm ngùi. Lấy người nào để san sẻ nỗi đau buồn tiếc thương? Tố Hữu có một lối nói biểu cảm rất thâm thúy. Ông đứng lặng, tự hỏi lòng mình rồi hỏi cỏ cây hoa lá:

Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào

Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!

Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm

Quanh mặt hồ in mây bay…

     Bốn khổ thơ đầu, Tố Hữu đã mở ra một ko gian nghệ thuật từ đất trời, cõi đời, niềm Nam,… tới vườn rau, ao cá, gốc dừa, ngôi nhà sàn,… đồng hiện một tâm trạng nghệ thuật, đó là nỗi đớn đau, tiếc thương đã và đang thấm sâu vào lòng người, lòng dân tộc. Đó là ngày Bác đi xa, ngày 2 tháng 9 năm 1969, ngày Quốc tang. Sự liên kết các câu cảm thán, câu hỏi tu từ làm cho giọng thơ như tiếng nấc cất lên, nghẹn ngào, biểu cảm:

Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!

Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào

Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!

Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm…

     Sáu khổ thơ tiếp theo trong phần hai bài thơ nói lên tình thương rộng lớn và phẩm chất cao đẹp của Bác. Cách cấu trúc bài thơ giống như bài văn tế lúc nhắc tới công đức của con người vừa nhắm mắt xuôi tay. Bằng hình ảnh hoán dụ, Tố Hữu truyền tụng lòng yêu nước thương dân, tình nhân ái rộng lớn của Hồ Chí Minh. Đây là hai câu thơ trong bốn câu thơ hay nhất trong bài thơ “Bác ơi!”:

Bác ơi, tim Bác mênh mông thế

Ôm cả non sông, mọi kiếp người.

     Bằng nghệ thuật liệt kê, tác giả nhắc lại tấm lòng nhân ái rộng lớn, mênh mông, của Bác. Đó là nỗi đau và nỗi lo của Bác. Lòng Bác sâu nặng như lòng mẹ: “Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ – Cho hôm nay và cho ngày mai”. Đó là lòng Bác: Bác sống, Bác yêu, Bác cho, Bác để, Bác tặng:

Bác sống như trời đất của ta

Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa

Tự do cho mỗi đời nô lệ

Sữa để em thơ, lụa tặng già.

     Đó là Bác nhớ, Bác nghe, Bác lắng… Đó là tình cảm của lãnh tụ dành cho chiến sĩ và đồng bào nơi Thành đồng Tổ quốc:

Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà

Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha

Bác nghe từng bước trên tiền tuyến

Lắng mỗi tin mừng, tiếng súng xa.

     Bác đã từng nói: “Miền Nam luôn trong tim tôi”, Thơ chúc Tết năm 1969, Bác đã viết: “Năm qua thắng lợi vẻ vang – Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to… “, Bác là thú vui thắng trận. Bác là chỗ dựa ý thức để tiền tuyến xốc tới “Đánh Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào!”, Tố Hữu vừa khóc thương Bác, vừa làm sống lại tâm hồn Bác. Điệp ngữ “vui” và các động từ: “nâng niu, quên” đã nói lên một cách thâm thúy tâm hồn Hồ Chí Minh: sáng sủa yêu đời, giàu đức hi sinh. Hình ảnh so sánh đầy chất thơ:

Bác vui như ánh buổi minh

Vui mỗi măng non, trái chín cành

Vui tiếng ca chung hòa bốn biển

Nâng niu tất cả, chỉ quên mình.

     Bác sống giản dị, thanh sạch. Chiếc va li nhỏ, vài ba bộ quần áo đơn sơ, đôi dép cao su…, “chẳng vàng son”,Nhiều người thường nhắc tới hai câu thơ tuyệt bút sau đây để truyền tụng đức tính giản dị của Bác Hồ:

Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.

     Tư tưởng lớn, ý thơ đẹp và hay, nghệ thuật tưởng phản tài hoa, Tố Hữu đã để lại câu thơ trong sự ghi nhớ nhiều người. Có thể nói, đoạn thơ đã trình bày thâm thúy cảm động tâm hồn, phong cách, đạo đức và lối sống Hồ Chí Minh. Ba khố thơ trong phần cuối là tiếng khóc, là sự ghi nhớ, là lòng hàm ơn, là lời ước nguyện.

     Thương Bác, nhớ Bác càng thấy lòng mình chơ vơ, đớn đau: “ôi Bác xế chiều – Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu! Bác đã đi xa, bước vào “toàn cầu Người Hiền”. Sự nghiệp cách mệnh, đạo đức cách mệnh của Bác mãi mãi là “Ánh hào quang thêm”, là tài sản ý thức vô giá có tác dụng động viên, động viên đồng bào, chiến sĩ “cùng nhau tiến lên” với niềm tin sắt đá:

“Còn non, còn nước, còn người,

Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày này”.

                                          (Di chúc)

     Nhớ mãi công ơn của Bác, nhân dân ta nguyện ghi sâu trong lòng lời Bác dặn, quyết tâm vượt lên hoàn thành sự nghiệp cách mệnh của Bác để lại. Bài thơ khép lại bằng một hình so sánh mang tượng hình núi sông kì vĩ. Tố Hữu khóc Bác bằng một lời thề đấu tranh:

Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi

Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.

     Tố Hữu là thi sĩ viết về Bác Hồ nhiều nhất, thâm thúy nhất, hay nhất. Hình ảnh Bác Hồ: “Người là Cha, là Bác, là Anh – Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ” đã in đậm trong nhiều trang thơ của Tố Hữu. “Bác ơi!” là một trong những bài thơ hay nhất viết về Hồ Chí Minh – vị lãnh tụ lớn lao mến yêu của dân tộc.

Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 2

     Chiều ngày 2/9/1969, tin Bác Hồ mất tới với Tố Hữu lúc ông đang điều trị ở bệnh viện. Ông vội trở về, tìm tới ngôi nhà sàn thân quen. Trời mưa tầm tã, xung quanh vắng lặng. Lòng trĩu buồn, đêm hôm đó ông ngồi viết bài thơ này. Xuân Diệu cho đây là bài “điếu văn bi tráng”. Bài thơ trình bày nỗi đau thương tột độ và sự cảm nhận bao quát về cuộc đời, phẩm chất và đức độ của lãnh tụ.

     Hai câu thơ đầu, thi sĩ nhắc tới ko khí đau buồn bao trùm tổ quốc, tạo ra chất bi tráng của sự kiện Bác mất. Cả nước khóc thương Người:

Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa

Đời tuôn nước mắt trời tuôn mưa…

     Hình ảnh người con vắng Bác lúc đầu mang tâm trạng trống vắng chơ vơ dáng dấp, bước chân thờ thẫn trông thật tội nghiệp:

Con lại lần theo lối sỏi quen

Tới bên thang gác đứng nhìn lên

     Ko gian nơi Bác ở cũng nhuốm màu tang thương li biệt:

Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa?

Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!

     Hoa lá cỏ cây vắng hơi Người cũng ngơ ngờ ngạc ngác:

Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào

Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!

     Tác giả sử dụng văn pháp thân thuộc với thơ ca truyền thống, gởi tâm trạng vào cảnh vật, từ ngoại cảnh nhưng mà thấy bức tranh tâm trạng, tâm hồn – sự trống vắng hụt hẫng, nỗi thương lớn lao lúc mất Bác. Tiếng nói hội thoại nội tâm làm cho chân dung nhân vật trữ tình hiện lên chân thực, tự nhiên. Dòng thơ tuôn chảy một xúc cảm dạt dào. Xúc cảm đau buồn tạm nguôi ngoai, thi sĩ nhắc tới chân dung lãnh tụ, những tâm tình vui buồn của Người lúc còn sống:

Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau

Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu.

…Bác vui như ánh buổi rạng đông

Vui nỗi măng non trái chín cành (…)

     Từ đó nhưng mà ý thơ chiêm nghiệm tổng quát:

Bác ơi, tim Bác mênh mông thế

Ôm cả non sông trọn kiếp người.

…Nâng niu tất cả chỉ quên mình.

     Ở lãnh tụ có bao phẩm chất cao đẹp nhưng tình thương và đức hi sinh của Người đã làm nên sự lớn lao và bất tử. Tình nhân ái của Người vừa cụ thể thiết thực: sữa để em thơ, lụa tặng già vừa bao quát cả nhân loại còn khổ đau: nỗi năm châu – sự chia rẽ của phong trào cộng sản toàn cầu lúc bấy giờ.

     Giải pháp so sánh tấm lòng của Bác như lòng mẹ làm cho hình tượng lãnh tụ vừa thân thiện vừa cao cả trong tình thương. Những dòng thơ vừa có xúc cảm dạt dào vừa cô đọng, nói chung về lí tưởng sống của Người. Phong cách lối sống của Người khiến người nào cũng phải ngưỡng mộ: Bác sống như trời đất của ta.

     Lúc đã thấu hiểu lòng người và lẽ trời thì con người sẽ có cách xử sự thích hợp với tự nhiên nên hòa hợp với tự nhiên. Con người đó đã hòa nhập với tự nhiên vì đạt được những cái tự nhiên, tức là đạt tới cái huyền diệu cao sâu của sự sống.

     Và lúc đó con người sẽ thu được sự nâng đỡ của tự nhiên để trường tồn cùng trời đất: Đó là ngọn nguồn sâu xa trong ý thức sáng sủa yêu đời của Bác, sinh tiền Bác rất yêu tự nhiên cây cối, chim muông và thích được sống giữa tự nhiên. Cách xử sự đó bộc lộ bên ngoài của sự hòa đồng với trời đất.

Một đời thanh sạch chẳng vàng son

Mỏng manh áo vải hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi giữa lối mòn.

     Nghĩ tới dân, tới nước nhưng mà ko hề nghĩ tới mình là sự hi sinh và đức độ còn sống giản dị là hòa nhập với tự nhiên và là phong cách, phẩm chất trong sáng. Suốt cuộc đời người tận tụy hi sinh vì nước tới mức quên mình , còn bản thân Người sống thanh đạm, thanh sạch, cao khiết và rất mực giản dị.

     Tấm gương đạo đức và tư cách đó làm cho Người trở thành lớn lao giữa đời thường và bất tử trong lòng dân tộc, trở thành biểu tượng về con người Việt Nam đẹp nhất mọi thời đại. Những câu thơ giàu xúc cảm của Tố Hữu đã đạt tới sự cô đọng súc tích và sức nói chung về tư cách và lối sống Hồ Chí Minh. Ba khổ thơ cuối bài, cho dù tấm lòng có tiếc nhớ nhung nỗi buồn đã khuây khỏa nên tâm hồn bừng sáng lên niềm tin lúc nghĩ về tương lai:

Bác đã lên đường theo tổ tiên

Mác-Lê nin toàn cầu Người Hiền

Ánh hào quang đỏ thêm núi sông

Dắt chúng con cùng nhau tiến lên!

     Nguyện theo trục đường, lí tưởng nhưng mà Bác đã chọn, tiếp tục cuộc hành trình nên thi sĩ thấy vững vàng, rắn rỏi hơn lúc nghĩ rằng Bác luôn kế bên:

Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi

Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.

     Âm hưởng đoạn thơ cuối điềm tĩnh, sâu lắng. Tình thương dạt dào đã lắng lại nên trí tuệ lắng kết một chân lí. Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn. Trước kia, trong bài thơ Sáng tháng Năm, Tố Hữu cũng đã thấy: “Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta / Ta bỗng lớn ở bên Người một tẹo”.

     Đây là vẻ đẹp, sức cuốn hút kì diệu của lãnh tụ và ánh sáng tinh hoa của một tư cách lớn có sức mạnh đoạt được, có tác dụng thanh lọc tâm hồn, tăng lên sức mạnh cho người đối diện. Sau này thi sĩ Việt Phương cũng viết:

Nguồn ánh sáng tới muôn thuở chẳng tắt,

Vượt cao hơn sự chết, vẫn soi đường.

(Muôn vàn tình thân yêu bao trùm lên khắp quê hương)

     Cuối bài thơ là niềm tin vào sự trường tồn của lãnh tụ trong sự nghiệp cách mệnh, trong sự trường tồn của dân tộc. Bài thơ là tiếng khóc cao cả làm bất tử một con người cao cả.

Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 3

     Ngày 2 – 9 – 1969, Hồ Chủ Tịch tạ thế. Cả một rừng thơ khóc Bác xuất hiện, trong đó nổi trội lên cây đại thụ Tố Hữu với bài thơ “Bác ơi!”. Bốn khổ thơ đầu nói cái đau xót tột cùng của thi sĩ trước sự kiện Bác ra đi:

Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa

Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa.

     Trời mưa tầm tã cùng với nước mắt hàng triệu người khóc vị lãnh tụ mến yêu của dân tộc đã làm cho cả ko gian ướt lạnh, đau buồn. Lúc Bác đi xa, Tố Hữu đang nằm điều trị ở bệnh viện. Nghe tin, thi sĩ hốt hoảng chạy về phủ Chủ tịch, nơi nhà sàn của Người: Chiều nay con chạy về thăm Bác. Từ “chạy” được dùng rất tài, nói lên sự nóng gan sốt ruột của người con lúc nghe tin cha mất.

Con lại lần theo lối sỏi quen

Tới bên thang gác đứng nhìn lên

Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa

Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!

      Ta thấy tác giả rất ý tứ cho nên “tới bên thang gác đứng nhìn lên” nhưng mà chưa vào nhà vội. Vì sao vậy? Vì tới thăm một người tạ thế là thăm vợ góa, con côi. Còn Bác ko có gia đình thì xử lí như Tố Hữu là rất tinh tế. Nhà Bác hôm nay đã khác xưa rồi: Chuông ko còn reo để báo tin với Người có khách tới. Đặc trưng câu thơ: “Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn”, bị cắt ra làm ba nhịp như muốn diễn tả nỗi nghẹn ngào của Tố Hữu. Nhìn vườn cây Bác từng vun trồng, tác giả bâng khuâng:

Trái bưởi kia vàng, ngọt với người nào

Thơm cho người nào nữa hỡi hoa nhài!

     Hai câu này làm cho một số độc giả thắc mắc: Đời nào Bác trồng cây chỉ cho một mình Bác thôi ư? Tôi đã có dịp hỏi thi sĩ Xuân Diệu; thi sĩ bảo: Người nào lại đi thẩm định văn học tương tự! Đây chỉ là một cách nói của thi ca để biểu lộ tình thương thâm thúy của con đối với Cha nhưng mà thôi. Cha chết ko thương Cha hay sao?

Nhìn ao cá, thi sĩ bỗng tiếc nuối:

Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm

Quanh mặt hồ in mây trắng bay…

     Bác hiện lên trong kí ức đẹp như một ông Tiên trong thần thoại. Đúng! Trong tâm trí thi sĩ cũng như trong tâm trí dân tộc ta, Bác là một “Ông tiên Mác – xít”. Sau những ngày sững sờ đau xót, thi sĩ bình tâm lại, khắc họa hình tượng Bác. Tố Hữu đã viết nhiều bài thơ về Bác nhưng bài này hay hơn cả vì đây là thơ tổng kết một cuộc đời.

     Hình ảnh bao trùm là: “Bác ơi tim Bác mênh mông thế”. Đó là một trái tim giàu tình thương: “Ôm cả non sông, mọi kiếp người”. Một trái tim thương nước, thương dân rộng lớn, mênh mông. Từ “ôm” được dùng rất gợi cảm: ôm là nâng niu, chở che, giữ gìn. Thương bao nhiêu thì đau bấy nhiêu:

Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau

Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu

     Từ “đau” là lấy lại chữ dùng của Bác trong di chúc. Đau dân nước vì dân nước đang bị đế quốc xâm lược; đau năm châu vì có sự bất hoà trong phong trào cộng sản quốc tế. Chỉ con người lớn lao mới có nỗi đớn đau lớn lao như thế. Có một câu thơ tuyệt hay nói về cuộc đời của lãnh tụ: Bác sống như trời đất của ta.

     Câu thơ giản dị nhưng mà hàm chứa một nội dung thâm thúy: Cuộc đời Bác đã hoà làm một với tự nhiên, sẽ vĩnh hằng như tự nhiên. Đó là xuất xứ ý thức sáng sủa của Người:

Bác vui như ánh buổi rạng đông

Vui mỗi măng non, trái chín cành

Vui tiếng ca chung hoà bốn biển

Nâng niu tất cả, chỉ quên mình

     Vì sao vậy? Vì giải phóng miền Nam là trung tâm của cách mệnh Việt Nam lúc bấy giờ. Nhiều người gặp Bác đều kể lại mỗi lúc trò chuyện, thế nào Người cũng nhắc tới miền Nam. Trong phòng của Bác có treo bản đồ miền Nam về sự xếp đặt quân lực của địch. Có lần phát biểu trước Quốc hội, Người nói: “Miền Nam luôn trong trái tim tôi”. Đạo đức của Bác thật cao khiết:

Một đời thanh sạch, chẳng vàng son

Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.

     Bác là vị lãnh tụ kiểu mới; khác với những người ưa sùng bái tư nhân. Vì tâm hồn Bác giàu quá (hồn muôn trượng) nên vẻ ngoài Bác rất giản dị (mỏng manh áo vải). Bác ko cần tượng đồng vì nhân dân đã đúc cho Người hàng triệu tượng trong tim. Trong ba khổ cuối, thi sĩ nói lên cảm tưởng của nhân dân ta trước sự ra đi của Bác. Trước hết là nhớ lời Di chúc:

Ra đi Bác dặn: “Còn non sông…”

Nghĩa nặng lòng ko dám khóc nhiều

Câu thơ nhắc lại lời Người:

“Còn non còn nước còn người

Thắng giặc Mỹ ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay”.

     Vậy thì thương Bác tức là phải tuân theo lời Bác dặn, tập trung sức để giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Bác Hồ nay đã nhập vào một toàn cầu đặc trưng: Mác-Lê Nin toàn cầu Người Hiền. Hiền ở đây là hiền minh, hiền triết – tức là những vĩ nhân có trí tuệ siêu việt có đạo đức cao cả. Chính những con người đó đã dẫn dắt lịch sử tiến lên ko ngừng.

     Kết thúc thi phẩm này, Tố Hữu có một câu thơ rất hay: Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn. Yêu Bác tuân theo tấm gương trong suốt như pha lê của Người; sẽ có sức mạnh tẩy sạch những vết mờ đục trong lòng ta, nâng chúng ta lên tầm cao mới. Chúng ta quyết biến đau thương thành sức mạnh:

“Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi

Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”.

     Bài thơ “Bác ơi” là một điếu văn bi tráng. Lối thơ thất ngôn tạo nên một nhạc điệu trang trọng, cùng với hình ảnh thơ kì vĩ đã diễn tả rất tài tình những xúc cảm cao đẹp của toàn thể dân tộc ta trong những ngày quốc tang năm 1969.

Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 4

     Trong lời điếu văn đầy xót thương và cảm động đọc trước linh cữu Chủ tịch Hồ Chí Minh, cố Tổng Bí thư Lê Duẩn đã khẳng định: “Dân tộc ta, nhân dân ta. non sông tổ quốc ta đã sinh ra Hồ Chủ tịch, người người hùng dân tộc lớn lao, và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta, non sông tổ quốc ta”.

     Thi sĩ Tố Hữu cũng đã trình bày điều đó trong một bài thơ khóc Bác – Bác – Bác ơi! là tiếng khóc tiễn biệt, là lời “điếu văn bi tráng” bằng thơ (Xuân Diệu). Bài thơ ko chỉ bộc lộ nỗi đau xót và tiếc thương, nhưng mà còn là sự đúc kết những suy nghĩ, chiêm nghiệm thâm thúy của tác giả về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

     Giữa lúc cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ của dân tộc đang tiếp tục vô cùng gay go, quyết liệt, ngày 2- 9- 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần. Người nhắm mắt xuôi tay là một tổn thất lớn lao đối với cách mệnh và dân tộc Việt Nam. Trong những ngày đó, cả dân tộc ta và bè bạn quốc tế đã biểu lộ nỗi tiếc thương, nỗi đau xót vô hạn trước sự ra đi của Người. Trong những ngày đó, “Đời tuôn nước mắt, đời tuôn mưa.. 

     Bác ơi! của Tố Hữu ra đời trong ko khí những ngày đại tang đó. Bài thơ như một bài “điếu văn bi tráng” trình bày ở cả kết cấu, giọng điệu lẫn hình ảnh, tiếng nói thơ,… Tất cả đã bộc lộ nỗi đau xót, tiếc thương của tác giả đồng thời đúc kết những suy nghĩ, chiêm nghiệm thâm thúy của thi sĩ về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài thơ mở đầu với quang cảnh đau buồn, tang thương bao trùm lên toàn cõi Việt Nam trong những ngày mất Bác:

“Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa

Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa”

     Ko hiểu sao trong những ngày Bác mất, trời mưa tầm tã. Phải chăng tổn thất lớn của dân tộc ta đã lay động tới cả trời xanh làm cho cao xanh kia cũng tuôn trào nước mắt? Hay chính là nước mắt của con dân Việt Nam khóc người cha già dân tộc đã thăng hoa, hòa vào vũ trụ và ngưng kết thành mưa? Thi sĩ đã tương đồng “đời” và “trời” tạo thành một ý thơ có sức nói chung diễn tả nỗi đau lòng mình và nỗi đau dân tộc trước tổn thất quá lớn lao.

     Đó là những giọt nước mắt nóng bỏng chất sử thi – một dân tộc người hùng tiếc thương một người hùng dân tộc. Nỗi tiếc thương khiến cỏ cây, đất trời bỗng trở thành ngùi ngùi, tâm hồn người bỗng trở thành ngờ ngạc:

“Chiều nay con chạy về thăm Bác

Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa”

     Quang cảnh tự nhiên, quang cảnh nhà Bác,… tất cả vẫn còn đây, nhưng tất cả đều thờ thẫn:

“Con lại lần theo lối sỏi quen

Tới bên thang gác đứng nhìn lên

Chuông ôi chuông nhỏ còn reo

Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!…

Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào

Thơm cho người nào nữa hỡi hoa nhài

Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm

Quanh mặt hồ in mây trắng bay”

     Đoạn thơ với rất nhiều câu hỏi và câu cảm thán. Những dấu hỏi, dấu cảm, dấu chấm lửng, những thán từ cùng với cách ngắt nhịp chậm, nhịp dài ngắn đan xen đã diễn tả một cách xúc động nỗi tiếc thương nghẹn ngào trong lòng thi sĩ. Bài thơ với lối kết cấu như một bài điếu văn cổ điển (lung khỏi- thích thực- người nào vãn).

     Tính cổ điển trong kết cấu đã nâng hình tượng thơ và xúc cảm của thi sĩ lên tầm vóc lịch sử và thời đại. Đó là hình tượng của muôn thuở và xúc cảm của muôn người. Hình tượng Bác hiện lên trong nỗi tiếc thương vô hạn xen lẫn niềm kính phục thiêng liêng.

     Phần thứ hai của bài thơ trình bày những suy ngẫm, những chiêm nghiệm thâm thúy của thi sĩ về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chi Minh: Người là tình yêu rộng lớn, Người mang nỗi lo ” muôn mối như lòng mẹ”, Người “nâng niu tất cả chỉ quên mình”, Người luôn mang hình bóng miền Nam trong trái tim, Người “Một đời thanh sạch, chẳng vàng son”,…

     Đoạn thơ với chất giọng trầm hùng bi tráng, với những hình ảnh vừa giản dị. vừa lớn lao rất thích hợp với hình tượng Bác Hồ và nỗi tiếc thương, niềm thành kính của thi sĩ đối với Bác. Còn gì đẹp hơn, ý nghĩa hơn lúc thi sĩ dùng hình tượng trái tim để biểu tượng cho tình cảm rộng lớn của Bác: “Bác ơi, tim Bác mênh mông thếÔm cả non sông, mọi kiếp người”. Còn gì giản dị thân thiện hơn và cũng bao dung trời biển hơn lúc thi sĩ so sánh tấm lòng của Bác với tấm lòng của người mẹ:

“Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ

Cho hôm nay và cho ngày mai”

“Bác sống như trời đất của ta”,

     Bác đem “Tự do cho mỗi đời nô lệ” và Bác còn “Yêu từng ngọn lúa, mỗi nhành hoa”, Bác dành sữa cho em thơ và tặng lụa cho người già. Con người của “trời đất”, của “tự do” được lồng trong con người của đời thường. Con người lớn lao Hồ Chí Minh hòa vào con người tầm thường Hồ Chí Minh tạo nên một vẻ đẹp vừa lớn lao, lớn lao vừa thân thiện, thân thiết. Sinh tiền, Bác Hồ luôn dành tình cảm đặc trưng đối với miền Nam.

     Bác nói: “Miền Nam luôn ở trong trái tim tôi”. Để đáp lại lòng mong mỏi của cháu con trong Nam, Bác đã dự kiến sẽ vào thăm nhưng dự kiến chưa kịp thực hiện thì… Tố Hữu đã so sánh:

“Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà

Miền Nam mong Bác nỗi mong cha”

     Nỗi thương nhớ miền Nam của Bác giống như “nỗi nhớ nhà” và nỗi ngóng chờ Bác của miền Nam giống như “nỗi mong cha”. Nỗi thương nhớ gắn với nỗi đau chia cắt thân mình Tổ quốc và khát vọng thống nhất, sum họp. Câu thơ diễn tả một thứ tình cảm rất gia đình nhưng ý thơ vượt lên câu chữ để diễn tả một vấn để mang tính sử thi của thời đại và dân tộc. Đoạn thơ khép lại bằng những hình ảnh suy tưởng mang tính nói chung cao nhưng mà vẫn ngập tràn xúc cảm:

“Bác để tình thương cho chúng con

Một đời thanh sạch chẳng vàng son

Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”.

     Bác để lại nhiều: độc lập, tự do, cơm no, áo ấm,… Nhưng tất cả đều xuất phát từ một thứ vô cùng quý giá: “tình thương”- “Bác thương các cụ già”, “Bác thương đàn cháu nhỏ”, “Bác thương đoàn dân công”,… Bác thương dân, yêu nước nên đã ra đi tìm đường cứu nước, cứu dân. Bác “nâng niu tất cả chỉ quên mình”. Đúc kết cuộc đời Bác, thi sĩ chiêm nghiệm và nhận thấy hai phẩm chất nổi trội: tình mến thương quên mình và sự giản dị thanh cao.     

     Tác giả dùng hình tượng “áo vải” mỏng manh để nói về “một đời thanh sạch”, trình bày phẩm chất giản dị nhưng mà thanh khiết vô ngần của Bác. Bác là vậy, giản dị nhưng mà lớn lao, “áo vải” nhưng mà “hồn muôn trượng”. Đoạn thơ với rất nhiều hình ảnh so sánh, ẩn dụ đã trình bày một cách thâm thúy những suy ngẫm, chiêm nghiệm của thi sĩ về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

     Tố Hữu đã vĩnh hằng hóa, bất tử hóa hình tượng Bác Hồ trong tự nhiên, đất trời và trong lòng người. Đoạn thơ trình bày niềm cảm phục thành kính, niềm tự hào thiêng liêng trước anh linh của vị cha già dân tộc. Trong niềm xúc động, niềm cảm phục và tự hào, thi sĩ đã thay mặt con dân nước Việt thầm nói lên lòng mình:

“Ôi Bác Hồ ơi, những xế chiều

Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu!

Ra đi, Bác dặn: “Còn non sông..”

Nghĩa nặng, lòng ko dám khóc nhiều”.

     Và thầm hứa với Bác:

“Nhớ đôi dép cũ nặng công ơn

Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn

Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi

Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”.

     Biến đau thương thành hành động, cả dân tộc Việt Nam đã đứng lên thực hiện di chúc của Bác. Sáu năm sau ngày Bác đi xa. chúng ta đã “đánh cho Mĩ cút, đánh cho Ngụy nhào”, đem lại hòa bình, thống nhất, nối tiếp một dải non sông và xây dựng tổ quốc ngày càng “tử tế hơn, to đẹp hơn”. Trong số rất nhiều những bài thơ viết về Bác, cùng với trường ca Theo chân Bác, Bác ơi! là một thành công lớn của thi sĩ Tố Hữu.

     Bài thơ là niềm xúc động dâng trào và những chiêm nghiệm thâm thúy về Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Cha già dân tộc, người người hùng lớn lao của thế kỉ XX. Bác ơi! là bài thơ khóc Bác nhưng đó là những dòng nước mắt nóng bỏng chất sử thi.

Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 5

“Bác để tình thương cho chúng con

Một đời thanh sạch chẳng vàng son

Mỏng manh áo vải hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”

                                     (Bác ơi)

     Chiều ngày 2/9/1969, lúc nghe tin Bác mất, Tố Hữu đang điều trị ở bệnh viện, vội trở về, tìm tới ngôi nhà sàn của Bác lặng lẽ dưới mưa. Trở về, Tố Hữu viết “suốt cả đêm đó cho vơi nỗi buồn”. “Bác ơi” được viết ngay sau sự kiện đau thương của dân tộc. Bài thơ là tiếng khóc, tiếng tiếc thương và là bản hùng ca, truyền tụng tư cách, công lao, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

     Bài thơ có mười ba khổ, đoạn phân tích là khổ thứ mười truyền tụng cuộc đời trong sáng, cao đẹp của Bác Hồ. Bác Hồ ko còn nữa. Dân tộc ta mất đi một người Cha già, cách mệnh Việt Nam mất đi một vị lãnh tụ. Đau thương nào lớn hơn? Tố Hữu với cái đau buồn vô hạn đó đã trình bày lòng vô cùng yêu quý Bác bằng những vần thơ khóc thương và truyền tụng. Suốt cuộc đời Bác, Bác dành tất cả tình thương cho nhân dân quên mình vì lí tưởng độc lập dân tộc. Tố Hữu đã đúc kết vào trong suy nghĩ của mình bao điều ông từng chiêm nghiệm về Người.

     Mở đầu khổ thơ: “Bác để tình thương cho chúng con”, đó là một ý thơ được lấy từ một ý trong Di chúc của Bác: “cuối đời tôi để lại muôn vàn tình thương yêu cho toàn thể đồng bào”. Câu thơ truyền tụng tình nhân ái rộng lớn của lãnh tụ Hồ Chí Minh với toàn thể nhân dân.

     Trái tim Người thật mênh mông, làm cho Người ko phút giây nào được thư thả: lo dân, lo nước, thương nhân loại năm châu, thương mọi kiếp người nô lệ, thương Miền Nam còn trong tay giặc. Ko phải chỉ thương suông nhưng mà thương đi liền với lo, lo cho tất cả lại lo riêng cho mỗi kiếp người cụ thể: “Sữa để em thơ, lụa tặng già”.

     Tình thương của Bác bao trùm cả ko gian, thời kì “cho hôm nay và cho ngày mai”, bao trùm cả tự nhiên cây cối, san sẻ tới “từng ngọn lúa, mỗi nhành hoa”. Suốt đời Bác thương nước, thương đời trong lúc thức và trong cả những cơn mơ. Nói về tình thương của Bác, Tố Hữu nói bằng giọng thơ thật giản dị và với cách xưng hô: “Bác”, “chúng con” đã trình bày sự thân tình, gắn bó giữa nhân dân và lãnh tụ.

     Sinh tiền, tâm tư tình cảm của Người chỉ biết dành cho tất cả, lo cho tất cả, nhưng mà ko nghĩ tới bản thân mình. Lúc ra đi vẫn bộ quần áo ka ki giản dị, ko một tấm huy chương, huân chương trên ngực. Đúng là “một đời thanh sạch chẳng vàng son”. Câu thơ truyền tụng lối sống thanh sạch, tư cách trong sáng của Bác. Tác giả dùng chữ “thanh sạch” đối lập với chữ “vàng son” đặt trong câu thơ nhằm đối lập giữa cuộc sống thật của Bác (người đứng đầu Đảng và Nhà nước XHCN) với cuộc sống xa hoa của một số bậc vua chúa phong kiến trước đây. Bác sống một cuộc sống thanh sạch, giản dị, từ chối mọi hư danh.

     Đứng trước cái chết, người nào cũng vậy dường như đều muốn trở thành nhà triết học. Những lúc đó trong đầu óc thường nảy ra những ý tưởng có tính chất tổng kết về một đời người, một kiếp người. Ta hiểu vì sao trong bài “Bác ơi” có thể tìm thấy những ý tưởng nói chung thâm thúy của Tố Hữu về thực chất con người Bác. Và câu thơ trên là một chiêm nghiệm về Bác của Tố Hữu.

     Tiếp theo câu “mỏng manh áo vải hồn muôn trượng” là câu thơ truyền tụng về lối sống giản dị khiêm nhượng của Bác, đồng thời cũng đề cao sự lớn lao cao đẹp trong tâm hồn Người. Ở Bác luôn có sự thống nhất, hài hoà giữa hai phẩm chất: tầm thường nhưng mà lớn lao, dung dị nhưng mà thiêng liêng. Để diễn tả điều đó, Tố Hữu đã dùng hai hình ảnh rất đạt: “áo vải” và “hồn muôn trượng” để diễn tả sự khẳng định.

     Một con người luôn khiêm nhượng nhưng mà luôn lớn lao cao cả, từ lời nói tới hành động. Bác nói “cán bộ là tôi tớ của nhân dân” và đã lo cái lo của nhân dân, cũng từng nhịn bữa góp gạo kháng chiến. Trước lúc Người vội đi xa, Người còn muốn nghe những làn điệu dân ca mọi miền, trong đó có dân ca miền Trung – cái nôi làng Sen quê hương Bác mãi là tinh hoa văn hoá của dân tộc.

     “Hơn tượng đồng phơi những lối mòn” bằng nghệ thuật so sánh, tác giả khẳng định sự bất hủ của các trị giá ý thức nhưng mà Bác để lại cho dân tộc. Ở đây có hình ảnh “tượng đồng phơi những lối mòn”, những bức tượng đồng nhằm lưu danh các vĩ nhân đặt tại các vườn hoa, khu kỉ niệm, nơi thường có nhiều người qua lại, chiêm ngưỡng. Bác Hồ của chúng ta như ẩn mình đi, rất khiêm nhượng nhưng vẫn hơn “tượng đồng phơi những lối mòn”.

     Lời tổng kết về một nhân vật lớn lao như Bác Hồ ko thể ko bao hàm sự liên tưởng so sánh với những tên tuổi khác. Tác giả muốn đúc tượng đồng bia đá để trở thành bất tử. Sinh tiền, Bác ko thích tượng đồng bia đá, ko nhận bất kỳ huân huy chương nào. Nhưng “mỏng manh áo vải hồn muôn trượng”, Người sẽ sống mãi trong lòng dân tộc, hơn những người nào đó tượng đồng bia đá đúc nhưng mà ko người viếng thăm để chúng phải “phơi” mặt bên “những lối mòn” vắng vẻ.

     Tác giả đã thay mặt chúng ta dựng tượng đá Bác bằng thơ trong lòng mỗi người dân nước Việt. Chúng ta hứa nguyện xứng đáng với Bác, quyết tâm tuân theo Di chúc của Bác, tiến bước theo trục đường của Người.

Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 6

     Bác Hồ mất (2-9-1969) nhân dân cả nước và toàn cầu xúc động, đớn đau, tiếc thương vô hạn. Nhiều thi sĩ đã làm thơ viếng Bác. Mỗi bài thơ là cả tấm lòng của thi nhân tưởng vọng vị lãnh tụ mến yêu. Nhưng có nhẽ bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu là bài thơ cảm động nhất, hay nhất! Cũng dễ hiểu, Tố Hữu tài lớn hơn nhưng mà tình (lòng yêu quý, kính trọng, tiếc thương vị lãnh tụ lớn lao của dân tộc) cũng lớn hơn.

     Thơ tuôn chảy theo nguồn xúc cảm dào dạt một cách tự nhiên, hồn nhiên, ko dụng công, ko kĩ xảo:

“Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa

Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa…

Chiều nay con chạy về thăm Bác

Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa!”

     Thi sĩ chỉ nói sự thực của lòng mình, của “lòng trời” nhưng mà chấn động tâm hồn người đọc. Mấy câu thơ mở đầu bài “Bác ơi!” gợi cho ta nhớ lại những ngày ướt át, đau buồn đó. Bác Hồ vừa mất, trời đổ mưa kéo dài suốt tuần lễ. Hàng triệu người đi viếng Bác trong mưa lạnh, ko còn phân biệt được nước mưa hay nước mắt. Thi sĩ Tố Hữu “chạy về” từ bệnh viện, tới bên thang gác, nghẹn ngào:

“Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa?

Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!”

     Nhạc thơ đã nói lên tất cả. Câu thơ cắt nhịp 2/2/3 (phòng lặng/ rèm buông / tắt ánh đèn) đứt đoạn, tức tưởi, đớn đau! Bác đã đi rồi! Làm sao thi sĩ có thể tin được điều đau lòng đó? Cuộc sống quanh Bác vẫn vẹn nguyên, tươi đẹp “Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời”, bao nhiêu tin tưởng, bao nhiêu hi vọng của nhân dân miền Nam đối với vị lãnh tụ mến yêu! Thi sĩ cảm thấy yếu ớt trước mất mát to lớn của dân tộc, một tẹo mềm lòng thành kính đó cũng rất đáng quý:

“Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào

Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!”

     Mới đó nhưng mà vị lãnh tụ đã trở thành người thiên cổ, trong hoài niệm của thi nhân, Người đi như trong cõi tiên:

“Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm

Quanh mặt hồ in mây trắng bay…”

     Thi sĩ nghĩ thương Bác, một đời chỉ biết toan lo cho người đời:

“Ôi, phải chi lòng được thư thả

Năm canh bớt nặng nỗi thương đời”

     Và thi sĩ truyền tụng vị lãnh tụ mến yêu:

“Bác ơi, tim Bác mênh mông thế

Ôm cả non sông, mọi kiếp người”

     Thi sĩ truyền tụng trái tim mến thương “mênh mông” của Bác. Chính nguồn tình cảm cao quý này đã tạo ra sức mạnh vô hạn cho vị lãnh tụ lớn lao của dân tộc. Và Tố Hữu đã nói chung thành hai dòng tình cảm lớn là tình yêu nước (ôm cả non sông) và lòng thương người (mọi kiếp người). Tìm hiểu con người Bác và thơ Bác, chúng ta càng thấy nói chung của Tố Hữu thật là thâm thúy. Rồi tác giả mở rộng những khía cạnh của hai dòng tình cảm lớn đó:

“Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau

Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu”

     Nỗi đau của Bác là “nỗi đau dân nước”, nhân dân còn lầm than, Bác “đau”, tổ quốc còn chia cắt, Bác “đau”. Bác còn “đau” vì nhiều dân tộc của “năm châu” còn bị nhiều ách xiềng xích, Bác còn đau vì sự chia rẽ của phong trào cộng sản quốc tế lúc bấy giờ.

     Mỗi một nhận định, một minh chứng của Tố Hữu vừa có trị giá nói chung lại vừa cụ thể sinh động, làm nổi trội những khía cạnh tình cảm và tư tưởng phong phú của vị lãnh tụ:

“Bác sống như trời đất của ta

Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa

Tự do cho mỗi đời nô lệ

Sữa để em tha, lụa tặng già.”

     Tố Hữu cũng hiểu thấu nỗi lòng của Bác đối với miền Nam nên đã dành hẳn một khổ thơ để diễn tả tình cảm sâu nặng của Bác đối với nhân dân miền Nam và tình cảm thiêng liêng của nhân dân miền Nam đối với Bác:

“Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà

Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha

Bác nghe từng bước trên tiền tuyến

Lắng mỗi tin mừng, tiếng súng xa. ”

     Tố Hữu đã cảm thu được điều bao trùm và hết sức cơ bản trong cách sống của Hồ Chí Minh: con người đó đạt tới cái tự nhiên như trời đất, tức là đã hòa đồng với tự nhiên, đã đạt tới cái cao sâu huyền diệu của sự sống. Và vì thế nhưng mà cũng trường tồn với trời đất. Phải chăng đó chính là ngọn nguồn sâu xa của thú vui, ý thức sáng sủa và lẽ sống quên mình của Bác:

“Bác vui như ánh buổi rạng đông

Vui mỗi măng non, trái chín cành

Vui tiếng ca chung hòa bốn biển

Nâng niu tất cả, chỉ quên mình”

     Tố Hữu sống thân thiện với Bác Hồ, hiểu thâm thúy con người và hoạt động của Bác, được “tỏa sáng” bởi đạo đức, tác phong của Người nên trong những phút giây xúc động, thi sĩ đã cô đúc lại trong hình thức tiếng nói giản dị, trong sáng thành những lời rung động lòng người:

“Bác để tình thương cho chúng con

Một đời thanh sạch, chẳng vàng son

Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”

     Đoạn kết của bài thơ, cũng là nỗi tiếc thương vị lãnh tụ quá cố, những xúc động đã dịu đi, lí trí hơn, tình được nén lại, “nghĩa nặng”:

“Ôi Bác Hồ ơi, những xế chiều.

Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu!

Ra đi, Bác dặn: “Còn non sông….”

Nghĩa nặng, lòng ko dám khóc nhiều.”

     Những cụ thể trong Di chúc của Bác như “Còn non sông…”, “Mác Lênin” trình bày sự suy nghĩ của thi sĩ về trách nhiệm của những người kế tục sự nghiệp cách mệnh lớn lao của Người, đồng thời cũng nói lên lòng trung thành của thi sĩ, người chiến sĩ cách mệnh đối với vị lãnh tụ đã khuất. Thi sĩ tin tưởng vào sự trường tồn của sự nghiệp cách mệnh nhưng mà Người đã gầy dựng và nguyện vươn lên vững chắc:

“Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn

Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi

Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”

     Bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu xúc cảm dào dạt ko bi quan, lí trí sáng suốt đã chế ngự được tình cảm đau thương tang thương. Hình ảnh vị lãnh tụ lớn lao của dân tộc hiện lên trong thơ với đầy đủ phẩm chất cao quý như tình yêu nước, lòng thương người, tác phong giản dị hòa hợp với tự nhiên, “một đời thanh sạch chẳng vàng son”.

     Bằng nhạc điệu nghiêm trang, bằng hình tượng thơ hoành tráng, bằng triết lí nhân văn, thâm thúy. thi sĩ đã truyền tới người đọc niềm thương yêu, tôn kính vị lãnh tụ. Đúng như thi sĩ Xuân Diệu nhận xét: Bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu là một “điếu văn bi tráng”.

Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 7

     Thi sĩ Cuba Felix Pita Rodríguez đã từng viết: “Hồ Chí Minh tên Người là cả một niềm thơ”. Sau ngày Bác mất, thơ tưởng vọng về Bác có hàng trăm bài, bài nào xúc động, thành kính, thiêng liêng. Trong vườn thơ dâng Bác, có nhẽ bài “Viếng lăng Bác” (Viễn Phương) và “Bác ơi” (Tố Hữu) là thân thiện nhất đối với độc giả.

     Bài thơ “Bác ơi” trình bày những xúc cảm của thi sĩ Tố Hữu lúc hay tin Bác đã ra đi. “Viếng lăng Bác” ra đời lúc thi sĩ Viễn Phương cùng đoàn cán bộ Nam lần đầu ra Bắc thăm lăng Bác. Cả hai đoạn thơ đều trình bày những xúc cảm thiết tha, tâm thành của tác giả dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh.

     Trong tâm tưởng của thi sĩ Tố Hữu và Viễn Phương và của nhân dân cả nước, Bác vẫn hiện diện trong đời sống của chúng ta đang đồng hành cùng sự nghiệp chung của dân tộc. Bài thơ “Viếng lăng Bác” ghi lại khoảnh khắc thi sĩ Viễn Phương đang ở lăng, niềm tiếc thương Bác trào dâng mãnh liệt đọng lại thành mấy dòng:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên

Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”

     “Giấc ngủ bình yên” là cách nói giảm nói tránh, thi sĩ tự xoa dịu nỗi đau mất Bác, rằng Bác đang ngủ, giấc ngủ thanh thản của một người cách mệnh vừa làm xong nhiệm vụ với dân với nước. Đến thăm lăng Bác có cả nghìn người nhưng người nào cũng khẽ khàng ko muốn đánh động giấc ngủ bình yên của Bác. Ánh đèn vàng ấm áp tỏa lan khắp gian phòng khiến tác giả ngỡ là ánh sáng dịu hiền của vầng trăng.

     Tố Hữu viết bài thơ “Bác ơi” viết lúc Bác đã mất trong khi sự nghiệp cách mệnh của hai miền Nam – Bắc đang trên đà thắng lợi. Ngày thống nhất tổ quốc ko còn xa nữa, đồng bào miền Nam tưởng như đang chạm vào giấc mơ:

“Miền Nam đang thắng mở ngày hội

Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười”.

     Bác ko còn nữa nhưng trong tâm tưởng mỗi người, trên từng chặng đường đấu tranh, ta vẫn có Bác đồng hành. Ngày hội non sông với bản hòa ca thắng lợi ta vẫn có Bác là nhạc trưởng. Người đã sẵn sàng cho cuộc sum họp này đã lâu.

     Bằng tình cảm tâm thành, các tác giả đã nói hộ tấm lòng của nhân dân hai miền Nam, Bắc dành cho lãnh tụ Hồ Chí Minh: thành kính hàm ơn Người.

     Bác mất – niềm đau lớn của toàn dân tộc — Viễn Phương và Tố Hữu đã diễn tả được điều đó một cách xúc động và tâm thành trong hai khổ thơ. “Viếng lăng Bác”: Trong các khổ thơ trên, tác giả dùng hình ảnh vĩnh hằng của tự nhiên, vũ trụ để truyền tụng công ơn của Bác và mong muốn Bác luôn hiện diện trong đời sống của chúng ta mãi mãi. Bác đang ẩn mình trên bầu trời xanh mênh mông dịu mát để tiếp tục đồng hành với chúng ta trong sự nghiệp giữ nước, dựng nước.

     “Biết” bằng lí trí, còn trong tình cảm thì “bảy mươi chín mùa xuân” đã ngừng lại đó. Câu thơ vỡ òa niềm đau: “Nhưng sao nghe ở trong tim “Nhói” diễn tả nỗi đau trong tiềm thức, nỗi đau xoáy sâu trong tâm hồn, tác giả đã nói hộ cho con tim của cả dân tộc. Bởi Bác mất đi là một mất mát quá lớn của dân tộc. Chúng ta hiểu và chấp nhận điều này trong thống khổ tột cùng.

     “Bác ơi”: Thi sĩ Tố Hữu về thăm ngôi nhà sàn của Bác, nơi từng in dấu chân Người. Bác đã đi xa, tác giả cũng cảm thấy chơ vơ. Cả vườn rau, gốc dừa, trái bưởi, hương nhài… tất cả đều mồ côi mồ cút, còn biết thơm ngọt cùng người nào… Câu thơ nghẹn ngào nỗi tiếc thương:

“Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!

Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời

     Hình ảnh “mùa thu”, “nắng xanh” gợi ta nhớ tới bóng Bác năm xưa in trên bầu trời quảng trường Ba Đình trong một ngày mùa thu tháng Tám với “Tuyên ngôn độc lập”. Mùa thu năm nay Bác ko còn, còn nồi đau nào hơn thế đối với mồi trái tim người Việt Nam.

     Có người nói rằng “Thơ là thư kí trung thành của ti tim”. Thi sĩ Tố Hữu và Viễn Phương đều đã từng sống và đấu tranh dưới ngọn cờ của Bác nên hiểu Bác hơn người nào hết và tình cảm dành cho Bác rất thiết tha, mãnh liệt. Tình cảm đó đã dệt nên những vần thơ đẹp, bất tử với thời kì

     Về nghệ thuật: Cả hai đoạn thơ đều sử dụng những hình ảnh giản dị, giàu ý nghĩa, giọng điệu câu thơ thành kính thiêng liêng thích hợp với đề tài truyền tụng lãnh tụ. Tuy nhiên, chính sự tâm thành trong tình cảm làm nên thành công của tác phẩm.

     Về nội dung: Hình ảnh Bác xuất hiện trong hai khổ thơ vừa lớn lao lại vừa giản dị thân thiện. Tình cảm của các tác giả dành cho Bác cũng là tình cảm chung của muôn triệu đồng bào : hàm ơn Người, tiếc thương Người.

     Viếng lăng Bác (Viễn Phương) và Bác ơi! (Tố Hữu) đã đem lại cho người đọc biết bao niềm thương nhớ đối với bác Hồ Mến yêu. Dù hôm nay, Người đã mãi mãi ra đi nhưng tình cảm của người, hình ảnh của người vẫn mãi ấm áp và ngời sáng trong lòng dân tộc.

     Càng mến yêu Người chúng ta càng phải sống xứng đáng với những kì vọng nhưng mà lúc sinh tiền Người luôn mong mỏi là làm thế nào để tổ quốc ngày càng vững mạnh, có thể “sánh vai với các cường quốc năm châu”.

Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 8

     “Bác ơi” là một bài thơ của thi sĩ Tố Hữu viết về vị lãnh tụ lớn lao Hồ Chí Minh mến yêu của chúng ta. Vào ngày 2-9-1969, Bác đã mãi mãi ra đi, bỏ lại sau lưng cả giang sơn, cả tổ quốc, cả đồng bào để đi vào cõi vĩnh hằng. Người ta kể lại rằng hôm Bác mất, trời mưa rất to, cả dân tộc Việt Nam cùng khóc tiếc thương cho vị cha già của dân tộc.

     Bác đi rồi, cả một cuộc đời vì dân vì nước, chưa bao giờ Bác suy tính điều gì cho chính bản thân mình. Vậy nhưng mà lúc tổ quốc đã giành được độc lập, cả mong ước vào thăm miền Nam của Bác cũng ko bao giờ thực hiện được. Lúc bác mất người dân tiếc thương tới độ những người chưa làm thơ cũng làm thơ về Bác.

     Bài thơ “Bác ơi” của Tố Hữu được coi như một bài điếu văn tiễn biệt người ra đi, và ở khổ thơ thứ nhất, tác giả đã dồn hết tâm can của mình để tưởng nhớ và tiếc thương Bác. “Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa”.

     “Mấy hôm” ở đây chính là những ngày sau lúc bác mất, đây là nỗi đau lớn của dân tộc Việt Nam, mới hôm qua đây thôi, Bác còn khỏe mạnh, còn lãnh đạo anh em cán bộ, nào ngờ từ năm 1965, Bác nói rằng đã tự nhìn thấy ngày phải vĩnh biệt cõi đời. Bác Hồ một đời luôn nghĩ cho dân cho nước lại có thể suy nghĩ tương tự, thực làm cho người nào cũng cảm thấy xót xa.

     Bước sang năm 1969, sức khỏe của Bác đã ko còn tốt nữa, nhưng trong những vần thơ Bác viết, vẫn chứa đựng niềm tin mãnh liệt vào một tương lai tươi sáng cho dân tộc. Hà Nội vào thu trời trở lạnh, ngày 18-8-1969, nhà sàn đã lần cuối cùng được hơi ấm của Bác Hồ.

     Ngày 24-8-1969, Bác ốm nặng, nhưng vẫn lo lắng cho vạn vật ngoài kia, Bác biết nước lên cao, các chiến sĩ ngỏ ý muốn đưa Bác tới nơi an toàn hơn, nhưng Bác vẫn một mực muốn ở lại với nhân dân. Bác lịm đi nhiều lần, nhưng mỗi lần tỉnh lại, Bác xoành xoạch hỏi miền Nam đánh thắng đâu, giá như dòng chảy lịch sử có thể nhanh hơn một tẹo, có thể đẩy nhanh thắng lợi để có thể tiễn Bác ra đi thanh thản.

     Ngày 2-9-1969, Bác trút hơi thở cuối cùng, đúng vào ngày Bác đã khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa. Mấy ngày sau đó cả dân tộc như nấc nghẹn, trọn một cuộc đời Bác có bao giờ được ngủ yên, hiện thời Bác ngủ cả giang sơn canh Bác ngủ. “ Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa”

     Trong những ngày Bác mất, cả dân tộc Việt Nam, cả những chiến sĩ trước giờ chưa hề rơi nước mắt vì súng bom khói lửa, hiện thời người nào nấy đều bưng mặt khóc như đứa trẻ em, tiếng khóc cất lên nghẹn ngào, có một nỗi đau to lớn len lỏi vào từng trái tim những người dân Việt Nam cũng như bè bạn khắp năm châu.

     Mấy ngày tiễn Bác trời mưa tầm tã, đất trời dường như hòa chung vào nỗi đau của cả dân tộc Việt Nam. Đó là một nỗi mất mát, nỗi đau khôn nguôi của cả dân tộc. Hàng triệu con người hướng về Hà Nội, hướng về một con người như dòng suối mát, thanh khiết, trong sáng như tấm lòng của Bác đối với con dân Việt Nam.

“ Chiều nay con chạy về thăm Bác

Ướt lạnh vườn cau, mấy gốc dừa”

     Thi sĩ về thăm Bác, nhưng ôi thôi, Bác còn đâu nữa, Bác đã đi về miền cực lạc, ko kịp nữa rồi, giờ chỉ còn lại cảnh vật. Nhà sàn, vườn cau, gốc dừa vẫn tồn tại, nhưng người nay đã ko còn, hơi ấm của người cũng đã dứt, để lại cái lạnh lẽo cho cảnh vật, cho tác giả, cho cả dân tộc.

     Bác tới với cuộc đời với màu áo nâu sần, nay Bác ra đi với bộ quần áo trắng, một con người xoành xoạch sống tiết kiệm, giản dị cho tới những phút giây cuối đời. Lúc này đây, trên toàn cầu, ko kể màu da, tiếng nói đều đang hướng trái tim về hòa cùng nỗi đau cùng mấy mươi triệu đồng bào ta tống biệt vị cha già của dân tộc.

     Bác Hồ đã ra đi, Tố Hữu đã thốt lên tiếng gọi như xé lòng “Bác ơi!” nghe đau xót biết bao nhiêu. Bác đã ra đi nhưng niềm trằn trọc của Bác đã được dân tộc thành toại. Bác sống mãi trong lòng của mỗi người quần chúng ta.

Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 9

     Ngày 2-9-1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắm mắt xuôi tay. Trong dịp lễ quốc tang lãnh tụ lớn lao, bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu được giới thiệu trên báo “Nhân dân”, sau này in trong tập thơ “Ra trận”. Bài thơ gồm có 52 câu thơ thất ngôn, chia đều thành 13 khổ thơ.

     Bốn khổ đầu trình bày nỗi đau thương bao trùm núi sông và lòng người. Sáu khổ thơ giữa truyền tụng công đức to lớn của Bác Hồ. Ba khổ thơ cuối nói lên nổi tiếc thương Người và nguyện thực hiện lời Bác dặn. Đây là khổ thơ thứ 7 nằm trong phần 2 bài thơ “Bác ơi!”:

“Bác sống như trời đất của ta

Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa

Tự do cho mỗi đời nô lệ

Sữa để em thơ, lụa tặng già”.

     Đoạn thơ đã truyền tụng tầm vóc và tâm hồn cao cả, lớn lao; tình mến thương mênh mông của Bác Hồ mến yêu. Mỗi câu thơ là một khám phá, một nét vẽ tuyệt đẹp tâm hồn của Bác. Giọng thơ trang trọng, nghiêm trang. Câu thơ thứ nhất là một so sánh, một lời ngợi ca khẳng định: “Bác sống như trời đất của ta”.

     “Trời đất của ta” là quê hương tổ quốc, là xứ sở thân yêu cửa ta vô cùng tươi đẹp, rộng lớn và vĩnh hằng. Cuộc đời “79 mùa xuân” và đời sống ý thức của Bác được so sánh với “trời đất của ta” nhằm truyền tụng tầm vóc lớn lao và cao cả của Người.

     Đó là sự nghiệp cách mệnh cứu nước cứu dân, là lí tưởng và đạo đức cách mệnh của Bác Hồ. Đó là một tâm hồn trong sáng, thanh cao, thoát khỏi mọi ràng buộc của lợi danh vươn tới cái vô cùng, cái cao cả. Là một chiến sĩ “Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng”. Là một con người Việt Nam mang cái tên đẹp “Ái Quốc” đã “Ôm cả non sông, mọi kiếp người”. Lấy tự nhiên để so sánh với con người là một cách nói thân thuộc của nhân dân ta. Truyền tụng công cha nghĩa mẹ, ca dao có câu:

“Công cha như núi ngất trời

Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông”.

     Trong nhiều bài thơ viết về Bác Hồ, với lối nói đó, Tố Hữu đã thông minh nên nhiều câu thơ tuyệt đẹp:

“Bác ngồi đó lớn mênh mông

Trời xanh biển rộng ruộng đồng nước non”.

                     (Sáng tháng năm)

“Bác ơi!

Thôi đập rồi chăng? một trái tim

Đỏ như sao Hỏa, sáng sao Kim!”.

                       (Theo chân Bác)

     Ba câu thơ tiếp theo nói lên lẽ sống cao đẹp và trái tim mến thương mênh mông của Hồ Chủ tịch hướng tới năm nhân vật đều vì cuộc sống con người. Bác “yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa”. Hai vế tiểu đối: “từng ngọn lúa // mỗi cành hoa” là biểu tượng vể mỗi nét đẹp của tự nhiên, về mỗi thành tựu của cuộc sống cần lao, về cái đẹp trong cuộc đời. Tất cả đều được Bác tỷ mỉ, quan tâm.

     Đó là cách nói ẩn dụ về tình yêu thâm thúy của Bác đối với Tổ quốc, nhân dân. Câu thơ thứ ba “Tự do cho mỗi đời nô lệ” nói lên lẽ sống cao đẹp của Người. Yêu tự do và đấu tranh cho tự do: “Tự do cho đồng bào tôi, tự do cho Tổ quốc tôi” là ý nguyện suốt đời của Bác.

     Câu thơ của Tố Hữu đã nói lên thâm thúy cái gốc nhân ái, cái “thèm muốn tột bực” của Người “là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, nhân dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta, người nào cũng có cơm ăn, áo mặc, người nào cũng được học hành”. Tự do là lí tưởng cao đẹp của Hồ Chủ tịch.

     Trong “Tuyên ngôn độc lập”, Người đã viết: “Tất cả các dân tộc trên toàn cầu đều sinh ra đồng đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”. Sự thực, Người ko chỉ mang lại tự do cho dân tộc Việt Nam ta, nhưng mà còn góp phần tích cực vào sự nghiệp đấu tranh giành lại tự do cho các dân tộc bị áp bức trên toàn cầu. Vì thế, câu thơ của Tố Hữu còn mang tầm nói chung: “Hồ Chí Minh là lương tâm của thời đại”.

     Câu thơ cuối đoạn cũng có hai vế tiểu đối trình bày tình mến thương mênh mông của Bác Hồ hướng tới hai thế hệ cần được quan tâm đặc trưng trong xã hội là em thơ và các cụ già Việt Nam: “Sữa để em thơ, lụa tặng già”.

     Chữ “để” có tức là “để giành cho”. Chữ “tặng” trình bày một tấm lòng, một cách xử sự vô cùng trân trọng quý mến. Với tuổi thơ Việt Nam, Bác đã dành cho tất cả tình thân yêu. San sẻ một ánh trăng thu sáng ngời. Nhiều cái hôn Bác dành cho các cháu xa gần. Các vị lão giả cao niên “xưa nay hiếm” chắc đều đã về cõi thiên thu, nhưng những chiếc áo lụa Bác Hồ tặng các cụ, vẫn mãi mãi là kỉ vật thiêng liêng nhưng mà con cháu giữ gìn tới muôn thuở ngày mai?

     Cả ba câu thơ đều viết dưới hình thức liệt kê và đối xứng, tựa như những trang đời của Bác Hồ được dần mở rộng ra. Và mỗi chúng ta tưởng như đang mở rộng tầm mắt và tâm hồn chiếm lĩnh dần “hương nhân ái” Hồ Chí Minh, như thi sĩ Chế Lan Viên đã viết:

“Đoá hoa sen mặt đất tỏa hương trời

Hương nhân ái thấm vào hồn ta mãi”.

     Đoạn thơ trên đây của Tố Hữu ko có hình tượng mĩ lệ, nhưng đọc lên, “tình thơ, hương thơ, hồn thơ” cứ quyện lấy lòng ta mãi. Tố Hữu đã dùng cách nói bình dị, hồn nhiên để trình bày cái cao cả lớn lao, đó là tâm hồn và tư cách cao đẹp Hồ Chí Minh. Các vị ngữ được sử dụng: “sống”, “yêu”, “cho”, “tặng” – đã cho thấy ngòi bút nhuần nhuỵ, tinh tế của Tố Hữu lúc viết về Bác Hồ mến yêu. Đoạn thơ trên đã trở thành câu hát của mỗi chúng ta lúc nhắc tới tên Người với niềm tự hào và lòng hàm ơn vô hạn.

Tương tự, hkmobile.vn đã vừa phân phối những dàn ý cơ bản cũng như một số bài văn mẫu hay phân tích bài thơ Bác ơi để các em tham khảo và có thể tự viết được một bài văn mẫu hoàn chỉnh. Chúc các em học tốt môn Ngữ Văn !

Đăng bởi: hkmobile.vn

Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

[rule_{ruleNumber}]

#Dàn #bài #phân #tích #bài #thơ #Bác #ơi #hay #nhất

[rule_3_plain]

#Dàn #bài #phân #tích #bài #thơ #Bác #ơi #hay #nhất

Hướng dẫn lập Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi ngắn gọn, cụ thể, hay nhất. Với các bài dàn ý và văn mẫu được tổng hợp và biên soạn dưới đây, các em sẽ có thêm nhiều tài liệu hữu ích phục vụ cho việc học môn văn. Cùng tham khảo nhé!
Xem nhanh nội dung1 Dàn ý phân tích bài thơ Bác ơi2 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 13 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 24 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 35 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 46 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 57 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 68 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 79 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 810 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 9
Dàn ý phân tích bài thơ Bác ơi

1. Mở bài:
– Giới thiệu nói chung tác giả Tố Hữu và bài thơ Bác ơi.
2. Thân bài
a. Nỗi đau xót lớn lao lúc Bác Hồ nhắm mắt xuôi tay trong bốn khổ thơ đầu

– Điệp từ “tuôn”: Quang cảnh tang lễ bi thương với sự vỡ òa đớn đau của con người và tự nhiên: đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa.
– Quang cảnh ngôi nhà sàn Bác vẫn ở trở thành trống vắng, lạnh lẽo, ko còn hơi ấm và hoạt động của Bác: vườn rau, mấy gốc dừa ướt lạnh, chiếc chuông nhỏ ko còn reo, phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn.
– Câu hỏi tu từ liên kết với giải pháp nói giảm nói tránh: Sự thảng thốt ko tin vào sự thực phũ phàng rằng Bác đã ra đi: Bác đã đi rồi sao Bác ơi?, xót xa lúc kháng chiến gần tới ngày thành công nhưng Bác lại ko còn:
                  “Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời
                  Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội
                  Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười.”
– Mọi vật trở thành mồ côi mồ cút, vô nghĩa, trống vắng lúc ko còn Bác ở bên:
                  ” Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
                  ..Quanh mặt hồ in mây trắng bay.”
=> Nỗi đớn đau và tiếc thương vô bờ bến của cả dân tộc trước sự ra đi của Bác.
b. Hình tượng Bác Hồ trong 6 khổ tiếp theo
– Lí tưởng và lẽ sống cao cả: Bác dành cả cuộc đời lo nghĩ và đấu tranh cho tự do, hạnh phúc của nhân dân, cho nền tự do độc lập của dân tộc.
– “Bác ơi, tim Bác mênh mông thế / Ôm cả non sông, mọi kiếp người” : Bằng hình ảnh hoán dụ, Tố Hữu truyền tụng lòng yêu nước thương dân, tình nhân ái rộng lớn của Hồ Chí Minh. Đây là hai câu thơ trong bốn câu thơ hay nhất trong bài thơ “Bác ơi!”.
– Tình mến thương quảng đại dành cho con người và vạn vật: như lòng mẹ, mến thương từ mỗi đời nô lệ tới em thơ, cụ già; từ sự sống non tơ thân thiện quanh mình như măng non, trái chín, ngọn lúa, cành hoa tới non sông, mọi kiếp người, dân nước, năm châu…
– Đức tính khiêm tốn, giản dị, sự hi sinh quên mình vì dân, vì nước:
                  “Một đời thanh sạch, chẳng vàng son
                  Mỏng manh áo vải hồn muôn trượng
                  Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.”
=> Hình tượng Bác Hồ vừa lớn lao, cao cả vừa bình dị, thân thiện.
c. Cảm tưởng của mọi người Việt Nam trước sự ra đi của Bác trong 3 khổ cuối
– Thương nhớ Bác ko nguôi (Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu) nhưng phải nén đau thương vì cuộc cách mệnh giải phóng tổ quốc còn dang dở như lời Bác dặn: Còn non sông.
– Thành kính tiễn biệt Bác về cõi bất tử, toàn cầu Người Hiền:
                  “Bác đã lên đường, theo tổ tiên
                  …Dắt chúng con cùng nhau tiến lên.”
– Trước tấm gương và di sản nhưng mà Bác để lại, thi sĩ nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung tâm nguyện sẽ theo trục đường nhưng mà Bác chỉ ra cho toàn dân tộc. Bài thơ khép lại bằng một hình so sánh mang tượng hình núi sông kì vĩ:
              ” Nhớ đôi dép cũ nặng công ơn
            … Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.”
3. Kết bài:
Cảm nhận chung về bài thơ.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 1

     “Bác ơi!” được Tố Hữu viết vào ngày 6-9-1969, bốn ngày sau lúc vị lãnh tụ mến yêu của dân tộc nhắm mắt xuôi tay. “Bác ơi!”được viết theo thể thơ thất ngôn trường thiên, gồm 13 khổ thơ, mỗi khổ thơ có 4 câu thơ.
     Bài “Bác ơi!” là tiếng khóc tiễn biệt, mang ý nghĩa như một bài điếu văn rất cảm động, vừa truyền tụng lòng yêu nước thương dân rộng lớn của Bác Hồ, vừa biểu lộ lòng tiếc thương, ghi nhớ công ơn to lớn của lãnh tụ. Mở đầu bài thơ là tiếng khóc. Bác Hồ nhắm mắt xuôi tay để lại nỗi đau thương trong lòng hàng triệu đồng bào ta và bè bạn xa gần. Nỗi đau thương trùm cả cõi đời và cả vũ trụ rộng lớn, mênh mông:
Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa…
     Câu thơ thứ hai, chữ “tuôn” được điệp lại hai lần đã cực tả nỗi mất mát, đau thương của dân tộc thật vô hạn. Đọc hồi kí của Tố Hữu, ta biết lúc Bác Hồ mất, thi sĩ còn đi công việc xa. Nghe tin Bác mất, tác giả vội “chạy về”. Đó là một buổi chiều đớn đau, sững sờ. Hai chữ “ướt lạnh” diễn tả nỗi đớn đau tê tái đó:
Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa! 
     Bác ra đi, ngôi nhà sàn của Bác trở thành vắng lặng, hiu hắt buồn. Chuông chẳng còn reo nữa. Ánh đèn “tắt”, “rèm buông”, phòng của Bác ở và làm việc thì đã “lặng”. Sự sống như ngừng lại trong đau thương:
Chuông ôi chuông nhỏ còn reo nữa
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!
     Bác ra đi quá bất thần, đột ngột. Cả miền Nam, cả tiền tuyến lớn người hùng đang trên đà thắng lợi. “Rước Bác vào thăm”… là ước mơ đẹp của đồng bào, chiến sĩ. Nhưng giờ đây còn đâu nữa lúc Bác đã đi xa. 
Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội
Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười!
 
     Ngày hội thắng lợi, ngày hội thống nhất non sông… thế là vắng bóng Bác. Bác ra đi, cỏ cây hoa lá, tự nhiên tạo vật đều đớn đau tiếc thương. Vườn rau, gốc dừa, trái bưởi, hoa nhài, ao cá… những vật thân quen đó của Bác được nhân hoá gợi ra bao đớn đau, độc thân, buồn tủi, ngậm ngùi. Lấy người nào để san sẻ nỗi đau buồn tiếc thương? Tố Hữu có một lối nói biểu cảm rất thâm thúy. Ông đứng lặng, tự hỏi lòng mình rồi hỏi cỏ cây hoa lá:
Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây bay…
     Bốn khổ thơ đầu, Tố Hữu đã mở ra một ko gian nghệ thuật từ đất trời, cõi đời, niềm Nam,… tới vườn rau, ao cá, gốc dừa, ngôi nhà sàn,… đồng hiện một tâm trạng nghệ thuật, đó là nỗi đớn đau, tiếc thương đã và đang thấm sâu vào lòng người, lòng dân tộc. Đó là ngày Bác đi xa, ngày 2 tháng 9 năm 1969, ngày Quốc tang. Sự liên kết các câu cảm thán, câu hỏi tu từ làm cho giọng thơ như tiếng nấc cất lên, nghẹn ngào, biểu cảm:
Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm…
     Sáu khổ thơ tiếp theo trong phần hai bài thơ nói lên tình thương rộng lớn và phẩm chất cao đẹp của Bác. Cách cấu trúc bài thơ giống như bài văn tế lúc nhắc tới công đức của con người vừa nhắm mắt xuôi tay. Bằng hình ảnh hoán dụ, Tố Hữu truyền tụng lòng yêu nước thương dân, tình nhân ái rộng lớn của Hồ Chí Minh. Đây là hai câu thơ trong bốn câu thơ hay nhất trong bài thơ “Bác ơi!”:
Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông, mọi kiếp người.
     Bằng nghệ thuật liệt kê, tác giả nhắc lại tấm lòng nhân ái rộng lớn, mênh mông, của Bác. Đó là nỗi đau và nỗi lo của Bác. Lòng Bác sâu nặng như lòng mẹ: “Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ – Cho hôm nay và cho ngày mai”. Đó là lòng Bác: Bác sống, Bác yêu, Bác cho, Bác để, Bác tặng:
Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già.
     Đó là Bác nhớ, Bác nghe, Bác lắng… Đó là tình cảm của lãnh tụ dành cho chiến sĩ và đồng bào nơi Thành đồng Tổ quốc:
Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha
Bác nghe từng bước trên tiền tuyến
Lắng mỗi tin mừng, tiếng súng xa.
     Bác đã từng nói: “Miền Nam luôn trong tim tôi”, Thơ chúc Tết năm 1969, Bác đã viết: “Năm qua thắng lợi vẻ vang – Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to… “, Bác là thú vui thắng trận. Bác là chỗ dựa ý thức để tiền tuyến xốc tới “Đánh Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào!”, Tố Hữu vừa khóc thương Bác, vừa làm sống lại tâm hồn Bác. Điệp ngữ “vui” và các động từ: “nâng niu, quên” đã nói lên một cách thâm thúy tâm hồn Hồ Chí Minh: sáng sủa yêu đời, giàu đức hi sinh. Hình ảnh so sánh đầy chất thơ:
Bác vui như ánh buổi minh
Vui mỗi măng non, trái chín cành
Vui tiếng ca chung hòa bốn biển
Nâng niu tất cả, chỉ quên mình.
     Bác sống giản dị, thanh sạch. Chiếc va li nhỏ, vài ba bộ quần áo đơn sơ, đôi dép cao su…, “chẳng vàng son”,Nhiều người thường nhắc tới hai câu thơ tuyệt bút sau đây để truyền tụng đức tính giản dị của Bác Hồ:
Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.
     Tư tưởng lớn, ý thơ đẹp và hay, nghệ thuật tưởng phản tài hoa, Tố Hữu đã để lại câu thơ trong sự ghi nhớ nhiều người. Có thể nói, đoạn thơ đã trình bày thâm thúy cảm động tâm hồn, phong cách, đạo đức và lối sống Hồ Chí Minh. Ba khố thơ trong phần cuối là tiếng khóc, là sự ghi nhớ, là lòng hàm ơn, là lời ước nguyện.
     Thương Bác, nhớ Bác càng thấy lòng mình chơ vơ, đớn đau: “ôi Bác xế chiều – Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu! Bác đã đi xa, bước vào “toàn cầu Người Hiền”. Sự nghiệp cách mệnh, đạo đức cách mệnh của Bác mãi mãi là “Ánh hào quang thêm”, là tài sản ý thức vô giá có tác dụng động viên, động viên đồng bào, chiến sĩ “cùng nhau tiến lên” với niềm tin sắt đá:
“Còn non, còn nước, còn người,
Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày này”.
                                          (Di chúc)
     Nhớ mãi công ơn của Bác, nhân dân ta nguyện ghi sâu trong lòng lời Bác dặn, quyết tâm vượt lên hoàn thành sự nghiệp cách mệnh của Bác để lại. Bài thơ khép lại bằng một hình so sánh mang tượng hình núi sông kì vĩ. Tố Hữu khóc Bác bằng một lời thề đấu tranh:
Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.
     Tố Hữu là thi sĩ viết về Bác Hồ nhiều nhất, thâm thúy nhất, hay nhất. Hình ảnh Bác Hồ: “Người là Cha, là Bác, là Anh – Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ” đã in đậm trong nhiều trang thơ của Tố Hữu. “Bác ơi!” là một trong những bài thơ hay nhất viết về Hồ Chí Minh – vị lãnh tụ lớn lao mến yêu của dân tộc.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 2
     Chiều ngày 2/9/1969, tin Bác Hồ mất tới với Tố Hữu lúc ông đang điều trị ở bệnh viện. Ông vội trở về, tìm tới ngôi nhà sàn thân quen. Trời mưa tầm tã, xung quanh vắng lặng. Lòng trĩu buồn, đêm hôm đó ông ngồi viết bài thơ này. Xuân Diệu cho đây là bài “điếu văn bi tráng”. Bài thơ trình bày nỗi đau thương tột độ và sự cảm nhận bao quát về cuộc đời, phẩm chất và đức độ của lãnh tụ.
     Hai câu thơ đầu, thi sĩ nhắc tới ko khí đau buồn bao trùm tổ quốc, tạo ra chất bi tráng của sự kiện Bác mất. Cả nước khóc thương Người:
Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt trời tuôn mưa…
     Hình ảnh người con vắng Bác lúc đầu mang tâm trạng trống vắng chơ vơ dáng dấp, bước chân thờ thẫn trông thật tội nghiệp:
Con lại lần theo lối sỏi quen
Tới bên thang gác đứng nhìn lên
     Ko gian nơi Bác ở cũng nhuốm màu tang thương li biệt:
Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa?
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!
     Hoa lá cỏ cây vắng hơi Người cũng ngơ ngờ ngạc ngác:
Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!
     Tác giả sử dụng văn pháp thân thuộc với thơ ca truyền thống, gởi tâm trạng vào cảnh vật, từ ngoại cảnh nhưng mà thấy bức tranh tâm trạng, tâm hồn – sự trống vắng hụt hẫng, nỗi thương lớn lao lúc mất Bác. Tiếng nói hội thoại nội tâm làm cho chân dung nhân vật trữ tình hiện lên chân thực, tự nhiên. Dòng thơ tuôn chảy một xúc cảm dạt dào. Xúc cảm đau buồn tạm nguôi ngoai, thi sĩ nhắc tới chân dung lãnh tụ, những tâm tình vui buồn của Người lúc còn sống:
Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau
Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu.
…Bác vui như ánh buổi rạng đông
Vui nỗi măng non trái chín cành (…)
     Từ đó nhưng mà ý thơ chiêm nghiệm tổng quát:
Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông trọn kiếp người.
…Nâng niu tất cả chỉ quên mình.
     Ở lãnh tụ có bao phẩm chất cao đẹp nhưng tình thương và đức hi sinh của Người đã làm nên sự lớn lao và bất tử. Tình nhân ái của Người vừa cụ thể thiết thực: sữa để em thơ, lụa tặng già vừa bao quát cả nhân loại còn khổ đau: nỗi năm châu – sự chia rẽ của phong trào cộng sản toàn cầu lúc bấy giờ.
     Giải pháp so sánh tấm lòng của Bác như lòng mẹ làm cho hình tượng lãnh tụ vừa thân thiện vừa cao cả trong tình thương. Những dòng thơ vừa có xúc cảm dạt dào vừa cô đọng, nói chung về lí tưởng sống của Người. Phong cách lối sống của Người khiến người nào cũng phải ngưỡng mộ: Bác sống như trời đất của ta.
     Lúc đã thấu hiểu lòng người và lẽ trời thì con người sẽ có cách xử sự thích hợp với tự nhiên nên hòa hợp với tự nhiên. Con người đó đã hòa nhập với tự nhiên vì đạt được những cái tự nhiên, tức là đạt tới cái huyền diệu cao sâu của sự sống.
     Và lúc đó con người sẽ thu được sự nâng đỡ của tự nhiên để trường tồn cùng trời đất: Đó là ngọn nguồn sâu xa trong ý thức sáng sủa yêu đời của Bác, sinh tiền Bác rất yêu tự nhiên cây cối, chim muông và thích được sống giữa tự nhiên. Cách xử sự đó bộc lộ bên ngoài của sự hòa đồng với trời đất.
Một đời thanh sạch chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi giữa lối mòn.
     Nghĩ tới dân, tới nước nhưng mà ko hề nghĩ tới mình là sự hi sinh và đức độ còn sống giản dị là hòa nhập với tự nhiên và là phong cách, phẩm chất trong sáng. Suốt cuộc đời người tận tụy hi sinh vì nước tới mức quên mình , còn bản thân Người sống thanh đạm, thanh sạch, cao khiết và rất mực giản dị.
     Tấm gương đạo đức và tư cách đó làm cho Người trở thành lớn lao giữa đời thường và bất tử trong lòng dân tộc, trở thành biểu tượng về con người Việt Nam đẹp nhất mọi thời đại. Những câu thơ giàu xúc cảm của Tố Hữu đã đạt tới sự cô đọng súc tích và sức nói chung về tư cách và lối sống Hồ Chí Minh. Ba khổ thơ cuối bài, cho dù tấm lòng có tiếc nhớ nhung nỗi buồn đã khuây khỏa nên tâm hồn bừng sáng lên niềm tin lúc nghĩ về tương lai:
Bác đã lên đường theo tổ tiên
Mác-Lê nin toàn cầu Người Hiền
Ánh hào quang đỏ thêm núi sông
Dắt chúng con cùng nhau tiến lên!
     Nguyện theo trục đường, lí tưởng nhưng mà Bác đã chọn, tiếp tục cuộc hành trình nên thi sĩ thấy vững vàng, rắn rỏi hơn lúc nghĩ rằng Bác luôn kế bên:
Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.
     Âm hưởng đoạn thơ cuối điềm tĩnh, sâu lắng. Tình thương dạt dào đã lắng lại nên trí tuệ lắng kết một chân lí. Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn. Trước kia, trong bài thơ Sáng tháng Năm, Tố Hữu cũng đã thấy: “Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta / Ta bỗng lớn ở bên Người một tẹo”.
     Đây là vẻ đẹp, sức cuốn hút kì diệu của lãnh tụ và ánh sáng tinh hoa của một tư cách lớn có sức mạnh đoạt được, có tác dụng thanh lọc tâm hồn, tăng lên sức mạnh cho người đối diện. Sau này thi sĩ Việt Phương cũng viết:
Nguồn ánh sáng tới muôn thuở chẳng tắt,
Vượt cao hơn sự chết, vẫn soi đường.
(Muôn vàn tình thân yêu bao trùm lên khắp quê hương)
     Cuối bài thơ là niềm tin vào sự trường tồn của lãnh tụ trong sự nghiệp cách mệnh, trong sự trường tồn của dân tộc. Bài thơ là tiếng khóc cao cả làm bất tử một con người cao cả.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 3
     Ngày 2 – 9 – 1969, Hồ Chủ Tịch tạ thế. Cả một rừng thơ khóc Bác xuất hiện, trong đó nổi trội lên cây đại thụ Tố Hữu với bài thơ “Bác ơi!”. Bốn khổ thơ đầu nói cái đau xót tột cùng của thi sĩ trước sự kiện Bác ra đi:
Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa.
     Trời mưa tầm tã cùng với nước mắt hàng triệu người khóc vị lãnh tụ mến yêu của dân tộc đã làm cho cả ko gian ướt lạnh, đau buồn. Lúc Bác đi xa, Tố Hữu đang nằm điều trị ở bệnh viện. Nghe tin, thi sĩ hốt hoảng chạy về phủ Chủ tịch, nơi nhà sàn của Người: Chiều nay con chạy về thăm Bác. Từ “chạy” được dùng rất tài, nói lên sự nóng gan sốt ruột của người con lúc nghe tin cha mất.
Con lại lần theo lối sỏi quen
Tới bên thang gác đứng nhìn lên
Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!
      Ta thấy tác giả rất ý tứ cho nên “tới bên thang gác đứng nhìn lên” nhưng mà chưa vào nhà vội. Vì sao vậy? Vì tới thăm một người tạ thế là thăm vợ góa, con côi. Còn Bác ko có gia đình thì xử lí như Tố Hữu là rất tinh tế. Nhà Bác hôm nay đã khác xưa rồi: Chuông ko còn reo để báo tin với Người có khách tới. Đặc trưng câu thơ: “Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn”, bị cắt ra làm ba nhịp như muốn diễn tả nỗi nghẹn ngào của Tố Hữu. Nhìn vườn cây Bác từng vun trồng, tác giả bâng khuâng:
Trái bưởi kia vàng, ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa hỡi hoa nhài!
     Hai câu này làm cho một số độc giả thắc mắc: Đời nào Bác trồng cây chỉ cho một mình Bác thôi ư? Tôi đã có dịp hỏi thi sĩ Xuân Diệu; thi sĩ bảo: Người nào lại đi thẩm định văn học tương tự! Đây chỉ là một cách nói của thi ca để biểu lộ tình thương thâm thúy của con đối với Cha nhưng mà thôi. Cha chết ko thương Cha hay sao?
Nhìn ao cá, thi sĩ bỗng tiếc nuối:
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây trắng bay…
     Bác hiện lên trong kí ức đẹp như một ông Tiên trong thần thoại. Đúng! Trong tâm trí thi sĩ cũng như trong tâm trí dân tộc ta, Bác là một “Ông tiên Mác – xít”. Sau những ngày sững sờ đau xót, thi sĩ bình tâm lại, khắc họa hình tượng Bác. Tố Hữu đã viết nhiều bài thơ về Bác nhưng bài này hay hơn cả vì đây là thơ tổng kết một cuộc đời.
     Hình ảnh bao trùm là: “Bác ơi tim Bác mênh mông thế”. Đó là một trái tim giàu tình thương: “Ôm cả non sông, mọi kiếp người”. Một trái tim thương nước, thương dân rộng lớn, mênh mông. Từ “ôm” được dùng rất gợi cảm: ôm là nâng niu, chở che, giữ gìn. Thương bao nhiêu thì đau bấy nhiêu:
Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau
Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu
     Từ “đau” là lấy lại chữ dùng của Bác trong di chúc. Đau dân nước vì dân nước đang bị đế quốc xâm lược; đau năm châu vì có sự bất hoà trong phong trào cộng sản quốc tế. Chỉ con người lớn lao mới có nỗi đớn đau lớn lao như thế. Có một câu thơ tuyệt hay nói về cuộc đời của lãnh tụ: Bác sống như trời đất của ta.
     Câu thơ giản dị nhưng mà hàm chứa một nội dung thâm thúy: Cuộc đời Bác đã hoà làm một với tự nhiên, sẽ vĩnh hằng như tự nhiên. Đó là xuất xứ ý thức sáng sủa của Người:
Bác vui như ánh buổi rạng đông
Vui mỗi măng non, trái chín cành
Vui tiếng ca chung hoà bốn biển
Nâng niu tất cả, chỉ quên mình
     Vì sao vậy? Vì giải phóng miền Nam là trung tâm của cách mệnh Việt Nam lúc bấy giờ. Nhiều người gặp Bác đều kể lại mỗi lúc trò chuyện, thế nào Người cũng nhắc tới miền Nam. Trong phòng của Bác có treo bản đồ miền Nam về sự xếp đặt quân lực của địch. Có lần phát biểu trước Quốc hội, Người nói: “Miền Nam luôn trong trái tim tôi”. Đạo đức của Bác thật cao khiết:
Một đời thanh sạch, chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.
     Bác là vị lãnh tụ kiểu mới; khác với những người ưa sùng bái tư nhân. Vì tâm hồn Bác giàu quá (hồn muôn trượng) nên vẻ ngoài Bác rất giản dị (mỏng manh áo vải). Bác ko cần tượng đồng vì nhân dân đã đúc cho Người hàng triệu tượng trong tim. Trong ba khổ cuối, thi sĩ nói lên cảm tưởng của nhân dân ta trước sự ra đi của Bác. Trước hết là nhớ lời Di chúc:
Ra đi Bác dặn: “Còn non sông…”
Nghĩa nặng lòng ko dám khóc nhiều
Câu thơ nhắc lại lời Người:
“Còn non còn nước còn người
Thắng giặc Mỹ ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay”.
     Vậy thì thương Bác tức là phải tuân theo lời Bác dặn, tập trung sức để giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Bác Hồ nay đã nhập vào một toàn cầu đặc trưng: Mác-Lê Nin toàn cầu Người Hiền. Hiền ở đây là hiền minh, hiền triết – tức là những vĩ nhân có trí tuệ siêu việt có đạo đức cao cả. Chính những con người đó đã dẫn dắt lịch sử tiến lên ko ngừng.
     Kết thúc thi phẩm này, Tố Hữu có một câu thơ rất hay: Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn. Yêu Bác tuân theo tấm gương trong suốt như pha lê của Người; sẽ có sức mạnh tẩy sạch những vết mờ đục trong lòng ta, nâng chúng ta lên tầm cao mới. Chúng ta quyết biến đau thương thành sức mạnh:
“Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”.
     Bài thơ “Bác ơi” là một điếu văn bi tráng. Lối thơ thất ngôn tạo nên một nhạc điệu trang trọng, cùng với hình ảnh thơ kì vĩ đã diễn tả rất tài tình những xúc cảm cao đẹp của toàn thể dân tộc ta trong những ngày quốc tang năm 1969.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 4

