Bài văn mẫu Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương sẽ giúp các em thấy được số phận trái ngang cùng những bất công nhưng mà người phụ nữ phải gánh chịu trong xã hội xưa, qua đó đồng cảm với nỗi độc thân, buồn tủi và khát khao hạnh phúc cháy bỏng của những người phụ nữ đấy.
Đề bài: Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương
Mục Lục bài viết:
1. Dàn ý
2. Bài mẫu số 1
3. Bài mẫu số 2
4. Bài mẫu số 3
3 bài văn Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương
I. Dàn ý Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương (Chuẩn)
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả Hồ Xuân Hương và bài thơ “Tự tình” (bài II)
+ “Bà Chúa Thơ Nôm” – Hồ Xuân Hương là một thi sĩ phụ nữ viết về phụ nữ, thơ của bà chính là tiếng nói thương cảm đối với số phận người phụ nữ, đồng thời đó còn là sự khẳng tiên đề cao vẻ đẹp và khát vọng của họ.
+ Bài thơ “Tự tình” (bài II) nằm trong chùm thơ “Tự tình” của bà là một trong những sáng tác nhưng mà ở đó ta cảm thu được tâm trạng buồn tủi, phẫn uất trước duyên phận trái ngang và khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc ở Hồ Xuân Hương.
2. Thân bài
– Phân tích bốn câu thơ đầu để thấy được hoàn cảnh và tâm trạng của thi sĩ:
+ Ko gian đêm khuya u tịch gợi nỗi độc thân, phiền muộn
+ Phận hồng nhan vẫn còn trơ trơ, chỉ có mình ta với nước non, đó là sự độc thân, lẻ bóng…(Còn tiếp)
>> Xem cụ thể Dàn ý Phân tích bài Tự tình 2 tại đây.
II. Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương
1. Phân tích bài thơ Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương, mẫu số 1 (Chuẩn)
Được mệnh danh là “bà chúa thơ Nôm”, Hồ Xuân Hương đã để lại cho chúng ta những tác phẩm thơ Nôm thật sự xuất sắc, trong đó đa số là các bài thơ nói về thân phận người phụ nữ, cùng với nỗi niềm đồng cảm, thương cảm thâm thúy và khát khao được hạnh phúc. Trong các tác phẩm đấy có chùm thơ ba bài thơ Tự tình, được lấy cảm hứng từ chính cuộc đời của bà. Mỗi bài thơ đều mang những nỗi niềm xúc cảm riêng nhưng tựu chung lại là nỗi buồn, nỗi độc thân của một người phụ nữ khát khao yêu đương nhưng lại gặp phải những xấu số, đớn đau. Tự tình 2 được sinh ra trong niềm cảm hứng chung đấy.
Hồ Xuân Hương được sinh ra vào thời đoạn cuối thế kỉ XVIII, trong khi xã hội đang chuyển mình đầy sóng gió. Cả xã hội lúc đấy đều sục sôi cái tư tưởng đòi quyền sống, tự do và hạnh phúc. Và cái ko khí đấy đã tác động mạnh mẽ tới tâm trí và hồn thơ của bà. Ngẫm lại số phận mình, hai lần lấy chồng, hai lần làm lẽ, hai lần chồng chết, cuộc đời bà là một chuỗi dài những tháng năm khổ đau, là những giọt nước mắt cho phận “hồng nhan”.
Có nhẽ chính thế nhưng mà lúc viết Tự tình 2, bà đã gợi mở ra ko gian vắng lặng giữa đêm khuya thanh vắng, chỉ còn xao xác tiếng trống canh khuya:
“Đêm khuya vang vọng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non”
Một ko gian rộng lớn mở ra trước mắt chúng ta, thế nhưng ko gian đấy lại vắng lặng, quạnh quẽ, cô quạnh tới vô cùng, chỉ còn tiếng trống canh lặng lẽ gióng lên từng hồi lạnh lẽo. Người ta cũng phải ngạc nhiên tự hỏi vì sao nhân vật trữ tình lại mở lời giữa lúc đêm khuya vắng thế này? Liệu còn điều gì khiến bà suy tư nhưng mà giật thột tỉnh giấc hay vì cả đêm qua, bà chưa hề chợp mắt một phút nào chăng? Tiếng trống canh “dồn” dập, gấp gáp báo hiệu sự trôi chảy của thời kì, mỗi khắc trôi qua là tuổi xuân của bà lại trôi qua một tẹo. Đêm khuya là lúc người ta ngơi nghỉ, vậy vì sao bà còn ngồi đây với đầy nỗi niềm tâm tình?
