Việt Bắc của Tố Hữu được sáng tác lúc những người cán bộ cách mệnh chia tay chiến khu kháng chiến để trở về Hà Nội. Các em cùng tham khảo phân tích bài Việt Bắc để thấy được tình cảm gắn bó, tình nghĩa của người kháng chiến với con người và vùng đất chiến khu; cảm thu được ko khí hào hùng, oanh liệt của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến trường kì, gieo neo.
Đề bài: Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu
Mục Lục bài viết:
1. Dàn ý
2. Bài mẫu số 1
3. Bài mẫu số 2
4. Bài mẫu số 3
5. Bài mẫu số 4
6. Bài mẫu số 5
7. Cảm tưởng về bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu
8. Cảnh tự nhiên và con người trong bài thơ Việt Bắc
9. Phân tích nỗi nhớ của người cán bộ Cách mệnh đối với Việt Bắc trong bài Việt Bắc
10. Bình giảng bức tranh tứ bình trong bài Việt Bắc
5 bài văn Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu
I. Dàn ý Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu (Chuẩn)
1. Mở bài:
– Tố Hữu được biết tới là lá cờ đầu trong thơ ca cách mệnh Việt Nam.
– Các tác phẩm thơ Tố Hữu có người đã ví nó như một thước phim quay chậm những trang sử vẻ vang của dân tộc.
– “Việt Bắc” là một trong những bài thơ tiêu biểu của Tố Hữu.
2. Thân bài
* Nói chung chung
– “Việt Bắc” được sáng tác vào năm 1954 lúc cuộc kháng chiến chống Pháp vừa kết thúc thắng lợi.
– Bài thơ đã tái tạo lại cuộc chia tay đầy lưu luyến giữa những người cán bộ với nhân dân Việt Bắc.
– Trong bài thơ tác giả sử dụng thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc liên kết lối hát đối đáp như ca dao dân ca để tái tạo cuộc chia tay đầy lưu luyến giữa những người chiến sĩ cách mệnh và nhân dân Việt Bắc.
* Phân tích cụ thể
– Mở đầu là lời của người ở:
+ Câu mở lời trước tiên giống lời chia tay của những cặp tình nhân đầy ý nhị nhưng mà thâm thúy.
→ mượn sắc màu tình yêu để trình bày tình cách mệnh.
+ “mình” mở đầu câu thơ, “ta” kết thúc câu thơ → sự xa cách, nhớ nhung.
+ Chữ “nhớ” được nhắc lại ba lần → dòng xúc cảm lưu luyến, nhớ nhung, tình nghĩa của toàn bài thơ.
– Tình cảm của người ra đi: được trình bày qua những kỷ niệm về núi rừng Việt Bắc, con người Việt Bắc cùng những kỷ niệm kháng chiến.
→ Người đi muốn nhắn ngủ với người ở lại rằng dù cuộc sống mới có khá giả, đủ đầy thì tình cảm với những người dân nơi đây vẫn luôn còn mãi.
* Giám định chung
– “Việt Bắc” là một tiêu biểu của thơ ca cách mệnh bởi nó là sự liên kết của chất trữ tình và chính trị.
– Tính dân tộc qua việc sử dụng thể thơ truyền thống cùng lối hát đối đáp thân thuộc, giản dị, thân thiện.
→ Khơi gợi được những tình cảm cao đẹp nhất của truyền thống dân tộc là tấm lòng thủy chung son sắc.
3. Kết bài:
Khẳng định trị giá của bài thơ
II. Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu
1. Bài văn Phân tích bài thơ Việt Bắc ngắn gọn, mẫu số 1 (Chuẩn):
Tố Hữu được biết tới là lá cờ đầu trong thơ ca cách mệnh Việt Nam. Hồn thơ Tố Hữu là sự liên kết hài hòa giữa cuộc đời cách mệnh và cuộc đời thơ. Chính vì vậy nhưng mà đọc các tác phẩm thơ của Tố Hữu người đọc có thể thấy được những dấu mốc lịch sử quan trọng của quốc gia. Nói về các tác phẩm thơ Tố Hữu có người đã ví nó như một thước phim quay chậm những trang sử vẻ vang của dân tộc. “Việt Bắc” là một trong những bài thơ như thế.
“Việt Bắc” được sáng tác vào năm 1954 lúc cuộc kháng chiến chống Pháp vừa kết thúc thắng lợi. Đây là lúc nhưng mà các cơ quan trung ương Đảng và chính phủ từ Việt Bắc trở về Hà Nội. Tố Hữu đã tái tạo lại cuộc chia tay đầy lưu luyến giữa những người cán bộ với nhân dân Việt Bắc sau thời kì dài sống, đấu tranh và gắn bó cùng nhau trải qua mọi gieo neo. Trong bài thơ tác giả sử dụng thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc liên kết lối hát đối đáp như ca dao dân ca để tái tạo cuộc chia tay đầy lưu luyến giữa những người chiến sĩ cách mệnh và nhân dân Việt Bắc.
Người ở lại bao giờ cũng dành nhiều tình cảm, nhiều thương nhớ cho người ra đi vì thế nhưng mà ngay mở đầu Việt Bắc thi sĩ đã để người ở lại mở đầu rất tinh tế:
“Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm đấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ ko
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?”
Câu mở lời trước tiên giống lời chia tay của những cặp tình nhân đầy ý nhị nhưng mà thâm thúy. Thi sĩ đã khôn khéo mượn sắc màu tình yêu để trình bày tình cách mệnh. Cách sắp xếp câu chữ, “mình” mở đầu câu thơ, “ta” kết thúc câu thơ cũng gián tiếp trình bày được sự xa cách, nhớ nhung. Chữ “nhớ” được nhắc lại ba lần đã mở ra dòng xúc cảm lưu luyến, nhớ nhung, tình nghĩa của toàn bài thơ.
Bài văn Phân tích bài Việt Bắc của Tố Hữu
Đáp lại tấm lòng của người ở lại, người đi cũng đã trình bày tình cảm của mình:
“Tiếng người nào tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ canh cánh bước đi
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay”
Tiếng lòng của người ở lại khiến người ra đi ko khỏi canh cánh, xúc động. Tất cả điều đó đã khơi dậy rất nhiều kỉ niệm khó quên trong tâm trí của người chiến sĩ. Nỗi niềm đấy làm cho cuộc chia ly trở thành quyến luyến, lưu luyến. Nó như một sợi dây níu kéo người ở và người đi. Mười lăm năm dài đằng đẵng đã gắn kết người với người lại với nhau. Họ đã cùng nhau chung sống, cùng nhau trải qua biết bao khó khăn, san sớt cho nhau từng miếng cơm, manh áo để tới giờ phút chia ly xúc cảm trào ra thành câu chữ:
“Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn nhưng mà đinh ninh”
Lúc này, “ta với mình” – “mình với ta” như hòa quyện làm một, cộng hưởng cùng nhau thành một khối thống nhất, ko tách rời. Hai chữ “đinh ninh” như một sự khẳng định cứng cáp về tình cảm nhưng mà người ra đi dành cho những người ở lại. Đó là một thứ tình cảm thiêng liêng, cao quý ko gì có thể thay thế được.
Trở về cuộc sống thành thị, rời xa Việt Bắc, những người cán bộ chiến sĩ mang theo một nỗi nhớ núi rừng, nhớ những ngày gieo neo, nhớ những kỷ niệm kháng chiến gian lao nhưng mà tình nghĩa. Một bức tranh tứ bình nhiều màu đã làm hiện lên một bức tranh sinh vùng cao sinh động với những hình ảnh thân thiện, thân thuộc. Trong bức tranh đấy có màu xanh của núi rừng, màu đỏ của hoa chuối, sắc trắng tinh khôi của hoa mơ. Ko chỉ là màu sắc, bức tranh còn rộn ràng âm thanh tiếng ve, còn là ánh sáng nhấp nhánh của ánh trăng hiền hòa. Trong bức tranh sinh động đó, hình ảnh con người được hiện lên trong hình ảnh lao động khỏe khoắn: “Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang”, “Nhớ cô em gái hái măng một mình”. Hình ảnh con người hiện lên thật giản dị, mộc mạc giữa núi rừng. Tự nhiên nhiều màu sắc cùng hình ảnh lao động đã làm nên một đoạn thơ trữ tình nhất trong Việt Bắc.