     Trong lời điếu văn đầy xót thương và cảm động đọc trước linh cữu Chủ tịch Hồ Chí Minh, cố Tổng Bí thư Lê Duẩn đã khẳng định: “Dân tộc ta, nhân dân ta. non sông tổ quốc ta đã sinh ra Hồ Chủ tịch, người người hùng dân tộc lớn lao, và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta, non sông tổ quốc ta”.
     Thi sĩ Tố Hữu cũng đã trình bày điều đó trong một bài thơ khóc Bác – Bác – Bác ơi! là tiếng khóc tiễn biệt, là lời “điếu văn bi tráng” bằng thơ (Xuân Diệu). Bài thơ ko chỉ bộc lộ nỗi đau xót và tiếc thương, nhưng mà còn là sự đúc kết những suy nghĩ, chiêm nghiệm thâm thúy của tác giả về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
     Giữa lúc cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ của dân tộc đang tiếp tục vô cùng gay go, quyết liệt, ngày 2- 9- 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần. Người nhắm mắt xuôi tay là một tổn thất lớn lao đối với cách mệnh và dân tộc Việt Nam. Trong những ngày đó, cả dân tộc ta và bè bạn quốc tế đã biểu lộ nỗi tiếc thương, nỗi đau xót vô hạn trước sự ra đi của Người. Trong những ngày đó, “Đời tuôn nước mắt, đời tuôn mưa.. 
     Bác ơi! của Tố Hữu ra đời trong ko khí những ngày đại tang đó. Bài thơ như một bài “điếu văn bi tráng” trình bày ở cả kết cấu, giọng điệu lẫn hình ảnh, tiếng nói thơ,… Tất cả đã bộc lộ nỗi đau xót, tiếc thương của tác giả đồng thời đúc kết những suy nghĩ, chiêm nghiệm thâm thúy của thi sĩ về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài thơ mở đầu với quang cảnh đau buồn, tang thương bao trùm lên toàn cõi Việt Nam trong những ngày mất Bác:
“Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa”
     Ko hiểu sao trong những ngày Bác mất, trời mưa tầm tã. Phải chăng tổn thất lớn của dân tộc ta đã lay động tới cả trời xanh làm cho cao xanh kia cũng tuôn trào nước mắt? Hay chính là nước mắt của con dân Việt Nam khóc người cha già dân tộc đã thăng hoa, hòa vào vũ trụ và ngưng kết thành mưa? Thi sĩ đã tương đồng “đời” và “trời” tạo thành một ý thơ có sức nói chung diễn tả nỗi đau lòng mình và nỗi đau dân tộc trước tổn thất quá lớn lao.
     Đó là những giọt nước mắt nóng bỏng chất sử thi – một dân tộc người hùng tiếc thương một người hùng dân tộc. Nỗi tiếc thương khiến cỏ cây, đất trời bỗng trở thành ngùi ngùi, tâm hồn người bỗng trở thành ngờ ngạc:
“Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa”
     Quang cảnh tự nhiên, quang cảnh nhà Bác,… tất cả vẫn còn đây, nhưng tất cả đều thờ thẫn:
“Con lại lần theo lối sỏi quen
Tới bên thang gác đứng nhìn lên
Chuông ôi chuông nhỏ còn reo
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!…
Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa hỡi hoa nhài
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây trắng bay”
     Đoạn thơ với rất nhiều câu hỏi và câu cảm thán. Những dấu hỏi, dấu cảm, dấu chấm lửng, những thán từ cùng với cách ngắt nhịp chậm, nhịp dài ngắn đan xen đã diễn tả một cách xúc động nỗi tiếc thương nghẹn ngào trong lòng thi sĩ. Bài thơ với lối kết cấu như một bài điếu văn cổ điển (lung khỏi- thích thực- người nào vãn).
     Tính cổ điển trong kết cấu đã nâng hình tượng thơ và xúc cảm của thi sĩ lên tầm vóc lịch sử và thời đại. Đó là hình tượng của muôn thuở và xúc cảm của muôn người. Hình tượng Bác hiện lên trong nỗi tiếc thương vô hạn xen lẫn niềm kính phục thiêng liêng.
     Phần thứ hai của bài thơ trình bày những suy ngẫm, những chiêm nghiệm thâm thúy của thi sĩ về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chi Minh: Người là tình yêu rộng lớn, Người mang nỗi lo ” muôn mối như lòng mẹ”, Người “nâng niu tất cả chỉ quên mình”, Người luôn mang hình bóng miền Nam trong trái tim, Người “Một đời thanh sạch, chẳng vàng son”,…
     Đoạn thơ với chất giọng trầm hùng bi tráng, với những hình ảnh vừa giản dị. vừa lớn lao rất thích hợp với hình tượng Bác Hồ và nỗi tiếc thương, niềm thành kính của thi sĩ đối với Bác. Còn gì đẹp hơn, ý nghĩa hơn lúc thi sĩ dùng hình tượng trái tim để biểu tượng cho tình cảm rộng lớn của Bác: “Bác ơi, tim Bác mênh mông thếÔm cả non sông, mọi kiếp người”. Còn gì giản dị thân thiện hơn và cũng bao dung trời biển hơn lúc thi sĩ so sánh tấm lòng của Bác với tấm lòng của người mẹ:
“Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ
Cho hôm nay và cho ngày mai”
“Bác sống như trời đất của ta”,
     Bác đem “Tự do cho mỗi đời nô lệ” và Bác còn “Yêu từng ngọn lúa, mỗi nhành hoa”, Bác dành sữa cho em thơ và tặng lụa cho người già. Con người của “trời đất”, của “tự do” được lồng trong con người của đời thường. Con người lớn lao Hồ Chí Minh hòa vào con người tầm thường Hồ Chí Minh tạo nên một vẻ đẹp vừa lớn lao, lớn lao vừa thân thiện, thân thiết. Sinh tiền, Bác Hồ luôn dành tình cảm đặc trưng đối với miền Nam.
     Bác nói: “Miền Nam luôn ở trong trái tim tôi”. Để đáp lại lòng mong mỏi của cháu con trong Nam, Bác đã dự kiến sẽ vào thăm nhưng dự kiến chưa kịp thực hiện thì… Tố Hữu đã so sánh:
“Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác nỗi mong cha”
     Nỗi thương nhớ miền Nam của Bác giống như “nỗi nhớ nhà” và nỗi ngóng chờ Bác của miền Nam giống như “nỗi mong cha”. Nỗi thương nhớ gắn với nỗi đau chia cắt thân mình Tổ quốc và khát vọng thống nhất, sum họp. Câu thơ diễn tả một thứ tình cảm rất gia đình nhưng ý thơ vượt lên câu chữ để diễn tả một vấn để mang tính sử thi của thời đại và dân tộc. Đoạn thơ khép lại bằng những hình ảnh suy tưởng mang tính nói chung cao nhưng mà vẫn ngập tràn xúc cảm:
“Bác để tình thương cho chúng con
Một đời thanh sạch chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”.
     Bác để lại nhiều: độc lập, tự do, cơm no, áo ấm,… Nhưng tất cả đều xuất phát từ một thứ vô cùng quý giá: “tình thương”- “Bác thương các cụ già”, “Bác thương đàn cháu nhỏ”, “Bác thương đoàn dân công”,… Bác thương dân, yêu nước nên đã ra đi tìm đường cứu nước, cứu dân. Bác “nâng niu tất cả chỉ quên mình”. Đúc kết cuộc đời Bác, thi sĩ chiêm nghiệm và nhận thấy hai phẩm chất nổi trội: tình mến thương quên mình và sự giản dị thanh cao.     
     Tác giả dùng hình tượng “áo vải” mỏng manh để nói về “một đời thanh sạch”, trình bày phẩm chất giản dị nhưng mà thanh khiết vô ngần của Bác. Bác là vậy, giản dị nhưng mà lớn lao, “áo vải” nhưng mà “hồn muôn trượng”. Đoạn thơ với rất nhiều hình ảnh so sánh, ẩn dụ đã trình bày một cách thâm thúy những suy ngẫm, chiêm nghiệm của thi sĩ về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
     Tố Hữu đã vĩnh hằng hóa, bất tử hóa hình tượng Bác Hồ trong tự nhiên, đất trời và trong lòng người. Đoạn thơ trình bày niềm cảm phục thành kính, niềm tự hào thiêng liêng trước anh linh của vị cha già dân tộc. Trong niềm xúc động, niềm cảm phục và tự hào, thi sĩ đã thay mặt con dân nước Việt thầm nói lên lòng mình:
“Ôi Bác Hồ ơi, những xế chiều
Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu!
Ra đi, Bác dặn: “Còn non sông..”
Nghĩa nặng, lòng ko dám khóc nhiều”.
     Và thầm hứa với Bác:
“Nhớ đôi dép cũ nặng công ơn
Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn
Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”.
     Biến đau thương thành hành động, cả dân tộc Việt Nam đã đứng lên thực hiện di chúc của Bác. Sáu năm sau ngày Bác đi xa. chúng ta đã “đánh cho Mĩ cút, đánh cho Ngụy nhào”, đem lại hòa bình, thống nhất, nối tiếp một dải non sông và xây dựng tổ quốc ngày càng “tử tế hơn, to đẹp hơn”. Trong số rất nhiều những bài thơ viết về Bác, cùng với trường ca Theo chân Bác, Bác ơi! là một thành công lớn của thi sĩ Tố Hữu.
     Bài thơ là niềm xúc động dâng trào và những chiêm nghiệm thâm thúy về Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Cha già dân tộc, người người hùng lớn lao của thế kỉ XX. Bác ơi! là bài thơ khóc Bác nhưng đó là những dòng nước mắt nóng bỏng chất sử thi.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 5
“Bác để tình thương cho chúng con
Một đời thanh sạch chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”
                                     (Bác ơi)
     Chiều ngày 2/9/1969, lúc nghe tin Bác mất, Tố Hữu đang điều trị ở bệnh viện, vội trở về, tìm tới ngôi nhà sàn của Bác lặng lẽ dưới mưa. Trở về, Tố Hữu viết “suốt cả đêm đó cho vơi nỗi buồn”. “Bác ơi” được viết ngay sau sự kiện đau thương của dân tộc. Bài thơ là tiếng khóc, tiếng tiếc thương và là bản hùng ca, truyền tụng tư cách, công lao, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
     Bài thơ có mười ba khổ, đoạn phân tích là khổ thứ mười truyền tụng cuộc đời trong sáng, cao đẹp của Bác Hồ. Bác Hồ ko còn nữa. Dân tộc ta mất đi một người Cha già, cách mệnh Việt Nam mất đi một vị lãnh tụ. Đau thương nào lớn hơn? Tố Hữu với cái đau buồn vô hạn đó đã trình bày lòng vô cùng yêu quý Bác bằng những vần thơ khóc thương và truyền tụng. Suốt cuộc đời Bác, Bác dành tất cả tình thương cho nhân dân quên mình vì lí tưởng độc lập dân tộc. Tố Hữu đã đúc kết vào trong suy nghĩ của mình bao điều ông từng chiêm nghiệm về Người.
     Mở đầu khổ thơ: “Bác để tình thương cho chúng con”, đó là một ý thơ được lấy từ một ý trong Di chúc của Bác: “cuối đời tôi để lại muôn vàn tình thương yêu cho toàn thể đồng bào”. Câu thơ truyền tụng tình nhân ái rộng lớn của lãnh tụ Hồ Chí Minh với toàn thể nhân dân.
     Trái tim Người thật mênh mông, làm cho Người ko phút giây nào được thư thả: lo dân, lo nước, thương nhân loại năm châu, thương mọi kiếp người nô lệ, thương Miền Nam còn trong tay giặc. Ko phải chỉ thương suông nhưng mà thương đi liền với lo, lo cho tất cả lại lo riêng cho mỗi kiếp người cụ thể: “Sữa để em thơ, lụa tặng già”.
     Tình thương của Bác bao trùm cả ko gian, thời kì “cho hôm nay và cho ngày mai”, bao trùm cả tự nhiên cây cối, san sẻ tới “từng ngọn lúa, mỗi nhành hoa”. Suốt đời Bác thương nước, thương đời trong lúc thức và trong cả những cơn mơ. Nói về tình thương của Bác, Tố Hữu nói bằng giọng thơ thật giản dị và với cách xưng hô: “Bác”, “chúng con” đã trình bày sự thân tình, gắn bó giữa nhân dân và lãnh tụ.
     Sinh tiền, tâm tư tình cảm của Người chỉ biết dành cho tất cả, lo cho tất cả, nhưng mà ko nghĩ tới bản thân mình. Lúc ra đi vẫn bộ quần áo ka ki giản dị, ko một tấm huy chương, huân chương trên ngực. Đúng là “một đời thanh sạch chẳng vàng son”. Câu thơ truyền tụng lối sống thanh sạch, tư cách trong sáng của Bác. Tác giả dùng chữ “thanh sạch” đối lập với chữ “vàng son” đặt trong câu thơ nhằm đối lập giữa cuộc sống thật của Bác (người đứng đầu Đảng và Nhà nước XHCN) với cuộc sống xa hoa của một số bậc vua chúa phong kiến trước đây. Bác sống một cuộc sống thanh sạch, giản dị, từ chối mọi hư danh.
     Đứng trước cái chết, người nào cũng vậy dường như đều muốn trở thành nhà triết học. Những lúc đó trong đầu óc thường nảy ra những ý tưởng có tính chất tổng kết về một đời người, một kiếp người. Ta hiểu vì sao trong bài “Bác ơi” có thể tìm thấy những ý tưởng nói chung thâm thúy của Tố Hữu về thực chất con người Bác. Và câu thơ trên là một chiêm nghiệm về Bác của Tố Hữu.
     Tiếp theo câu “mỏng manh áo vải hồn muôn trượng” là câu thơ truyền tụng về lối sống giản dị khiêm nhượng của Bác, đồng thời cũng đề cao sự lớn lao cao đẹp trong tâm hồn Người. Ở Bác luôn có sự thống nhất, hài hoà giữa hai phẩm chất: tầm thường nhưng mà lớn lao, dung dị nhưng mà thiêng liêng. Để diễn tả điều đó, Tố Hữu đã dùng hai hình ảnh rất đạt: “áo vải” và “hồn muôn trượng” để diễn tả sự khẳng định.
     Một con người luôn khiêm nhượng nhưng mà luôn lớn lao cao cả, từ lời nói tới hành động. Bác nói “cán bộ là tôi tớ của nhân dân” và đã lo cái lo của nhân dân, cũng từng nhịn bữa góp gạo kháng chiến. Trước lúc Người vội đi xa, Người còn muốn nghe những làn điệu dân ca mọi miền, trong đó có dân ca miền Trung – cái nôi làng Sen quê hương Bác mãi là tinh hoa văn hoá của dân tộc.
     “Hơn tượng đồng phơi những lối mòn” bằng nghệ thuật so sánh, tác giả khẳng định sự bất hủ của các trị giá ý thức nhưng mà Bác để lại cho dân tộc. Ở đây có hình ảnh “tượng đồng phơi những lối mòn”, những bức tượng đồng nhằm lưu danh các vĩ nhân đặt tại các vườn hoa, khu kỉ niệm, nơi thường có nhiều người qua lại, chiêm ngưỡng. Bác Hồ của chúng ta như ẩn mình đi, rất khiêm nhượng nhưng vẫn hơn “tượng đồng phơi những lối mòn”.
     Lời tổng kết về một nhân vật lớn lao như Bác Hồ ko thể ko bao hàm sự liên tưởng so sánh với những tên tuổi khác. Tác giả muốn đúc tượng đồng bia đá để trở thành bất tử. Sinh tiền, Bác ko thích tượng đồng bia đá, ko nhận bất kỳ huân huy chương nào. Nhưng “mỏng manh áo vải hồn muôn trượng”, Người sẽ sống mãi trong lòng dân tộc, hơn những người nào đó tượng đồng bia đá đúc nhưng mà ko người viếng thăm để chúng phải “phơi” mặt bên “những lối mòn” vắng vẻ.
     Tác giả đã thay mặt chúng ta dựng tượng đá Bác bằng thơ trong lòng mỗi người dân nước Việt. Chúng ta hứa nguyện xứng đáng với Bác, quyết tâm tuân theo Di chúc của Bác, tiến bước theo trục đường của Người.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 6
     Bác Hồ mất (2-9-1969) nhân dân cả nước và toàn cầu xúc động, đớn đau, tiếc thương vô hạn. Nhiều thi sĩ đã làm thơ viếng Bác. Mỗi bài thơ là cả tấm lòng của thi nhân tưởng vọng vị lãnh tụ mến yêu. Nhưng có nhẽ bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu là bài thơ cảm động nhất, hay nhất! Cũng dễ hiểu, Tố Hữu tài lớn hơn nhưng mà tình (lòng yêu quý, kính trọng, tiếc thương vị lãnh tụ lớn lao của dân tộc) cũng lớn hơn.
     Thơ tuôn chảy theo nguồn xúc cảm dào dạt một cách tự nhiên, hồn nhiên, ko dụng công, ko kĩ xảo:
“Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa…
Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa!”
     Thi sĩ chỉ nói sự thực của lòng mình, của “lòng trời” nhưng mà chấn động tâm hồn người đọc. Mấy câu thơ mở đầu bài “Bác ơi!” gợi cho ta nhớ lại những ngày ướt át, đau buồn đó. Bác Hồ vừa mất, trời đổ mưa kéo dài suốt tuần lễ. Hàng triệu người đi viếng Bác trong mưa lạnh, ko còn phân biệt được nước mưa hay nước mắt. Thi sĩ Tố Hữu “chạy về” từ bệnh viện, tới bên thang gác, nghẹn ngào:
“Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa?
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!”
     Nhạc thơ đã nói lên tất cả. Câu thơ cắt nhịp 2/2/3 (phòng lặng/ rèm buông / tắt ánh đèn) đứt đoạn, tức tưởi, đớn đau! Bác đã đi rồi! Làm sao thi sĩ có thể tin được điều đau lòng đó? Cuộc sống quanh Bác vẫn vẹn nguyên, tươi đẹp “Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời”, bao nhiêu tin tưởng, bao nhiêu hi vọng của nhân dân miền Nam đối với vị lãnh tụ mến yêu! Thi sĩ cảm thấy yếu ớt trước mất mát to lớn của dân tộc, một tẹo mềm lòng thành kính đó cũng rất đáng quý:
“Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!”
     Mới đó nhưng mà vị lãnh tụ đã trở thành người thiên cổ, trong hoài niệm của thi nhân, Người đi như trong cõi tiên:
“Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây trắng bay…”
     Thi sĩ nghĩ thương Bác, một đời chỉ biết toan lo cho người đời:
“Ôi, phải chi lòng được thư thả
Năm canh bớt nặng nỗi thương đời”
     Và thi sĩ truyền tụng vị lãnh tụ mến yêu:
“Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông, mọi kiếp người”
     Thi sĩ truyền tụng trái tim mến thương “mênh mông” của Bác. Chính nguồn tình cảm cao quý này đã tạo ra sức mạnh vô hạn cho vị lãnh tụ lớn lao của dân tộc. Và Tố Hữu đã nói chung thành hai dòng tình cảm lớn là tình yêu nước (ôm cả non sông) và lòng thương người (mọi kiếp người). Tìm hiểu con người Bác và thơ Bác, chúng ta càng thấy nói chung của Tố Hữu thật là thâm thúy. Rồi tác giả mở rộng những khía cạnh của hai dòng tình cảm lớn đó:
“Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau
Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu”
     Nỗi đau của Bác là “nỗi đau dân nước”, nhân dân còn lầm than, Bác “đau”, tổ quốc còn chia cắt, Bác “đau”. Bác còn “đau” vì nhiều dân tộc của “năm châu” còn bị nhiều ách xiềng xích, Bác còn đau vì sự chia rẽ của phong trào cộng sản quốc tế lúc bấy giờ.
     Mỗi một nhận định, một minh chứng của Tố Hữu vừa có trị giá nói chung lại vừa cụ thể sinh động, làm nổi trội những khía cạnh tình cảm và tư tưởng phong phú của vị lãnh tụ:
“Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em tha, lụa tặng già.”
     Tố Hữu cũng hiểu thấu nỗi lòng của Bác đối với miền Nam nên đã dành hẳn một khổ thơ để diễn tả tình cảm sâu nặng của Bác đối với nhân dân miền Nam và tình cảm thiêng liêng của nhân dân miền Nam đối với Bác:
“Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha
Bác nghe từng bước trên tiền tuyến
Lắng mỗi tin mừng, tiếng súng xa. ”
     Tố Hữu đã cảm thu được điều bao trùm và hết sức cơ bản trong cách sống của Hồ Chí Minh: con người đó đạt tới cái tự nhiên như trời đất, tức là đã hòa đồng với tự nhiên, đã đạt tới cái cao sâu huyền diệu của sự sống. Và vì thế nhưng mà cũng trường tồn với trời đất. Phải chăng đó chính là ngọn nguồn sâu xa của thú vui, ý thức sáng sủa và lẽ sống quên mình của Bác:
“Bác vui như ánh buổi rạng đông
Vui mỗi măng non, trái chín cành
Vui tiếng ca chung hòa bốn biển
Nâng niu tất cả, chỉ quên mình”
     Tố Hữu sống thân thiện với Bác Hồ, hiểu thâm thúy con người và hoạt động của Bác, được “tỏa sáng” bởi đạo đức, tác phong của Người nên trong những phút giây xúc động, thi sĩ đã cô đúc lại trong hình thức tiếng nói giản dị, trong sáng thành những lời rung động lòng người:
“Bác để tình thương cho chúng con
Một đời thanh sạch, chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”
     Đoạn kết của bài thơ, cũng là nỗi tiếc thương vị lãnh tụ quá cố, những xúc động đã dịu đi, lí trí hơn, tình được nén lại, “nghĩa nặng”:
“Ôi Bác Hồ ơi, những xế chiều.
Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu!
Ra đi, Bác dặn: “Còn non sông….”
Nghĩa nặng, lòng ko dám khóc nhiều.”
     Những cụ thể trong Di chúc của Bác như “Còn non sông…”, “Mác Lênin” trình bày sự suy nghĩ của thi sĩ về trách nhiệm của những người kế tục sự nghiệp cách mệnh lớn lao của Người, đồng thời cũng nói lên lòng trung thành của thi sĩ, người chiến sĩ cách mệnh đối với vị lãnh tụ đã khuất. Thi sĩ tin tưởng vào sự trường tồn của sự nghiệp cách mệnh nhưng mà Người đã gầy dựng và nguyện vươn lên vững chắc:
“Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn
Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”
     Bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu xúc cảm dào dạt ko bi quan, lí trí sáng suốt đã chế ngự được tình cảm đau thương tang thương. Hình ảnh vị lãnh tụ lớn lao của dân tộc hiện lên trong thơ với đầy đủ phẩm chất cao quý như tình yêu nước, lòng thương người, tác phong giản dị hòa hợp với tự nhiên, “một đời thanh sạch chẳng vàng son”.
     Bằng nhạc điệu nghiêm trang, bằng hình tượng thơ hoành tráng, bằng triết lí nhân văn, thâm thúy. thi sĩ đã truyền tới người đọc niềm thương yêu, tôn kính vị lãnh tụ. Đúng như thi sĩ Xuân Diệu nhận xét: Bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu là một “điếu văn bi tráng”.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 7
     Thi sĩ Cuba Felix Pita Rodríguez đã từng viết: “Hồ Chí Minh tên Người là cả một niềm thơ”. Sau ngày Bác mất, thơ tưởng vọng về Bác có hàng trăm bài, bài nào xúc động, thành kính, thiêng liêng. Trong vườn thơ dâng Bác, có nhẽ bài “Viếng lăng Bác” (Viễn Phương) và “Bác ơi” (Tố Hữu) là thân thiện nhất đối với độc giả.
     Bài thơ “Bác ơi” trình bày những xúc cảm của thi sĩ Tố Hữu lúc hay tin Bác đã ra đi. “Viếng lăng Bác” ra đời lúc thi sĩ Viễn Phương cùng đoàn cán bộ Nam lần đầu ra Bắc thăm lăng Bác. Cả hai đoạn thơ đều trình bày những xúc cảm thiết tha, tâm thành của tác giả dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh.
     Trong tâm tưởng của thi sĩ Tố Hữu và Viễn Phương và của nhân dân cả nước, Bác vẫn hiện diện trong đời sống của chúng ta đang đồng hành cùng sự nghiệp chung của dân tộc. Bài thơ “Viếng lăng Bác” ghi lại khoảnh khắc thi sĩ Viễn Phương đang ở lăng, niềm tiếc thương Bác trào dâng mãnh liệt đọng lại thành mấy dòng:
“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”
     “Giấc ngủ bình yên” là cách nói giảm nói tránh, thi sĩ tự xoa dịu nỗi đau mất Bác, rằng Bác đang ngủ, giấc ngủ thanh thản của một người cách mệnh vừa làm xong nhiệm vụ với dân với nước. Đến thăm lăng Bác có cả nghìn người nhưng người nào cũng khẽ khàng ko muốn đánh động giấc ngủ bình yên của Bác. Ánh đèn vàng ấm áp tỏa lan khắp gian phòng khiến tác giả ngỡ là ánh sáng dịu hiền của vầng trăng.
     Tố Hữu viết bài thơ “Bác ơi” viết lúc Bác đã mất trong khi sự nghiệp cách mệnh của hai miền Nam – Bắc đang trên đà thắng lợi. Ngày thống nhất tổ quốc ko còn xa nữa, đồng bào miền Nam tưởng như đang chạm vào giấc mơ:
“Miền Nam đang thắng mở ngày hội
Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười”.
     Bác ko còn nữa nhưng trong tâm tưởng mỗi người, trên từng chặng đường đấu tranh, ta vẫn có Bác đồng hành. Ngày hội non sông với bản hòa ca thắng lợi ta vẫn có Bác là nhạc trưởng. Người đã sẵn sàng cho cuộc sum họp này đã lâu.
     Bằng tình cảm tâm thành, các tác giả đã nói hộ tấm lòng của nhân dân hai miền Nam, Bắc dành cho lãnh tụ Hồ Chí Minh: thành kính hàm ơn Người.
     Bác mất – niềm đau lớn của toàn dân tộc — Viễn Phương và Tố Hữu đã diễn tả được điều đó một cách xúc động và tâm thành trong hai khổ thơ. “Viếng lăng Bác”: Trong các khổ thơ trên, tác giả dùng hình ảnh vĩnh hằng của tự nhiên, vũ trụ để truyền tụng công ơn của Bác và mong muốn Bác luôn hiện diện trong đời sống của chúng ta mãi mãi. Bác đang ẩn mình trên bầu trời xanh mênh mông dịu mát để tiếp tục đồng hành với chúng ta trong sự nghiệp giữ nước, dựng nước.
     “Biết” bằng lí trí, còn trong tình cảm thì “bảy mươi chín mùa xuân” đã ngừng lại đó. Câu thơ vỡ òa niềm đau: “Nhưng sao nghe ở trong tim “Nhói” diễn tả nỗi đau trong tiềm thức, nỗi đau xoáy sâu trong tâm hồn, tác giả đã nói hộ cho con tim của cả dân tộc. Bởi Bác mất đi là một mất mát quá lớn của dân tộc. Chúng ta hiểu và chấp nhận điều này trong thống khổ tột cùng.
     “Bác ơi”: Thi sĩ Tố Hữu về thăm ngôi nhà sàn của Bác, nơi từng in dấu chân Người. Bác đã đi xa, tác giả cũng cảm thấy chơ vơ. Cả vườn rau, gốc dừa, trái bưởi, hương nhài… tất cả đều mồ côi mồ cút, còn biết thơm ngọt cùng người nào… Câu thơ nghẹn ngào nỗi tiếc thương:
“Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời
     Hình ảnh “mùa thu”, “nắng xanh” gợi ta nhớ tới bóng Bác năm xưa in trên bầu trời quảng trường Ba Đình trong một ngày mùa thu tháng Tám với “Tuyên ngôn độc lập”. Mùa thu năm nay Bác ko còn, còn nồi đau nào hơn thế đối với mồi trái tim người Việt Nam.
     Có người nói rằng “Thơ là thư kí trung thành của ti tim”. Thi sĩ Tố Hữu và Viễn Phương đều đã từng sống và đấu tranh dưới ngọn cờ của Bác nên hiểu Bác hơn người nào hết và tình cảm dành cho Bác rất thiết tha, mãnh liệt. Tình cảm đó đã dệt nên những vần thơ đẹp, bất tử với thời kì
     Về nghệ thuật: Cả hai đoạn thơ đều sử dụng những hình ảnh giản dị, giàu ý nghĩa, giọng điệu câu thơ thành kính thiêng liêng thích hợp với đề tài truyền tụng lãnh tụ. Tuy nhiên, chính sự tâm thành trong tình cảm làm nên thành công của tác phẩm.
     Về nội dung: Hình ảnh Bác xuất hiện trong hai khổ thơ vừa lớn lao lại vừa giản dị thân thiện. Tình cảm của các tác giả dành cho Bác cũng là tình cảm chung của muôn triệu đồng bào : hàm ơn Người, tiếc thương Người.
     Viếng lăng Bác (Viễn Phương) và Bác ơi! (Tố Hữu) đã đem lại cho người đọc biết bao niềm thương nhớ đối với bác Hồ Mến yêu. Dù hôm nay, Người đã mãi mãi ra đi nhưng tình cảm của người, hình ảnh của người vẫn mãi ấm áp và ngời sáng trong lòng dân tộc.
     Càng mến yêu Người chúng ta càng phải sống xứng đáng với những kì vọng nhưng mà lúc sinh tiền Người luôn mong mỏi là làm thế nào để tổ quốc ngày càng vững mạnh, có thể “sánh vai với các cường quốc năm châu”.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 8
     “Bác ơi” là một bài thơ của thi sĩ Tố Hữu viết về vị lãnh tụ lớn lao Hồ Chí Minh mến yêu của chúng ta. Vào ngày 2-9-1969, Bác đã mãi mãi ra đi, bỏ lại sau lưng cả giang sơn, cả tổ quốc, cả đồng bào để đi vào cõi vĩnh hằng. Người ta kể lại rằng hôm Bác mất, trời mưa rất to, cả dân tộc Việt Nam cùng khóc tiếc thương cho vị cha già của dân tộc.
     Bác đi rồi, cả một cuộc đời vì dân vì nước, chưa bao giờ Bác suy tính điều gì cho chính bản thân mình. Vậy nhưng mà lúc tổ quốc đã giành được độc lập, cả mong ước vào thăm miền Nam của Bác cũng ko bao giờ thực hiện được. Lúc bác mất người dân tiếc thương tới độ những người chưa làm thơ cũng làm thơ về Bác.
     Bài thơ “Bác ơi” của Tố Hữu được coi như một bài điếu văn tiễn biệt người ra đi, và ở khổ thơ thứ nhất, tác giả đã dồn hết tâm can của mình để tưởng nhớ và tiếc thương Bác. “Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa”.
     “Mấy hôm” ở đây chính là những ngày sau lúc bác mất, đây là nỗi đau lớn của dân tộc Việt Nam, mới hôm qua đây thôi, Bác còn khỏe mạnh, còn lãnh đạo anh em cán bộ, nào ngờ từ năm 1965, Bác nói rằng đã tự nhìn thấy ngày phải vĩnh biệt cõi đời. Bác Hồ một đời luôn nghĩ cho dân cho nước lại có thể suy nghĩ tương tự, thực làm cho người nào cũng cảm thấy xót xa.
     Bước sang năm 1969, sức khỏe của Bác đã ko còn tốt nữa, nhưng trong những vần thơ Bác viết, vẫn chứa đựng niềm tin mãnh liệt vào một tương lai tươi sáng cho dân tộc. Hà Nội vào thu trời trở lạnh, ngày 18-8-1969, nhà sàn đã lần cuối cùng được hơi ấm của Bác Hồ.
     Ngày 24-8-1969, Bác ốm nặng, nhưng vẫn lo lắng cho vạn vật ngoài kia, Bác biết nước lên cao, các chiến sĩ ngỏ ý muốn đưa Bác tới nơi an toàn hơn, nhưng Bác vẫn một mực muốn ở lại với nhân dân. Bác lịm đi nhiều lần, nhưng mỗi lần tỉnh lại, Bác xoành xoạch hỏi miền Nam đánh thắng đâu, giá như dòng chảy lịch sử có thể nhanh hơn một tẹo, có thể đẩy nhanh thắng lợi để có thể tiễn Bác ra đi thanh thản.
     Ngày 2-9-1969, Bác trút hơi thở cuối cùng, đúng vào ngày Bác đã khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa. Mấy ngày sau đó cả dân tộc như nấc nghẹn, trọn một cuộc đời Bác có bao giờ được ngủ yên, hiện thời Bác ngủ cả giang sơn canh Bác ngủ. “ Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa”
     Trong những ngày Bác mất, cả dân tộc Việt Nam, cả những chiến sĩ trước giờ chưa hề rơi nước mắt vì súng bom khói lửa, hiện thời người nào nấy đều bưng mặt khóc như đứa trẻ em, tiếng khóc cất lên nghẹn ngào, có một nỗi đau to lớn len lỏi vào từng trái tim những người dân Việt Nam cũng như bè bạn khắp năm châu.
     Mấy ngày tiễn Bác trời mưa tầm tã, đất trời dường như hòa chung vào nỗi đau của cả dân tộc Việt Nam. Đó là một nỗi mất mát, nỗi đau khôn nguôi của cả dân tộc. Hàng triệu con người hướng về Hà Nội, hướng về một con người như dòng suối mát, thanh khiết, trong sáng như tấm lòng của Bác đối với con dân Việt Nam.
“ Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn cau, mấy gốc dừa”
     Thi sĩ về thăm Bác, nhưng ôi thôi, Bác còn đâu nữa, Bác đã đi về miền cực lạc, ko kịp nữa rồi, giờ chỉ còn lại cảnh vật. Nhà sàn, vườn cau, gốc dừa vẫn tồn tại, nhưng người nay đã ko còn, hơi ấm của người cũng đã dứt, để lại cái lạnh lẽo cho cảnh vật, cho tác giả, cho cả dân tộc.
     Bác tới với cuộc đời với màu áo nâu sần, nay Bác ra đi với bộ quần áo trắng, một con người xoành xoạch sống tiết kiệm, giản dị cho tới những phút giây cuối đời. Lúc này đây, trên toàn cầu, ko kể màu da, tiếng nói đều đang hướng trái tim về hòa cùng nỗi đau cùng mấy mươi triệu đồng bào ta tống biệt vị cha già của dân tộc.
     Bác Hồ đã ra đi, Tố Hữu đã thốt lên tiếng gọi như xé lòng “Bác ơi!” nghe đau xót biết bao nhiêu. Bác đã ra đi nhưng niềm trằn trọc của Bác đã được dân tộc thành toại. Bác sống mãi trong lòng của mỗi người quần chúng ta.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 9
     Ngày 2-9-1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắm mắt xuôi tay. Trong dịp lễ quốc tang lãnh tụ lớn lao, bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu được giới thiệu trên báo “Nhân dân”, sau này in trong tập thơ “Ra trận”. Bài thơ gồm có 52 câu thơ thất ngôn, chia đều thành 13 khổ thơ.
     Bốn khổ đầu trình bày nỗi đau thương bao trùm núi sông và lòng người. Sáu khổ thơ giữa truyền tụng công đức to lớn của Bác Hồ. Ba khổ thơ cuối nói lên nổi tiếc thương Người và nguyện thực hiện lời Bác dặn. Đây là khổ thơ thứ 7 nằm trong phần 2 bài thơ “Bác ơi!”:
“Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già”.
     Đoạn thơ đã truyền tụng tầm vóc và tâm hồn cao cả, lớn lao; tình mến thương mênh mông của Bác Hồ mến yêu. Mỗi câu thơ là một khám phá, một nét vẽ tuyệt đẹp tâm hồn của Bác. Giọng thơ trang trọng, nghiêm trang. Câu thơ thứ nhất là một so sánh, một lời ngợi ca khẳng định: “Bác sống như trời đất của ta”.
     “Trời đất của ta” là quê hương tổ quốc, là xứ sở thân yêu cửa ta vô cùng tươi đẹp, rộng lớn và vĩnh hằng. Cuộc đời “79 mùa xuân” và đời sống ý thức của Bác được so sánh với “trời đất của ta” nhằm truyền tụng tầm vóc lớn lao và cao cả của Người.
     Đó là sự nghiệp cách mệnh cứu nước cứu dân, là lí tưởng và đạo đức cách mệnh của Bác Hồ. Đó là một tâm hồn trong sáng, thanh cao, thoát khỏi mọi ràng buộc của lợi danh vươn tới cái vô cùng, cái cao cả. Là một chiến sĩ “Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng”. Là một con người Việt Nam mang cái tên đẹp “Ái Quốc” đã “Ôm cả non sông, mọi kiếp người”. Lấy tự nhiên để so sánh với con người là một cách nói thân thuộc của nhân dân ta. Truyền tụng công cha nghĩa mẹ, ca dao có câu:
“Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông”.
     Trong nhiều bài thơ viết về Bác Hồ, với lối nói đó, Tố Hữu đã thông minh nên nhiều câu thơ tuyệt đẹp:
“Bác ngồi đó lớn mênh mông
Trời xanh biển rộng ruộng đồng nước non”.
                     (Sáng tháng năm)
“Bác ơi!
Thôi đập rồi chăng? một trái tim
Đỏ như sao Hỏa, sáng sao Kim!”.
                       (Theo chân Bác)
     Ba câu thơ tiếp theo nói lên lẽ sống cao đẹp và trái tim mến thương mênh mông của Hồ Chủ tịch hướng tới năm nhân vật đều vì cuộc sống con người. Bác “yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa”. Hai vế tiểu đối: “từng ngọn lúa // mỗi cành hoa” là biểu tượng vể mỗi nét đẹp của tự nhiên, về mỗi thành tựu của cuộc sống cần lao, về cái đẹp trong cuộc đời. Tất cả đều được Bác tỷ mỉ, quan tâm.
     Đó là cách nói ẩn dụ về tình yêu thâm thúy của Bác đối với Tổ quốc, nhân dân. Câu thơ thứ ba “Tự do cho mỗi đời nô lệ” nói lên lẽ sống cao đẹp của Người. Yêu tự do và đấu tranh cho tự do: “Tự do cho đồng bào tôi, tự do cho Tổ quốc tôi” là ý nguyện suốt đời của Bác.
     Câu thơ của Tố Hữu đã nói lên thâm thúy cái gốc nhân ái, cái “thèm muốn tột bực” của Người “là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, nhân dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta, người nào cũng có cơm ăn, áo mặc, người nào cũng được học hành”. Tự do là lí tưởng cao đẹp của Hồ Chủ tịch.
     Trong “Tuyên ngôn độc lập”, Người đã viết: “Tất cả các dân tộc trên toàn cầu đều sinh ra đồng đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”. Sự thực, Người ko chỉ mang lại tự do cho dân tộc Việt Nam ta, nhưng mà còn góp phần tích cực vào sự nghiệp đấu tranh giành lại tự do cho các dân tộc bị áp bức trên toàn cầu. Vì thế, câu thơ của Tố Hữu còn mang tầm nói chung: “Hồ Chí Minh là lương tâm của thời đại”.
     Câu thơ cuối đoạn cũng có hai vế tiểu đối trình bày tình mến thương mênh mông của Bác Hồ hướng tới hai thế hệ cần được quan tâm đặc trưng trong xã hội là em thơ và các cụ già Việt Nam: “Sữa để em thơ, lụa tặng già”.
     Chữ “để” có tức là “để giành cho”. Chữ “tặng” trình bày một tấm lòng, một cách xử sự vô cùng trân trọng quý mến. Với tuổi thơ Việt Nam, Bác đã dành cho tất cả tình thân yêu. San sẻ một ánh trăng thu sáng ngời. Nhiều cái hôn Bác dành cho các cháu xa gần. Các vị lão giả cao niên “xưa nay hiếm” chắc đều đã về cõi thiên thu, nhưng những chiếc áo lụa Bác Hồ tặng các cụ, vẫn mãi mãi là kỉ vật thiêng liêng nhưng mà con cháu giữ gìn tới muôn thuở ngày mai?
     Cả ba câu thơ đều viết dưới hình thức liệt kê và đối xứng, tựa như những trang đời của Bác Hồ được dần mở rộng ra. Và mỗi chúng ta tưởng như đang mở rộng tầm mắt và tâm hồn chiếm lĩnh dần “hương nhân ái” Hồ Chí Minh, như thi sĩ Chế Lan Viên đã viết:
“Đoá hoa sen mặt đất tỏa hương trời
Hương nhân ái thấm vào hồn ta mãi”.
     Đoạn thơ trên đây của Tố Hữu ko có hình tượng mĩ lệ, nhưng đọc lên, “tình thơ, hương thơ, hồn thơ” cứ quyện lấy lòng ta mãi. Tố Hữu đã dùng cách nói bình dị, hồn nhiên để trình bày cái cao cả lớn lao, đó là tâm hồn và tư cách cao đẹp Hồ Chí Minh. Các vị ngữ được sử dụng: “sống”, “yêu”, “cho”, “tặng” – đã cho thấy ngòi bút nhuần nhuỵ, tinh tế của Tố Hữu lúc viết về Bác Hồ mến yêu. Đoạn thơ trên đã trở thành câu hát của mỗi chúng ta lúc nhắc tới tên Người với niềm tự hào và lòng hàm ơn vô hạn.
Tương tự, hkmobile.vn đã vừa phân phối những dàn ý cơ bản cũng như một số bài văn mẫu hay phân tích bài thơ Bác ơi để các em tham khảo và có thể tự viết được một bài văn mẫu hoàn chỉnh. Chúc các em học tốt môn Ngữ Văn !
Đăng bởi: hkmobile.vn
Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

#Dàn #bài #phân #tích #bài #thơ #Bác #ơi #hay #nhất

[rule_2_plain]

#Dàn #bài #phân #tích #bài #thơ #Bác #ơi #hay #nhất

[rule_2_plain]

#Dàn #bài #phân #tích #bài #thơ #Bác #ơi #hay #nhất

[rule_3_plain]

#Dàn #bài #phân #tích #bài #thơ #Bác #ơi #hay #nhất

Hướng dẫn lập Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi ngắn gọn, cụ thể, hay nhất. Với các bài dàn ý và văn mẫu được tổng hợp và biên soạn dưới đây, các em sẽ có thêm nhiều tài liệu hữu ích phục vụ cho việc học môn văn. Cùng tham khảo nhé!
Xem nhanh nội dung1 Dàn ý phân tích bài thơ Bác ơi2 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 13 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 24 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 35 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 46 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 57 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 68 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 79 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 810 Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 9
Dàn ý phân tích bài thơ Bác ơi

1. Mở bài:
– Giới thiệu nói chung tác giả Tố Hữu và bài thơ Bác ơi.
2. Thân bài
a. Nỗi đau xót lớn lao lúc Bác Hồ nhắm mắt xuôi tay trong bốn khổ thơ đầu

– Điệp từ “tuôn”: Quang cảnh tang lễ bi thương với sự vỡ òa đớn đau của con người và tự nhiên: đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa.
– Quang cảnh ngôi nhà sàn Bác vẫn ở trở thành trống vắng, lạnh lẽo, ko còn hơi ấm và hoạt động của Bác: vườn rau, mấy gốc dừa ướt lạnh, chiếc chuông nhỏ ko còn reo, phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn.
– Câu hỏi tu từ liên kết với giải pháp nói giảm nói tránh: Sự thảng thốt ko tin vào sự thực phũ phàng rằng Bác đã ra đi: Bác đã đi rồi sao Bác ơi?, xót xa lúc kháng chiến gần tới ngày thành công nhưng Bác lại ko còn:
                  “Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời
                  Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội
                  Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười.”
– Mọi vật trở thành mồ côi mồ cút, vô nghĩa, trống vắng lúc ko còn Bác ở bên:
                  ” Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
                  ..Quanh mặt hồ in mây trắng bay.”
=> Nỗi đớn đau và tiếc thương vô bờ bến của cả dân tộc trước sự ra đi của Bác.
b. Hình tượng Bác Hồ trong 6 khổ tiếp theo
– Lí tưởng và lẽ sống cao cả: Bác dành cả cuộc đời lo nghĩ và đấu tranh cho tự do, hạnh phúc của nhân dân, cho nền tự do độc lập của dân tộc.
– “Bác ơi, tim Bác mênh mông thế / Ôm cả non sông, mọi kiếp người” : Bằng hình ảnh hoán dụ, Tố Hữu truyền tụng lòng yêu nước thương dân, tình nhân ái rộng lớn của Hồ Chí Minh. Đây là hai câu thơ trong bốn câu thơ hay nhất trong bài thơ “Bác ơi!”.
– Tình mến thương quảng đại dành cho con người và vạn vật: như lòng mẹ, mến thương từ mỗi đời nô lệ tới em thơ, cụ già; từ sự sống non tơ thân thiện quanh mình như măng non, trái chín, ngọn lúa, cành hoa tới non sông, mọi kiếp người, dân nước, năm châu…
– Đức tính khiêm tốn, giản dị, sự hi sinh quên mình vì dân, vì nước:
                  “Một đời thanh sạch, chẳng vàng son
                  Mỏng manh áo vải hồn muôn trượng
                  Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.”
=> Hình tượng Bác Hồ vừa lớn lao, cao cả vừa bình dị, thân thiện.
c. Cảm tưởng của mọi người Việt Nam trước sự ra đi của Bác trong 3 khổ cuối
– Thương nhớ Bác ko nguôi (Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu) nhưng phải nén đau thương vì cuộc cách mệnh giải phóng tổ quốc còn dang dở như lời Bác dặn: Còn non sông.
– Thành kính tiễn biệt Bác về cõi bất tử, toàn cầu Người Hiền:
                  “Bác đã lên đường, theo tổ tiên
                  …Dắt chúng con cùng nhau tiến lên.”
– Trước tấm gương và di sản nhưng mà Bác để lại, thi sĩ nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung tâm nguyện sẽ theo trục đường nhưng mà Bác chỉ ra cho toàn dân tộc. Bài thơ khép lại bằng một hình so sánh mang tượng hình núi sông kì vĩ:
              ” Nhớ đôi dép cũ nặng công ơn
            … Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.”
3. Kết bài:
Cảm nhận chung về bài thơ.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 1

     “Bác ơi!” được Tố Hữu viết vào ngày 6-9-1969, bốn ngày sau lúc vị lãnh tụ mến yêu của dân tộc nhắm mắt xuôi tay. “Bác ơi!”được viết theo thể thơ thất ngôn trường thiên, gồm 13 khổ thơ, mỗi khổ thơ có 4 câu thơ.
     Bài “Bác ơi!” là tiếng khóc tiễn biệt, mang ý nghĩa như một bài điếu văn rất cảm động, vừa truyền tụng lòng yêu nước thương dân rộng lớn của Bác Hồ, vừa biểu lộ lòng tiếc thương, ghi nhớ công ơn to lớn của lãnh tụ. Mở đầu bài thơ là tiếng khóc. Bác Hồ nhắm mắt xuôi tay để lại nỗi đau thương trong lòng hàng triệu đồng bào ta và bè bạn xa gần. Nỗi đau thương trùm cả cõi đời và cả vũ trụ rộng lớn, mênh mông:
Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa…
     Câu thơ thứ hai, chữ “tuôn” được điệp lại hai lần đã cực tả nỗi mất mát, đau thương của dân tộc thật vô hạn. Đọc hồi kí của Tố Hữu, ta biết lúc Bác Hồ mất, thi sĩ còn đi công việc xa. Nghe tin Bác mất, tác giả vội “chạy về”. Đó là một buổi chiều đớn đau, sững sờ. Hai chữ “ướt lạnh” diễn tả nỗi đớn đau tê tái đó:
Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa! 
     Bác ra đi, ngôi nhà sàn của Bác trở thành vắng lặng, hiu hắt buồn. Chuông chẳng còn reo nữa. Ánh đèn “tắt”, “rèm buông”, phòng của Bác ở và làm việc thì đã “lặng”. Sự sống như ngừng lại trong đau thương:
Chuông ôi chuông nhỏ còn reo nữa
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!
     Bác ra đi quá bất thần, đột ngột. Cả miền Nam, cả tiền tuyến lớn người hùng đang trên đà thắng lợi. “Rước Bác vào thăm”… là ước mơ đẹp của đồng bào, chiến sĩ. Nhưng giờ đây còn đâu nữa lúc Bác đã đi xa. 
Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội
Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười!
 
     Ngày hội thắng lợi, ngày hội thống nhất non sông… thế là vắng bóng Bác. Bác ra đi, cỏ cây hoa lá, tự nhiên tạo vật đều đớn đau tiếc thương. Vườn rau, gốc dừa, trái bưởi, hoa nhài, ao cá… những vật thân quen đó của Bác được nhân hoá gợi ra bao đớn đau, độc thân, buồn tủi, ngậm ngùi. Lấy người nào để san sẻ nỗi đau buồn tiếc thương? Tố Hữu có một lối nói biểu cảm rất thâm thúy. Ông đứng lặng, tự hỏi lòng mình rồi hỏi cỏ cây hoa lá:
Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây bay…
     Bốn khổ thơ đầu, Tố Hữu đã mở ra một ko gian nghệ thuật từ đất trời, cõi đời, niềm Nam,… tới vườn rau, ao cá, gốc dừa, ngôi nhà sàn,… đồng hiện một tâm trạng nghệ thuật, đó là nỗi đớn đau, tiếc thương đã và đang thấm sâu vào lòng người, lòng dân tộc. Đó là ngày Bác đi xa, ngày 2 tháng 9 năm 1969, ngày Quốc tang. Sự liên kết các câu cảm thán, câu hỏi tu từ làm cho giọng thơ như tiếng nấc cất lên, nghẹn ngào, biểu cảm:
Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm…
     Sáu khổ thơ tiếp theo trong phần hai bài thơ nói lên tình thương rộng lớn và phẩm chất cao đẹp của Bác. Cách cấu trúc bài thơ giống như bài văn tế lúc nhắc tới công đức của con người vừa nhắm mắt xuôi tay. Bằng hình ảnh hoán dụ, Tố Hữu truyền tụng lòng yêu nước thương dân, tình nhân ái rộng lớn của Hồ Chí Minh. Đây là hai câu thơ trong bốn câu thơ hay nhất trong bài thơ “Bác ơi!”:
Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông, mọi kiếp người.
     Bằng nghệ thuật liệt kê, tác giả nhắc lại tấm lòng nhân ái rộng lớn, mênh mông, của Bác. Đó là nỗi đau và nỗi lo của Bác. Lòng Bác sâu nặng như lòng mẹ: “Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ – Cho hôm nay và cho ngày mai”. Đó là lòng Bác: Bác sống, Bác yêu, Bác cho, Bác để, Bác tặng:
Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già.
     Đó là Bác nhớ, Bác nghe, Bác lắng… Đó là tình cảm của lãnh tụ dành cho chiến sĩ và đồng bào nơi Thành đồng Tổ quốc:
Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha
Bác nghe từng bước trên tiền tuyến
Lắng mỗi tin mừng, tiếng súng xa.
     Bác đã từng nói: “Miền Nam luôn trong tim tôi”, Thơ chúc Tết năm 1969, Bác đã viết: “Năm qua thắng lợi vẻ vang – Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to… “, Bác là thú vui thắng trận. Bác là chỗ dựa ý thức để tiền tuyến xốc tới “Đánh Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào!”, Tố Hữu vừa khóc thương Bác, vừa làm sống lại tâm hồn Bác. Điệp ngữ “vui” và các động từ: “nâng niu, quên” đã nói lên một cách thâm thúy tâm hồn Hồ Chí Minh: sáng sủa yêu đời, giàu đức hi sinh. Hình ảnh so sánh đầy chất thơ:
Bác vui như ánh buổi minh
Vui mỗi măng non, trái chín cành
Vui tiếng ca chung hòa bốn biển
Nâng niu tất cả, chỉ quên mình.
     Bác sống giản dị, thanh sạch. Chiếc va li nhỏ, vài ba bộ quần áo đơn sơ, đôi dép cao su…, “chẳng vàng son”,Nhiều người thường nhắc tới hai câu thơ tuyệt bút sau đây để truyền tụng đức tính giản dị của Bác Hồ:
Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.
     Tư tưởng lớn, ý thơ đẹp và hay, nghệ thuật tưởng phản tài hoa, Tố Hữu đã để lại câu thơ trong sự ghi nhớ nhiều người. Có thể nói, đoạn thơ đã trình bày thâm thúy cảm động tâm hồn, phong cách, đạo đức và lối sống Hồ Chí Minh. Ba khố thơ trong phần cuối là tiếng khóc, là sự ghi nhớ, là lòng hàm ơn, là lời ước nguyện.
     Thương Bác, nhớ Bác càng thấy lòng mình chơ vơ, đớn đau: “ôi Bác xế chiều – Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu! Bác đã đi xa, bước vào “toàn cầu Người Hiền”. Sự nghiệp cách mệnh, đạo đức cách mệnh của Bác mãi mãi là “Ánh hào quang thêm”, là tài sản ý thức vô giá có tác dụng động viên, động viên đồng bào, chiến sĩ “cùng nhau tiến lên” với niềm tin sắt đá:
“Còn non, còn nước, còn người,
Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày này”.
                                          (Di chúc)
     Nhớ mãi công ơn của Bác, nhân dân ta nguyện ghi sâu trong lòng lời Bác dặn, quyết tâm vượt lên hoàn thành sự nghiệp cách mệnh của Bác để lại. Bài thơ khép lại bằng một hình so sánh mang tượng hình núi sông kì vĩ. Tố Hữu khóc Bác bằng một lời thề đấu tranh:
Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.
     Tố Hữu là thi sĩ viết về Bác Hồ nhiều nhất, thâm thúy nhất, hay nhất. Hình ảnh Bác Hồ: “Người là Cha, là Bác, là Anh – Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ” đã in đậm trong nhiều trang thơ của Tố Hữu. “Bác ơi!” là một trong những bài thơ hay nhất viết về Hồ Chí Minh – vị lãnh tụ lớn lao mến yêu của dân tộc.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 2
     Chiều ngày 2/9/1969, tin Bác Hồ mất tới với Tố Hữu lúc ông đang điều trị ở bệnh viện. Ông vội trở về, tìm tới ngôi nhà sàn thân quen. Trời mưa tầm tã, xung quanh vắng lặng. Lòng trĩu buồn, đêm hôm đó ông ngồi viết bài thơ này. Xuân Diệu cho đây là bài “điếu văn bi tráng”. Bài thơ trình bày nỗi đau thương tột độ và sự cảm nhận bao quát về cuộc đời, phẩm chất và đức độ của lãnh tụ.
     Hai câu thơ đầu, thi sĩ nhắc tới ko khí đau buồn bao trùm tổ quốc, tạo ra chất bi tráng của sự kiện Bác mất. Cả nước khóc thương Người:
Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt trời tuôn mưa…
     Hình ảnh người con vắng Bác lúc đầu mang tâm trạng trống vắng chơ vơ dáng dấp, bước chân thờ thẫn trông thật tội nghiệp:
Con lại lần theo lối sỏi quen
Tới bên thang gác đứng nhìn lên
     Ko gian nơi Bác ở cũng nhuốm màu tang thương li biệt:
Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa?
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!
     Hoa lá cỏ cây vắng hơi Người cũng ngơ ngờ ngạc ngác:
Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!
     Tác giả sử dụng văn pháp thân thuộc với thơ ca truyền thống, gởi tâm trạng vào cảnh vật, từ ngoại cảnh nhưng mà thấy bức tranh tâm trạng, tâm hồn – sự trống vắng hụt hẫng, nỗi thương lớn lao lúc mất Bác. Tiếng nói hội thoại nội tâm làm cho chân dung nhân vật trữ tình hiện lên chân thực, tự nhiên. Dòng thơ tuôn chảy một xúc cảm dạt dào. Xúc cảm đau buồn tạm nguôi ngoai, thi sĩ nhắc tới chân dung lãnh tụ, những tâm tình vui buồn của Người lúc còn sống:
Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau
Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu.
…Bác vui như ánh buổi rạng đông
Vui nỗi măng non trái chín cành (…)
     Từ đó nhưng mà ý thơ chiêm nghiệm tổng quát:
Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông trọn kiếp người.
…Nâng niu tất cả chỉ quên mình.
     Ở lãnh tụ có bao phẩm chất cao đẹp nhưng tình thương và đức hi sinh của Người đã làm nên sự lớn lao và bất tử. Tình nhân ái của Người vừa cụ thể thiết thực: sữa để em thơ, lụa tặng già vừa bao quát cả nhân loại còn khổ đau: nỗi năm châu – sự chia rẽ của phong trào cộng sản toàn cầu lúc bấy giờ.
     Giải pháp so sánh tấm lòng của Bác như lòng mẹ làm cho hình tượng lãnh tụ vừa thân thiện vừa cao cả trong tình thương. Những dòng thơ vừa có xúc cảm dạt dào vừa cô đọng, nói chung về lí tưởng sống của Người. Phong cách lối sống của Người khiến người nào cũng phải ngưỡng mộ: Bác sống như trời đất của ta.
     Lúc đã thấu hiểu lòng người và lẽ trời thì con người sẽ có cách xử sự thích hợp với tự nhiên nên hòa hợp với tự nhiên. Con người đó đã hòa nhập với tự nhiên vì đạt được những cái tự nhiên, tức là đạt tới cái huyền diệu cao sâu của sự sống.
     Và lúc đó con người sẽ thu được sự nâng đỡ của tự nhiên để trường tồn cùng trời đất: Đó là ngọn nguồn sâu xa trong ý thức sáng sủa yêu đời của Bác, sinh tiền Bác rất yêu tự nhiên cây cối, chim muông và thích được sống giữa tự nhiên. Cách xử sự đó bộc lộ bên ngoài của sự hòa đồng với trời đất.
Một đời thanh sạch chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi giữa lối mòn.
     Nghĩ tới dân, tới nước nhưng mà ko hề nghĩ tới mình là sự hi sinh và đức độ còn sống giản dị là hòa nhập với tự nhiên và là phong cách, phẩm chất trong sáng. Suốt cuộc đời người tận tụy hi sinh vì nước tới mức quên mình , còn bản thân Người sống thanh đạm, thanh sạch, cao khiết và rất mực giản dị.
     Tấm gương đạo đức và tư cách đó làm cho Người trở thành lớn lao giữa đời thường và bất tử trong lòng dân tộc, trở thành biểu tượng về con người Việt Nam đẹp nhất mọi thời đại. Những câu thơ giàu xúc cảm của Tố Hữu đã đạt tới sự cô đọng súc tích và sức nói chung về tư cách và lối sống Hồ Chí Minh. Ba khổ thơ cuối bài, cho dù tấm lòng có tiếc nhớ nhung nỗi buồn đã khuây khỏa nên tâm hồn bừng sáng lên niềm tin lúc nghĩ về tương lai:
Bác đã lên đường theo tổ tiên
Mác-Lê nin toàn cầu Người Hiền
Ánh hào quang đỏ thêm núi sông
Dắt chúng con cùng nhau tiến lên!
     Nguyện theo trục đường, lí tưởng nhưng mà Bác đã chọn, tiếp tục cuộc hành trình nên thi sĩ thấy vững vàng, rắn rỏi hơn lúc nghĩ rằng Bác luôn kế bên:
Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.
     Âm hưởng đoạn thơ cuối điềm tĩnh, sâu lắng. Tình thương dạt dào đã lắng lại nên trí tuệ lắng kết một chân lí. Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn. Trước kia, trong bài thơ Sáng tháng Năm, Tố Hữu cũng đã thấy: “Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta / Ta bỗng lớn ở bên Người một tẹo”.
     Đây là vẻ đẹp, sức cuốn hút kì diệu của lãnh tụ và ánh sáng tinh hoa của một tư cách lớn có sức mạnh đoạt được, có tác dụng thanh lọc tâm hồn, tăng lên sức mạnh cho người đối diện. Sau này thi sĩ Việt Phương cũng viết:
Nguồn ánh sáng tới muôn thuở chẳng tắt,
Vượt cao hơn sự chết, vẫn soi đường.
(Muôn vàn tình thân yêu bao trùm lên khắp quê hương)
     Cuối bài thơ là niềm tin vào sự trường tồn của lãnh tụ trong sự nghiệp cách mệnh, trong sự trường tồn của dân tộc. Bài thơ là tiếng khóc cao cả làm bất tử một con người cao cả.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 3
     Ngày 2 – 9 – 1969, Hồ Chủ Tịch tạ thế. Cả một rừng thơ khóc Bác xuất hiện, trong đó nổi trội lên cây đại thụ Tố Hữu với bài thơ “Bác ơi!”. Bốn khổ thơ đầu nói cái đau xót tột cùng của thi sĩ trước sự kiện Bác ra đi:
Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa.
     Trời mưa tầm tã cùng với nước mắt hàng triệu người khóc vị lãnh tụ mến yêu của dân tộc đã làm cho cả ko gian ướt lạnh, đau buồn. Lúc Bác đi xa, Tố Hữu đang nằm điều trị ở bệnh viện. Nghe tin, thi sĩ hốt hoảng chạy về phủ Chủ tịch, nơi nhà sàn của Người: Chiều nay con chạy về thăm Bác. Từ “chạy” được dùng rất tài, nói lên sự nóng gan sốt ruột của người con lúc nghe tin cha mất.
Con lại lần theo lối sỏi quen
Tới bên thang gác đứng nhìn lên
Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!
      Ta thấy tác giả rất ý tứ cho nên “tới bên thang gác đứng nhìn lên” nhưng mà chưa vào nhà vội. Vì sao vậy? Vì tới thăm một người tạ thế là thăm vợ góa, con côi. Còn Bác ko có gia đình thì xử lí như Tố Hữu là rất tinh tế. Nhà Bác hôm nay đã khác xưa rồi: Chuông ko còn reo để báo tin với Người có khách tới. Đặc trưng câu thơ: “Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn”, bị cắt ra làm ba nhịp như muốn diễn tả nỗi nghẹn ngào của Tố Hữu. Nhìn vườn cây Bác từng vun trồng, tác giả bâng khuâng:
Trái bưởi kia vàng, ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa hỡi hoa nhài!
     Hai câu này làm cho một số độc giả thắc mắc: Đời nào Bác trồng cây chỉ cho một mình Bác thôi ư? Tôi đã có dịp hỏi thi sĩ Xuân Diệu; thi sĩ bảo: Người nào lại đi thẩm định văn học tương tự! Đây chỉ là một cách nói của thi ca để biểu lộ tình thương thâm thúy của con đối với Cha nhưng mà thôi. Cha chết ko thương Cha hay sao?
Nhìn ao cá, thi sĩ bỗng tiếc nuối:
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây trắng bay…
     Bác hiện lên trong kí ức đẹp như một ông Tiên trong thần thoại. Đúng! Trong tâm trí thi sĩ cũng như trong tâm trí dân tộc ta, Bác là một “Ông tiên Mác – xít”. Sau những ngày sững sờ đau xót, thi sĩ bình tâm lại, khắc họa hình tượng Bác. Tố Hữu đã viết nhiều bài thơ về Bác nhưng bài này hay hơn cả vì đây là thơ tổng kết một cuộc đời.
     Hình ảnh bao trùm là: “Bác ơi tim Bác mênh mông thế”. Đó là một trái tim giàu tình thương: “Ôm cả non sông, mọi kiếp người”. Một trái tim thương nước, thương dân rộng lớn, mênh mông. Từ “ôm” được dùng rất gợi cảm: ôm là nâng niu, chở che, giữ gìn. Thương bao nhiêu thì đau bấy nhiêu:
Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau
Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu
     Từ “đau” là lấy lại chữ dùng của Bác trong di chúc. Đau dân nước vì dân nước đang bị đế quốc xâm lược; đau năm châu vì có sự bất hoà trong phong trào cộng sản quốc tế. Chỉ con người lớn lao mới có nỗi đớn đau lớn lao như thế. Có một câu thơ tuyệt hay nói về cuộc đời của lãnh tụ: Bác sống như trời đất của ta.
     Câu thơ giản dị nhưng mà hàm chứa một nội dung thâm thúy: Cuộc đời Bác đã hoà làm một với tự nhiên, sẽ vĩnh hằng như tự nhiên. Đó là xuất xứ ý thức sáng sủa của Người:
Bác vui như ánh buổi rạng đông
Vui mỗi măng non, trái chín cành
Vui tiếng ca chung hoà bốn biển
Nâng niu tất cả, chỉ quên mình
     Vì sao vậy? Vì giải phóng miền Nam là trung tâm của cách mệnh Việt Nam lúc bấy giờ. Nhiều người gặp Bác đều kể lại mỗi lúc trò chuyện, thế nào Người cũng nhắc tới miền Nam. Trong phòng của Bác có treo bản đồ miền Nam về sự xếp đặt quân lực của địch. Có lần phát biểu trước Quốc hội, Người nói: “Miền Nam luôn trong trái tim tôi”. Đạo đức của Bác thật cao khiết:
Một đời thanh sạch, chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.
     Bác là vị lãnh tụ kiểu mới; khác với những người ưa sùng bái tư nhân. Vì tâm hồn Bác giàu quá (hồn muôn trượng) nên vẻ ngoài Bác rất giản dị (mỏng manh áo vải). Bác ko cần tượng đồng vì nhân dân đã đúc cho Người hàng triệu tượng trong tim. Trong ba khổ cuối, thi sĩ nói lên cảm tưởng của nhân dân ta trước sự ra đi của Bác. Trước hết là nhớ lời Di chúc:
Ra đi Bác dặn: “Còn non sông…”
Nghĩa nặng lòng ko dám khóc nhiều
Câu thơ nhắc lại lời Người:
“Còn non còn nước còn người
Thắng giặc Mỹ ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay”.
     Vậy thì thương Bác tức là phải tuân theo lời Bác dặn, tập trung sức để giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Bác Hồ nay đã nhập vào một toàn cầu đặc trưng: Mác-Lê Nin toàn cầu Người Hiền. Hiền ở đây là hiền minh, hiền triết – tức là những vĩ nhân có trí tuệ siêu việt có đạo đức cao cả. Chính những con người đó đã dẫn dắt lịch sử tiến lên ko ngừng.
     Kết thúc thi phẩm này, Tố Hữu có một câu thơ rất hay: Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn. Yêu Bác tuân theo tấm gương trong suốt như pha lê của Người; sẽ có sức mạnh tẩy sạch những vết mờ đục trong lòng ta, nâng chúng ta lên tầm cao mới. Chúng ta quyết biến đau thương thành sức mạnh:
“Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”.
     Bài thơ “Bác ơi” là một điếu văn bi tráng. Lối thơ thất ngôn tạo nên một nhạc điệu trang trọng, cùng với hình ảnh thơ kì vĩ đã diễn tả rất tài tình những xúc cảm cao đẹp của toàn thể dân tộc ta trong những ngày quốc tang năm 1969.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 4

     Trong lời điếu văn đầy xót thương và cảm động đọc trước linh cữu Chủ tịch Hồ Chí Minh, cố Tổng Bí thư Lê Duẩn đã khẳng định: “Dân tộc ta, nhân dân ta. non sông tổ quốc ta đã sinh ra Hồ Chủ tịch, người người hùng dân tộc lớn lao, và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta, non sông tổ quốc ta”.
     Thi sĩ Tố Hữu cũng đã trình bày điều đó trong một bài thơ khóc Bác – Bác – Bác ơi! là tiếng khóc tiễn biệt, là lời “điếu văn bi tráng” bằng thơ (Xuân Diệu). Bài thơ ko chỉ bộc lộ nỗi đau xót và tiếc thương, nhưng mà còn là sự đúc kết những suy nghĩ, chiêm nghiệm thâm thúy của tác giả về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
     Giữa lúc cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ của dân tộc đang tiếp tục vô cùng gay go, quyết liệt, ngày 2- 9- 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần. Người nhắm mắt xuôi tay là một tổn thất lớn lao đối với cách mệnh và dân tộc Việt Nam. Trong những ngày đó, cả dân tộc ta và bè bạn quốc tế đã biểu lộ nỗi tiếc thương, nỗi đau xót vô hạn trước sự ra đi của Người. Trong những ngày đó, “Đời tuôn nước mắt, đời tuôn mưa.. 
     Bác ơi! của Tố Hữu ra đời trong ko khí những ngày đại tang đó. Bài thơ như một bài “điếu văn bi tráng” trình bày ở cả kết cấu, giọng điệu lẫn hình ảnh, tiếng nói thơ,… Tất cả đã bộc lộ nỗi đau xót, tiếc thương của tác giả đồng thời đúc kết những suy nghĩ, chiêm nghiệm thâm thúy của thi sĩ về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài thơ mở đầu với quang cảnh đau buồn, tang thương bao trùm lên toàn cõi Việt Nam trong những ngày mất Bác:
“Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa”
     Ko hiểu sao trong những ngày Bác mất, trời mưa tầm tã. Phải chăng tổn thất lớn của dân tộc ta đã lay động tới cả trời xanh làm cho cao xanh kia cũng tuôn trào nước mắt? Hay chính là nước mắt của con dân Việt Nam khóc người cha già dân tộc đã thăng hoa, hòa vào vũ trụ và ngưng kết thành mưa? Thi sĩ đã tương đồng “đời” và “trời” tạo thành một ý thơ có sức nói chung diễn tả nỗi đau lòng mình và nỗi đau dân tộc trước tổn thất quá lớn lao.
     Đó là những giọt nước mắt nóng bỏng chất sử thi – một dân tộc người hùng tiếc thương một người hùng dân tộc. Nỗi tiếc thương khiến cỏ cây, đất trời bỗng trở thành ngùi ngùi, tâm hồn người bỗng trở thành ngờ ngạc:
“Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa”
     Quang cảnh tự nhiên, quang cảnh nhà Bác,… tất cả vẫn còn đây, nhưng tất cả đều thờ thẫn:
“Con lại lần theo lối sỏi quen
Tới bên thang gác đứng nhìn lên
Chuông ôi chuông nhỏ còn reo
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!…
Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa hỡi hoa nhài
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây trắng bay”
     Đoạn thơ với rất nhiều câu hỏi và câu cảm thán. Những dấu hỏi, dấu cảm, dấu chấm lửng, những thán từ cùng với cách ngắt nhịp chậm, nhịp dài ngắn đan xen đã diễn tả một cách xúc động nỗi tiếc thương nghẹn ngào trong lòng thi sĩ. Bài thơ với lối kết cấu như một bài điếu văn cổ điển (lung khỏi- thích thực- người nào vãn).
     Tính cổ điển trong kết cấu đã nâng hình tượng thơ và xúc cảm của thi sĩ lên tầm vóc lịch sử và thời đại. Đó là hình tượng của muôn thuở và xúc cảm của muôn người. Hình tượng Bác hiện lên trong nỗi tiếc thương vô hạn xen lẫn niềm kính phục thiêng liêng.
     Phần thứ hai của bài thơ trình bày những suy ngẫm, những chiêm nghiệm thâm thúy của thi sĩ về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chi Minh: Người là tình yêu rộng lớn, Người mang nỗi lo ” muôn mối như lòng mẹ”, Người “nâng niu tất cả chỉ quên mình”, Người luôn mang hình bóng miền Nam trong trái tim, Người “Một đời thanh sạch, chẳng vàng son”,…
     Đoạn thơ với chất giọng trầm hùng bi tráng, với những hình ảnh vừa giản dị. vừa lớn lao rất thích hợp với hình tượng Bác Hồ và nỗi tiếc thương, niềm thành kính của thi sĩ đối với Bác. Còn gì đẹp hơn, ý nghĩa hơn lúc thi sĩ dùng hình tượng trái tim để biểu tượng cho tình cảm rộng lớn của Bác: “Bác ơi, tim Bác mênh mông thếÔm cả non sông, mọi kiếp người”. Còn gì giản dị thân thiện hơn và cũng bao dung trời biển hơn lúc thi sĩ so sánh tấm lòng của Bác với tấm lòng của người mẹ:
“Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ
Cho hôm nay và cho ngày mai”
“Bác sống như trời đất của ta”,
     Bác đem “Tự do cho mỗi đời nô lệ” và Bác còn “Yêu từng ngọn lúa, mỗi nhành hoa”, Bác dành sữa cho em thơ và tặng lụa cho người già. Con người của “trời đất”, của “tự do” được lồng trong con người của đời thường. Con người lớn lao Hồ Chí Minh hòa vào con người tầm thường Hồ Chí Minh tạo nên một vẻ đẹp vừa lớn lao, lớn lao vừa thân thiện, thân thiết. Sinh tiền, Bác Hồ luôn dành tình cảm đặc trưng đối với miền Nam.
     Bác nói: “Miền Nam luôn ở trong trái tim tôi”. Để đáp lại lòng mong mỏi của cháu con trong Nam, Bác đã dự kiến sẽ vào thăm nhưng dự kiến chưa kịp thực hiện thì… Tố Hữu đã so sánh:
“Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác nỗi mong cha”
     Nỗi thương nhớ miền Nam của Bác giống như “nỗi nhớ nhà” và nỗi ngóng chờ Bác của miền Nam giống như “nỗi mong cha”. Nỗi thương nhớ gắn với nỗi đau chia cắt thân mình Tổ quốc và khát vọng thống nhất, sum họp. Câu thơ diễn tả một thứ tình cảm rất gia đình nhưng ý thơ vượt lên câu chữ để diễn tả một vấn để mang tính sử thi của thời đại và dân tộc. Đoạn thơ khép lại bằng những hình ảnh suy tưởng mang tính nói chung cao nhưng mà vẫn ngập tràn xúc cảm:
“Bác để tình thương cho chúng con
Một đời thanh sạch chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”.
     Bác để lại nhiều: độc lập, tự do, cơm no, áo ấm,… Nhưng tất cả đều xuất phát từ một thứ vô cùng quý giá: “tình thương”- “Bác thương các cụ già”, “Bác thương đàn cháu nhỏ”, “Bác thương đoàn dân công”,… Bác thương dân, yêu nước nên đã ra đi tìm đường cứu nước, cứu dân. Bác “nâng niu tất cả chỉ quên mình”. Đúc kết cuộc đời Bác, thi sĩ chiêm nghiệm và nhận thấy hai phẩm chất nổi trội: tình mến thương quên mình và sự giản dị thanh cao.     
     Tác giả dùng hình tượng “áo vải” mỏng manh để nói về “một đời thanh sạch”, trình bày phẩm chất giản dị nhưng mà thanh khiết vô ngần của Bác. Bác là vậy, giản dị nhưng mà lớn lao, “áo vải” nhưng mà “hồn muôn trượng”. Đoạn thơ với rất nhiều hình ảnh so sánh, ẩn dụ đã trình bày một cách thâm thúy những suy ngẫm, chiêm nghiệm của thi sĩ về con người và cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
     Tố Hữu đã vĩnh hằng hóa, bất tử hóa hình tượng Bác Hồ trong tự nhiên, đất trời và trong lòng người. Đoạn thơ trình bày niềm cảm phục thành kính, niềm tự hào thiêng liêng trước anh linh của vị cha già dân tộc. Trong niềm xúc động, niềm cảm phục và tự hào, thi sĩ đã thay mặt con dân nước Việt thầm nói lên lòng mình:
“Ôi Bác Hồ ơi, những xế chiều
Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu!
Ra đi, Bác dặn: “Còn non sông..”
Nghĩa nặng, lòng ko dám khóc nhiều”.
     Và thầm hứa với Bác:
“Nhớ đôi dép cũ nặng công ơn
Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn
Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”.
     Biến đau thương thành hành động, cả dân tộc Việt Nam đã đứng lên thực hiện di chúc của Bác. Sáu năm sau ngày Bác đi xa. chúng ta đã “đánh cho Mĩ cút, đánh cho Ngụy nhào”, đem lại hòa bình, thống nhất, nối tiếp một dải non sông và xây dựng tổ quốc ngày càng “tử tế hơn, to đẹp hơn”. Trong số rất nhiều những bài thơ viết về Bác, cùng với trường ca Theo chân Bác, Bác ơi! là một thành công lớn của thi sĩ Tố Hữu.
     Bài thơ là niềm xúc động dâng trào và những chiêm nghiệm thâm thúy về Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Cha già dân tộc, người người hùng lớn lao của thế kỉ XX. Bác ơi! là bài thơ khóc Bác nhưng đó là những dòng nước mắt nóng bỏng chất sử thi.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 5
“Bác để tình thương cho chúng con
Một đời thanh sạch chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”
                                     (Bác ơi)
     Chiều ngày 2/9/1969, lúc nghe tin Bác mất, Tố Hữu đang điều trị ở bệnh viện, vội trở về, tìm tới ngôi nhà sàn của Bác lặng lẽ dưới mưa. Trở về, Tố Hữu viết “suốt cả đêm đó cho vơi nỗi buồn”. “Bác ơi” được viết ngay sau sự kiện đau thương của dân tộc. Bài thơ là tiếng khóc, tiếng tiếc thương và là bản hùng ca, truyền tụng tư cách, công lao, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
     Bài thơ có mười ba khổ, đoạn phân tích là khổ thứ mười truyền tụng cuộc đời trong sáng, cao đẹp của Bác Hồ. Bác Hồ ko còn nữa. Dân tộc ta mất đi một người Cha già, cách mệnh Việt Nam mất đi một vị lãnh tụ. Đau thương nào lớn hơn? Tố Hữu với cái đau buồn vô hạn đó đã trình bày lòng vô cùng yêu quý Bác bằng những vần thơ khóc thương và truyền tụng. Suốt cuộc đời Bác, Bác dành tất cả tình thương cho nhân dân quên mình vì lí tưởng độc lập dân tộc. Tố Hữu đã đúc kết vào trong suy nghĩ của mình bao điều ông từng chiêm nghiệm về Người.
     Mở đầu khổ thơ: “Bác để tình thương cho chúng con”, đó là một ý thơ được lấy từ một ý trong Di chúc của Bác: “cuối đời tôi để lại muôn vàn tình thương yêu cho toàn thể đồng bào”. Câu thơ truyền tụng tình nhân ái rộng lớn của lãnh tụ Hồ Chí Minh với toàn thể nhân dân.
     Trái tim Người thật mênh mông, làm cho Người ko phút giây nào được thư thả: lo dân, lo nước, thương nhân loại năm châu, thương mọi kiếp người nô lệ, thương Miền Nam còn trong tay giặc. Ko phải chỉ thương suông nhưng mà thương đi liền với lo, lo cho tất cả lại lo riêng cho mỗi kiếp người cụ thể: “Sữa để em thơ, lụa tặng già”.
     Tình thương của Bác bao trùm cả ko gian, thời kì “cho hôm nay và cho ngày mai”, bao trùm cả tự nhiên cây cối, san sẻ tới “từng ngọn lúa, mỗi nhành hoa”. Suốt đời Bác thương nước, thương đời trong lúc thức và trong cả những cơn mơ. Nói về tình thương của Bác, Tố Hữu nói bằng giọng thơ thật giản dị và với cách xưng hô: “Bác”, “chúng con” đã trình bày sự thân tình, gắn bó giữa nhân dân và lãnh tụ.
     Sinh tiền, tâm tư tình cảm của Người chỉ biết dành cho tất cả, lo cho tất cả, nhưng mà ko nghĩ tới bản thân mình. Lúc ra đi vẫn bộ quần áo ka ki giản dị, ko một tấm huy chương, huân chương trên ngực. Đúng là “một đời thanh sạch chẳng vàng son”. Câu thơ truyền tụng lối sống thanh sạch, tư cách trong sáng của Bác. Tác giả dùng chữ “thanh sạch” đối lập với chữ “vàng son” đặt trong câu thơ nhằm đối lập giữa cuộc sống thật của Bác (người đứng đầu Đảng và Nhà nước XHCN) với cuộc sống xa hoa của một số bậc vua chúa phong kiến trước đây. Bác sống một cuộc sống thanh sạch, giản dị, từ chối mọi hư danh.
     Đứng trước cái chết, người nào cũng vậy dường như đều muốn trở thành nhà triết học. Những lúc đó trong đầu óc thường nảy ra những ý tưởng có tính chất tổng kết về một đời người, một kiếp người. Ta hiểu vì sao trong bài “Bác ơi” có thể tìm thấy những ý tưởng nói chung thâm thúy của Tố Hữu về thực chất con người Bác. Và câu thơ trên là một chiêm nghiệm về Bác của Tố Hữu.
     Tiếp theo câu “mỏng manh áo vải hồn muôn trượng” là câu thơ truyền tụng về lối sống giản dị khiêm nhượng của Bác, đồng thời cũng đề cao sự lớn lao cao đẹp trong tâm hồn Người. Ở Bác luôn có sự thống nhất, hài hoà giữa hai phẩm chất: tầm thường nhưng mà lớn lao, dung dị nhưng mà thiêng liêng. Để diễn tả điều đó, Tố Hữu đã dùng hai hình ảnh rất đạt: “áo vải” và “hồn muôn trượng” để diễn tả sự khẳng định.
     Một con người luôn khiêm nhượng nhưng mà luôn lớn lao cao cả, từ lời nói tới hành động. Bác nói “cán bộ là tôi tớ của nhân dân” và đã lo cái lo của nhân dân, cũng từng nhịn bữa góp gạo kháng chiến. Trước lúc Người vội đi xa, Người còn muốn nghe những làn điệu dân ca mọi miền, trong đó có dân ca miền Trung – cái nôi làng Sen quê hương Bác mãi là tinh hoa văn hoá của dân tộc.
     “Hơn tượng đồng phơi những lối mòn” bằng nghệ thuật so sánh, tác giả khẳng định sự bất hủ của các trị giá ý thức nhưng mà Bác để lại cho dân tộc. Ở đây có hình ảnh “tượng đồng phơi những lối mòn”, những bức tượng đồng nhằm lưu danh các vĩ nhân đặt tại các vườn hoa, khu kỉ niệm, nơi thường có nhiều người qua lại, chiêm ngưỡng. Bác Hồ của chúng ta như ẩn mình đi, rất khiêm nhượng nhưng vẫn hơn “tượng đồng phơi những lối mòn”.
     Lời tổng kết về một nhân vật lớn lao như Bác Hồ ko thể ko bao hàm sự liên tưởng so sánh với những tên tuổi khác. Tác giả muốn đúc tượng đồng bia đá để trở thành bất tử. Sinh tiền, Bác ko thích tượng đồng bia đá, ko nhận bất kỳ huân huy chương nào. Nhưng “mỏng manh áo vải hồn muôn trượng”, Người sẽ sống mãi trong lòng dân tộc, hơn những người nào đó tượng đồng bia đá đúc nhưng mà ko người viếng thăm để chúng phải “phơi” mặt bên “những lối mòn” vắng vẻ.
     Tác giả đã thay mặt chúng ta dựng tượng đá Bác bằng thơ trong lòng mỗi người dân nước Việt. Chúng ta hứa nguyện xứng đáng với Bác, quyết tâm tuân theo Di chúc của Bác, tiến bước theo trục đường của Người.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 6
     Bác Hồ mất (2-9-1969) nhân dân cả nước và toàn cầu xúc động, đớn đau, tiếc thương vô hạn. Nhiều thi sĩ đã làm thơ viếng Bác. Mỗi bài thơ là cả tấm lòng của thi nhân tưởng vọng vị lãnh tụ mến yêu. Nhưng có nhẽ bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu là bài thơ cảm động nhất, hay nhất! Cũng dễ hiểu, Tố Hữu tài lớn hơn nhưng mà tình (lòng yêu quý, kính trọng, tiếc thương vị lãnh tụ lớn lao của dân tộc) cũng lớn hơn.
     Thơ tuôn chảy theo nguồn xúc cảm dào dạt một cách tự nhiên, hồn nhiên, ko dụng công, ko kĩ xảo:
“Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa…
Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa!”
     Thi sĩ chỉ nói sự thực của lòng mình, của “lòng trời” nhưng mà chấn động tâm hồn người đọc. Mấy câu thơ mở đầu bài “Bác ơi!” gợi cho ta nhớ lại những ngày ướt át, đau buồn đó. Bác Hồ vừa mất, trời đổ mưa kéo dài suốt tuần lễ. Hàng triệu người đi viếng Bác trong mưa lạnh, ko còn phân biệt được nước mưa hay nước mắt. Thi sĩ Tố Hữu “chạy về” từ bệnh viện, tới bên thang gác, nghẹn ngào:
“Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa?
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!”
     Nhạc thơ đã nói lên tất cả. Câu thơ cắt nhịp 2/2/3 (phòng lặng/ rèm buông / tắt ánh đèn) đứt đoạn, tức tưởi, đớn đau! Bác đã đi rồi! Làm sao thi sĩ có thể tin được điều đau lòng đó? Cuộc sống quanh Bác vẫn vẹn nguyên, tươi đẹp “Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời”, bao nhiêu tin tưởng, bao nhiêu hi vọng của nhân dân miền Nam đối với vị lãnh tụ mến yêu! Thi sĩ cảm thấy yếu ớt trước mất mát to lớn của dân tộc, một tẹo mềm lòng thành kính đó cũng rất đáng quý:
“Trái bưởi kia vàng ngọt với người nào
Thơm cho người nào nữa, hỡi hoa nhài!”
     Mới đó nhưng mà vị lãnh tụ đã trở thành người thiên cổ, trong hoài niệm của thi nhân, Người đi như trong cõi tiên:
“Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây trắng bay…”
     Thi sĩ nghĩ thương Bác, một đời chỉ biết toan lo cho người đời:
“Ôi, phải chi lòng được thư thả
Năm canh bớt nặng nỗi thương đời”
     Và thi sĩ truyền tụng vị lãnh tụ mến yêu:
“Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông, mọi kiếp người”
     Thi sĩ truyền tụng trái tim mến thương “mênh mông” của Bác. Chính nguồn tình cảm cao quý này đã tạo ra sức mạnh vô hạn cho vị lãnh tụ lớn lao của dân tộc. Và Tố Hữu đã nói chung thành hai dòng tình cảm lớn là tình yêu nước (ôm cả non sông) và lòng thương người (mọi kiếp người). Tìm hiểu con người Bác và thơ Bác, chúng ta càng thấy nói chung của Tố Hữu thật là thâm thúy. Rồi tác giả mở rộng những khía cạnh của hai dòng tình cảm lớn đó:
“Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau
Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu”
     Nỗi đau của Bác là “nỗi đau dân nước”, nhân dân còn lầm than, Bác “đau”, tổ quốc còn chia cắt, Bác “đau”. Bác còn “đau” vì nhiều dân tộc của “năm châu” còn bị nhiều ách xiềng xích, Bác còn đau vì sự chia rẽ của phong trào cộng sản quốc tế lúc bấy giờ.
     Mỗi một nhận định, một minh chứng của Tố Hữu vừa có trị giá nói chung lại vừa cụ thể sinh động, làm nổi trội những khía cạnh tình cảm và tư tưởng phong phú của vị lãnh tụ:
“Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em tha, lụa tặng già.”
     Tố Hữu cũng hiểu thấu nỗi lòng của Bác đối với miền Nam nên đã dành hẳn một khổ thơ để diễn tả tình cảm sâu nặng của Bác đối với nhân dân miền Nam và tình cảm thiêng liêng của nhân dân miền Nam đối với Bác:
“Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha
Bác nghe từng bước trên tiền tuyến
Lắng mỗi tin mừng, tiếng súng xa. ”
     Tố Hữu đã cảm thu được điều bao trùm và hết sức cơ bản trong cách sống của Hồ Chí Minh: con người đó đạt tới cái tự nhiên như trời đất, tức là đã hòa đồng với tự nhiên, đã đạt tới cái cao sâu huyền diệu của sự sống. Và vì thế nhưng mà cũng trường tồn với trời đất. Phải chăng đó chính là ngọn nguồn sâu xa của thú vui, ý thức sáng sủa và lẽ sống quên mình của Bác:
“Bác vui như ánh buổi rạng đông
Vui mỗi măng non, trái chín cành
Vui tiếng ca chung hòa bốn biển
Nâng niu tất cả, chỉ quên mình”
     Tố Hữu sống thân thiện với Bác Hồ, hiểu thâm thúy con người và hoạt động của Bác, được “tỏa sáng” bởi đạo đức, tác phong của Người nên trong những phút giây xúc động, thi sĩ đã cô đúc lại trong hình thức tiếng nói giản dị, trong sáng thành những lời rung động lòng người:
“Bác để tình thương cho chúng con
Một đời thanh sạch, chẳng vàng son
Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”
     Đoạn kết của bài thơ, cũng là nỗi tiếc thương vị lãnh tụ quá cố, những xúc động đã dịu đi, lí trí hơn, tình được nén lại, “nghĩa nặng”:
“Ôi Bác Hồ ơi, những xế chiều.
Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu!
Ra đi, Bác dặn: “Còn non sông….”
Nghĩa nặng, lòng ko dám khóc nhiều.”
     Những cụ thể trong Di chúc của Bác như “Còn non sông…”, “Mác Lênin” trình bày sự suy nghĩ của thi sĩ về trách nhiệm của những người kế tục sự nghiệp cách mệnh lớn lao của Người, đồng thời cũng nói lên lòng trung thành của thi sĩ, người chiến sĩ cách mệnh đối với vị lãnh tụ đã khuất. Thi sĩ tin tưởng vào sự trường tồn của sự nghiệp cách mệnh nhưng mà Người đã gầy dựng và nguyện vươn lên vững chắc:
“Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn
Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”
     Bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu xúc cảm dào dạt ko bi quan, lí trí sáng suốt đã chế ngự được tình cảm đau thương tang thương. Hình ảnh vị lãnh tụ lớn lao của dân tộc hiện lên trong thơ với đầy đủ phẩm chất cao quý như tình yêu nước, lòng thương người, tác phong giản dị hòa hợp với tự nhiên, “một đời thanh sạch chẳng vàng son”.
     Bằng nhạc điệu nghiêm trang, bằng hình tượng thơ hoành tráng, bằng triết lí nhân văn, thâm thúy. thi sĩ đã truyền tới người đọc niềm thương yêu, tôn kính vị lãnh tụ. Đúng như thi sĩ Xuân Diệu nhận xét: Bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu là một “điếu văn bi tráng”.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 7
     Thi sĩ Cuba Felix Pita Rodríguez đã từng viết: “Hồ Chí Minh tên Người là cả một niềm thơ”. Sau ngày Bác mất, thơ tưởng vọng về Bác có hàng trăm bài, bài nào xúc động, thành kính, thiêng liêng. Trong vườn thơ dâng Bác, có nhẽ bài “Viếng lăng Bác” (Viễn Phương) và “Bác ơi” (Tố Hữu) là thân thiện nhất đối với độc giả.
     Bài thơ “Bác ơi” trình bày những xúc cảm của thi sĩ Tố Hữu lúc hay tin Bác đã ra đi. “Viếng lăng Bác” ra đời lúc thi sĩ Viễn Phương cùng đoàn cán bộ Nam lần đầu ra Bắc thăm lăng Bác. Cả hai đoạn thơ đều trình bày những xúc cảm thiết tha, tâm thành của tác giả dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh.
     Trong tâm tưởng của thi sĩ Tố Hữu và Viễn Phương và của nhân dân cả nước, Bác vẫn hiện diện trong đời sống của chúng ta đang đồng hành cùng sự nghiệp chung của dân tộc. Bài thơ “Viếng lăng Bác” ghi lại khoảnh khắc thi sĩ Viễn Phương đang ở lăng, niềm tiếc thương Bác trào dâng mãnh liệt đọng lại thành mấy dòng:
“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”
     “Giấc ngủ bình yên” là cách nói giảm nói tránh, thi sĩ tự xoa dịu nỗi đau mất Bác, rằng Bác đang ngủ, giấc ngủ thanh thản của một người cách mệnh vừa làm xong nhiệm vụ với dân với nước. Đến thăm lăng Bác có cả nghìn người nhưng người nào cũng khẽ khàng ko muốn đánh động giấc ngủ bình yên của Bác. Ánh đèn vàng ấm áp tỏa lan khắp gian phòng khiến tác giả ngỡ là ánh sáng dịu hiền của vầng trăng.
     Tố Hữu viết bài thơ “Bác ơi” viết lúc Bác đã mất trong khi sự nghiệp cách mệnh của hai miền Nam – Bắc đang trên đà thắng lợi. Ngày thống nhất tổ quốc ko còn xa nữa, đồng bào miền Nam tưởng như đang chạm vào giấc mơ:
“Miền Nam đang thắng mở ngày hội
Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười”.
     Bác ko còn nữa nhưng trong tâm tưởng mỗi người, trên từng chặng đường đấu tranh, ta vẫn có Bác đồng hành. Ngày hội non sông với bản hòa ca thắng lợi ta vẫn có Bác là nhạc trưởng. Người đã sẵn sàng cho cuộc sum họp này đã lâu.
     Bằng tình cảm tâm thành, các tác giả đã nói hộ tấm lòng của nhân dân hai miền Nam, Bắc dành cho lãnh tụ Hồ Chí Minh: thành kính hàm ơn Người.
     Bác mất – niềm đau lớn của toàn dân tộc — Viễn Phương và Tố Hữu đã diễn tả được điều đó một cách xúc động và tâm thành trong hai khổ thơ. “Viếng lăng Bác”: Trong các khổ thơ trên, tác giả dùng hình ảnh vĩnh hằng của tự nhiên, vũ trụ để truyền tụng công ơn của Bác và mong muốn Bác luôn hiện diện trong đời sống của chúng ta mãi mãi. Bác đang ẩn mình trên bầu trời xanh mênh mông dịu mát để tiếp tục đồng hành với chúng ta trong sự nghiệp giữ nước, dựng nước.
     “Biết” bằng lí trí, còn trong tình cảm thì “bảy mươi chín mùa xuân” đã ngừng lại đó. Câu thơ vỡ òa niềm đau: “Nhưng sao nghe ở trong tim “Nhói” diễn tả nỗi đau trong tiềm thức, nỗi đau xoáy sâu trong tâm hồn, tác giả đã nói hộ cho con tim của cả dân tộc. Bởi Bác mất đi là một mất mát quá lớn của dân tộc. Chúng ta hiểu và chấp nhận điều này trong thống khổ tột cùng.
     “Bác ơi”: Thi sĩ Tố Hữu về thăm ngôi nhà sàn của Bác, nơi từng in dấu chân Người. Bác đã đi xa, tác giả cũng cảm thấy chơ vơ. Cả vườn rau, gốc dừa, trái bưởi, hương nhài… tất cả đều mồ côi mồ cút, còn biết thơm ngọt cùng người nào… Câu thơ nghẹn ngào nỗi tiếc thương:
“Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời
     Hình ảnh “mùa thu”, “nắng xanh” gợi ta nhớ tới bóng Bác năm xưa in trên bầu trời quảng trường Ba Đình trong một ngày mùa thu tháng Tám với “Tuyên ngôn độc lập”. Mùa thu năm nay Bác ko còn, còn nồi đau nào hơn thế đối với mồi trái tim người Việt Nam.
     Có người nói rằng “Thơ là thư kí trung thành của ti tim”. Thi sĩ Tố Hữu và Viễn Phương đều đã từng sống và đấu tranh dưới ngọn cờ của Bác nên hiểu Bác hơn người nào hết và tình cảm dành cho Bác rất thiết tha, mãnh liệt. Tình cảm đó đã dệt nên những vần thơ đẹp, bất tử với thời kì
     Về nghệ thuật: Cả hai đoạn thơ đều sử dụng những hình ảnh giản dị, giàu ý nghĩa, giọng điệu câu thơ thành kính thiêng liêng thích hợp với đề tài truyền tụng lãnh tụ. Tuy nhiên, chính sự tâm thành trong tình cảm làm nên thành công của tác phẩm.
     Về nội dung: Hình ảnh Bác xuất hiện trong hai khổ thơ vừa lớn lao lại vừa giản dị thân thiện. Tình cảm của các tác giả dành cho Bác cũng là tình cảm chung của muôn triệu đồng bào : hàm ơn Người, tiếc thương Người.
     Viếng lăng Bác (Viễn Phương) và Bác ơi! (Tố Hữu) đã đem lại cho người đọc biết bao niềm thương nhớ đối với bác Hồ Mến yêu. Dù hôm nay, Người đã mãi mãi ra đi nhưng tình cảm của người, hình ảnh của người vẫn mãi ấm áp và ngời sáng trong lòng dân tộc.
     Càng mến yêu Người chúng ta càng phải sống xứng đáng với những kì vọng nhưng mà lúc sinh tiền Người luôn mong mỏi là làm thế nào để tổ quốc ngày càng vững mạnh, có thể “sánh vai với các cường quốc năm châu”.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 8
     “Bác ơi” là một bài thơ của thi sĩ Tố Hữu viết về vị lãnh tụ lớn lao Hồ Chí Minh mến yêu của chúng ta. Vào ngày 2-9-1969, Bác đã mãi mãi ra đi, bỏ lại sau lưng cả giang sơn, cả tổ quốc, cả đồng bào để đi vào cõi vĩnh hằng. Người ta kể lại rằng hôm Bác mất, trời mưa rất to, cả dân tộc Việt Nam cùng khóc tiếc thương cho vị cha già của dân tộc.
     Bác đi rồi, cả một cuộc đời vì dân vì nước, chưa bao giờ Bác suy tính điều gì cho chính bản thân mình. Vậy nhưng mà lúc tổ quốc đã giành được độc lập, cả mong ước vào thăm miền Nam của Bác cũng ko bao giờ thực hiện được. Lúc bác mất người dân tiếc thương tới độ những người chưa làm thơ cũng làm thơ về Bác.
     Bài thơ “Bác ơi” của Tố Hữu được coi như một bài điếu văn tiễn biệt người ra đi, và ở khổ thơ thứ nhất, tác giả đã dồn hết tâm can của mình để tưởng nhớ và tiếc thương Bác. “Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa”.
     “Mấy hôm” ở đây chính là những ngày sau lúc bác mất, đây là nỗi đau lớn của dân tộc Việt Nam, mới hôm qua đây thôi, Bác còn khỏe mạnh, còn lãnh đạo anh em cán bộ, nào ngờ từ năm 1965, Bác nói rằng đã tự nhìn thấy ngày phải vĩnh biệt cõi đời. Bác Hồ một đời luôn nghĩ cho dân cho nước lại có thể suy nghĩ tương tự, thực làm cho người nào cũng cảm thấy xót xa.
     Bước sang năm 1969, sức khỏe của Bác đã ko còn tốt nữa, nhưng trong những vần thơ Bác viết, vẫn chứa đựng niềm tin mãnh liệt vào một tương lai tươi sáng cho dân tộc. Hà Nội vào thu trời trở lạnh, ngày 18-8-1969, nhà sàn đã lần cuối cùng được hơi ấm của Bác Hồ.
     Ngày 24-8-1969, Bác ốm nặng, nhưng vẫn lo lắng cho vạn vật ngoài kia, Bác biết nước lên cao, các chiến sĩ ngỏ ý muốn đưa Bác tới nơi an toàn hơn, nhưng Bác vẫn một mực muốn ở lại với nhân dân. Bác lịm đi nhiều lần, nhưng mỗi lần tỉnh lại, Bác xoành xoạch hỏi miền Nam đánh thắng đâu, giá như dòng chảy lịch sử có thể nhanh hơn một tẹo, có thể đẩy nhanh thắng lợi để có thể tiễn Bác ra đi thanh thản.
     Ngày 2-9-1969, Bác trút hơi thở cuối cùng, đúng vào ngày Bác đã khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa. Mấy ngày sau đó cả dân tộc như nấc nghẹn, trọn một cuộc đời Bác có bao giờ được ngủ yên, hiện thời Bác ngủ cả giang sơn canh Bác ngủ. “ Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa”
     Trong những ngày Bác mất, cả dân tộc Việt Nam, cả những chiến sĩ trước giờ chưa hề rơi nước mắt vì súng bom khói lửa, hiện thời người nào nấy đều bưng mặt khóc như đứa trẻ em, tiếng khóc cất lên nghẹn ngào, có một nỗi đau to lớn len lỏi vào từng trái tim những người dân Việt Nam cũng như bè bạn khắp năm châu.
     Mấy ngày tiễn Bác trời mưa tầm tã, đất trời dường như hòa chung vào nỗi đau của cả dân tộc Việt Nam. Đó là một nỗi mất mát, nỗi đau khôn nguôi của cả dân tộc. Hàng triệu con người hướng về Hà Nội, hướng về một con người như dòng suối mát, thanh khiết, trong sáng như tấm lòng của Bác đối với con dân Việt Nam.
“ Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn cau, mấy gốc dừa”
     Thi sĩ về thăm Bác, nhưng ôi thôi, Bác còn đâu nữa, Bác đã đi về miền cực lạc, ko kịp nữa rồi, giờ chỉ còn lại cảnh vật. Nhà sàn, vườn cau, gốc dừa vẫn tồn tại, nhưng người nay đã ko còn, hơi ấm của người cũng đã dứt, để lại cái lạnh lẽo cho cảnh vật, cho tác giả, cho cả dân tộc.
     Bác tới với cuộc đời với màu áo nâu sần, nay Bác ra đi với bộ quần áo trắng, một con người xoành xoạch sống tiết kiệm, giản dị cho tới những phút giây cuối đời. Lúc này đây, trên toàn cầu, ko kể màu da, tiếng nói đều đang hướng trái tim về hòa cùng nỗi đau cùng mấy mươi triệu đồng bào ta tống biệt vị cha già của dân tộc.
     Bác Hồ đã ra đi, Tố Hữu đã thốt lên tiếng gọi như xé lòng “Bác ơi!” nghe đau xót biết bao nhiêu. Bác đã ra đi nhưng niềm trằn trọc của Bác đã được dân tộc thành toại. Bác sống mãi trong lòng của mỗi người quần chúng ta.
Phân tích bài thơ Bác ơi – Bài mẫu 9
     Ngày 2-9-1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắm mắt xuôi tay. Trong dịp lễ quốc tang lãnh tụ lớn lao, bài thơ “Bác ơi!” của Tố Hữu được giới thiệu trên báo “Nhân dân”, sau này in trong tập thơ “Ra trận”. Bài thơ gồm có 52 câu thơ thất ngôn, chia đều thành 13 khổ thơ.
     Bốn khổ đầu trình bày nỗi đau thương bao trùm núi sông và lòng người. Sáu khổ thơ giữa truyền tụng công đức to lớn của Bác Hồ. Ba khổ thơ cuối nói lên nổi tiếc thương Người và nguyện thực hiện lời Bác dặn. Đây là khổ thơ thứ 7 nằm trong phần 2 bài thơ “Bác ơi!”:
“Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già”.
     Đoạn thơ đã truyền tụng tầm vóc và tâm hồn cao cả, lớn lao; tình mến thương mênh mông của Bác Hồ mến yêu. Mỗi câu thơ là một khám phá, một nét vẽ tuyệt đẹp tâm hồn của Bác. Giọng thơ trang trọng, nghiêm trang. Câu thơ thứ nhất là một so sánh, một lời ngợi ca khẳng định: “Bác sống như trời đất của ta”.
     “Trời đất của ta” là quê hương tổ quốc, là xứ sở thân yêu cửa ta vô cùng tươi đẹp, rộng lớn và vĩnh hằng. Cuộc đời “79 mùa xuân” và đời sống ý thức của Bác được so sánh với “trời đất của ta” nhằm truyền tụng tầm vóc lớn lao và cao cả của Người.
     Đó là sự nghiệp cách mệnh cứu nước cứu dân, là lí tưởng và đạo đức cách mệnh của Bác Hồ. Đó là một tâm hồn trong sáng, thanh cao, thoát khỏi mọi ràng buộc của lợi danh vươn tới cái vô cùng, cái cao cả. Là một chiến sĩ “Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng”. Là một con người Việt Nam mang cái tên đẹp “Ái Quốc” đã “Ôm cả non sông, mọi kiếp người”. Lấy tự nhiên để so sánh với con người là một cách nói thân thuộc của nhân dân ta. Truyền tụng công cha nghĩa mẹ, ca dao có câu:
“Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông”.
     Trong nhiều bài thơ viết về Bác Hồ, với lối nói đó, Tố Hữu đã thông minh nên nhiều câu thơ tuyệt đẹp:
“Bác ngồi đó lớn mênh mông
Trời xanh biển rộng ruộng đồng nước non”.
                     (Sáng tháng năm)
“Bác ơi!
Thôi đập rồi chăng? một trái tim
Đỏ như sao Hỏa, sáng sao Kim!”.
                       (Theo chân Bác)
     Ba câu thơ tiếp theo nói lên lẽ sống cao đẹp và trái tim mến thương mênh mông của Hồ Chủ tịch hướng tới năm nhân vật đều vì cuộc sống con người. Bác “yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa”. Hai vế tiểu đối: “từng ngọn lúa // mỗi cành hoa” là biểu tượng vể mỗi nét đẹp của tự nhiên, về mỗi thành tựu của cuộc sống cần lao, về cái đẹp trong cuộc đời. Tất cả đều được Bác tỷ mỉ, quan tâm.
     Đó là cách nói ẩn dụ về tình yêu thâm thúy của Bác đối với Tổ quốc, nhân dân. Câu thơ thứ ba “Tự do cho mỗi đời nô lệ” nói lên lẽ sống cao đẹp của Người. Yêu tự do và đấu tranh cho tự do: “Tự do cho đồng bào tôi, tự do cho Tổ quốc tôi” là ý nguyện suốt đời của Bác.
     Câu thơ của Tố Hữu đã nói lên thâm thúy cái gốc nhân ái, cái “thèm muốn tột bực” của Người “là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, nhân dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta, người nào cũng có cơm ăn, áo mặc, người nào cũng được học hành”. Tự do là lí tưởng cao đẹp của Hồ Chủ tịch.
     Trong “Tuyên ngôn độc lập”, Người đã viết: “Tất cả các dân tộc trên toàn cầu đều sinh ra đồng đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”. Sự thực, Người ko chỉ mang lại tự do cho dân tộc Việt Nam ta, nhưng mà còn góp phần tích cực vào sự nghiệp đấu tranh giành lại tự do cho các dân tộc bị áp bức trên toàn cầu. Vì thế, câu thơ của Tố Hữu còn mang tầm nói chung: “Hồ Chí Minh là lương tâm của thời đại”.
     Câu thơ cuối đoạn cũng có hai vế tiểu đối trình bày tình mến thương mênh mông của Bác Hồ hướng tới hai thế hệ cần được quan tâm đặc trưng trong xã hội là em thơ và các cụ già Việt Nam: “Sữa để em thơ, lụa tặng già”.
     Chữ “để” có tức là “để giành cho”. Chữ “tặng” trình bày một tấm lòng, một cách xử sự vô cùng trân trọng quý mến. Với tuổi thơ Việt Nam, Bác đã dành cho tất cả tình thân yêu. San sẻ một ánh trăng thu sáng ngời. Nhiều cái hôn Bác dành cho các cháu xa gần. Các vị lão giả cao niên “xưa nay hiếm” chắc đều đã về cõi thiên thu, nhưng những chiếc áo lụa Bác Hồ tặng các cụ, vẫn mãi mãi là kỉ vật thiêng liêng nhưng mà con cháu giữ gìn tới muôn thuở ngày mai?
     Cả ba câu thơ đều viết dưới hình thức liệt kê và đối xứng, tựa như những trang đời của Bác Hồ được dần mở rộng ra. Và mỗi chúng ta tưởng như đang mở rộng tầm mắt và tâm hồn chiếm lĩnh dần “hương nhân ái” Hồ Chí Minh, như thi sĩ Chế Lan Viên đã viết:
“Đoá hoa sen mặt đất tỏa hương trời
Hương nhân ái thấm vào hồn ta mãi”.
     Đoạn thơ trên đây của Tố Hữu ko có hình tượng mĩ lệ, nhưng đọc lên, “tình thơ, hương thơ, hồn thơ” cứ quyện lấy lòng ta mãi. Tố Hữu đã dùng cách nói bình dị, hồn nhiên để trình bày cái cao cả lớn lao, đó là tâm hồn và tư cách cao đẹp Hồ Chí Minh. Các vị ngữ được sử dụng: “sống”, “yêu”, “cho”, “tặng” – đã cho thấy ngòi bút nhuần nhuỵ, tinh tế của Tố Hữu lúc viết về Bác Hồ mến yêu. Đoạn thơ trên đã trở thành câu hát của mỗi chúng ta lúc nhắc tới tên Người với niềm tự hào và lòng hàm ơn vô hạn.
Tương tự, hkmobile.vn đã vừa phân phối những dàn ý cơ bản cũng như một số bài văn mẫu hay phân tích bài thơ Bác ơi để các em tham khảo và có thể tự viết được một bài văn mẫu hoàn chỉnh. Chúc các em học tốt môn Ngữ Văn !
Đăng bởi: hkmobile.vn
Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

Bạn thấy bài viết Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi(hay nhất) có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi(hay nhất) bên dưới để hkmobile.vn Nghĩacó thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: hkmobile.vn của hkmobile.vn
Nhớ để nguồn: Dàn ý + 9 bài phân tích bài thơ Bác ơi(hay nhất)