Có nhẽ là bởi vì sự độc thân, sự buồn tủi, thao thức cho số kiếp của mình đang xâm chiếm lấy tâm hồn nhạy cảm của bà. Ở đây, Hồ Xuân Hương đã sử dụng từ láy “vang vọng” – một từ láy tượng thanh mô tả cái âm thanh vang vọng của tiếng trống canh trong đêm, và nó cũng là từ láy diễn tả cái ko khí vắng lặng tới vô cùng của một con người đang thao thức giữa canh khuya.
Những bài Phân tích Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương hay nhất
Tới câu thơ thứ hai, người ta nhận thấy đằng sau nỗi thao thức đấy là một bầu tâm tình đang cần trút bỏ:
“Trơ cái hồng nhan với nước non”
“Hồng nhan” là một từ ngữ vốn dùng để chỉ những người phụ nữ xinh đẹp, đấy thế nhưng mà người phụ nữ đấy giữa canh khuya lại phải chịu cảnh “trơ” trọi một mình. Ấn tượng nhất trong câu thơ là từ “trơ”. Có nhẽ chưa từng có một thi sĩ nào lại to gan trong cách sử dụng từ ngữ như thế! “Trơ” ở đây có nhẽ Hồ Xuân Hương muốn nhắc tới sự độc thân, lẻ loi, trơ trọi – một nỗi buồn bao trùm lấy cả ko gian. Hồ Xuân Hương đã đặt ở câu thơ một từ ngữ định lượng “cái” để chỉ “hồng nhan”. Đây là một sự cụ thể hóa cho cái nỗi buồn cho kiếp má hồng, giọng thơ chùng xuống trình bày một sự não nuột trong quang cảnh. Đặt chữ “trơ” lên đầu câu, bà muốn nhấn mạnh sự trơ trọi, đơn độc, cái buồn tủi của mình trong đêm vắng. Và cái buồn đấy càng cụ thể hơn lúc nó được đặt kế bên một cái to lớn như “nước non”. Tới đây, ta chợt cảm khái rằng có phải chăng đây Hồ Xuân Hương đang muốn gợi tới hình ảnh của một người vợ lẽ đang mòn mỏi chờ chồng mình trong canh khuya của kiếp chung chồng đắng cay, tủi phận chăng?
Cái buồn rất dễ thấm vào tâm can con người, như Nguyễn Du đã nói “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”, nó cũng thấm sang cả cảnh vật trong đêm vắng lặng này. Vậy nên ta mới cảm thấy cái bóng đêm kia quá lạnh lẽo, quá cô quạnh. Và lúc cái buồn đang đè nặng, chi phối tâm trạng con người thì có nhẽ chén rượu là phương tiện để giải sầu hiệu quả nhất. Thế nên, Hồ Xuân Hương cũng học theo người xưa “nâng chén để tiêu sầu”, nhưng có nhẽ điều đó chỉ làm cho nỗi buồn càng thêm nặng nề, nỗi thảm kịch vẫn là thảm kịch ko lối thoát:
“Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn”
Như một quy luật của tạo hóa, trăng tròn rồi lại khuyết, lặp lại theo một chu kì nhất mực. Vầng trăng – vốn là tượng trưng cho cuộc đời, cho tuổi xuân của người con gái, vầng trăng “tròn” tức là đã tới tuổi gả chồng, cái tuổi đẹp nhất của người con gái. Thế nhưng, trăng trong thơ Hồ Xuân Hương lại chỉ khuyết chẳng tròn, và đã “xế” bóng, gợi lên tuổi xuân đang dần trôi đi của người con gái – nhân vật trữ tình trong bài thơ. Trăng đã xế, tuổi xuân đã qua, đấy vậy nhưng mà vẫn chưa có được hạnh phúc trọn vẹn. Phải chăng hình ảnh trăng chưa tròn là vì hạnh phúc của bà còn chưa viên mãn hay cũng là cuộc đời của bà, đã có tuổi nhưng mà hạnh phúc vẫn chẳng tròn đầy?
Những câu thơ tiếp nối vẫn nói lên nỗi lẻ loi, lẻ bóng của nhân vật trữ tình thế nhưng lại với một sự chuyển biến khác:
“Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân trời đá mấy hòn’
Nếu như bốn câu thơ đầu gợi lên quang cảnh vắng lặng, quạnh quẽ của canh khuya cô quạnh, lời thơ dìu dặt, đượm buồn diễn tả cái tâm trạng kì vọng mòn mỏi thì hai câu thơ này lại đột ngột chuyển mình mạnh mẽ. Hồ Xuân Hương đã dùng ở đây nghệ thuật đảo ngữ với tiết tấu nhanh, mạnh mẽ tạo nên một quang cảnh sinh động, chân thực và đầy sức sống. Những đám rêu trên mặt đất được bóng trăng xiên ngang nhưng mà soi tỏ, những hòn đá vô tri còn được ánh trăng đâm xuyên qua những đám mây nhưng mà chiếu tới. Cảnh thực nhưng lại gợi cảm nhiều hơn gợi tả. Tới những thứ vô tri vô năng nhưng mà còn được ánh trăng soi tỏ, có đôi có cặp, cớ sao một kiếp hồng nhan lại phải chịu cảnh độc thân một mình?
Hai câu thơ thôi nhưng mà toàn là những động từ mạnh “đâm toạc, xiên ngang” phải chăng nó đang bộc bạch cái nỗi lòng chất chứa sắp bùng nổ của thi sĩ? Lời thơ như là một sự phản ứng dữ dội cho kiếp sống cô độc của người phụ nữ đấy, nhân vật trữ tình ko còn dịu dàng được nữa, bà muốn được giải thoát khỏi tâm trạng bức bối đang bủa vây lấy thân mình. Nghệ thuật đảo ngữ đã làm cho lời thơ thêm phần mạnh mẽ dứt khoát, táo tợn y sì tính cách của “bà chúa thơ Nôm”.
Thế nhưng, cái bột phát tức giận đó chỉ dường như bùng lên trong giây lát để rồi bà lại trở về với cái nỗi buồn mênh mang trong lòng. Một sự chấp nhận, một sự bất lực, cam chịu nhưng mà bà phải thốt lên trong sự đớn đau:
“Ngán nỗi xuân qua xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con”.
Một câu thơ nhưng lại khiến người đọc cảm thấy một khoảng thời kì dài đằng đằng trong khi tuổi xuân của bà cứ trôi đi trong lặng lẽ, trong sự ngao ngán về cuộc đời. Mùa xuân tới trong mừng vui rộn ràng thì tuổi xuân của bà cũng dần chảy trôi đi, đấy vậy nhưng mà hạnh phúc, tình yêu vẫn chỉ được lợi một tẹo “con con”. “Mảnh tình” – chỉ là mảnh tình chứ chẳng được trọn vẹn, đấy vậy nhưng mà còn phải “san sẻ” thì còn đáng bao nhiêu nữa đây? Có nhẽ đây là lời thở than đầy đắng cay của Hồ Xuân Hương cho cái kiếp vợ lẽ của mình, sự san sẻ mến thương là một điều ko người nào muốn, vậy nhưng mà bà phải chịu:
“Chém cha cái kiếp lấy chồng chung
Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng”
Hai câu thơ cuối khép lại như một lời than thầm kín của người phụ nữ trong phận làm lẽ của xã hội xưa. Bởi một kiếp làm lẽ sẽ chẳng bao giờ được lợi trọn tình yêu, hạnh phúc lứa đôi của mình.
Bài thơ được Hồ Xuân Hương viết lên để trình bày tâm trạng và thái độ của mình trước duyên phận hẩm hiu, bà vừa uất ức, vừa đau xót muốn gắng gượng gạo vươn lên nhưng thảm kịch cứ nối dài thảm kịch. Nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ là thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật với những từ ngữ sinh động gây ấn tượng mạnh mẽ. Mặc dù sử dụng thể thơ Đường nhưng những ngôn từ của bà đều hết sức thuần việt. Ngôn từ lúc dịu dàng, thắm thiết, gợi tả nỗi buồn, lúc phá cách với nhịp độ mãnh liệt, tất cả đều được sử dụng để mô tả những cảm nhận của bà về nỗi buồn sự đời. Nghệ thuật đặc tả được bà sử dụng hết sức tinh tế cùng với nghệ thuật đảo ngữ tạo nên một Tự tình vô cùng thành công về mặt xúc cảm và xây dựng hình tượng.
Tự tình 2 là bài thơ trình bày tâm tư, tình cảm của Hồ Xuân Hương trước duyên phận của mình; vừa uất ức, tức giận, buồn tủi, lẻ loi, muốn vượt lên nhưng lại rơi vào thảm kịch. Bài thơ là minh chứng cho khát vọng hạnh phúc mạnh mẽ của Hồ Xuân Hương đồng thời khẳng định tài năng của bà, xứng đáng với danh xưng “bà chúa thơ Nôm”.
2. Phân tích Tự tình 2 của thi sĩ Hồ Xuân Hương, mẫu số 2 (Chuẩn)
Hồ Xuân Hương (1772-1822) là một nữ sĩ nổi tiếng vào khoảng cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX. Bà sinh ra trong một gia đình có nền nếp gia giáo và được lợi cuộc sống êm đềm sung sướng tuổi thơ ấu. Sau lúc mãn tang cha, mẹ bà tái giá với người khác, thế nên bà thường ít tuân theo những ràng buộc lễ nghĩa, gia giáo như phụ nữ đương thời, nhưng với bản tính thông minh sẵn có bà rất tận tâm với học hành, thơ phú và trở thành một hiện tượng trong nền văn học trung đại lúc bấy giờ. Cả đường đời và đường thơ của Hồ Xuân Hương luôn ẩn chứa sự phong túc, phóng khoáng, tuy nhiên trong đó người ta cũng nhìn ra được rằng, dẫu bản thân bà phấn đấu thoát khỏi sự kìm kẹp với phụ nữ của cơ chế phong kiến thế nhưng có vẻ mọi nỗ lực đấy đều ko thu được kết quả xứng đáng. Bản thân bà mặc dù xinh đẹp, tài năng thế nhưng trong đường tình vẫn phải 2 lần đò, ko chỉ vậy còn là làm lẽ, điều đó khiến bà phải chịu nhiều khổ đau và bất mãn. Nỗi đau của Hồ Xuân Hương lúc bấy giờ chính là nỗi đau chung của phụ nữ Việt Nam thời xưa, họ khát khao hạnh phúc thế nhưng xoành xoạch phải chấp nhận sự đối xử bất công của cơ chế phong kiến khắc nghiệt, trọng nam khinh nữ, chịu cuộc đời nhiều nước mắt đắng cay. Tự tình II nằm trong chùm thơ Tự tình gồm ba bài của Hồ Xuân Hương là một trong những bài thơ hay nhất, bộc lộ những tâm trạng, những nỗi đau của Hồ Xuân Hương về một kiếp hồng nhan phận bạc.
Hồ Xuân Hương hai lần lấy chồng, đều lấy được người mến thương và có cùng niềm ham mê thơ phú với bà, thế nên cuộc sống hôn nhân có thể được xem là khá tốt so với nhiều phụ nữ cùng thời. Tuy nhiên, trong cả hai lần đi tìm kiếm hạnh phúc Hồ Xuân Hương vẫn ko tránh khỏi việc làm thiếp thất cho người ta, việc phải chung chồng và chịu sự chèn lấn từ vợ cả cũng như sự ghen tuông tức của những người vợ khác khiến Hồ Xuân Hương khá mỏi mệt. Đặc thù là những đêm phòng ko gối chiếc, nghĩ về phận đời của mình bà lại càng thêm ngao ngán buồn khổ. Trong Tự tình II Sự độc thân buồn khổ của bà đã được tái tạo thông qua bối cảnh ko gian và thời kì trong hai câu thơ khai đề.
“Đêm khuya vang vọng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non”
Bối cảnh thời kì là “đêm khuya” thanh vắng, vốn dĩ tất cả đều đã chìm vào giấc ngủ say nồng để ngơi nghỉ sau một ngày dài, đó là khoảng thời kì vắng lặng và yên tĩnh vô cùng, đặc thù sự xuất hiện của một âm thanh dài từ tiếng trống cầm canh, cứ như réo rắt thúc giục con người mau yên giấc, đêm đã khuya lắm rồi. Thế nhưng riêng bản thân nhân vật trữ tình lúc nghe thấy tiếng trống đấy, lại càng thêm thao thức nhiều hơn, giữa đêm khuya mịt mùng tiếng trống cầm canh tựa như rót thẳng vào hồn thi nhân. Nó mang lại những nhận thức thực rõ ràng về sự lạnh lẽo, cô độc của Hồ Xuân Hương, đêm vốn đã dài lại càng dài thêm. Thêm vào đó tiếng trống thúc “vang vọng” từ xa xăm vọng lại, càng gợi ra cái khoảng ko rộng lớn tĩnh vắng, còn con người nhỏ nhỏ thì rối bời với hàng loạt nỗi trằn trọc lo lắng, buồn tủi vì hoàn cảnh lẻ loi đơn chiếc.
Phân tích Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương để thấy được thảm kịch tình yêu của người phụ nữ trong xã hội xưa
Sự độc thân, lẻ loi đấy được nữ sĩ trình bày thật rõ trong câu thơ tiếp “Trơ cái hồng nhan với nước non”. Ở đây Hồ Xuân Hương ko hổ là bà chúa thơ Nôm lúc sử dụng từ ngữ rất sắc bén, “trơ” vừa là trơ trọi, cô độc một mình, “trơ” lại cũng trình bày thái độ thử thách, kháng cự, đầy đanh đá, ngoa ngoắt “trơ gan cùng tuế nguyệt”. Đặc thù trong cụm “cái hồng nhan” người ta tức khắc nhận thấy nữ sĩ đã diễn tả được một cách trọn vẹn trị giá của người phụ nữ xưa. Một bên dùng từ “cái” trình bày sự tầm thường rẻ rúng bởi rõ đây là một lượng từ thường sử dụng để đếm, để chỉ các sự vật thông thường, nhỏ nhặt chợ búa. Một bên “hồng nhan” tức để chỉ người con gái trẻ trung có nhan sắc, có tài năng được người người mến mộ, thích thú, đề cao trị giá của người phụ nữ. Thế nhưng từ cụm “cái hồng nhan” người ta mới thấy thân phận phụ nữ xưa, dẫu có tài, có sắc thì sao, vẫn bị coi nhẹ, vẫn bị xem thường và ko thực sự có chỗ đứng trong xã hội. Hồ Xuân Hương kế bên việc phơi bày hiện thực số phận cũng trình bày thái độ chống đối, kháng cự của mình với xã hội đầy bất công. Bà viết “Trơ cái hồng nhan với nước non” ko chỉ để diễn tả cảnh độc thân buồn tủi của người thiếu phụ giữa cuộc đời, giữa xã hội, và việc lấy “hồng nhan” cho sánh cùng “nước non” còn là sự đề cao trị giá của người phụ nữ, sự thử thách, vượt lên trên số phận để đối đầu cùng với “nước non” cũng chính là xã hội phong kiến lúc bấy giờ. Câu thơ đã phần nào trình bày được phong cách cũng như khả năng của Hồ Xuân Hương, phận nữ lưu nhưng chẳng chấp nhận cảnh yên phận thủ thường gò bó.
“Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn”
Chắc hẳn nữ sĩ đã khổ đau ngao ngán lắm, bởi vì phụ nữ cuối cùng vẫn là phụ nữ, rượu ko bao giờ là thú vui tao nhã như đàn ông. Phụ nữ thường chỉ tìm tới rượu lúc đã ngao ngán thất vọng quá đỗi, Hồ Xuân Hương chính là tương tự, trong lúc đêm khuya thanh vắng, trống cầm canh thì một mình nhưng mà lại ngả nghiêng bên chén rượu nồng. Bởi ngủ ko đặng, nhưng mà lòng lại độc thân, trống vắng chỉ các cách uống cho say, để cho cái cay nồng, lâng lâng của rượu xóa tan đi hết những phiền muộn, ước sao cho những khốn khổ trong lòng cũng chóng bay hơi như rượu thì tốt quá. Thế nhưng người say ko thể say mãi (ko thể tới cái độ như Chí Phèo say suốt 20 năm được!), bởi nỗi đau của bà là tâm bệnh, say rồi có thể quên được một khắc nào đó, nhưng lúc tỉnh lại thì nỗi đau đấy lại càng thêm rõ ràng, càng khắc sâu vào lòng thi nhân, khiến người ta ko thôi khổ sở bởi sự ý thức rõ ràng về thân phận hồng nhan bạc phận. Trong cái lúc thanh tỉnh đấy, đêm đã khuya từ lâu, trăng lên sáng tỏ rồi cũng dần xế để nhường chỗ cho mặt trời, tuy nhiên nhìn cảnh trăng và lại nhìn tới bản thân mình, nữ sĩ cũng là nhìn tới hoàn cảnh của bản thân. Trăng kia có thể xế rồi lại mọc, khuyết rồi lại tròn, nhưng cuộc đời người phụ nữ được bao nhiêu lần như thế, “vầng trăng bóng xế” tức là ý chỉ một cuộc đời hồng nhan sắp tàn, bao nhiêu tuổi xuân cũng đã cạn, thế nhưng thi nhân vẫn còn trằn trọc một nỗi “khuyết chưa tròn” đấy là chỉ đường tơ duyên ko trọn vẹn. Hồ Xuân Hương qua hai lần đò, nhưng chưa một lần cảm thấy viên mãn, bởi bà chịu phận làm thiếp thất phải san sẻ chồng cho cả kẻ khác, tình yêu chiều của chồng dành cho bà dẫu có nhiều hơn một tẹo, thế nhưng nó vĩnh viễn ko phải là tất cả tấm lòng của người đấy, Tổng Cóc cũng vậy, ông Phủ Vĩnh Trường cũng thế. Đấng nam nhi của bà trước còn mải công danh, sau lưng là cả một dàn mĩ nhân đợi sủng, tới phiên bà đúng thật chỉ “khuyết chưa tròn” nhưng mà thôi.
“Xuyên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân trời đá mấy hòn”
Tới với những câu thơ luận, người ta nghe mang máng sự vùng vẫy, sự kháng cự của Hồ Xuân Hương lại trở dậy một cách mạnh mẽ. Giải pháp đảo ngữ đưa các động từ mạnh “xuyên ngang”, “đâm toạc” lên đầu câu đã mang tới cho độc giả những ấn tượng thâm thúy về sự uất ức, đáng ghét với cái số phận nữ nhi, với cái xã hội lắm những trái ngang và bất công với người phụ nữ. Những hình ảnh tự nhiên như “rêu” vốn nhỏ nhỏ yếu ớt, lại mịt mù trong cuộc đời, chẳng mấy người nào để tâm, hay hình ảnh hòn đá tầm thường, trơ trọi, muôn thuở tĩnh tại chịu đựng sự tàn phá của tự nhiên, thế vào trong thơ của Hồ Xuân Hương cũng trở thành mạnh mẽ, quyết liệt phản kháng. Những thứ đấy chính là đại diện cho hình ảnh người phụ nữ dưới cơ chế phong kiến, nhỏ nhỏ, tĩnh tại, chai lì, chịu đựng tuy nhiên lúc gặp cảnh áp bức kinh khủng thì dù yếu ớt họ vẫn sẵn sàng vùng lên đấu tranh, sẵn sàng bộc lộ sự phẫn nộ, sự căm tức trước phận đời trái ngang trước trời đất, trước vũ trụ to lớn. Rêu nhỏ nhỏ nhưng cũng “xuyên ngang mặt đất” khô giòn, đá dẫu mấy hòn nhưng cũng đủ “đâm toạc chân trời” thường cao vút, tự hào. Đó chính là thái độ thử thách, kiêu ngạo, ngoa ngoắt của Hồ Xuân Hương với cuộc đời và vũ trụ, rõ ràng bà chẳng chịu làm cái kiếp phụ nữ luồn cúi, yên phận. Bà muốn khẳng định mình, muốn để đời biết phụ nữ cũng biết giận, biết buồn, và họ cần được xoa dịu chứ ko phải là kìm kẹp đè nén.
“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con”
Nhưng có nhẽ sự tức giận, thử thách của Hồ Xuân Hương chỉ là một tiếng nói rất nhỏ nhỏ, như muối bỏ ngoài biển khơi, chẳng được mấy người để tâm, thành thử bà lại trở lại với thực tại, trở về với nỗi đau thân phận hồng nhan, với số kiếp lẽ mọn. Mùa xuân là mùa đẹp nhất trong năm, xuân tới người nào cũng mừng vui, riêng chỉ có phận hồng nhan nhìn xuân tới, rồi đi nhưng mà lòng càng thêm đau xót. Bởi vấn đề tuổi tác với người phụ nữ là vô cùng nhạy cảm, rõ ràng Hồ Xuân Hương ý thức được quy luật bước đi của thời kì cũng như Xuân Diệu vậy, “Xuân đương tới tức là xuân đang qua/Xuân còn non tức là xuân sẽ già/Nhưng mà xuân hết tức là tôi cũng mất”. Lặng lẽ nhìn mùa xuân tới rồi lại tiến mùa xuân đi mang theo cả những năm tháng thanh xuân của mình, thử hỏi có người phụ nữ nào lại ko “ngán”, ko ngao ngán đau thương. Đời xuân sắc của người phụ nữ chẳng đáng bao nhiêu năm, thế nhưng mà lại vẫn thường bị phí hoài bởi những cuộc tình ko trọn vẹn, bởi những tháng ngày chờ phu quân ghé thăm trong mòn mỏi. Rồi lúc xuân hết, họ lại phải gánh chịu cuộc đời độc thân, bị ruồng bỏ, với nhan sắc già nua xấu xí, hoa tàn ít bướm. Nỗi đau đấy đối với người phụ nữ vốn phóng khoáng, có khát khao hạnh phúc mạnh mẽ và ước ao về một mối tình trọn vẹn như Hồ Xuân Hương lại càng trở thành thâm thúy. “Mảnh tình san sẻ tí con con” chính là nỗi đau lớn nhất đời bà, hai lần đò nhưng chẳng lần nào thoát khỏi số phận làm lẽ, phải sẻ chia chồng với người phụ nữ khác. Nhưng mà đấng nam nhi thời bấy giờ cũng có dành được bao nhiêu tình cảm cho đám phụ nữ ngày ngày đợi mong ở nhà, với họ phụ nữ chỉ là người cùng họ nối dõi tông đường, là người phục dịch, phục vụ, nâng khăn sửa túi cho họ. Đúng là không thể mong được ở những người đàn ông trong xã hội cũ một tấm lòng thủy chung, một tấm chân tình nguyên vẹn. Một mảnh tình mỏng manh nhưng mà còn phải san sẻ cho nhau, nhưng chút tình “tí con con” đấy đối với Hồ Xuân Hương là biết bao mỉa mai, đớn đau cùng đau xót. Khả năng như bà nhưng mà cũng chẳng thoát khỏi cảnh chồng chung thì trông mong gì thêm được nữa cho những kiếp phụ nữ khác.
Tự tình II là một bài thơ hay bộc lộ được những nỗi niềm chất chứa của nữ sĩ Xuân Hương về cuộc đời của một hồng nhan, cũng là số phận chung của người phụ nữ Việt Nam dưới cơ chế phong kiến khắc nghiệt. Họ phải gánh chịu nhiều nỗi đau thân phận, bị khinh thường, rẻ rúng, chịu kiếp chồng chung, chịu cảnh lẻ loi, cô độc, thiếu thốn tình mến thương trong suốt cuộc đời, phải đớn đau nhìn tuổi xuân chảy trôi vùn vụt nhưng mà ko một người nào cùng thấu hiểu. Ngoài ra bài thơ cũng trình bày khả năng của Hồ Xuân Hương trước cuộc đời, trước số phận, bà ko cam chịu lẽ sống đầy bất công, bà ngoa ngoắt phản kháng một cách mạnh mẽ để thỏa nỗi tức tối, uất ức xưa nay trong lòng. Dẫu rằng cuộc đời của bà cũng ko mấy hạnh phúc, thế nhưng Hồ Xuân Hương chính là tấm gương tiêu biểu cho sự vùng lên của phụ nữ dưới cơ chế phong kiến, cần được trân trọng và yêu quý bởi sự kiên cường dũng cảm hiếm có này.
3. Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương, mẫu số 3:
“Bà Chúa Thơ Nôm” – Hồ Xuân Hương là một thi sĩ phụ nữ viết về phụ nữ, thơ của bà chính là tiếng nói thương cảm đối với số phận người phụ nữ, tiếng thơ của bà còn thấm đượm ý thức nhân đạo lúc trân trọng, đề cao vẻ đẹp và những khát vọng chính đáng của người phụ nữ. Bài thơ “Tự tình” (bài II) nằm trong chùm thơ “Tự tình” của bà là một trong những sáng tác nhưng mà ở đó ta cảm thu được tâm trạng buồn tủi, phẫn uất trước duyên phận trái ngang và khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc ở Hồ Xuân Hương.
Mở đầu bài thơ nữ thi sĩ gợi ra một quang cảnh cũng như tâm trạng mang nặng sự độc thân, vắng vẻ quạnh hiu:
“Đêm khuya vang vọng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non.”
Thời kì được nhắc tới đã là đêm khuya, là khoảng thời kì khá nhạy cảm, nhạy cảm bởi đó là lúc con người ta đối diện với chính bản thân mình, những suy nghĩ, trằn trọc mở đầu bủa vây xung quanh. Thêm vào đó, giữa ko gian u tịch, vắng vẻ của đêm khuya lại có thêm tiếng trống canh dồn, âm thanh “vang vọng” càng làm tăng sự vắng lặng và quạnh hiu của ko gian, tiếng trống dồn dập giống như đang thúc giục dồn dập bước đi thời kì. Tiếng trống hay cũng là tiếng lòng của nữ thi sĩ, sự rối bời quanh quẩn lúc trông thấy sự trôi chảy của thời kì của đời người, nhưng mà ta – phận hồng nhan vẫn còn trơ trơ, chỉ có mình ta với nước non, đó là sự độc thân, lẻ bóng, trơ trọi. Có thể đó là sự tủi nhục trong nhận thức về hoàn cảnh của thi sĩ nhưng cũng có thể đó chính là sự kiên cường, dai sức trong con người thân thơ.
“Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.”
“Say lại tỉnh” giống như một vòng luẩn quẩn, thất vọng của cuộc đời cũng như của tơ duyên, muốn say cho quên sầu muộn và nỗi xót xa số phận nhưng càng say lại càng tỉnh, càng thấu hơn nỗi khổ của thân phận. Hình ảnh vầng trăng “bóng xế” tức là trăng sắp tàn, trời sắp sáng lại thêm “khuyết chưa tròn” đấy là sự tương quan với số phận của người nữ sĩ, trăng sắp tàn giống như tuổi xuân đã sắp trôi qua thế nhưng trăng vẫn khuyết chưa tròn đấy là tơ duyên vẫn chưa được trọn vẹn như ý. Ta cảm thu được nỗi lòng đắng cay, xót xa cho duyên phận lỡ làng của thi sĩ.
“Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám,
Đâm toạc chân trời, đá mấy hòn.”
Bài văn Phân tích Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương có dàn ý
Trong hai câu thơ trên, thi sĩ đã sử dụng nghệ thuật đảo ngữ làm tăng sức lôi cuốn của câu thơ, đặc thù việc đặt các động từ mạnh ở đầu mỗi câu thơ như “xiên ngang, đâm toạc” đã làm tăng sự sinh động của câu thơ. Bức tranh tự nhiên có mặt đất, chân trời, rêu từng đám mọc xiên ngang mặt đất, những hòn đá dựng đứng như đâm vào toạc cả chân trời. Việc sử dụng hình ảnh và từ ngữ đã gợi nên một tự nhiên tràn đầy sức sống và ẩn chứa trong đó là tâm trạng, thái độ của nữ thi sĩ. “Xiên ngang, đâm toạc” là sự phẫn uất và phản kháng của thi sĩ đối với cuộc đời, số phận của mình. Từng lời thơ nghe có vẻ đầy căm thù nhưng sâu xa ta lại thấy sự chua chát, cam chịu và chấp nhận của thi sĩ.
“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con!”
Nhắc tới mùa xuân là nhớ về tuổi xuân của mình, nữ thi sĩ ngán ngẩm bởi mùa xuân qua đi rồi mùa xuân lại tới nhưng tuổi xuân nhưng mà qua thìa là hết hẳn, chẳng còn lấy lại được nữa. Nhưng mà cứ mỗi mùa xuân trở lại lại là sự ra đi của tuổi xuân, nhìn bao mùa xuân qua là bấy nhiêu năm tuổi xuân dần vơi đi, tuổi xuân đã ít cứ theo đà trôi chảy của thời kì vẫn trái ngang, hẩm hiu và dở dang lỡ làng. Giống như “mảnh tình” của nàng thi sĩ, đã nhỏ nhỏ chỉ gọi là “mảnh” nhưng lại còn “san sẻ” vì vậy chỉ còn một “tí con con” dường như ko còn đáng là bao nữa. Những lời thơ như lời tâm tình của thi sĩ về chính tơ duyên và số phận của mình, nỗi lòng của thi sĩ trình bày sự khát khao có được hạnh phúc, nhưng kỳ vọng bao nhiêu lại phải thất vọng bấy nhiêu, chỉ trách sao số phận của nữ thi sĩ long đong, phũ phàng.
Ta có thể cảm thu được sự nỗ lực, sự gắng gượng gạo vươn lên số phận của Hồ Xuân Hương, nhưng dù có phấn đấu, dù có kiên cường thi sĩ vẫn phải đương đầu với những trớ trêu, thực tại phũ phàng của số phận. Những ước mơ và khát khao sống, hạnh phúc của thi sĩ là một thái độ sống rất tích cực nhưng mà chúng ta phải học tập, dù hoàn cảnh và số phận có phũ phàng với ta nhưng ta vẫn phải sống một cuộc đời thật ý nghĩa.
——————-HẾT———————–
Tự tình II là một trong những bài thơ rực rỡ nhất của nữ sĩ Hồ Xuân Hương viết về tơ duyên trắc trở và khát vọng hạnh phúc của người phụ nữ trong xã hội xưa. Để cảm nhận trọn vẹn trị giá cũng như những nét rực rỡ của bài thơ, kế bên bài Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương, các bạn có thể tham khảo thêm các bài: Suy nghĩ về ước mơ và hạnh phúc của người phụ nữ Việt Nam qua bài Tự tình 2, Nỗi lòng tác giả qua bài Tự tình 2, Bình giảng bài thơ Tự tình 2, soạn bài Tự tình.
https://thuthuat.taimienphi.vn/phan-tich-bai-tu-tinh-2-cua-ho-xuan-huong-51506n
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Bạn thấy bài viết Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương bên dưới để hkmobile.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website hkmobile.vn
Phân mục: Văn học
#Phân #tích #bài #Tự #tình #của #Hồ #Xuân #Hương
Bạn thấy bài viết Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương bên dưới để hkmobile.vn Nghĩacó thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: hkmobile.vn của hkmobile.vn
Nhớ để nguồn: Phân tích bài Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương