Những bài văn mẫu phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ tuyển chọn dưới đây sẽ giúp các em cảm thu được bức tranh mùa xuân căng tràn sức sống, cùng với đó là ước nguyện cao đẹp của thi sĩ Thanh Hải với quê hương, tổ quốc.
Đề bài: Em hãy viết bài Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của thi sĩ Thanh Hải.
Mục Lục bài viết:
1. Dàn ý
2. Bài mẫu số 1
2. Bài mẫu số 2
3. Bài mẫu số 3
Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
I. Dàn ý Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ (Chuẩn)
1. Mở bài
– Giới thiệu bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của tác giả Thanh Hải.
2. Thân bài
a. Ý nghĩa nhan đề:
– Mùa trước nhất trong một năm, với sự tươi đẹp, tràn trề sức sống của đất trời
– Nghĩa bóng chỉ phần tuổi xanh đẹp tươi nhất của mỗi con người, hoặc cũng là để chỉ phần đẹp tươi nhất trong tâm hồn con người. Hai từ “mùa xuân” đứng kế bên từ “nho nhỏ” trình bày thái độ khiêm nhượng, và vô cùng thật tình của thi sĩ.
b. Khổ thơ đầu: mùa xuân của tự nhiên
– Bức tranh tự nhiên mùa xuân tươi đẹp, thanh mát với những gam màu sắc hài hòa cộng hưởng với âm thanh vang vọng rộn ràng báo hiệu một mùa xuân rất sống động, trẻ trung…(Còn tiếp)
>> Xem Dàn ý Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ cụ thể tại đây.
II. Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
1. Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 1 (Chuẩn):
Trong bài thơ Con chim chiếc lá, Tố Hữu có viết: “Nếu là con chim, con chim phải hót/ Nếu là chiếc lá chiếc lá phải xanh/ Lẽ nào vay nhưng ko trả/Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”. Và lẽ sống cao đẹp đấy cũng được thi sĩ Thanh Hải trình bày thật cảm động trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ. Bài thơ được viết vào trước lúc thi sĩ từ biệt cuộc đời chỉ khoảng một tháng, để trình bày niềm yêu thiết tha với cuộc sống, tổ quốc, quê hương và ước nguyện cao đẹp của tác giả.
Về nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ”, được hiểu theo nghĩa thực là nói về mùa trước nhất trong một năm, với sự tươi đẹp, tràn trề sức sống của đất trời, là cái mùa nhưng ông hoàng thơ tình Xuân Diệu cả một đời trằn trọc, nuối tiếc. Thế nhưng ý nghĩa của nhan đề ko chỉ ngừng lại ở nghĩa thực nhưng ở đây nó còn chỉ phần tuổi xanh đẹp tươi nhất của mỗi con người, hoặc cũng là để chỉ phần đẹp tươi nhất trong tâm hồn con người, cùng với những khát khao được hiến dâng được hiến dâng cái mùa xuân, phần đẹp tươi nhất cuộc đời của mình cho mùa xuân lớn của cuộc đời. Hai từ “mùa xuân” đứng kế bên từ “nho nhỏ” trình bày thái độ khiêm nhượng, và vô cùng thật tình của thi sĩ Thanh Hải, làm nổi trội chủ đề của tác phẩm.
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi nhưng vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay hứng về”
Ở khổ thơ đầu ta thấy hiện lên bức tranh tự nhiên mùa xuân tươi đẹp, thanh mát với những gam màu sắc hài hòa cộng hưởng với âm thanh vang vọng rộn ràng báo hiệu một mùa xuân rất sống động, trẻ trung. Bằng văn pháp chấm phá chỉ gợi chứ ko tả thường thấy trong thi ca Việt Nam, thi sĩ Thanh Hải đã vẽ ra bức tranh tự nhiên mùa xuân chỉ bằng một “dòng sông xanh” mang lại cảm giác hiền hòa, trong trẻo, thanh khiết của mùa xuân, cùng với “một bông hoa tím biếc”, khác với vẻ buồn mộng mơ thường thấy, thì màu “tím biếc” trong bài thơ của Thanh Hải lại khắc họa một cách rõ nét về sự thay đổi của cảnh một tự nhiên, sự chuyển đổi của đất trời, từ màu xanh sang màu tím, nhấn mạnh sự rực rỡ, thanh nhã lúc mùa xuân tới. Bông hoa đấy cũng là đại diện cho muôn hoa đang khoe sắc, vẽ ra một quang cảnh yên bình và yên ắng vô cùng. Và giữa một dòng sông xanh, sông xanh vì thuốc nước hay vì màu trời, cũng đều gợi ra một khoảng trời quang quẻ, trong xanh. Và trên đó người ta nhìn thấy chú chim chiền chiện bay lượn, nhào lộn vẽ ra những nét rất vui nhộn, rất thần tình, giữa quang cảnh nên thơ, nước xanh tươi, hoa tím biếc, trời thăm thẳm thì tiếng hót của chú chim lại càng trở thành khoáng đạt, rộng rãi và vang vọng hơn. Trình bày sức sống mãnh liệt, tràn trề đang lan tràn trong ko gian, tới mức âm thanh đấy dường như thánh thót đọng lại thành từng giọt “long lanh” trong tâm hồn tác giả, khiến ông xúc động muốn đưa đôi tay hứng về, như hứng lấy cái mùa xuân tươi đẹp của xứ Huế. Và trước sự tươi đẹp của bức tranh thi sĩ đã bộc lộ xúc cảm của mình một cách rất mãnh liệt bằng từ cảm thán “Ơi” trình bày sự hào hứng, phiêu bồng cùng chú chim nhỏ giữa quang cảnh mùa xuân, chứa một xúc cảm gì đó rất lãng mạn, rất thi sĩ.