Trong nỗi nhớ của mình, tác giả ko chỉ nhớ tới tự nhiên, con người nhưng mà còn nhớ cả những năm tháng đấu tranh oanh liệt:
“Nhớ lúc giặc tới giặc lùng
Rừng cây núi đá ta cùng đánh tây
Núi giăng thành lũy sắt dày
Rừng che quân nhân rừng vây quân thù”
Giọng điệu tha thiết đã chuyển sang giọng hào hùng, khí thế. Tố Hữu đã nhân hóa núi rừng Việt Bắc trở thành một sinh thể có vong linh, thành bức tường bảo vệ vững chắc cho nhân dân Việt Bắc cùng những người cán bộ kháng chiến khỏi vòng vây của quân thù. Rồi Việt Bắc còn hiện lên với những cuộc hành quân sôi động. Ở cuối bài thơ, người đi đã trả lời câu hỏi của người ở:
“Mình về mình lại nhớ ta
Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào”
Qua lời đáp này người đi muốn nhắn ngủ với người ở lại rằng dù cuộc sống thành thị có khá giả, đủ đầy thì tình cảm với những người dân nơi đây vẫn luôn còn mãi. Tương tự tác giả đã khép lại bài thơ bằng tấm chân tình của người ở lại. Kết cấu đầu cuối tương ứng này một lần nữa khẳng định tấm lòng thủy chung son sắc của người đi và người ở.
Người ta gọi “Việt Bắc” là một tiêu biểu của thơ ca cách mệnh bởi nó là sự liên kết của chất trữ tình và chính trị. Ko chỉ vậy, bài thơ còn trình bày rất rõ tính dân tộc qua việc sử dụng thể thơ truyền thống cùng lối hát đối đáp thân thuộc, giản dị, thân thiện. Chính bởi những điều đó nhưng mà bài thơ đã khơi gợi được những tình cảm cao đẹp nhất của truyền thống dân tộc là tấm lòng thủy chung son sắc.
“Việt Bắc” ko chỉ là câu chuyện nhỏ chứa đựng câu chuyện lớn. Nó ko chỉ kể về cuộc chia tay giữa người cán bộ kháng và đồng bào Việt Bắc nhưng mà nó còn cho người đọc thấy được mười lăm năm đấu tranh khó khăn, gieo neo nhưng mà hào hùng của dân tộc. Bởi lẽ đó nhưng mà đã bao năm nay Việt Bắc vẫn luôn có một vị trí nhất mực trong tâm chí độc giả.
2. Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu, mẫu số 2 (Chuẩn)
Nếu nói Phan Bội Châu là người đã mở đường cho nền thơ ca trữ tình chính trị thì có nhẽ mấy mươi năm sau Tố Hữu chính là người đã mang đạt tới đỉnh cao, trở thành một hiện tượng có trị giá trong khoảng thời gian dài trong nền văn học hiện đại Việt Nam nói chung và nền thơ ca cách mệnh nói riêng. Ngay từ lúc còn trẻ Tố Hữu đã trình bày mình là một thi sĩ, một người chiến sĩ cách mệnh tận tình, tận lực cả trong sáng tác và đấu tranh. Sự tỉnh ngộ lý tưởng cách mệnh từ lúc mới 18 tuổi và trở thành một trong những Đảng viên trẻ tuổi nhất lúc bấy giờ đã trở thành bước đệm cho sự nghiệp sáng tác nhiều vẻ vang của thi sĩ. Nhưng đường thơ của Tố Hữu thì luôn gắn liền với các sự kiện quan trọng trong sự nghiệp cách mệnh của dân tộc, phục vị và đóng góp nhiều cho kháng chiến, có thể xem như là những tư liệu lịch sử được viết bằng văn học, kết tinh của hai tính trữ tình và tính chính trị xuyên suốt. Thật ko quá lúc nói Tố Hữu là một thi sĩ lý tưởng trong nền văn học Việt Nam hiện đại, với phong cách sáng tác ổn định, dồi dào, luôn hướng tới cái ta chung, hướng tới những tình yêu lớn, bộc lộ lòng trung thành với cách mệnh, sự ngợi ca Đảng và quốc gia. Nếu như Từ đấy khiến tên tuổi Tố Hữu bỗng nhiên vụt sáng trên thi đàn Việt Nam, thì Việt Bắc chính là chiến công vẻ vang nhất của thi sĩ trong sự nghiệp sáng tác, trình bày rõ ràng sự trưởng thành và hoàn chỉnh trong tư tưởng, phong cách cũng như bút lực của thi sĩ.
Việt Bắc đã ra đời trong một hoàn cảnh lịch sử rất đặc trưng, tháng 7/1954 chiến dịch Điện Biên Phủ trên ko nổ ra và giành thắng lợi tuyệt đối, hiệp nghị Giơ-ne-vơ về Đông Dương được ký kết, pháp rút quân về nước, miền Bắc lập lại hòa bình, sẵn sàng bước sang thời đoạn xây dựng và khôi phục quốc gia sau chiến tranh. Tới tháng 10/1954, nhận thấy tình hình quốc gia có nhiều chuyển biến tích cực, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra chỉ thị dời toàn thể cơ quan đầu não của quốc gia từ Việt Bắc về lại thủ đô Hà Nội để phục vụ cho các thời đoạn chính trị tiếp theo của quốc gia. Tương tự sau gần 15 năm trời gắn bó, sống và đấu tranh cùng nhau như những người thân ruột thịt, nếm trải nhiều đắng cay ngọt bùi, thì tới hôm nay những chiến sĩ cách mệnh phải chia tay vùng đất và những con người thấm đẫm ân tình thủy chung để trở về miền xuôi chờ nhiệm vụ mới. Nhân sự kiện lịch sử có tính thời sự đấy, Tố Hữu đã sáng tác bài thơ Việt Bắc để bộc lộ những tình cảm, những ân tình của người ra đi đối với người ở lại, đồng thời cũng là một bản tổng kết kháng chiến có tính chất chính trị, điểm lại những mốc sự kiện lịch sử quan trọng trong suốt 10 năm trời kháng chiến chống Pháp tại núi rừng Việt Bắc. Có thể nói rằng ở phương diện tổng kết quá trình kháng chiến này, Việt Bắc và Bình Ngô đại cáo cũng có những nét tương tương đồng định, mặc dù thực chất của hai tác phẩm là hoàn toàn không giống nhau.
5 bài văn Phân tích bài thơ Việt Bắc hay nhất
Trước hết quang cảnh chia tay đã được mở ra với những vần thơ rất mực ân tình, lưu luyến, tái tạo lại quang cảnh chia ly của người ra đi và người ở lại, những con người đã từng có một khoảng thời kì dài sống và đấu tranh bên nhau, rất mực gắn bó, thân thuộc, mang trong mình những tình cảm sâu nặng, ấn tượng khó quên.
“ Mình về mình có nhớ ta?
Mười lăm năm đấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ ko?
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn.
– Tiếng người nào tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, canh cánh bước đi
Áo chàm đưa buổi phân ly
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”
Người ở lại là người lên tiếng trước, giọng thơ ngùi ngùi, xúc động, ko chỉ bộc lộ xúc cảm níu kéo sự tiếc nuối lúc phải chia xa người chiến sĩ cách mệnh sau một thời kì dài gắn bó nhưng mà còn là sự khôn khéo nhắc lại, gợi mở ra cả một vùng trời kỷ niệm “Mười lăm năm đấy thiết tha mặn nồng”. Tuy nhiên cũng trình bày tình cảm lưu luyến, buồn phiền nhân buổi phân ly ko chỉ là đối với người ở lại nhưng mà còn là của cả người ra đi về miền xuôi, nỗi xúc động khiến đôi bên đều “Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay”. Mạch xúc cảm, hay lối nói đối đáp “ta-mình”, cách xưng hô tựa như buổi chia tay của những người yêu nhau nhưng mà Tố Hữu sử dụng, đã mang tới những rung cảm mới lạ, đậm âm hưởng vùng miền Tây Bắc, rất thiết tha, ân tình, sự gắn bó thâm thúy, bền chặt giữa đôi bên. Dễ dàng đưa người đọc hòa vào một bầu trời ký ức nhưng mà cả hai nhân vật trữ tình “ta” và “mình” luân phiên nhau đối đáp, gợi lại một cách dịu dàng, thắm thiết, như những lời tâm tình, thủ thỉ đầy quyến luyến của lứa đôi yêu nhau.
“- Mình đi, có nhớ những ngày
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù?
Mình về, có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai?
Mình về, rừng núi nhớ người nào
Trám bùi để rụng, măng mai để già
Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đặm đà lòng son
Mình về, còn nhớ núi non
Nhớ lúc kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?
– Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn nhưng mà đinh ninh
Mình đi, mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước tình nghĩa bấy nhiêu…
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về.
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia sông Ðáy, suối Lê vơi đầy
Ta đi, ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…
Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô
Nhớ sao lớp học i tờ
Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao tháng ngày cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…
Người ở lại đã nhắc nhở người ra đi về những ký ức sâu nặng trong suốt một chặng đường đấu tranh lâu dài của dân tộc. Đó là sự gieo neo trong sinh hoạt lúc cách mệnh phải đương đầu với chốn rừng sâu nước độc, nhiều thiếu thốn, hoàn cảnh đấu tranh khó khăn “Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù”, sự thiếu thốn cái ăn, cái mặc trong những năm đầu với “Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai”. Thế nhưng sự vất vả, khó khăn chồng chất đấy cũng ko thể nào đánh gục được ý chí của những người làm cách mệnh, bởi Việt Bắc đã cho ta những “trám bùi”, “măng mai” dồi dào, những con người Việt Bắc “đặm đà lòng son” và cả núi rừng thủy chung gắn bó, từ thuở còn kháng Nhật, còn là Việt Minh với những sự kiện, những trận chiến gắn liền với các địa danh nổi tiếng như “Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa”. Đối đáp lại với những lời gợi nhắc kỷ niệm, thấm đẫm tình cảm, sự gắn bó tha thiết, sâu nặng, người ra đi đã một lòng khẳng định tình cảm của mình dành cho Việt Bắc và cả con người Việt Bắc, những người nhưng mà sắp tới đây sẽ phải chia xa, ngày gặp lại chưa biết là lúc nào. Rằng “Lòng ta sau trước mặn nhưng mà đinh ninh/Mình đi, mình lại nhớ mình/Nguồn bao nhiêu nước tình nghĩa bấy nhiêu…/Nhớ gì như nhớ người yêu”. Đó là thứ tình cảm dạt dào “đinh ninh” trong dạ trước sau một lòng, đi rồi hãy vẫn còn mãi nhớ, tình nghĩa sâu nặng tựa như nước chảy trong nguồn, gắn bó, tha thiết, thương nhớ như tình cảm của những người yêu nhau. Đồng thời nhân vật “ta” cũng bộc lộ nỗi nhớ, những kỷ niệm khắc ghi trong lòng về tự nhiên Việt Bắc với cảnh “trăng lên”, “nắng chiều”, “bản khói cùng sương”, “rừng nứa bờ tre”, “ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê”, nhớ cả những ngày sóng vai, cùng nhau san sớt “ngọt bùi đắng cay”. Nhưng mai này lúc về miền xuôi, xa vắng Việt Bắc, người ra đi vẫn sẽ giữ nguyên những kỷ niệm đáng nhớ, những xúc động khó quên về một vùng đất lắm ân tình, những con người chất phác, thiệt thà, đùm bọc cách mệnh bằng cả tấm lòng son sắt “Thương nhau, chia củ sắn lùi/Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng”. Nỗi nhớ đấy ko chỉ bộc lộ trong ký ức về những cảnh điểm của Việt Bắc, nhưng mà còn là ký ức về những tháng ngày cùng hoạt động, cùng sinh hoạt với những con người nơi đây, vượt qua tất cả mọi gian lao, sao có thể quên những “lớp học i tờ”, những người mẹ địu con lên núi bẻ ngô nuôi cách mệnh, những giờ liên hoan vui vẻ, những tháng ngày sinh hoạt cơ quan nhiều khó khăn, những tiếng chày, tiếng mõ vang vọng núi rừng,… Tất cả đã khắc sâu vào sự ghi nhớ của người ra đi bằng những tình cảm quý giá và trân trọng nhất.
Hơn thế nữa với cả con người và tự nhiên Việt Bắc nhân vật trữ tình “ta” tức là người ra đi còn có những cảm nhận, những ấn tượng thâm thúy về vẻ đẹp thực hài hòa và gắn bó trong bức tranh tứ bình:
“Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hòa bình
Nhớ người nào tiếng hát ân tình thuỷ chung”
Mùa đông hiện lên với vẻ đẹp của “rừng xanh” thăm thẳm, gợi ra hiện thực lạnh lẽo, khắc nghiệt của núi rừng Tây Bắc, tuy nhiên với sự xuất hiện thật tinh tế rực rỡ của bông “hoa chuối đỏ tươi”, gam màu nóng đã phần nào làm dịu đi cái giá rét, độc hại, mang tới sự lãng mạn, trữ tình nhưng ko hoàn toàn tránh né hiện thực đấu tranh gieo neo ở nơi đây. Hình ảnh con người nổi trội khỏe khoắn với cảnh “dao gài thắt lưng”, trình bày tư thế hiên ngang, xông pha núi rừng, dưới cái ấm áp của ánh nắng mùa đông, tâm huyết của con người trong công cuộc trèo đèo lội suối, lao động sản xuất phục vụ kháng chiến. Đông qua, xuân tới với cảnh tượng “mơ nở trắng rừng”, một điểm nhấn đặc trưng của vùng núi Tây Bắc, sắc trắng thanh nhã, dịu dàng càng làm tôn lên cái sự dẻo dai, khôn khéo của con người nơi đây với công cuộc lao động tỉ mỉ “chuốt từng sợi giang”. Bức tranh mùa hè được gợi ra ko chỉ nằm ở phần nhìn, nhưng mà còn mở rộng với cả âm thanh, đó là tiếng ve kêu rộn ràng với cảnh “rừng phách đổ vàng”, gợi cho người đọc những cảm giác sôi động, tràn đầy sức sống, nhưng mà con người giữa quang cảnh đấy thì vẫn miệt mài lao động, hình ảnh cô em gái giản dị, ngồi hái măng một mình, khiến người ta ko khỏi thêm yêu, thêm nhớ và xúc động. Kết thúc bức tranh tứ bình là cảnh tượng mùa thu được gợi ra với “trăng rọi hòa bình”, vốn là một hình ảnh có nhiều ý nghĩa. Xưa nay trăng luôn tượng trưng cho những gì tươi đẹp, dịu dàng, thanh mát, cũng tượng trưng cho sự sum họp, viên mãn, đồng thời nói tới mùa thu người ta vẫn thường nhắc tới rằm tháng tám trăng tròn vành vạnh. Nhưng trong câu thơ này “trăng rọi hòa bình” cũng chính là ẩn dụ cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi vẻ vang của dân tộc, ánh trăng là tượng trưng cho vẻ đẹp bình yên, tươi sáng. Đồng thời cũng là lúc người chiến sĩ cách mệnh sẵn sàng hành trang về thủ đô Hà Nội, nên hình ảnh con người Việt Bắc đã hiện lên thật thâm thúy trong “tiếng hát ân tình thủy chung” sau bao nhiêu năm tháng gắn bó. Có thể nói rằng bức tranh tứ bình về Việt Bắc là một trong những điểm nhấn quan trọng và rực rỡ nhất của toàn thể tác phẩm, bộc lộ ko chỉ vẻ đẹp con người và tự nhiên nơi đây nhưng mà còn là cả một ẩn dụ cho quá trình kháng chiến khởi đầu vào mùa đông và kết thúc thắng lợi vào mùa thu, trình bày tài năng quan sát tinh tế, sự khôn khéo, chất trữ tình chính trị và cả tình cảm gắn bó sâu nặng của Tố Hữu với vùng đất lắm ân tình thủy chung này.
Nỗi nhớ, tình cảm gắn bó, quyến luyến của người ra đi ko chỉ nằm trong những ký ức về cảnh sống, cảnh sinh hoạt nhưng mà còn bộc lộ thông qua quãng đường đấu tranh và hy sinh của cách mệnh. Tuy Tố Hữu ko hề đi sâu vào mô tả rõ ràng các trận đánh lịch sử nhưng mà chỉ điểm lại đồng thời bộc lộ những xúc cảm ngùi ngùi, tha thiết thế nhưng cũng đã đủ để gợi nhắc về một thời đấu tranh oanh liệt của cách mệnh ta giữa núi rừng Tây Bắc.
“Nhớ lúc giặc tới giặc lùng
Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây
Núi giăng thành lũy sắt dày
Rừng che quân nhân rừng vây quân thù
Mênh mông bốn mặt sương mù
Ðất trời ta cả chiến khu một lòng.
Người nào về người nào có nhớ ko?
Ta về ta nhớ Phủ Thông, đèo Giàng
Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng
Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà…
Những đường Việt Bắc của ta
Ðêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Tin vui thắng lợi trăm miền
Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về”
|Vui từ Ðồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng”
Từ những ngày đấu tranh đầy gieo neo “giặc tới giặc lùng”, nhưng nhờ có sự kết đoàn quân dân một lòng, ý chí đấu tranh mạnh mẽ, kiên cường, nhưng mà rừng núi trước đây vốn hiểm trở, mang lại nhiều khó khăn cho cách mệnh, ngày nay đã trở thành người bạn đấu tranh, trở thành “lũy sắt dày”, chở che cho quân nhân lại vây khốn quân thù, trợ lực cho quân đội ta trong suốt cuộc kháng chiến trường kỳ. Rồi sau những ngày còn bỡ ngỡ, non yếu lực lượng ta ngày một mạnh mẽ, kiêu hùng, quả cảm trong đấu tranh vang vọng cả một miền rừng Việt Bắc, ngày một tiến dần tới thắng lợi sau cuối.