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương lúa
Tổ quốc bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Tổ quốc như vì sao
Vững vàng phía trước”
Những bài Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ hay nhất
Sau những vần thơ đầy xúc cảm vui tươi về mùa xuân của tự nhiên, thi sĩ Thanh Hải mở đầu nói về mùa xuân của tổ quốc với những phương diện không giống nhau. Có thể thấy rõ rằng mùa xuân của tổ quốc được tạo nên từ hai nhiệm vụ cơ bản đấy là nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc của “mùa xuân người cầm súng” và nhiệm vụ xây dựng tổ quốc của “mùa xuân người ra đồng”. Hình ảnh ẩn dụ “lộc” và phép điệp từ này, khiến người đọc liên tưởng tới khí thế tranh đấu và lao động khẩn trương, tích cực trên mảnh đất quê hương. Đối với người lính chiến hình ảnh “lộc” trước hết là để chỉ những nhành cây ngụy trang đeo trên lưng người lính, thứ hai chính là để chỉ thành tựu cách mệnh vẻ vang nhưng người lính đi tranh đấu bao năm đạt được. Còn đối với người lao động, thì “lộc” chính là để chỉ những thành tựu quý giá trong suốt quá trình lao động sản xuất. Nếu thành tựu gắn với người lính là sự tự do, độc lập, hạnh phúc của dân tộc, thì thành tựu gắn với người lao động chính là sự no ấm, khá giả, giàu có, là sự đổi mới là sức xuân đang dâng trào mãnh liệt trên quê hương. Có thể nói rằng tranh đấu và xây dựng tổ quốc đã là hai nhiệm vụ, hai yếu tố song hành cùng với nhau trong suốt hơn 4000 năm văn hiến lịch sử của dân tộc. Mùa xuân của tổ quốc đã được dựng lên từ cuộc đời từ mùa xuân của biết bao nhiêu thế hệ đi trước, có vất vả, có gian lao, của những con người ko người nào nhớ mặt đặt tên, của biết bao trai gái, già trẻ. Để cuối cùng ta có một tổ quốc xuân sắc, trường tồn sáng mãi như những vì sao, vững vàng tiến bước về phía trước, một tổ quốc đẹp hiên ngang, rực rỡ huy hoàng, một tổ quốc của những con người đảm đang, trung hậu, kiên cường. Không những thế phép so sánh “Tổ quốc như vì sao” còn trình bày lòng tự hào, mến thương của Thanh Hải với dải đất hình chữ S, nâng tầm Tổ quốc sánh ngang với tầm vóc vũ trụ, đẹp tươi, rực rỡ và lớn lao, khiến người người thiết tha ngưỡng mộ, tự hào.
“Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
Một nốt trầm xao xuyến
Ta hát trong hoà ca
Mùa xuân, mùa xuân
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Mùa xuân mùa xuân”
Ở hai khổ thơ trên chính là ước nguyện là tấm lòng khát khao hiến dâng cho cuộc đời của thi sĩ Thanh Hải, nhưng có nhẽ đâu đó trong bài hát Tự nguyện ta đã từng nghe có những câu rất hay “Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm Là người, tôi sẽ chết cho quê hương’, cũng mang cùng một ý thức, một ý thức như của tác giả Thanh Hải. Thi sĩ muốn làm chú chim để thỏa sức bay lượn, tặng cho đời những tiếng hót vui tai, những âm thanh tuyệt diệu, tô điểm thêm cho bức tranh cuộc sống muôn màu. Thi sĩ muốn làm một nhành hoa để cho đời thứ hương sắc trong trẻo như bông hoa tím biếc, mọc giữa dòng sông xanh, làm cho cuộc đời, làm cho mùa xuân thêm đẹp tươi, tươi sáng hơn. Và dẫu là cánh chim hay nhành hoa thì đều là những vật vô cùng nhỏ nhỏ, là một “nốt trầm xao xuyến” hòa vào bản giao hưởng mùa xuân, là một mùa xuân nho nhỏ góp vào trong mùa xuân lớn của cuộc đời của tổ quốc. Ước vọng của thi sĩ Thanh Hải thật giản đơn, thật khiêm nhượng, sự thật tình tuyệt đối, trình bày lòng yêu cuộc đời tha thiết, mãnh liệt, trình bày vẻ đẹp trong tâm hồn của một thi nhân đã ở tuổi gần đất xa trời, nhưng tâm hồn vẫn trong trẻo và xuân sắc vô cùng.
“Mùa xuân tôi xin hát
Khúc Nam Người nào Nam Bằng
Nước non nghìn dặm mình
Nước non nghìn dặm tình
Đất Huế nhịp phách tiền”
Từ ước nguyện khiêm nhượng, nhưng cháy bỏng và mãnh liệt của mình Thanh Hải đã khép lại bài thơ bằng những vần thơ gợi nhớ về xứ Huế mộng mơ. Tâm hồn thi sĩ được cất cao, bay bổng, yêu đời hơn nhờ những điệu Nam Người nào, Nam Bình ngọt ngào, trình bày sự gắn bó tha thiết với mảnh đất quê hương lúc mở đầu tác phẩm là mùa xuân xứ Huế và kết thúc tác phẩm chính là một điệu hò đậm chất Huế thân yêu.
Mùa xuân nho nhỏ là một bài thơ rất hay, bởi âm điệu trầm bổng, ngân nga, câu từ giản dị nhưng thâm thúy. Bộc lộ được tấm lòng yêu quý mùa xuân của tự nhiên, mùa xuân của tổ quốc, và những khát khao cháy bỏng, mãnh liệt được hiến dâng hết cái phần đẹp tươi, một mùa xuân nho nhỏ mang tên Thanh Hải cho cuộc đời này bằng những xúc cảm thật tình, tha thiết, khiêm nhượng, giản dị của một con người sắp đi xa. Và có nhẽ rằng tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ chính là hiến dâng, chính là mùa xuân nhưng tác giả đã để lại cho đời, cho nền văn học Việt Nam một cách thật tình và đáng quý nhất với vai trò là một thi nhân.
2. Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 2 (Chuẩn):
Mùa xuân với sức sống của tự nhiên đất trời luôn là nguồn cảm hứng của thi ca. Nhắc tới xuân trong kho tàng thi ca Việt Nam ta đã từng biết tới “Vội vã” của Xuân Diệu, “Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử, “Mùa xuân xanh” của Nguyễn Bính… Và trong rất nhiều tác phẩm viết về mùa xuân ta ko thể ko nhắc tới “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.
Bài thơ được viết vào năm 1980, lúc tác giả đang phải đương đầu từng phút giây để có được sự sống. Mùa xuân là lúc tự nhiên đất trời đang chuyển mình để tiếp đón sự sống mới vậy nhưng lúc này thi sĩ đang phải gồng mình trước cơn đau bệnh tật. Nói tới đây tự nhiên chúng ta lại nhớ tới “Đây thôn Vĩ Dạ” của Hàn Mặc Tử bởi bài thơ cũng được viết lúc tác giả đang sống trong những tháng ngày cuối cùng của cuộc đời mình. Thanh Hải cũng vậy. Hình như thi sĩ đang dành trọn từng phút giây để được hiến dâng, để được sống với văn học.
Mở đầu bài thơ là bức tranh tự nhiên mùa xuân xứ Huế với gam màu tươi sáng, âm thanh trong trẻo, bừng sức sống.
“Mọc giữa dòng sông xanh,
Một bông hoa tím biếc”.
Động từ “mọc” xuất hiện ngay đầu câu thơ khiến người đọc vừa có cảm giác giật thột, vừa gợi sự vui tươi, ngạc nhiên, thích thú. Câu thơ càng hiện lên đẹp hơn ở những hình ảnh tiếp đó. Sắc tím của bông hoa thật nổi trội giữa màu xanh mênh mang của dòng sông rộng lớn. Câu thơ đã gợi được sức sống, sự vươn mình trỗi dậy của tự nhiên, đất trời. Văn pháp chấm phá đã giúp tác giả tạo nên điểm nhấn cho bức tranh. Dù bông hoa xuất hiện một mình nhưng nó lại ko hề cô độc, lẻ bóng. Nó có sức sống, có màu sắc, có sự thu hút người nhìn, khác hoàn toàn với “Củi một cành trôi lạc mấy dòng” (Tràng giang – Huy Cận). Có màu sắc ắt phải có âm thanh. Tiếng chim chiền chiện hót vang trời đã mang tới sự náo nhiệt, tươi mới cho cả ko gian. Tiếng chim ngân vang, rung động, kéo theo mùa xuân về. Ko khí tươi vui của mùa xuân đất trời đã khiến thi sĩ ko khỏi bổi hổi, xúc động nhưng viết nên những vần thơ đầy hứng khởi:
“Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, văn mẫu tuyển chọn
Một hình ảnh thơ rất nhẹ nhõm, lãng mạn. Hành động “đưa tay”, “hứng” bản thân nó đã trình bày được sự trân trọng, nâng niu. Ở đây tác giả đang hứng lấy “từng giọt long lanh rơi” đủ để thấy ông yêu khoảnh khắc này biết nhường nào. Thi sĩ đã cất bút trước nhất cho bức tranh nhẹ nhõm là thế với dòng sông xanh, với bông hoa tím, với tiếng chim hót và với tất cả tình yêu nhưng ông dành cho nơi đây, cho những tháng ngày còn lại của mình.
Khổ thơ thứ hai vẫn là bức tranh tự nhiên mùa xuân những tác giả gửi vào đó với niềm tin về tương lai rộng mở và sự vững chãi của tổ quốc:
“Mùa xuân người cầm súng,
Lộc giắt đầy quanh lưng.
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ”.
Đọc bốn câu thơ ta thấy mùa xuân dường như là mùa của sản xuất, của tranh đấu. “Lộc” là chỉ măng non, là nói tới sự đâm chồi nảy lộc, căng tràn sức sống. Tương tự người lính ở đây đang mang vác trên vai những cành lá ngụy trang xanh tươi hay đang mang theo sứ mệnh về một tổ quốc được độc lập, tự do? Dù hiểu theo cách nào thì ý nghĩa của câu thơ vẫn mang những vẻ đẹp của nó. Cùng với sự khó khăn của người chiến sĩ, người nông dân cũng dùng mồ hôi, sức lao động của mình để tô điểm cho quê hương bằng màu vàng của nương mạ. Tương tự, máu và mồ hôi như đang cùng nhau lao động, cùng nhau tranh đấu để tô điểm, giữ giàng và bảo vệ quê hương, tổ quốc. Tất cả mọi người bước vào mùa xuân với khí thế vui tươi, phấn khởi và đầy náo nhiệt:
“Tất cả như lập cập
Tất cả như xôn xao”
Hai từ láy “lập cập”, “xôn xao” khiến người đọc vừa thấy khẩn trương, gấp gáp lại vừa có cảm giác ồn ĩ, náo động. Hai câu thơ như bừng lên sức sống làm cho cả bài thơ như khúc ca mùa xuân vui vẻ và hứng khởi.
Từ ko khí đó, thi sĩ đã trình bày tâm niệm tràn đầy tâm huyết nhưng cũng đầy triết lý nhân sinh của mình. Trước hết thi sĩ muốn hóa thân thành “con chim hót” để mang tới âm thanh trong trẻo, tươi vui. Rồi ông lại muốn thành “một cành hoa” để tô sắc thêm cho đời. Và cuối cùng ông muốn được trở thành “một nốt trầm”, nhập tâm hồn mình vào “bản hòa ca” tươi vui của tổ quốc. Có thể thấy cả ba ước nguyện của thi sĩ đều là những ước nguyện bình dị nhưng ẩn sâu trong nó là khát vọng sống mãnh liệt của thi sĩ. Để rồi từ khát vọng đó thi sĩ muốn hiến thân cho cuộc đời:
“Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là lúc tóc bạc”.
“Nho nhỏ” và “lặng lẽ” ở đây là cách nói khiêm tốn ẩn chứa đầy thật tình. Tố Hữu từng viết “Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình” và “dâng cho đời” ở đây là lẽ sống cao cả như thế. Ông hiến dâng cho Tổ quốc từ lúc còn trẻ cho tới tận những tháng ngày cuối cùng trên giường bệnh. Thi sĩ dường như muốn dành cả đời mình để hiến dâng cho tổ quốc. Khổ thơ giống như một lời chiêm nghiệm thi sĩ dành cho chính mình
Ở khổ thơ cuối cùng, từ tình yêu tự nhiên thi sĩ đã nâng lên thành khúc ca truyền tụng Tổ quốc:
“Mùa xuân tôi xin hát
Câu Nam người nào, Nam bình
Nước non nghìn dặm mình
Nước non nghìn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế”
“Nam người nào”, “Nam bình” là khúc hát thân thuộc của người dân xứ Huế còn “phách tiền” là một loại đạo cụ dân tộc để làm nhạc đệm cho khúc hát này. Tương tự, Thanh Hải đã sử dụng chất liệu dân gian thân thuộc để viết nên câu thơ nhẹ nhõm, tình cảm. Đoạn thơ đã diễn tả được tình cảm nhưng thi sĩ dành cho xứ Huế, đó là “nghìn dặm mình”, “nghìn dặm tình” dành cho xứ Huế thân yêu.
Có thể nói, với “Mùa xuân nho nhỏ”, Thanh Hải đã đóng góp một phần ko nhỏ làm nên thành công của thơ ca dân tộc. Bài thơ ko chỉ trình bày được sự tinh tế cũng như những chiêm nghiệm thâm thúy của tác giả nhưng còn truyền tới cho người đọc tình yêu quê hương tổ quốc mình.
3. Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 3:
Đề tài mùa xuân có nhẽ là đề tài muôn thuở nhưng thi sĩ nào cũng ít nhất đã từng viết về. Viết về đề tài này, mỗi thi sĩ lại có những suy tưởng, những ý tưởng riêng của mình. Nhiều thi sĩ cũng đã để lại dấu ấn của mình trên diễn đàn văn học Việt với những bài thơ xuân như “Vội vã” – Xuân Diệu, “Mùa xuân chín” – Hàn Mặc Tử, “Mùa xuân xanh” – Nguyễn Bính, … Nhưng có nhẽ mùa xuân để lại trong lòng người đọc xúc cảm nhiều nhất là bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải. Tác phẩm được viết lên lúc thi sĩ đang ở những ngày cuối cùng của cuộc đời chứa đựng trong đó là tình yêu cuộc sống, tình yêu tổ quốc và khát vọng của tác giả.
“Mùa xuân nho nhỏ” có nhẽ là bài thơ đặc trưng nhất trên diễn đàn thi ca Việt Nam. Cả bài thơ là nỗi lòng của tác giả, chứa đựng một tình yêu đời, yêu cuộc sống tha thiết, tấm lòng yêu tổ quốc non sông và ước nguyện được hiến dâng cho cuộc đời, cho Tổ quốc mến thương của mình.
Mở đầu bài thơ, người đọc như được bước chân vào một miền quê hương thân thuộc:
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi nhưng vang trời
Từng giọt long lang rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.”
Một ko gian thân thuộc của miền quê Việt Nam hiện lên trước mắt người đọc chỉ bằng vài ba nét chấm phá. Một dòng sông xanh, một bông hoa tím, một vài chú chim nhỏ, chỉ bằng vài nét đơn sơ đấy thôi nhưng thi sĩ đã vẽ nên cho chúng ta thấy một ko gian của một miền quê yên bình. Ko gian thân thuộc đấy, chúng ta có thể bắt gặp ở bất kỳ đâu trên mọi nẻo đường quê hương Việt Nam. Tác giả đã vẽ ra một dòng sông xanh tươi đang miệt mài trôi chảy. Và giữa dòng sông đấy, lại điểm xuyết một nét chấm phá nổi trội “một bông hoa tím biếc”.
Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ để thấy được bức tranh tự nhiên xứ Huế tươi đẹp
Động từ “mọc” được thi sĩ sử dụng ở ngay đầu câu thơ gây nên ấn tượng mạnh, khiến người đọc cảm thấy bông hoa kia như đột ngột nhú lên bất thần từ dòng nước xanh. Màu tím có nhẽ là màu sắc được người dân xứ Huế sử dụng nhiều nhất. Người ta vẫn ấn tượng với chiếc áo dài xứ Huế tím bay bay trong gió sông Hương thơ mộng. Vậy nên, ở đây, thi sĩ đã chọn màu tím để tưởng tượng nên mùa xuân của quê hương mình. Khác với các thi sĩ khác, Thanh Hải ở đây ko dùng tím nhạt, tím đậm, tím hồng để tả nhưng lại dùng “tím biếc”. Đọc câu thơ nhưng người đọc như ngỡ ngàng trông thấy màu sắc đấy hẳn đó là một đóa hoa lục bình đang dập dềnh trôi giữa dòng nước mênh mông. Ánh tím biếc của đóa hoa đấy như khiến cả mặt sông xanh rạng rỡ hơn, óng ánh hơn. Và ko thể thiếu trong bức tranh quê hương thôn quê đấy, là những chú chim đang líu lo hót mừng.
Bằng một giọng nói tha thiết, thi sĩ cất tiếng gọi những chú chim đấy “Ơi con chim chiền chiện”. Ko phải sơn ca, ko phải chim yến nhưng lại là loài chiền chiện. Loài chim thân thuộc của nông thôn Việt Nam với giọng hót cao vút, thường bắt gặp ở đồng rộng hay những bãi quang quẻ. Thi sĩ đã cất tiếng gọi “ơi” – một tiếng gọi như dành cho con người. Tiếng hót của chúng cất lên như để báo tin cho con người rằng mùa xuân đã về, đã tới thật rồi. Nghe tiếng hót đấy, thi sĩ dù đang trên giường bệnh nhưng cũng ko thể ko vui tươi, và Thanh Hải đã cất tiếng trách yêu “Hót chi nhưng vang trời”. Giọng nói ngọt ngào, giọng trách hờn dỗi của một người con xứ Huế sao nhưng đáng yêu, sao nhưng nhẹ nhõm tới thế! Tiếng hót đấy vang lên ko trung cao xa như đang trở thành những giọt những hạt rơi xuống thế gian.
“Từng giọt long lanh rơi” là những giọt mưa xuân hay từng giọt đấy là tiếng chim hót, là từng giọt mật của mùa xuân đang dần rơi xuống để chào đón mùa xuân về? Ở đây, Thanh Hải đã sử dụng nghệ thuật chuyển đổi cảm giác, ko phải dùng thính giác nữa nhưng là dùng xúc giác. Mùa xuân về đã làm cho mọi giác quan trong thân thể người bừng tỉnh. Thi sĩ đã ko chỉ cảm thu được mùa xuân kia nhưng còn có thể chạm tới nó nữa. Xuân Diệu cũng đã từng tỏ bày:
“Hỡi xuân hồng – ta muốn cắn vào ngươi”
Nếu ở Xuân Diệu, người ta thấy cái ngông cuồng lúc muốn cắn, muốn ôm cả mùa xuân vào lòng để thưởng thức cho trọn vẹn thì ở Thanh Hải, người ta lại thấy cái ngọt ngào, cái dịu dàng như nét riêng của người Huế. Thi sĩ chỉ muốn được cảm nhận, muốn được tận tay chạm vào xuân, hứng lấy từng giọt mùa xuân đang trôi chảy kia để tận hưởng nhưng thôi chứ ko muốn xuân là của riêng mình. Cả khổ thơ là một bức tranh quê hương thôn quê đầy rộn ràng. Đó là bức tranh chào xuân nhưng chỉ bằng vài nét chấm phá, Thanh Hải đã dựng lên một cách chân thực nhất của làng quê Việt Nam.
Bước sang khổ thơ thứ hai, quang cảnh xuân ko còn chỉ có tự nhiên nhưng đan xen vào đó là hình ảnh con người:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như lập cập
Tất cả như xôn xao”
Hình ảnh con người hiện lên là hình ảnh của những người đang trong công cuộc xây dựng tổ quốc. Đó là hình ảnh của người lính cầm súng với quanh mình là lá ngụy trang. Mùa xuân của họ là những cành lộc non giắt trên lưng để che mắt quân thù. “Lộc” đấy đối với những người sản xuất hậu phương là những mầm cây ngô, cây sắn, cây lúa mới đang trải ra trên khắp ruộng đồng, nương rẫy. Mùa xuân của mỗi người tuy không giống nhau nhưng đều góp phần dựng xây lên mùa xuân của tổ quốc. Cả Tổ quốc đang sục sôi, “lập cập” bước những bước chân trước nhất đầy khó khăn để tiến lên xây dựng một tổ quốc mới ước mơ, hạnh phúc hơn. Điệp từ “tất cả” được lặp lại như một lời khẳng định của thi sĩ rằng cả nước, cả dân tộc đang rộn ràng, tươi vui, phấn đấu hết mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sau bao năm đấu tranh vất vả. Tác giả cũng sử dụng ở đây nghệ thuật so sánh với những từ láy của chuyển động và âm thanh để mô tả rõ hơn ko khí rộn rực, rộn ràng đấy. Phải chăng, chính tác giả Thanh Hải cũng đang hào hứng được hòa mình vào ko khí tấp nập, muốn góp một tí sức mọn của mình để dâng lên mùa xuân của dân tộc?
Nhịp thơ năm chữ vốn là một nhịp thơ khá nhanh, giàu xúc cảm và dồn dập. Thế nhưng, bước sang khổ thơ thứ ba, nhịp thơ ở đây lại trở lên trầm lắng:
“Tổ quốc bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Tổ quốc như vì sao
Cứ đi lên phía trước”
Nhịp thơ chậm và trầm lắng hơn bởi ở đây tác giả đang suy tưởng lại bốn nghìn năm lịch sử của dân tộc. Trong bốn nghìn năm dựng xây và bảo vệ Tổ quốc, chúng ta đã phải trải qua biết bao khó khăn, bao khó khăn nhọc nhằn. Những trận chiến bảo vệ Tổ quốc, chiến tranh chống quân Nguyên-Mông, chiến tranh chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ đã gây nên bao mất mát đau thương cho dân tộc. Đó là những “vất vả và gian lao” nhưng cả dân tộc ta đã phải trải qua. Thế nhưng, vượt lên trên tất cả khó khăn đấy, chúng ta đã làm nên những thắng lợi vẻ vang với ba lần thắng lợi quân Nguyên – Mông hung hãn, thắng lợi cả hai quân thù là hai quốc gia mạnh nhất lúc bấy giờ là Pháp và Mỹ. Một dân tộc như thế, một tổ quốc như thế hỏi có người nào ko tự hào được chứ? Dân tộc ta như một vì sao rực sáng, tiến lên phía trước, nhưng “đạp quân thù xuống bùn sâu”. Một lần nữa, Thanh Hải lại sử dụng nghệ thuật so sánh lúc so sánh hình ảnh “tổ quốc như vì sao” xoành xoạch chiếu rạng, sáng soi, chỉ đường dẫn lối chúng ta tiến về phía trước của văn minh và hạnh phúc.
Tổ quốc ta đã trải qua những ngày khó khăn để tiến lên những tháng ngày tươi sáng hơn. Chính lúc này đây là lúc nhưng mỗi chúng ta cần góp một phần nhỏ sức lực của mình để dựng xây lên một mùa xuân tươi đẹp hơn của tổ quốc. Bởi vậy giờ đây, lúc sức khỏe cũng đang yếu dần, dù đang trên giường bệnh, nhưng Thanh Hải vẫn cất lên lời ước nguyện của chính mình:
“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”
Ko phải muốn trở thành điều gì to lớn, ước nguyện của Thanh Hải chỉ muốn được làm một chú chim nhỏ, một nhành hoa thắm, một nốt trầm giữa bản hòa ca vô tận. Tác giả chỉ muốn được trở thành một chú chim nhỏ cất tiếng hót vui cho đời hay một đóa hoa để khoe sắc thắm mang lại sắc hương cho cuộc đời này, hay chỉ là một nốt trầm lắng giữa bản nhạc của tháng năm, của cuộc đời, của tổ quốc. Tất cả ước vọng đấy của tác giả chỉ là những ước vọng nhỏ nhoi, vậy nhưng ông tha thiết mong mỏi được thực hiện. Điều đó được chứng tỏ qua điệp từ “ta làm” được lặp lại liên tục như một lời khẳng định. Chỉ một ước vọng nhỏ nhoi thế thôi nhưng cháy bỏng, mãnh liệt tới nhường nào. Nó đã trình bày niềm khát khao yêu quý cuộc sống này, khát khao muốn được hiến dâng cho cuộc đời dù chỉ là một tí nhỏ nhỏ nhưng thôi. Thi sĩ cũng muốn được góp phần vào bản hòa ca của tổ quốc chỉ để trở thành “một nốt trầm xao xuyến” – nốt trầm giữa bản hòa ca rộn ràng của dân tộc. Nếu như quan tâm một tí ở đây, ta có thể trông thấy, tác giả ko sử dụng từ “tôi” để trình bày khát vọng của mình nhưng là từ “ta”. Nếu như “tôi” chỉ trình bày cái tôi tư nhân của riêng mình thì “ta” lại là cái tôi chung của cả dân tộc. Nó đại diện cho cái tôi chung của bao con người Việt Nam muốn hiến dâng cho cuộc đời, cho sự nghiệp của dân tộc.
Cuối cùng, kết lại, thi sĩ chỉ muốn trở thành “một mùa xuân nho nhỏ”. Mùa xuân đấy sẽ để dâng cho đời, cho tổ quốc, cho cuộc sống dù ở trong hoàn cảnh nào, độ tuổi nào cũng muốn được dâng tặng hết mình. Điệp từ “dù là” lặp lại như một lời khẳng định sự kiên cố rằng bất kỳ lúc nào, lúc nào tác giả cũng sẽ sẵn sàng để hiến dâng cả cuộc đời mình. Điệp từ đấy cũng làm nhịp thơ trở lên nhanh hơn, rộn ràng hơn, càng khẳng định hơn ý chí của tác giả. Và ước muốn của tác giả cũng là ước muốn chung của mỗi người con Việt Nam, muốn làm một mùa xuân nhỏ hiến dâng lên mùa xuân đại thắng của dân tộc, dù là bất kì người nào, là cụ già hay thanh niên, trẻ nhỏ. Hai khổ thơ nhưng chung một niềm xúc cảm mong ước, đó là ước nguyện, là nỗi khát khao được hiến dâng hết mình của tác giả, của mỗi con người dân tộc, cho sự nghiệp của Tổ quốc dù chỉ là những vật nhỏ nhỏ, thường nhật.
Kết lại bài thơ, Thanh Hải lại trở về làm một người con của xứ Huế mộng mơ lúc cất lên tiếng hát:
“Mùa xuân tôi xin hát
Câu Nam người nào, Nam bình
Nước non nghìn dặm mình
Nước non nghìn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế…”
Trở về với Huế thương, Thanh Hải xin được cất lên câu hát thân yêu – câu hát đậm chất trữ tình của Huế: Nam người nào, Nam bình. Hai điệu hát nhưng chỉ có ở đất Huế, chỉ có những người con của Huế mới có thể ca lên. Lời hát đấy xin dành tặng cho mùa xuân, cho tổ quốc, quê hương, con người Việt Nam. Từng nhịp phách tiền đệm cho tiếng hát đấy vang vọng lên, ngân dài lên trên xứ Huế như tiếng lòng của Thanh Hải chất chứa bao nỗi niềm.
“Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải là một áng thơ văn chứa đầy xúc cảm, chất trữ tình đúng như tình cảm dịu dàng, thấm đượm của người con xứ Huế. Sử dụng nhịp thơ năm chữ dồn dập nhưng ko kém phần nhẹ nhõm, thắm thiết, tác giả đã viết lên nỗi lòng của mình. Đó là một tình yêu cuộc sống tha thiết, yêu đời tha thiết dù đang nằm trên giường bệnh, là tình yêu nước, ước vọng được hiến dâng cho Tổ quốc dù là một tí nhỏ nhỏ thôi.
Bài thơ “mùa xuân nho nhỏ” có nhẽ là một trong những tác phẩm đặc trưng nhất trong nền văn học Việt Nam lúc được viết trong thời kì tổ quốc bước vào xây dựng chủ nghĩa cũng là lúc tác giả đang nằm trên giường bệnh. Nhưng có thể thấy ở trong đó chứa chan bao nhiêu xúc cảm, tình yêu, bao nhiêu nỗi lòng của một thi sĩ cả đời gắn bó, hiến dâng cho sự nghiệp của tổ quốc. Bài thơ đã trở thành một tượng đài trong lòng người đọc về những tác phẩm viết về mùa xuân và sẽ xoành xoạch còn nguyên trị giá cho tới ngày mai.
——————-HẾT——————–
https://thuthuat.taimienphi.vn/phan-tich-bai-tho-mua-xuan-nho-nho-43008n
Mùa xuân nho nhỏ là tình yêu tha thiết của thi sĩ Thanh Hải với tự nhiên, với cuộc đời tươi đẹp. Tìm hiểu về bài thơ, các em sau lúc tìm hiểu xong bài Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ có thể tham khảo thêm:Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, Khát vọng hiến dâng cho đời của thi sĩ Thanh Hải trong khổ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, Cảm nhận khổ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ, Bình giảng khổ thơ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ.
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Bạn thấy bài viết Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ bên dưới để hkmobile.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website hkmobile.vn
Phân mục: Văn học
#Phân #tích #bài #thơ #Mùa #xuân #nho #nhỏ
Bạn thấy bài viết Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ bên dưới để hkmobile.vn Nghĩacó thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: hkmobile.vn của hkmobile.vn
Nhớ để nguồn: Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