“Người nào về người nào có nhớ ko?
Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng cửa hang.
Nắng trưa rực rỡ sao vàng
Trung ương, Chính phủ luận bàn việc công
Ðiều quân chiến dịch thu đông
Nông thôn phát động, giao thông mở đường
Giữ đê, phòng hạn, thu lương
Gửi dao miền ngược, thêm trường các khu…
Ở đâu u ám quân thù
Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi
Ở đâu đớn đau nòi giống
Trông về Việt Bắc nhưng mà nuôi chí bền.
Mười lăm năm đấy người nào quên
Quê hương cách mệnh dựng nên Cộng hoà
Mình về mình lại nhớ ta
Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào”
Phần cuối của đoạn trích, tuy chưa phải là kết thúc của tác phẩm, nhưng lại có ý nghĩa ghi lại sự thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến chống Pháp suốt từ những năm 1940 cho tới năm 1954. Mở ra một kỷ nguyên mới cho quốc gia, dù vẫn bị chia cắt hai miền nhưng lại là động lực lớn cho công cuộc thống nhất quốc gia, miền Bắc đi vào xây dựng kiến thiết quốc gia, tiến lên chủ nghĩa xã hội. Khẳng định niềm tin vào Đảng và Bác Hồ, vào sự đúng mực của cách mệnh, cũng như niềm kỳ vọng vào một tương lai tươi sáng của dân tộc.
Việt Bắc là một tác phẩm xuất sắc, đỉnh cao trong các sáng tác của Tố Hữu cũng như trong nền văn học Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Bài thơ sử dụng kết cấu đối đáp thân thuộc trong ca dao, dân ca xưa, lối xưng hô “ta-mình” thân thiết gắn bó, lời thơ tình cảm, thấm đẫm ân tình, vận dụng tinh tế thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc. Bộc lộ được sự lưu luyến, quyến luyến phút chia ly, tình cảm quân dân gắn bó sâu nặng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trường kỳ nhiều gieo neo, khó khăn. Đồng thời thi phẩm cũng có ý nghĩa đúc kết một thời đoạn lịch sử hết sức gian lao, nhiều vẻ vang, lắm hào hùng của dân tộc, trình bày tấm lòng ân nghĩa thủy chung của cách mệnh với chiến khu Việt bắc, lòng tự hào, niềm tin , niềm kỳ vọng vào tương lai tươi sáng của quốc gia.
3. Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu, mẫu số 3:
Tháng 10 năm 1954, sau thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, trung ương Đảng và chính phủ rời Việt Bắc để trở về Hà Nội tiếp tục lãnh đạo phong trào cách mệnh. Trước sự kiện đó Tố Hữu đã viết bài thơ Việt Bắc. Đây là bài thơ ân tình cách mệnh, gọi lại những kỉ niệm thân thiết và vẻ đẹp của Việt Bắc từ ngày đầu gieo neo chắt chiu xây dựng căn cứ địa cách mệnh cho tới lúc kháng thắng lợi lợi. Bài thơ kết cấu theo lối hát giao duyên đối đáp nam nữ nhưng lại trình bày những ân tình cách mệnh, và vì thế bài thơ như một chất men say ngấm sâu vào lòng người, trở thành thân thiện, thắm thiết hơn với những cung bậc lan toả của nó.
Mở đầu bài thơ là những lời phảng phất phong vị ca dao, tái tạo cảnh tiễn đưa đầy dùng dằng, quyến luyến:
Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm đấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ ko
Nhìn cây nhớ núi nhìn sông nhớ nguồn.
Con người đang đứng trước một cuộc li biệt nên câu thơ cũng nhuốm màu li biệt. Tác giả đặt đại từ “mình” và “ta” ở hai đầu câu thơ tạo cảm giác xa xôi, xa cách, ở giữa là tâm trạng băn khoăn của người ở lại: ko biết bạn có còn thuỷ chung trước bao thay đổi và cám dỗ của cuộc sống mới. Lòng ngập tràn thương nhớ, người ở lại ko nén được lòng mình đã đưa ra những câu hỏi dồn dập: mình có nhớ ta, mình có nhớ ko ? …càng làm cho người ra đi thêm lưu luyến, cứ vang lên như một niềm khắc khoải khôn nguôi. Ko chỉ đưa ra những câu hỏi, người Việt Bắc còn nhắc lại khoảng thời kì mười lăm năm gắn bó thiết tha. Mới đọc ta bắt gặp tứ thơ thân thuộc từ ca dao tình yêu nam nữ kiểu như: Mình về có nhớ ta chăng, Ta về ta nhớ hàm răng mình cười … trong đó người yêu chỉ nhắc tới kỉ niệm mười lăm năm đấy. Nhưng tới cặp lục bát tiếp theo thì nó ko còn là tình yêu nữa nhưng mà được thay thế bằng tình mến thương gắn bó với với mảnh đất quê hương Việt Bắc. Nhớ núi, nhớ rừng thực chất là nhớ ngọn nguồn của cách mệnh.
Hướng dẫn Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu
Bốn câu thơ đầu tạo thành hai câu hỏi rất khéo nhưng mà mỗi câu hỏi về một khía cạnh không giống nhau: thời kì và ko gian gói gọn một thời cách mệnh, một vùng cách mệnh.
Trước tâm trạng, nỗi niềm bộc bạch của kẻ ở, người đi yên lặng lắng tai:
Tiếng người nào tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ canh cánh bước đi
Người ra đi yên lặng là để tri kỉ, để tiếng người nào từ từ ngân vang lắng sâu vào hồn mình cho thật vẹn tròn, đầy đủ. Lặng im nhưng vẫn ko kém phần mãnh liệt. Người ở lại nói thiết tha, người đi nghe thiết tha, sự hô ứng ngôn từ này tạo sự đồng vọng trong lòng người. Nhịp thơ lục bát đang đều đặn, nhịp nhàng tới đây như cũng vì chút bối rối đấy trong lòng người nhưng mà thay đổi:
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay.
Trong thời khắc chia tay sau một khoảng thời kì dài gắn bó, có biết bao nhiêu kỉ niệm ngọt bùi, sâu nặng, có nhiều điều để nói nhưng ko thể nói đủ, nói trọn vẹn cùng nhau. Vì thế lòng người cũng bâng khuâng, bước chân cũng canh cánh, và mặc dù người đi ko trực tiếp trả lời câu hỏi của người ở lại nhưng hình ảnh áo chàm và hành động cầm tay nhau yên lặng đó trả lời thay tất cả, nó chất chứa cả bề sâu xúc cảm của cả người đi và kẻ ở.
Bao trùm lên tất cả trong tâm trạng của kẻ ở và người đi là nỗi nhớ da diết mênh mang với nhiều sắc thái không giống nhau. Người ở lại băn khoăn tự hỏi về lòng thuỷ chung son sắt của người ra đi thì ngược lại sức ra đi khẳng khái niệm tình mãi ko phai nhòa trong kí ức. Và cứ thế Việt Bắc hiện lên trong hoài niệm thật sinh động và cụ thể.
Nhớ tới Việt Bắc là nhớ tới những tháng ngày gieo neo hi sinh: Mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù, khó khăn nhiều, gieo neo cũng lắm nhưng cán bộ và đồng bào đồng cam cộng khổ, cùng có mối thù sâu nặng với quân xâm lược: Miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai. Đồng thời nhớ tới Việt Bắc cũng là nhớ tới những tình nghĩa đồng bào sâu nặng. Người về khiến núi rừng cũng trở thành trống vắng, ngơ ngẩn, các điệp từ mình về, mình đi được nhắc đi nhắc lại một cách tha thiết làm cho ko gian, thời kì Việt Bắc xuất hiện từ trong khói sương của hoài niệm, của tâm trạng chất chứa nhớ nhung trở thành rõ nét và rõ tình hơn.Đại từ “người nào” phiếm chỉ được sử dụng để như hỏi vào sự trống vắng nay mai của lòng mình. Với thủ pháp đối lập giữa một bên là lau xám với lòng son, giữa hắt hiu và đặm đà, người ở nhấn mạnh sắc độ của nỗi nhớ. Người ở lại còn bộc bạch nỗi lo lắng, dự cảm: Mình về mình lại nhớ mình. Ba chữ mình được dùng liên tục trong một dòng thơ làm cho ý thơ trở thành đa nghĩa một cách thú vị. Mình ở đây là tôi, là chủ thể của nỗi nhớ, và mình cũng có thể là khách thể của nỗi nhớ. Và biết đâu đó đây lại là lời nhắc nhở người đi liệu rồi có còn nhớ chính bản thân mình. Cả người đi và kẻ ở đều được gói gọn trong một chữ mình tha thiết. Và nói gì đi nữa cả ta và mình đều là những người kháng chiến, đều là cách mệnh nên ko tách rời nhau là lẽ hẳn nhiên, là điều dễ hiểu.
Đáp lại những băn khoăn của người ở lại, người ra đi khẳng định một điều đinh ninh tình nghĩa của mình vẫn còn sâu nặng, dẫu có thế nào thì sự keo sơn, gắn bó bền chặt vẫn ko phai nhạt theo thời kì:
Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn nhưng mà đinh ninh.
Và cụ thể hơn nữa, người ra đi khẳng định: Mình đi mình lại nhớ mình và tình nghĩa mãi dạt dào ko bao giờ khô cạn:
Nguồn bao nhiêu nước tình nghĩa bấy nhiêu.
Sự gắn bó sâu nặng với Việt Bắc đã làm cho cảnh Việt Bắc tái tạo trong nỗi nhớ của người về xuôi đã đẹp lại càng trở thành đẹp hơn, càng trở thành lung linh huyền ảo. Nỗi nhớ trong lòng người đi day dứt, thiết tha tới độ cồn cào, ám ảnh như nhớ người yêu. Lấy nỗi nhớ trong tình yêu lứa đôi để đo nỗi nhớ về ngọn nguồn kháng chiến, về tình nghĩa cách mệnh, đó là một thông minh của hồn thơ Tố Hữu.
Và cũng chính từ sự gắn bó và nỗi thương nhớ da diết đó, tự nhiên Việt Bắc mới hiện lên đẹp lộng lẫy như một bức tranh tứ bình về bốn mùa với những nét đặc trưng của Việt Bắc:
Ta về mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hoà bình
Nhớ người nào tiếng hát ân tình thuỷ chung.
Trong bộn bề của kí ức và hoài niệm, bức tranh sáng đẹp về Việt Bắc hiện lên trong nỗi nhớ của người về xuôi như một dấu son tươi nguyên những kỉ niệm.
Và trong bức tranh tự nhiên sống động, bừng sáng đó có sự xuất hiện của con người đang cần mẫn lao động: chuốt từng sợi giang, hái măng một mình giữa rừng vàng. Nhưng có nhẽ để lại ấn tượng nhất là tiếng hát ân tình thuỷ chung của con người Việt Bắc. Nó vượt qua trập trùng núi rừng, băng qua mênh mông đại dương của thời kì nhưng mà vướng vít bước chân người ra đi. Điệp từ nhớ được lặp lại nhiều lần như khiến cả đoạn thơ bao trùm một tình cảm thương nhớ tha thiết.
Nhớ về Việt Bắc là nhớ cảnh nhớ người, nhưng quan trọng hơn là nhớ về cuộc kháng chiến, một Việt Bắc trong kháng chiến thật hào hùng.
Nhớ lúc giặc tới giặc lùng
Rừng cây núi đá ta cùng đánh tây
Núi giăng thành luỹ sắt dày
Rừng che quân nhân rừng vây quân thù
Mênh mông bốn mặt sương mù
Đất trời ta cả chiến khu một lòng.
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân quân đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Tiết tấu ngân nga, dìu dặt như lời ru tới đây được tác giả phá vỡ để tạo ra một kết cấu khác phi đối xứng làm giọng thơ trở thành gắt, mạnh, dồn dập như âm hưởng bước hành quân vũ bão. Hệ thống từ vựng mở căng cường độ diễn tả, hình ảnh kì vĩ, ý thơ phóng xa vào viễn cảnh … tất cả tạo nên một bức tranh sử thi hoành tráng để ngợi ca sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước, của nhân dân người hùng. Mô tả cảnh hành quân, thi sĩ sử dụng cụm từ “điệp điệp, trùng trùng” thật xác thực. Còn từ ngữ nào để diễn tả sức mạnh của đoàn binh tràn đầy tâm huyết hơn những từ đấy ? Nó vừa diễn tả vẻ đẹp kiêu hùng bên ngoài lại vừa mô tả sức mạnh quật cường bên trong. Trong những con người hiên ngang đấy, họ ko chỉ biết làm bạn với khói lửa đạn bom nhưng mà họ còn đôi lúc thả hồn theo trăng sao. Sự hài hoà giữa sự dữ dội và vẻ đẹp lãng mạn đã làm nên sự chói sáng trong tâm hồn người lính. Hình ảnh ánh sao đầu núi mặc dù ko mới (Đầu súng trăng treo – Đồng chí – Chính Hữu) nhưng vẫn có sức lay động kì lạ cái phần hồn dân tộc trong mỗi con người Việt Nam.
Và bài thơ khép lại bằng lời khẳng định Việt Bắc mãi là cái nôi, là quê hương của phong trào cách mệnh, nơi đặt niềm tin tưởng và hi vọng của người Việt Nam trên khắp mọi miền của Tổ quốc, đặc trưng là những nơi còn u ám quân thù.
Việt Bắc là bài thơ tiêu biểu nhất của hồn thơ Tố Hữu viết về tình nghĩa cách mệnh. Bài thơ ko chỉ là lời chia tay dạt dào xúc cảm nhưng mà còn là lời khẳng định đinh ninh sự thuỷ chung son sắt của những người cách mệnh, là khúc ca vô tận của tình nghĩa được viết với giọng điệu vừa trữ tình ngọt ngào, vừa sôi nổi thiết tha, trong sáng.
4. Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu, mẫu số 4:
Bài thơ Việt Bắc là đỉnh cao của thơ tố Hữu và cũng là thành tựu xuất sắc của thơ ca kháng chiến chống Pháp. Bài thơ ra đời nhân một sự kiện lịch sử: tháng 10 năm l954, những người kháng chiến rời căn cứ miền núi trở về miền xuôi.
Từ điểm xuất phát đấy, bài thơ ngược về quá khứ để tưởng nhớ một thời cách mệnh và kháng chiến gieo neo nhưng mà người hùng, để nói lên tình nghĩa gắn bó thắm thiết với Việt Bắc, với Đảng và Bác Hồ, với quốc gia và nhân dân – tất cả là nguồn sức mạnh ý thức to lớn để dân tộc ta vững vàng bước tiếp trên trục đường cách mệnh. Nội dung đấy được trình bày bằng hình thức đậm tính dân tộc. Bài thơ rất tiêu biểu cho phong cách thơ Tố Hữu.
Hoàn cảnh sáng tác tạo nên một sắc thái tâm trạng đặc trưng, đầy xúc động bâng khuâng: Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay… Đó là cuộc chia tay của những người từng sống gắn bó suốt mười lăm năm đấy, có biết bao kỉ niệm ân tình, từng sẻ chia mọi đắng cay ngọt bùi, nay cùng nhau gợi lại những hồi ức xinh tươi, khẳng khái niệm tình thuỷ chung và hướng về tương lai tươi sáng. Chuyện ân tình cách mệnh đã được Tố Hữu khôn khéo trình bày như tâm trạng của tình yêu lứa đôi.
Diễn biến tâm trạng như trong tình yêu lứa đôi được tổ chức theo lối đối đáp thân thuộc của ca dao, dân ca, bên hỏi, bên đáp, người bộc bạch tâm tình, người hô ứng, đồng vọng. Hỏi và đáp đều mở ra bao nhiêu kỉ niệm về một thời cách mệnh và kháng chiến gieo neo nhưng mà người hùng, mở ra bao nhiêu nỗi niềm thương nhớ. Thực ra, bên ngoài là đối đáp, còn bên trong là độc thoại, là sự biểu thị tâm tư, tình cảm của chính thi sĩ, của những người tham gia kháng chiến.
Qua hồi ức của chủ thể trữ tình, cảnh và người Việt Bắc hiện lên thật đẹp. Nỗi nhớ thiết tha của người cán bộ sắp về xuôi đã khắc sâu tự nhiên núi rừng Việt Bắc với vẻ đẹp vừa hiện thực, vừa thơ mộng, thi vi, gợi rõ những nét riêng lẻ, lạ mắt, khác hẳn những miền quê khác của quốc gia. Chỉ những người đã từng sống ở Việt Bắc, coi Việt Bắc cũng là quê hương thân thiết của mình mới có nỗi nhớ thật da diết, những cảm nhận thật thâm thúy, thấm thía về ánh nắng ban chiều, ánh trăng buổi tối, những bản làng mờ trong sương sớm, những bếp lửa hồng trong đêm khuya, những núi rừng sông suối mang những cái tên thân thuộc – tất cả là khoảng thời kì và ko gian óng ánh kỷ niệm:
Nhớ gì như nhớ người yêu
…
Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê vơi đầy.
Nhưng có nhẽ đẹp nhất trong nỗi nhớ về Việt Bắc là sự hoà quyện thắm thiết giữa cảnh với người, là ấn tượng ko thể phai mờ về những người dân Việt Bắc chịu khó trong lao động, thuỷ chung trong tình nghĩa:
Ta về, mình có nhớ ta
…
Nhớ người nào Tiếng hát ân tình thuỷ chung
Có thể thấy tự nhiên Việt Bắc hiện lên với bao vẻ đẹp thật nhiều chủng loại, phong phú, sinh động, thay đổi theo từng thời tiết, từng mùa.
Gắn bó với từng quang cảnh đấy là hình ảnh những con người phổ biến người đi làm nương rẫy, người đan nón, người hái măng,… Bằng những việc làm tưởng chừng nhỏ nhỏ của mình, họ đã góp phần tạo nên sức mạnh lớn lao của cuộc kháng chiến. Chính tình nghĩa của nhân dân với cán bộ, quân nhân, sự đồng cảm và san sẻ, cùng chung mọi gieo neo và thú vui, cùng gánh vác mọi nhiệm vụ nặng nề, khó khăn,… tất cả càng làm Việt Bắc thêm ngời sáng trong tâm trí của thi sĩ. Việt Bắc – đó là hình ảnh những mái nhà “hắt hiu lau xám, đặm đà lòng son”, là hình ảnh người mẹ trong cái “nắng cháy lưng – Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô”, là những tháng ngày đồng cam cộng khổ :
Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng,…
Có thể nói, âm hưởng trữ tình vang vọng suốt bài thơ đã tạo nên khúc ca ngọt ngào, thắm thiết của tình đồng chí, nghĩa đồng bào, của tình yêu tự nhiên, yêu quốc gia, yêu đời.
Bài Phân tích bài thơ Việt Bắc có dàn ý
Theo dòng hồi ức của chủ thể trữ tình, bài thơ dẫn người đọc vào quang cảnh Việt Bắc đấu tranh với ko gian núi rừng rộng lớn, những hoạt động tấp nập, những hình ảnh hào hùng, những âm thanh sôi nổi, dồn dập, nô nức. Cách mệnh và kháng chiến đã xua tan vẻ âm u, hiu hắt của núi rừng, đồng thời khơi dậy sức sống mạnh mẽ của tự nhiên và con người Việt Bắc. Bài thơ tràn đầy âm hưởng người hùng ca, mang dáng vẻ một sử thi hiện đại, bởi vì chỉ cần phác hoạ quang cảnh hùng tráng ở Việt Bắc, Tố Hữu đã cho thấy khí thế vô cùng mạnh mẽ của cả một dân tộc đứng lên đấu tranh vì Tổ quốc độc lập, tự do:
Những đường Việt Bắc của ta
…
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Dân tộc đấy đã vượt qua bao thiếu thốn, gieo neo, hi sinh để lập nên những kì tích, những chiến công gắn với những địa danh: Phủ Thông, đèo Giàng, sông Lô, phố Ràng, Hoà Bình, Tây Bắc, Điện Biên,… Nhưng Tố Hữu ko chỉ mô tả khí thế hào hùng của cuộc kháng chiến nhưng mà còn đi sâu lí giải những cội nguồn sức mạnh đã dẫn tới thắng lợi. Đó là sức mạnh của lòng căm thù: Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai, sức mạnh của tình nghĩa thuỷ chung: Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi, sức mạnh của khối đại kết đoàn toàn dân, của sự hoà quyện gắn bó giữa con người với tự nhiên – tất cả tạo thành hình ảnh quốc gia đứng lên:
Nhớ lúc giặc tới giặc lùng
…
Đất trời ta cả chiến khu một lòng.
Đặc thù, với những lời thơ trang trọng nhưng mà thiết tha, Tố Hữu đã nhấn mạnh, khẳng định Việt Bắc là quê hương của Cách mệnh, là căn cứ địa vững chắc, là đầu não của cuộc kháng chiến, nơi tụ hội bao tình cảm, suy nghĩ, niềm tin và hi vọng của mọi người Việt Nam yêu nước. Trong những năm tháng đen tối trước Cách mệnh, hình ảnh Việt Bắc hiện dần từ mờ xa (mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù) tới xác định như một chiến khu kiên cường, nơi nuôi dưỡng bao sức mạnh đấu tranh, nơi khai sinh những địa danh sẽ mãi mãi đi vào lịch sử dân tộc:
Mình về, còn nhớ núi non
…
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa.
Trong những ngày kháng chiến gian lao, Việt Bắc là nơi có Cụ Hồ sáng soi, có Trung ương, Chính phủ luận bàn việc công. Để khẳng định niềm tin yêu của cả nước với Việt Bắc, Tố Hữu lại dùng những vần thơ rất mộc mạc, giản dị nhưng mà thắm thiết tình nghĩa:
Ở đâu đớn đau nòi giống
…
Quê hương Cách mệnh dựng nên Cộng hoà .
Nghệ thuật biểu thị của bài thơ đặm đà tính dân tộc. Điểm đáng chú ý trước hết là Tố Hữu đã phát huy được nhiều thế mạnh của thể lục bát truyền thống. Cấu tứ của bài thơ là cấu tứ ca dao với hai nhân vật trữ tình là ta và mình, người ra đi và người ở lại hát đối đáp với nhau. Trong cuộc hát đối đáp chia tay lịch sử này, người ở lại lên tiếng trước, nhớ về một thời xa hơn, thời đấu tranh gieo neo trước Cách mệnh, sau đó người ra đi tiếp nối nhớ lại kỉ niệm thời chín năm kháng chiến.
Thi sĩ rất chú ý sử dụng kiểu tiểu đối của ca dao, không những có tác dụng nhấn mạnh ý nhưng mà còn tạo ra nhịp thuyên chuyển, tương xứng, hài hoà, làm cho lời thơ dễ nhớ, dễ thuộc, thấm sâu vào tâm tư:
Mình về rừng núi nhớ người nào
Trám bùi để rụng măng mai để già;
…Điều quân chiến dịch thu đông
Nông thôn phát động giao thông mở đường,…
Về tiếng nói thơ, Tố Hữu chú ý sử dụng lời ăn tiếng nói của nhân dân rất giản dị mộc mạc nhưng cũng rất sinh động để tái tạo lại một thời cách mệnh và kháng chiến đầy gieo neo nhưng mà dạt dào tình nghĩa. Đó là thứ tiếng nói rất giàu hình ảnh cụ thể:
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày;
Nắng trưa rực rỡ sao tràng;…
Và cũng là thứ tiếng nói rất giàu nhạc điệu:
Chày đêm nện cối đều đều suối xa;
Đêm đêm rầm rập như là đất rung;…
Đặc thù, thơ Tố Hữu sử dụng rất thuần thục phép trùng điệp của tiếng nói dân gian:
Mình về, mình có nhớ ta;
Mình về, có nhớ chiến khu;
Nhớ sao lớp học i tờ;
Nhớ sao tháng ngày cơ quan,;
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều,…
Tất cả tạo ra một giọng điệu trữ tình nghe thiết tha, êm ái, ngọt ngào như âm hưởng lời ru, đưa ta vào toàn cầu của kỉ niệm và tình nghĩa thuỷ chung.
Bài thơ là khúc ca ân nghĩa, là hồi ức đầy xúc động và ân tình của Tố Hữu về chặng đường mười lăm năm đã qua của quốc gia (từ khởi nghĩa Bắc Sơn năm 1940 tới hoà bình lập lại năm 1954), từ đó nhưng mà hướng về tương lai tươi sáng, nhắc nhớ tâm nguyện thuỷ chung. Viết về tình nghĩa dân tộc và hướng về đồng bào mình, Tố Hữu đã phát huy được hình thức nghệ thuật mang tính dân tộc, trong đó nổi trội là cách sử dụng thể thơ lục bát và tiếng nói thơ đậm sắc thái dân gian. Có thể coi Việt Bắc là khúc tình khúc và cũng là khúc hùng ca về cách mệnh, về cuộc kháng chiến và con người kháng chiến nhưng mà cội nguồn sâu xa của nó là tình yêu quê hương quốc gia, là niềm tự hào về sức mạnh của nhân dân, là truyền thống ân nghĩa, đạo lí thuỷ chung của dân tộc Việt Nam.
5. Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu, mẫu số 5:
“Việt Bắc” là bài thơ tuyệt tác của Tố Hữu, là một trong những thành tựu xuất sắc của thơ ca Việt Nam thời kháng chiến chống Pháp (1946 – 1954).
Ra đời trong một hoàn cảnh lịch sử hào hùng của dân tộc, sâu thắng lợi Điện Biên chấn động địa cầu, miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, Thủ đô Hà Nội rợp đỏ bóng cờ trong ngày hội non sông (10 – 1954), bài thơ “Việt Bắc” là tiếng hát tình nghĩa sắt son thủy chung của mình với ta, của chiến sĩ, cán bộ, đồng bào đối với chiến khu Việt Bắc với cách mệnh và kháng chiến, đối với Đảng và Bác Hồ của miền xuôi và miền ngược; là khúc tráng ca người hùng của một dân tộc thắng trận sau hơn ba nghìn ngày máu lửa.
Bài thơ “Việt Bắc” mang tầm vóc một trường ca, dài 150 câu thơ lục bát, vừa mang âm điệu ca dao, dân ca đặm đà, vừa mang vẻ đẹp thơ ca cổ điển và thơ ca cách mệnh dân tộc.
Mở đầu bài thơ là cảnh tống biệt của mình với ta, giữa kẻ ở với người về đã gợi ra một trời thương nhớ, lưu luyến, canh cánh, thiết tha:
Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm đấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ ko
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?
Hình ảnh hoán dụ “áo chàm” hiện lên trong buổi tiễn đưa đã tạo nên màu sắc Việt Bắc, màu sắc núi rừng chiến khu, màu thương nhớ của mối tình quân dân “đặm đà lòng son” suốt mười lăm năm trời cách mệnh và kháng chiến:
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…
Có biết bao kỉ niệm thâm thúy ghi nhớ trong lòng, trải suốt một chặng đường dài gian lao và quả cảm, từ cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn năm 1940 tới thắng lợi Điện Biên và ngày miền Bắc được hoàn toàn giải phóng (mùa thu năm 1954). Những câu hỏi của người ở lại hòa theo tiếng hát cứ quyện vào hồn, thấm sâu vào lòng người cán bộ kháng chiến về xuôi: “Mình về có nhớ… Mình đi có nhớ…”. Mình đi có nhớ những tháng ngày “nhóm lửa” gieo neo: “Mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù”. “Mình về có nhớ chiến khu” thời đánh Pháp đuổi Nhật “Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai”. Trong thiếu thốn gian lao, nợ nước thù nhà khắc sâu hồn người, càng chất chứa trong lòng, càng đè nặng đôi vai: “Mày sẽ chết! Thằng giặc Pháp hung tàn – Băm xương thịt mày tan mới hả” (“Dọn về làng” – Nông Quốc Chấn). Mình đi…, mình về… có nhớ, nhớ trám bùi, nhớ măng mai, nhớ lau xám, nhớ những địa danh lịch sử, nhớ “Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?”. Nhớ Việt Bắc là “Nhớ lúc kháng Nhật thuở còn Việt Minh”, nhớ đồng bào của dân tộc tuy nghèo khổ thiếu thốn nhưng tình nghĩa thủy chung son sắt với cách mệnh. Những ẩn dụ, tượng trưng trong thơ Tố Hữu thật rung động, mở ra một ko gian thương nhớ mênh mông với bao tình nghĩa vơi đầy:
Mình đi có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đặm đà lòng son.
Xa dần Việt Bắc, trên đường về Thủ đô, về xuôi, người cán bộ kháng chiến mang theo bao nỗi nhớ, chất chứa dào dạt trong tâm hồn bao kỉ niệm đẹp và thâm thúy:
Mình đi mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước, tình nghĩa bấy nhiêu….
Người đi, người về mang theo bao nỗi nhớ: nhớ mình, nhớ trăng lên đầu núi, nhớ nắng chiều lưng nương, nhớ bản khói cùng sương, nhớ bếp lửa, nhớ rừng nứa bờ tre, nhớ ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê,…
Bài Phân tích bài thơ Việt Bắc, mẫu số 5
Một củ sắn lùi, một bát cơm sẻ nửa, chiếc chăn sui… trong những tháng ngày “đắng cay ngọt bùi” đấy, người về có bao giờ quên. Sự đồng cam cộng khổ đã làm cho tình thương nỗi nhớ thêm bổi hổi da diết:
“Thương nhau chia củ sắn lùi,
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng”.
Các từ ngữ: thương nhau, sẻ nửa, đắp cùng như những ngọn lửa thắp sáng vần thơ, làm cho tình đồng bào đồng chí, tình quân dân, tình cá nước thêm ấm áp.
Nhớ chiến khu, nhớ Việt Bắc, ta nhớ mình, nhớ người mẹ vất vả, tảo tần “nắng cháy lưng, địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô”. Điệp ngữ “nhớ sao” diễn tả bao da diết canh cánh: nhớ sao lớp học i tờ, nhớ sao đuốc sáng những giờ liên hoan; nhớ tiếng hát giữa lưng đèo, vách núi, nhớ tiếng mõ rừng chiều, nhớ tiếng chày đêm nện cối… của khúc nhạc rừng chiến khu. “Những hoa cùng người” của Việt Bắc trong bốn mùa đã trở thành mảnh tâm hồn của ta cùng với bao nỗi nhớ:
Ta về mình có nhớ ta,
Ta về ta nhớ những hoa cùng người,
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi,
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.
Ve kêu rừng phách đổ vàng,
Nhớ cô em gái hái măng một mình.
Rừng thu trăng rọi hòa bình,
Nhớ người nào tiếng hát ân tình thủy chung.
Đoạn thơ như một bài hành mang vẻ đẹp cổ điển. Tự nhiên và con người Việt Bắc được điểm nhãn trong bức tranh tứ bình đẹp như gấm như thêu. Màu đỏ tươi của hoa chuối giữa rừng xanh mùa đông và con dao quắm của người đi nương, đi rẫy “nắng ánh” trên đèo cao. Hoa mơ mùa xuân “nở trắng rừng” và người thợ thủ công khôn khéo đan nón “chuốt từng sợi giang”. Rừng phách mùa hè “đổ vàng” trong tiếng ve và hình ảnh cô gái Việt Bắc “một mình” đi hái măng giữa rừng tre rừng trúc. Tiếng hát ân tình thủy chung của người nào cất lên trong rừng thu dưới ánh trăng xanh hòa bình mát dịu. Tất cả đều trở thành nỗi nhớ của ta, của người cán bộ kháng chiến.
Tố Hữu đã sống hết mình với Việt Bắc nên ông mới viết thật hay về nỗi nhớ đấy. Cảnh sắc tự nhiên đẹp rực rỡ, đẹp dịu dàng và đầy sức sống. Cảnh bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, mùa nào cũng đẹp, một vẻ đẹp thơ mộng xinh tươi. Con người Việt Bắc được nói tới là con người lao động: người đi làm nương rẫy, người thợ thủ công, cô em gái hái măng, và người nào đang cất cao tiếng hát – tất cả đều tượng trưng cho những đức tính tốt đẹp của đồng bào các dân tộc Việt Bắc như chịu khó, khôn khéo, sáng sủa yêu đời. Đọc bài thơ “Việt Bắc”, ta ko bao giờ quên được cảnh sắc tự nhiên bốn mùa và những con người lao động đáng yêu đấy.
Nhớ Việt Bắc là nhớ chiến khu bất khả xâm phạm: “Núi giăng thành lũy sắt dày”. Nhớ Việt Bắc là nhớ thế trận chiến tranh nhân dân thần kì: “Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây”. Nhớ Việt Bắc là nhớ chiến khu với tất cả niềm tự hào về khối đại kết đoàn dân tộc làm nên sức mạnh Việt Nam để đấu tranh và thắng lợi:
Mênh mông bốn mặt sương mù,
Đất trời ta cả chiến khu một lòng.
Tác giả đã thông minh nên những hình ảnh ẩn dụ và nhân hóa ngợi ca chiến khu Việt Bắc mang tầm vóc dũng sĩ hiên ngang – cái nôi của cách mệnh “dựng nên Cộng hòa”. “Người nào về người nào có nhớ ko?” – Ta nhớ nhiều và nhớ lắm. Nhớ những nẻo đường chiến dịch, nhớ những địa danh lịch sử nhưng mà quân nhân ta từng vào sinh ra tử, làm cho giặc Pháp bạt vía kinh hồn: “nhớ Phủ Thông, đèo Giàng – Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng – Nhớ từ Cao Lạng nhớ sang Nhị Hà”. Cả một trời thương nhớ ko bao giờ có thể quên. Ta về ta nhớ những con đèo, những dòng sông, những ngọn núi…, nay “đã hóa tâm hồn” ta từ những tháng ngày gieo neo và oanh liệt.
Nhớ Việt Bắc là nhớ những nẻo đường chiến dịch, nhớ những đêm “rầm rập” hành quân ra trận. Là nhớ những binh đoàn “Quân đi điệp điệp trùng trùng” trong ánh sao đêm. Là nhớ những đoàn dân công vận tải “Bước chân nát đá” theo ngọn đuốc đỏ rực, cùng ánh “đèn pha bật sáng” của đoàn xe kéo pháo ra trận. Giọng thơ mang âm điệu người hùng ca cất lên như những tiếng reo biểu lộ thú vui trước khí thế đấu tranh và thắng lợi của quân và dân ta trong ba nghìn ngày khói lửa:
Những đường Việt Bắc của ta,
Đêm đêm rầm rập như là đất rung.
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
“Người nào về có nhớ ko” – Ta về…, ta nhớ nhiều và nhớ lắm!” Nhớ Việt Bắc là nhớ “thủ đô gió nghìn” của cuộc kháng chiến, là nhớ “Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng cửa hang”, là nhớ “Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào”, là nhớ “Quê hương cách mệnh dựng nên Cộng hòa”…
Chiến khu Việt Bắc là nơi gửi gắm bao niềm tin của đồng bào và chiến sĩ trên mọi miền quốc gia xa gần trong những năm dài đấu tranh gieo neo: “Trông về Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi… Nhìn lên Việt Bắc nhưng mà nuôi chí bền”.
Việt Bắc là nơi tụ hội mọi chiến công, thắng lợi của quân và dân ta từ khắp các chiến trường báo về; thú vui thắng trận dâng lên dào dạt:
Tin vui thắng lợi trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về,
Vui từ Đồng Tháp, An Khê,
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.
Lời đối đáp tâm tình của mình, ta được trình bày trong phần thứ hai bài thơ “Việt Bắc” càng trở thành bổi hổi tha thiết; người ở, người về, miền xuôi và miền ngược càng gắn bó ân tình sâu nặng. Món quà Việt Bắc gửi về miền xuôi là đặc sản, là “cây nhà lá vườn”, là hương vị của núi rừng:
Mình về ta gửi về quê,
Thuyền nâu, trâu mộng với bè nứa mai.
Món quà đấy càng làm cho tình nghĩa mình – ta, tình nước non thêm bền đẹp, càng làm cho cuộc sống, cuộc đời thêm đặm đà sắt son: “Chàm nâu thêm đậm, phấn son chẳng nhòa… Phên nhà lại ấm, mái đình lại vui”.
“Việt Bắc” là bài ca tình nghĩa. Có biết bao câu hỏi vang lên dồn dập như nhắc nhở, như khắc sâu những tình cảm tốt đẹp của quân dân, của cách mệnh và kháng chiến, của mình với ta:
Nhà cao còn thấy núi đồi nữa chăng?
Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?
Bao giờ Việt Bắc tưng bừng thêm vui?
Hai chữ “ngày mai” được điệp lại, mở ra một trời ước mong rộng lớn. Và đó cũng là niềm tin yêu của những tấm lòng ân tình, ân nghĩa thủy chung:
Ngày mai về lại thôn hương,
Rừng xưa núi cũ mến thương lại về.
Ngày mai rộn ràng sơn khê,
Xuôi ngược tàu chạy, bốn bề lưới giăng…
Việt Bắc sẽ thay đổi trong sự thay đổi của quốc gia. Những nhà máy mới sẽ mọc lên. Phố phường sẽ mọc lên. Có nhiều mái trường ngói mới đỏ tươi cho tuổi thơ. Có “Chợ vui trăm nẻo về khơi nguồn hàng”. Mối quan hệ đầy tình nghĩa giữa miền xuôi và miền ngược, sẽ trở thành sâu nặng, gắn bó thiết tha vô cùng. Muối Thái Bình, cày bừa Đông Xuất, mía đường tỉnh Thanh, chum vại Hương Canh… là đặc sản miền xuôi gửi lên miền ngược sẽ góp phần làm cho cuộc sống mới thêm ấm áp, đẹp tươi. Món quà miền xuôi gửi lên miền ngược là món quà tình nghĩa “Người nào lên mình gửi cho anh với nàng”:
Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng,
Vải tơ Nam Định, lụa hàng Hà Đông.
Những món quà tình nghĩa đấy đã làm cho lời thề giữa mình với ta được khắc sâu, làm cho khúc tình khúc nước non mãi mãi bền đẹp:
Nước trôi lòng suối chẳng trôi,
Mây đi mây vẫn nhớ hồi về non.
Đá mòn nhưng dạ chẳng mòn…
Một trong những hình ảnh đẹp nhất được Tố Hữu tô đậm trong bài thơ là hình ảnh vị lãnh tụ mến yêu của dân tộc. ông Cụ đã từng hoạt động bí mật tại Cao Bằng. Người đã tới với Tân Trào trong những ngày Quốc dân đại hội. Người đã sống và đi thuyền trên sông Đáy. Bác đã đi chiến dịch Biên giới… nay Bác về xuôi cùng đoàn quân thắng trận. Núi rừng Việt Bắc “ko nguôi nhớ Người”, ngơ ngẩn “trông theo bóng Người”. Bức chân dung lãnh tụ vừa cổ xưa thiêng liêng vừa bình dị, thân thiện:
Mình về với Bác đường xuôi
Thưa giùm Việt Bắc ko nguôi nhớ Người.
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời
Áo nâu túi vải đẹp lạ thường!
Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.
Nét vẽ nào cũng thần tình. Có núi rừng, có đèo cao, có suối reo… làm nền cho bức họa truyền thần. Có những nét chấm phá linh diệu về Ông Cụ: mắt sáng ngời, áo nâu túi vải đẹp tươi, phong thái ung dung lúc ngồi trên yên ngựa trong tiếng suối reo, lúc bước trên đèo cao… Thời kì là những sáng tinh sương. Thần thái của Người là thông minh tài trí, là giản dị, bình dị, là ung dung, thanh cao. Thiên nhân được nhân hóa: “Người đi, rừng núi trông theo bóng Người” làm cho tình thương nhớ, lưu luyến và sự mến yêu ngưỡng mộ của nhân dân đối với Bác Hồ thêm đặm đà, thâm thúy. Đây là một trong những đoạn thơ hay nhất, đẹp nhất của Tố Hữu viết về vị lãnh tụ mến yêu của dân tộc.
Bài thơ “Việt Bắc” được khép lại trong tình nước non và lòng hàm ân Bác Hồ mến yêu. Đó là mối tình đời đời kiếp kiếp bất tử:
Nghìn năm nước non ngày mai
Đời đời kiếp kiếp ơn Bác càng sâu càng bền.
“Việt Bắc” là sự kết tinh nghệ thuật thơ ca dân gian và thơ ca cổ điển của dân tộc. Cách đối đáp giữa mình với ta theo lối ca dao dân ca được vận dụng thông minh. Tình lưu luyến, bổi hổi giữa kẻ ở người về gắn liền với bao kỉ niệm đắng cay, ngọt bùi trong suốt mười lăm năm trời, từ ngày “kháng Nhật thưở còn Việt Minh” tới ngày thắng lợi giòn giã: “Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về”. Hình ảnh quân dân kháng chiến, hình ảnh lãnh tụ mến yêu, cảnh sắc tự nhiên thơ mộng, hùng vĩ, đẹp tươi… tất cả đã chung đúc một cách hài hòa, tuyệt đẹp làm nên tính dân tộc và tính hiện đại của bài thơ tuyệt bút này.
“Việt Bắc” là khúc tình khúc cũng là bản người hùng ca về cách mệnh, về cuộc kháng chiến và con người kháng chiến. Nó đã tăng lên tình yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Tình ân nghĩa thủy chung là bài học thâm thúy đối với mỗi chúng ta, mãi mãi là hành trang của mỗi chúng ta.
“Thơ hay phải có dư vị văn học” như có người đã nói. Trong những năm dài sống trong cơ chế bao cấp, thiếu thốn đủ điều, có lúc phải ăn khư khư, nên lúc đọc Việt Bắc, nhiều người chưa cảm thấy “dư vị” của nó.
Bước sang thế kỉ XXI, quốc gia ta đang đổi mới từng ngày từng giờ. Tuy tới nay (2008), Việt Bắc chưa có cảnh tượng “Phố phường như nấm, như măng giữa trời”, nhưng người nào cũng cảm thấy sáng sủa và hi vọng. Dự đoán đấy chính là “dư vị văn học” của bài thơ “Việt Bắc”.
———————-HẾT———————–
Việt Bắc là tác phẩm quan trọng, thường xuyên xuất hiện trong đề thi cuối kì và đề thi tốt nghiệp THPT quốc gia. Để củng cố tri thức về tác phẩm, kế bên bài Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu, các em có thể tham khảo thêm những tài liệu tuyển chọn khác như: Phân tích tính dân tộc trong 8 câu đầu bài thơ Việt Bắc, Phân tích quang cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu, Phân tích tình cảm của người ra đi trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu, Cảm nhận về hình tượng tự nhiên và con người Việt Bắc trong đoạn thơ: Ta về, mình có nhớ ta….
https://thuthuat.taimienphi.vn/phan-tich-bai-viet-bac-42327n
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Bạn thấy bài viết Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu bên dưới để hkmobile.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website hkmobile.vn
Phân mục: Văn học
#Phân #tích #bài #thơ #Việt #Bắc #của #Tố #Hữu
Bạn thấy bài viết Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu bên dưới để hkmobile.vn Nghĩacó thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: hkmobile.vn của hkmobile.vn
Nhớ để nguồn: Phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu