Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước( Những người vợ nhớ thương chồng…hết)(hay nhất)

Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước( Những người vợ thương nhớ chồng…hết)

(hay nhất)

Hình Ảnh về: Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước( Những người vợ thương nhớ chồng…hết)

(hay nhất)

Video về: Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước( Những người vợ thương nhớ chồng…hết)

(hay nhất)

Wiki về Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước( Những người vợ thương nhớ chồng…hết)

(hay nhất)

Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước( Những người vợ thương nhớ chồng…hết)

(hay nhất) –

Tuyển chọn những bài văn hay Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước (Những người vợ thương nhớ chồng…hết).Với những bài văn mẫu ngắn gọn, cụ thể, hay nhất dưới đây, các em sẽ có thêm nhiều tài liệu hữu ích phục vụ cho việc học môn văn. Cùng tham khảo nhé! 

Dàn ý Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước 

Nội dung: Phân tích phần còn lại của đoạn trích để làm nổi trội lên tư tưởng mấu chốt của toàn chương Đất Nước: Đất Nước của Nhân dân. Tư tưởng đó được thi sĩ tiếp tục triển khai trên những phát hiện thú vị, lạ mắt của các phương diện: địa lí, lịch sử, văn hoá, ý thức, truyền thống của dân tộc. Tác giả tiếp tục lí giải: Người nào làm ra non sông?

Đoạn thơ dài, học trò cần tách khổ, xác lập ý sao cho sát hợp với xúc cảm của thi sĩ. Cụ thể như sau:

+ Tư tưởng non sông của nhân dân qua các thời đại.

+ 12 câu đầu: Sự hoá thân của nhân dân vào non sông.

+ 34 câu còn lại: Dồn nén, tụ hội đỉnh cao của xúc cảm trữ tình: Đất Nước của Nhân dân — Đất Nước của ca dao, thần thoại.

(Học trò khá giỏi, lúc viết bài có thể thêm luận điểm 1, học trò trung bình vận dụng linh hoạt hơn).

Phương pháp lập luận: Phân tích liên kết với chứng minh.

Tư liệu: Chủ yếu dẫn trong đoạn thơ, có thể dẫn một số tư liệu thơ khác cho bài viết thêm thâm thúy.

Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 1

    Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ những thi sĩ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Trường ca “Mặt đường khát vọng” là tác phẩm xuất sắc, mang vẻ đẹp lạ mắt của ông, được sáng tác vào năm 1971 tại núi rừng chiến khu Trị — Thiên. Bài “Đất Nước” là chương V của trường ca này. Tác giả đã sử dụng một cách thông minh các chất liệu – thi liệu từ tục ngữ, ca dao dân ca, từ truyển thuyết cổ tích tới phong tục, tiếng nói… của nền văn hóa dân tộc để khơi nguồn cảm hứng về Đất Nước, một Đất Nước có xuất xứ lâu đời, một Đất Nước của Nhân Dân vĩnh hằng muôn thuở.

    Đoạn thơ 12 câu này trích trong phần II bài “Đất Nước” đã ca tụng Đất Nước hùng vĩ, tự hào khẳng định những phẩm chất cao đẹp ta, tộc ta. Câu thơ mở rộng tới 13, 14, 15 từ, nhưng vẫn thanh thoát, nhịp nhàng, giàu âm điệu và nhạc điệu gợi cảm:

    “Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu

    …

    Những cuộc đời đã hóa núi sông ta”.

    Tám câu thơ đầu nói về tượng hình Đất Nước, một Đất Nước hùng vĩ, một giang sơn gấm vóc. Khắp nơi trên mọi miền Đất Nước ta, ở đâu cũng có những danh lam thắng cảnh. Núi Vọng Phu, hòn Trống Mái đã đi vào huyền thoại cổ tích. Nguyên Khoa Điềm đã có một cái nhìn khám phá, nhân văn. Núi đó, hòn đó là do “những người vợ nhớ chồng”, hoặc “cặp vợ chồng yêu nhau” nhưng mà đã “góp cho”, đã “góp nên” làm đẹp thêm, tô điểm thêm Đất Nước:

    “Những người vợ nhớ chổng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu

    Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái”.

    Núi Vọng Phu ở Lạng Sơn, Thanh Hóa, Bình Định,… hòn Trống Mái ở Sầm Sơn ko chỉ là vẻ đẹp tự nhiên nhưng mà còn là biểu tượng cho vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam. Vợ có “nhớ chồng”, cặp vợ chồng có “yêu nhau” thì mới “góp cho Đất Nước”, mới “góp nên” những núi Vọng Phu, hòn Trống Mái đó. Tình yêu lứa đôi có thắm thiết, tình nghĩa vợ chồng có thủy chung thì Đất Nước mới có tượng hình kì thú đó, Tác giả đã vượt lên lối liệt kê tầm thường để có một cách nhìn, một cách diển đạt mới mẻ, nhân văn.

    Hai câu thơ tiếp theo ca tụng vẻ đẹp Đất Nước về mặt lịch sử và truyền thống. Cái “gót ngựa của Thánh Gióng” đã “để lại”cho Đất Nước ta bao ao đầm ở vùng Hà Bắc ngày nay! 99 núi con Voi ở Phong Châu đã quần tụ, chung sức chung lòng “góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương”. Các từ ngữ: “đi qua còn… để lại”, “góp mình dựng” đã trình bày một cách bình dị nhưng mà tự hào về sự thiêng liêng của Tổ quốc, về khí phách người hùng, sức mạnh đại kết đoàn dân tộc của nhân dân ta trong xây dựng và bảo vệ Đất Nước:

    “Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại

    Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương”.

    Đất Nước ta có núi cao, biển rộng, sông dài. Có sông Hồng Hà “đỏ nặng phù sa”. Có sông Mã “bờm ngựa phi thác trắng”.Và còn có Cửu Long Giang với dáng hình thơ mộng, ôm ấp huyền thoại kiêu sa:

    “Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm”.

    Rồng “nằm im”từ bao đời nay nhưng mà Nam Bộ mến yêu có “dòng sông xanh thẳm” cho quê hương nhiều nước ngọt phù sa, nhiều tôm cá, mênh mông biển lúa bốn mùa. Phải chăng thi sĩ trẻ qua vẻ đẹp dòng sông Chín Rồng để ca tụng giang sơn gấm vóc, con người Việt Nam rất đỗi tài hoa?

   Quảng Nam, Quảng Ngãi quê hương của Hoàng Diệu, Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng,… có núi Ân sông Đà, có núi Bút non Nghiên. Ngắm núi Bút non Nghiên, Nguyễn Khoa Điềm ko nói về “địa linh anh tài” nhưng mà nghĩ về người học trò nghèo, về truyền thống hiếu học và tấm lòng tôn sư trọng đạo của nhân dân ta:

    “Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình Bút, non nghiên”.

    “Nghèo” nhưng mà vẫn “góp cho” Đất Nước ta núi Bút non Nghiên, làm rạng rỡ nền văn hiến Đại Việt. Nghèo vật chất nhưng mà giàu trí tuệ tài năng.

    Hạ Long trở thành kì quan, thắng cảnh là nhờ có “con cóc, con gà quê hương cùng góp cho”.Và những tên làng, lên núi, tên sông như Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm… ở vùng cực Nam Đất Nước xa xôi đã do “những người dân nào đã góp tên”, đã đem mồ hôi, xương máu bạt rừng, lấn biển, đào kênh, bắt sấu, bộ hổ… làm nên? Thi sĩ đã có một cách nói bình dị nhưng mà thấm thìa ca tụng đức tính chăm chỉ, siêng năng, dũng cảm trong lao động thông minh của nhân dân ta, khẳng định nhân dân vô cùng lớn lao, người chủ sở hữu đã “làm nên Đất Nước muôn thuở”:

    “Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cánh

    Những người dân nào đã góp tên ông Đốc, ông Bà Đen, Bà Điểm”.

    Tám câu thơ với bao địa danh và cổ tích huyền thoại được thi sĩ nói tới trình bày niềm tự hào và hàm ân Đất Nước cùng Nhân dân. Các thi liệu – hình ảnh: người vợ, cặp vợ chồng, gót ngựa, 99 con voi, con rồng, người học trò nghèo, con cóc con gà, những người dân nào… dưới ngòi búi của Nguyễn Khoa Điềm mang ý nghĩa tượng trưng cho tâm hồn trung hậu, cho trí tuệ và tài năng, đức tính chăm chỉ và ý thức dũng cảm,…của nhân dân ta qua trường kì lịch sử. Chính nhân dân lớn lao đã “góp cho”, “góp nên”, “để lại”, “góp mình”, “cùng góp cho”, “đã góp tên”,… đã làm cho Đất Nước ngày thêm giàu đẹp. Thi sĩ đã mang lại cho những động từ – vị ngữ đó (góp cho, góp nên…) nhiều ý nghĩa mơi mẻ, nhiều sắc thái biểu cảm với bao liên tưởng đầy tính nhân văn. Đúng như thi sĩ Chế Lan Viên đã viết:

    “Tâm hồn tôi lúc Tổ quốc soi vào

    Thấy nghìn núi trăm sông diễm lệ”.

           (“Chim lượn trăm vòng”)

    Bốn câu thơ cuối đoạn, giọng thơ vang lên say đắm, ngọt ngào. Từ cụ thể, thơ được nâng lên tầm nói chung, tính chính luận liên kết một cách hài hòa với chất trữ tinh thắm thiết:

    “Và ở đâu trên khắp ruộng đồng, gò bãi

    Chẳng mang một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha

    Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy

    Những cuộc đời đã hóa núi sông ta…”.

    Ruộng đồng gò bãi… là hình ảnh của quê hương đât nước. Những tên núi, tên sông, tên làng, tôn bản, tên ruộng đồng, tên gò bãi… bất kỳ ở đâu trên non sông Việt Nam thân yêu đều mang theo “một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha”. Hình tượng non sông cũng là điệu tâm hồn, phong cách, ước mơ hoài bão của ông cha ta, tổ tiên ta bốn nghìn năm lịch sử dựng nước. “Những cuộc đời đã hóa núi sông ta” là một câu thơ rất hay, rất đẹp ca tụng tâm hồn Việt Nam, nền văn hóa Việt Nam. Chữ “một” được điệp lại 3 lần, chữ “ta” được láy lại 2 lần, liên kết từ cảm thán đã tạo nên những vần thơ du dương về nhạc điệu, nồng nàn, say đắm tự hào về xúc cảm. Vừa đĩnh đạc hào hùng, vừa thiết tha lắng đọng, vẻ đẹp nhân văn chan hòa trên những dòng thơ tráng lệ. Tầm vóc của Đất Nước và dân tộc được hiện diện một cách thâm thúy rộng lớn ko chi trên phương diện địa lí “mênh mông” nhưng mà còn ở dòng chảy của thời kì và lịch sử bốn nghìn năm “đằng đẵng”.

    Đoạn thơ trên đây tiêu biểu cho cái hay, cái đep của hồn thơ Nguyễn Khoa Điểm trong bài “Đất Nước”. Câu thơ mở rộng đậm đặc chất văn xuôi, Yếu tố chính luận và chất chữ tình, chất xúc cảm hoà quyện, làm cho chất thơ dào dạt, ý tưởng thâm thúy, mới mẻ. Tổ quốc hùng vĩ, nhân dân người hùng, chăm chỉ, hiếu học, ân nghĩa thủy chung… được thi sĩ cảm nhận với tất cả lòng yêu quý tự hào.

    Chất liệu văn hóa dân gian được tác giả vận dụng thông minh. Qua hình tượng Đất Nước nhưng mà thi sĩ ca tụng tâm hồn Nhân Dân, khẳng định khả năng nòi giống và dáng đứng Việt Nam. Tự nhiên Đất Nước đã được Nhân Dân thông minh nên. Nhân Dân là chủ sở hữu của Đất Nước.

    Thơ thực sự khơi gợi hồn người trở thành trong sáng, phong phú và cao thượng. Đoạn thơ như một tiếng nói tâm tình “dịu ngọt”, thi sĩ như đang hội thoại cùng ta về Đất Nước và Nhân Dân. Đọc lại đoạn thơ, lòng mỗi chúng ta bâng khuâng, xúc động nghĩ về hai tiếng Việt Nam thân yêu:

    “Ôi! Việt Nam! Yêu suốt một đời…”

 

           (Tố Hữu)

    Ta cảm thấy hãnh diện và lớn lên cùng Đất Nước.

Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 2

Mở bài

    Nguyễn Khoa Điềm là một trong những thi sĩ mặc áo lính trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Thơ Nguyễn Khoa Điềm giàu chất suy tư, trữ tình — chính luận. Trường ca Mặt đường khát vọng là một trong những thi phẩm viết về đề tài non sông trong những năm chiến tranh. Tác phẩm đã để lại nhiều dấu ấn rực rỡ trong lòng người đọc, đặc thù chương Đất Nước có nhiều đoạn hay và được nhiều người thích thú. Trong đó tác giả bộc bạch cảm nhận, nhận thức của mình về non sông: Đất Nước của Nhân dân, Nhân dân làm ra Đất Nước. Từ đó thức tỉnh nhận thức của tuổi xanh về Đất Nước trong những năm chống Mĩ cứu nước và vai trò, trách nhiệm của mỗi công dân đối với Tổ quốc – Đất Nước.

Đoạn thơ được phân tích sau đây là tụ hội, là đỉnh cao của tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân”.

Thân bài

–Quan niệm về non sông qua mỗi thời đại.

+ Thời trung đại, non sông gắn liền với đế vương: “Nam quốc sơn hà, Nam đế cư”, gắn với các triều đại (Đinh, Lí, Trần, Lê…) nhưng một số tướng soái, quan lại như Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi đã nhận thấy vai trò to lớn của nhân dân đối với non sông. Trần Hưng Đạo đã từng dâng kế sách cho vua: muốn đánh thắng giặc phải biết khoan thư sức dân, sâu rễ bền gốc trong dân. Nguyễn Trãi đã thấy: “Lật thuyền mới biết sức dân như nước”. Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng nói: “Kim cổ quốc dĩ dân vi bản”.

+ Thòi cận kim, Phan Bội Châu cũng nhận định: “Dân là dân nước, nước là nước dân”, “Một lãnh thổ ko thể gọi là non sông nếu ko có nhân dân”.

+ Thời đại Hồ Chí Minh: Bác luôn nhắc nhở Đảng ta lấy: “Dân là gốc”.

=> Tương tự, dù ờ thời đại nào thì các nhà tư tưởng lớn vẫn nhìn thấy vai trò, sức mạnh to lốn của nhân dân đối vối non sông. Nhân dân gánh trên đôi vai của mình non sông đi suốt cuộc trường chinh cũng như những cuộc khai hoang đất đai, mở rộng cương vực làm ra non sông… Điều này cũng được các nhà văn, thi sĩ hiện đại ý thức thâm thúy hơn người nào hết.

    Lúc dân tộc ta thực hiện hai cuộc trường chinh lớn lao chống Pháp và Mĩ, tư tưởng “Tổ quốc của Nhân dân” được ý thức rõ hơn trong các tác phẩm. Nhưng phải tới Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm ý thức đó mới càng được sáng rõ. Nó đem lại cho người đọc nhận thức về non sông một cách cụ thể, thâm thúy, thấm thìa, toàn diện hơn: “Để Đất Nước này là Đất Nước của Nhân dân/ Đất Nước của ca dao, thần thoại”.

    Nếu như các phần trước của trích đoạn Đất Nước, thi sĩ lí giải: Đất Nước có từ bao giờ? Đất Nước là gì? Đất Nước ở đâu? thì ở phần này, thi sĩ tiếp tục lí giải Người nào làm ra Đất Nước?

+ Thực ra xuyên suốt mạch xúc cảm trong chương Đất Nước là tư tưởng Đất Nước của Nhân dân. Tư tưởng đó được triển khai trên những phương diện: địa lí, lịch sử, văn hóa, truyền thông, ý thức của dân tộc thật thú vị, lạ mắt. Nét nổi trội trong phần cuối này vẫn tiếp tục trên những phát hiện đó nhưng các yếu tố văn hóa, văn học dân gian lại được vận dụng rất thông minh trong tư duy hiện đại, tạo ra màu sắc thẩm mĩ vừa thân thuộc vừa mới mẻ.

    Mười hai câu là sự hoá thân của nhân dân vào non sông:

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút, non Nghiên Con cóc, con gà quê hương cũng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi Chẳng mang một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha Ôi Đất Nước sau bốn nghìn nằm đi đâu ta cũng thấy Những cuộc đời đã hoá núi sông ta… ”

+ Phát hiện mới mẻ, lạ mắt của Nguyễn Khoa Điềm về những phong cảnh kì thú của non sông gấm vóc: đá Vọng Phu, hòn Trống Mái, núi Bút, non Nghiên… ko chỉ là tặng vật của tự nhiên tạo hóa nhưng mà đã gắn với cuộc sống con người, với văn hóa, lịch sử của dân tộc qua những áng ca dao, những truyền thuyết, cổ tích; qua những cuộc vệ quốc lớn lao của nhân dân.

    Nếu ko có những người vợ mòn mỏi chờ chồng qua những cuộc rán tranh li tán thì làm sao có được cảm nhận về những đá Vọng Phu.

    Nếu ko có truyền thuyết về người người hùng Thánh Gióng nhổ tre đánh giặc thì làm sao có cảm nhận về những ao đầm để lại chính là gót ngựa của Người.

    Nếu ko có truyền thuyết Hùng Vương dựng nước thì làm sao có được cảm nhận về vẻ đẹp hùng vĩ của núi non quanh đất Phong Châu như chín mươi chín con voi chầu về đất Tổ.

    Nét rực rỡ ở đây, cái nhìn của thi sĩ thấm sâu ý thức về nhân dân. Sự hóa thân của nhân dân vào Đất Nước: những người vợ chờ chồng như đá Vọng Phu, cặp vợ chồng yêu nhau như hòn Trống Mái; những học trò nghèo nhưng hiếu học qua hình tượng núi Bút, non Nghiên; những tên đất tên làng như Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm… thật bình dị nhưng họ là những người làm nên Đất Nước.

=> Thi sĩ ko cảm nhận những phong cảnh kì thú thuần tuý là thắng cảnh tự nhiên nhưng mà trong đó là chiều sâu số phận, tình cảnh, công lao của mỗi người đã đóng góp, hóa thân vào Đất Nước. Đất Nước thấm sâu tâm hồn, máu thịt của nhân dân.

    Từ đó thi sĩ đưa tới một nói chung thâm thúy giàu chất suy tư và triết luận về sự hoá thân của nhân dân vào non sông:

“Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi Chẳng mang một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy Những cuộc đời đã hoá núi sông ta…”

=> Thế giối nghệ thuật thơ Nguyễn Khoa Điềm là toàn cầu vừa mộc mạc, dân dã, vừa đẹp nhấp nhánh những chất liệu văn hóa dân gian. Văn hóa dân gian đã thấm vào tiếng nói và cấu trúc hình tượng trong đoạn thơ, để hình tượng nhân dân hiện diện khắp nơi trên ruộng đồng gò bãi, trong lối sống, trong ước ao, khát vọng, trong suốt dọc dài non sông hơn 4000 năm… đã trở thành chủ sở hữu, vong hồn của lịch sử dân tộc, của non sông.

    Đoạn còn lại 34 câu: dồn nén, tụ hội đỉnh cao của xúc cảm trữ tình – Đất Nước của Nhân dân – Đất Nước của ca dao, thần thoại.

    Đi suốt cuộc trường chinh đầy máu lửa của dân tộc là hình tượng nhân dân người hùng, những con người vô danh – họ là lực lượng nòng cốt xây dựng, bảo vệ làm ra non sông.

+ Nhìn về bốn nghìn năm lịch sử, Nguyễn Khoa Điềm ko ngợi ca các triều đại: Đinh, Lí, Trần như trong Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi; ko nói tới những người hùng lưu danh sử sách như Bà Trưng, Bà Triệu, Lê Lợi, Quang Trung… trong Ý thức yêu nước của nhân dân ta của Hồ Chí Minh, nhưng mà tập trung nói tới những con người vô danh, bình dị:

“Em ơi em Hãy nhìn rất xa Vào bốn nghìn năm Đất Nước Năm tháng nào củng người người lớp lớp Con gái, đàn ông bằng tuổi chúng ta Chuyên cần làm lụng Lúc có giặc người đàn ông ra trận Người con gái trở về nuôi cái cùng con Ngày giặc tới nhà thì phụ nữ cũng đánh Nhiều người đã trở thành người hùng Nhiều người hùng cả anh và em đều nhớ Nhưng em biết ko Có biết bao người con gái, đàn ông Trong bốn nghìn lớp người giống ta thế hệ Họ đã sống và chết Giản dị và bình tâm Ko người nào nhớ mặt đặt tên Nhưng họ đã làm ra Đất Nước”

 

    Vẫn giọng điệu tâm tình, tha thiết “Em ơi em”, Nguyễn Khoa Điềm hướng người đọc nhìn về chiều sâu quá khứ bốn nghìn năm lịch sử đấu tranh dựng nước của nhân dân. Năm tháng nào cũng người người, lớp lớp , họ bằng tuổi chúng ta hiện giờ, lúc non sông hòa bình, họ chăm chỉ lao động; lúc non sông có chiến tranh, họ sẵn sàng xả thân, bất luận đàn ông hay con gái, “giặc tới nhà phụ nữ cũng đánh”, “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”, hiến trọn tuổi thanh xuân cho non sông được hòa bình. Biết bao thi sĩ đã viết về họ:

“Chúng con đi từng trận gió rừng Cả thế hệ xoay trần đánh giặc”. “Chúng tôi đi ko tiếc đời mình (Nhưng tuổi hai mươi thì làm sao ko tiếc) Nhưng người nào cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc”                                                             (Thanh Thảo)

 

    Thế đấy! Họ đã sống và chết, giản dị và bình tâm, họ đã trở thành người hùng, ko người nào nhớ mặt đặt tên chỉ giản đơn như người ta thường gọi: chiến sĩ vô danh nhưng họ là những người bất tử, hoá thân cho dáng hình xứ sở trường tồn.

+ Ko chỉ lao động, bảo vệ và xây dựng non sông, nhân dân còn có trách nhiệm truyền lại cho con cháu tương lai những trị giá văn hoá, ý thức, vật chất của non sông: từ hạt lúa, ngọn lửa, tiếng nói, tên làng, tên đất; từ việc phải biết cấy trồng, đắp đập be bờ, giữ gìn cuộc sống tới việc chống thù trong, giặc ngoài giữ yên non sông. Từ đó, thi sĩ đưa ta tới tư tưởng ngọn nguồn của vẻ đẹp văn hóa dân gian: “Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân/ Đất Nước của Nhân dân, Tổ quốc của ca dao, thần thoại”.

    Đây là điểm hôi tụ và cũng là đỉnh cao của xúc cảm trữ tình tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” – Cụm từ được lặp đi lặp lại như nhấn mạnh, khắc sâu vào tâm trí người đọc về ý thức đó. Cái mới mẻ trong cách nhìn của Nguyễn Khoa Điềm so với thơ chống Mĩ là cách nhìn rất tự nhiên, trở về với ngọn nguồn của dân tộc: “Đất Nước của Nhân dân – Đất Nước của ca dao thần thoại”.

+ Thật giản dị và lạ mắt, cả kho tàng ca dao dân ca, thi sĩ chỉ chọn ba câu nói về ba phương diện quan trọng của vẻ đẹp tâm hồn, tính cách và truyền thống dân tộc:

“Dạy anh biết “yêu em từ thuở trong nôi” Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội Biết trồng tre đợi ngày thành gậy Đi trả thù nhưng mà ko sợ lâu dài”.

 

Thật đắm say trong tình yêu.

Biết quý trọng tình nghĩa.

Quyết liệt trong căm thù và đấu tranh.

=> Nguyễn Khoa Điềm ko lặp lại nguyên văn những câu ca dao nhưng mà chỉ sử dụng ý và hình ảnh để gợi nhớ về ca dao, để nói lên phẩm chất xinh tươi, người hùng của nhân dân, non sông mình. Thật thú vị, những nét đẹp tâm hồn đó thấm đẫm trong thi liệu dân gian được thi sĩ vận dụng thật khôn khéo, tài hoa. Phải là người thấu hiểu, trân trọng trị giá văn hóa dân tộc tới độ máu thịt, thi sĩ mới có thể có cái nhìn thâm thúy, mới mẻ tới vậy trong quan niệm “Đất Nước của Nhân dân”.

Kết bài

    Tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” cũng đã được các thi sĩ trẻ nhận thức thâm thúy về vai trò, về những đóng góp, những hi sinh to lớn của nhân dân trong các cuộc đấu tranh trong khoảng thời gian dài, khốc liệt của dân tộc. Thi sĩ Nguyễn Khoa Điềm đã góp thêm một thành công trong dòng thơ về non sông thời chống Mĩ, làm thâm thúy hơn về nhận thức tư tưởng đó.

    Với xúc cảm trữ tình – chính luận vừa sâu lắng vừa giàu chất suy tư, với hình thức trò chuyện tâm tình tha thiết của đôi trai gái, thi sĩ đã gợi ra được cả ko khí, ko gian nghệ thuật đầy màu sắc sử thi, có tác dụng đưa người đọc vào toàn cầu của truyền thuyết của ca dao, thần thoại nhưng lại mới mẻ trong cách cảm nhận và hình thức thơ tự do, phóng khoáng. Từ đó có nhận thức đúng về non sông và trách nhiệm của mỗi công dân đối với non sông, Tổ quốc trong mọi thòi đại.

Mời các em tham khảo Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước (Những người vợ thương nhớ chồng…hết) ngắn gọn, cụ thể, hay nhất của hkmobile.vn dưới đây để nắm được các ý chính cần triển khai cho bài văn cảm nhận về bài thơ Tỏ lòng, qua đó củng cố thêm tri thức về tác phẩm, và tự viết cho mình một bài văn mẫu hay nhất. Cùng tham khảo nhé!

Đăng bởi: hkmobile.vn

Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

[rule_{ruleNumber}]

#Phân #tích #khổ #cuối #bài #thơ #Đất #Nước #Những #người #vợ #nhớ #thương #chồnghết #hay #nhất

[rule_3_plain]

#Phân #tích #khổ #cuối #bài #thơ #Đất #Nước #Những #người #vợ #nhớ #thương #chồnghết #hay #nhất

Tuyển chọn những bài văn hay Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước (Những người vợ thương nhớ chồng…hết).Với những bài văn mẫu ngắn gọn, cụ thể, hay nhất dưới đây, các em sẽ có thêm nhiều tài liệu hữu ích phục vụ cho việc học môn văn. Cùng tham khảo nhé! 
Xem nhanh nội dung1 Dàn ý Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước 2 Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 13 Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 2
Dàn ý Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước 

Nội dung: Phân tích phần còn lại của đoạn trích để làm nổi trội lên tư tưởng mấu chốt của toàn chương Đất Nước: Đất Nước của Nhân dân. Tư tưởng đó được thi sĩ tiếp tục triển khai trên những phát hiện thú vị, lạ mắt của các phương diện: địa lí, lịch sử, văn hoá, ý thức, truyền thống của dân tộc. Tác giả tiếp tục lí giải: Người nào làm ra non sông?
Đoạn thơ dài, học trò cần tách khổ, xác lập ý sao cho sát hợp với xúc cảm của thi sĩ. Cụ thể như sau:
+ Tư tưởng non sông của nhân dân qua các thời đại.
+ 12 câu đầu: Sự hoá thân của nhân dân vào non sông.

+ 34 câu còn lại: Dồn nén, tụ hội đỉnh cao của xúc cảm trữ tình: Đất Nước của Nhân dân — Đất Nước của ca dao, thần thoại.
(Học trò khá giỏi, lúc viết bài có thể thêm luận điểm 1, học trò trung bình vận dụng linh hoạt hơn).
Phương pháp lập luận: Phân tích liên kết với chứng minh.
Tư liệu: Chủ yếu dẫn trong đoạn thơ, có thể dẫn một số tư liệu thơ khác cho bài viết thêm thâm thúy.
Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 1

    Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ những thi sĩ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Trường ca “Mặt đường khát vọng” là tác phẩm xuất sắc, mang vẻ đẹp lạ mắt của ông, được sáng tác vào năm 1971 tại núi rừng chiến khu Trị — Thiên. Bài “Đất Nước” là chương V của trường ca này. Tác giả đã sử dụng một cách thông minh các chất liệu – thi liệu từ tục ngữ, ca dao dân ca, từ truyển thuyết cổ tích tới phong tục, tiếng nói… của nền văn hóa dân tộc để khơi nguồn cảm hứng về Đất Nước, một Đất Nước có xuất xứ lâu đời, một Đất Nước của Nhân Dân vĩnh hằng muôn thuở.
    Đoạn thơ 12 câu này trích trong phần II bài “Đất Nước” đã ca tụng Đất Nước hùng vĩ, tự hào khẳng định những phẩm chất cao đẹp ta, tộc ta. Câu thơ mở rộng tới 13, 14, 15 từ, nhưng vẫn thanh thoát, nhịp nhàng, giàu âm điệu và nhạc điệu gợi cảm:
    “Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
    …
    Những cuộc đời đã hóa núi sông ta”.
    Tám câu thơ đầu nói về tượng hình Đất Nước, một Đất Nước hùng vĩ, một giang sơn gấm vóc. Khắp nơi trên mọi miền Đất Nước ta, ở đâu cũng có những danh lam thắng cảnh. Núi Vọng Phu, hòn Trống Mái đã đi vào huyền thoại cổ tích. Nguyên Khoa Điềm đã có một cái nhìn khám phá, nhân văn. Núi đó, hòn đó là do “những người vợ nhớ chồng”, hoặc “cặp vợ chồng yêu nhau” nhưng mà đã “góp cho”, đã “góp nên” làm đẹp thêm, tô điểm thêm Đất Nước:
    “Những người vợ nhớ chổng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
    Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái”.
    Núi Vọng Phu ở Lạng Sơn, Thanh Hóa, Bình Định,… hòn Trống Mái ở Sầm Sơn ko chỉ là vẻ đẹp tự nhiên nhưng mà còn là biểu tượng cho vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam. Vợ có “nhớ chồng”, cặp vợ chồng có “yêu nhau” thì mới “góp cho Đất Nước”, mới “góp nên” những núi Vọng Phu, hòn Trống Mái đó. Tình yêu lứa đôi có thắm thiết, tình nghĩa vợ chồng có thủy chung thì Đất Nước mới có tượng hình kì thú đó, Tác giả đã vượt lên lối liệt kê tầm thường để có một cách nhìn, một cách diển đạt mới mẻ, nhân văn.
    Hai câu thơ tiếp theo ca tụng vẻ đẹp Đất Nước về mặt lịch sử và truyền thống. Cái “gót ngựa của Thánh Gióng” đã “để lại”cho Đất Nước ta bao ao đầm ở vùng Hà Bắc ngày nay! 99 núi con Voi ở Phong Châu đã quần tụ, chung sức chung lòng “góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương”. Các từ ngữ: “đi qua còn… để lại”, “góp mình dựng” đã trình bày một cách bình dị nhưng mà tự hào về sự thiêng liêng của Tổ quốc, về khí phách người hùng, sức mạnh đại kết đoàn dân tộc của nhân dân ta trong xây dựng và bảo vệ Đất Nước:
    “Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
    Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương”.
    Đất Nước ta có núi cao, biển rộng, sông dài. Có sông Hồng Hà “đỏ nặng phù sa”. Có sông Mã “bờm ngựa phi thác trắng”.Và còn có Cửu Long Giang với dáng hình thơ mộng, ôm ấp huyền thoại kiêu sa:
    “Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm”.
    Rồng “nằm im”từ bao đời nay nhưng mà Nam Bộ mến yêu có “dòng sông xanh thẳm” cho quê hương nhiều nước ngọt phù sa, nhiều tôm cá, mênh mông biển lúa bốn mùa. Phải chăng thi sĩ trẻ qua vẻ đẹp dòng sông Chín Rồng để ca tụng giang sơn gấm vóc, con người Việt Nam rất đỗi tài hoa?
   Quảng Nam, Quảng Ngãi quê hương của Hoàng Diệu, Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng,… có núi Ân sông Đà, có núi Bút non Nghiên. Ngắm núi Bút non Nghiên, Nguyễn Khoa Điềm ko nói về “địa linh anh tài” nhưng mà nghĩ về người học trò nghèo, về truyền thống hiếu học và tấm lòng tôn sư trọng đạo của nhân dân ta:
    “Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình Bút, non nghiên”.
    “Nghèo” nhưng mà vẫn “góp cho” Đất Nước ta núi Bút non Nghiên, làm rạng rỡ nền văn hiến Đại Việt. Nghèo vật chất nhưng mà giàu trí tuệ tài năng.
    Hạ Long trở thành kì quan, thắng cảnh là nhờ có “con cóc, con gà quê hương cùng góp cho”.Và những tên làng, lên núi, tên sông như Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm… ở vùng cực Nam Đất Nước xa xôi đã do “những người dân nào đã góp tên”, đã đem mồ hôi, xương máu bạt rừng, lấn biển, đào kênh, bắt sấu, bộ hổ… làm nên? Thi sĩ đã có một cách nói bình dị nhưng mà thấm thìa ca tụng đức tính chăm chỉ, siêng năng, dũng cảm trong lao động thông minh của nhân dân ta, khẳng định nhân dân vô cùng lớn lao, người chủ sở hữu đã “làm nên Đất Nước muôn thuở”:
    “Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cánh
    Những người dân nào đã góp tên ông Đốc, ông Bà Đen, Bà Điểm”.
    Tám câu thơ với bao địa danh và cổ tích huyền thoại được thi sĩ nói tới trình bày niềm tự hào và hàm ân Đất Nước cùng Nhân dân. Các thi liệu – hình ảnh: người vợ, cặp vợ chồng, gót ngựa, 99 con voi, con rồng, người học trò nghèo, con cóc con gà, những người dân nào… dưới ngòi búi của Nguyễn Khoa Điềm mang ý nghĩa tượng trưng cho tâm hồn trung hậu, cho trí tuệ và tài năng, đức tính chăm chỉ và ý thức dũng cảm,…của nhân dân ta qua trường kì lịch sử. Chính nhân dân lớn lao đã “góp cho”, “góp nên”, “để lại”, “góp mình”, “cùng góp cho”, “đã góp tên”,… đã làm cho Đất Nước ngày thêm giàu đẹp. Thi sĩ đã mang lại cho những động từ – vị ngữ đó (góp cho, góp nên…) nhiều ý nghĩa mơi mẻ, nhiều sắc thái biểu cảm với bao liên tưởng đầy tính nhân văn. Đúng như thi sĩ Chế Lan Viên đã viết:
    “Tâm hồn tôi lúc Tổ quốc soi vào
    Thấy nghìn núi trăm sông diễm lệ”.
           (“Chim lượn trăm vòng”)
    Bốn câu thơ cuối đoạn, giọng thơ vang lên say đắm, ngọt ngào. Từ cụ thể, thơ được nâng lên tầm nói chung, tính chính luận liên kết một cách hài hòa với chất trữ tinh thắm thiết:
    “Và ở đâu trên khắp ruộng đồng, gò bãi
    Chẳng mang một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha
    Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
    Những cuộc đời đã hóa núi sông ta…”.
    Ruộng đồng gò bãi… là hình ảnh của quê hương đât nước. Những tên núi, tên sông, tên làng, tôn bản, tên ruộng đồng, tên gò bãi… bất kỳ ở đâu trên non sông Việt Nam thân yêu đều mang theo “một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha”. Hình tượng non sông cũng là điệu tâm hồn, phong cách, ước mơ hoài bão của ông cha ta, tổ tiên ta bốn nghìn năm lịch sử dựng nước. “Những cuộc đời đã hóa núi sông ta” là một câu thơ rất hay, rất đẹp ca tụng tâm hồn Việt Nam, nền văn hóa Việt Nam. Chữ “một” được điệp lại 3 lần, chữ “ta” được láy lại 2 lần, liên kết từ cảm thán đã tạo nên những vần thơ du dương về nhạc điệu, nồng nàn, say đắm tự hào về xúc cảm. Vừa đĩnh đạc hào hùng, vừa thiết tha lắng đọng, vẻ đẹp nhân văn chan hòa trên những dòng thơ tráng lệ. Tầm vóc của Đất Nước và dân tộc được hiện diện một cách thâm thúy rộng lớn ko chi trên phương diện địa lí “mênh mông” nhưng mà còn ở dòng chảy của thời kì và lịch sử bốn nghìn năm “đằng đẵng”.
    Đoạn thơ trên đây tiêu biểu cho cái hay, cái đep của hồn thơ Nguyễn Khoa Điểm trong bài “Đất Nước”. Câu thơ mở rộng đậm đặc chất văn xuôi, Yếu tố chính luận và chất chữ tình, chất xúc cảm hoà quyện, làm cho chất thơ dào dạt, ý tưởng thâm thúy, mới mẻ. Tổ quốc hùng vĩ, nhân dân người hùng, chăm chỉ, hiếu học, ân nghĩa thủy chung… được thi sĩ cảm nhận với tất cả lòng yêu quý tự hào.
    Chất liệu văn hóa dân gian được tác giả vận dụng thông minh. Qua hình tượng Đất Nước nhưng mà thi sĩ ca tụng tâm hồn Nhân Dân, khẳng định khả năng nòi giống và dáng đứng Việt Nam. Tự nhiên Đất Nước đã được Nhân Dân thông minh nên. Nhân Dân là chủ sở hữu của Đất Nước.
    Thơ thực sự khơi gợi hồn người trở thành trong sáng, phong phú và cao thượng. Đoạn thơ như một tiếng nói tâm tình “dịu ngọt”, thi sĩ như đang hội thoại cùng ta về Đất Nước và Nhân Dân. Đọc lại đoạn thơ, lòng mỗi chúng ta bâng khuâng, xúc động nghĩ về hai tiếng Việt Nam thân yêu:
    “Ôi! Việt Nam! Yêu suốt một đời…”
 
           (Tố Hữu)
    Ta cảm thấy hãnh diện và lớn lên cùng Đất Nước.
Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 2
Mở bài
    Nguyễn Khoa Điềm là một trong những thi sĩ mặc áo lính trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Thơ Nguyễn Khoa Điềm giàu chất suy tư, trữ tình — chính luận. Trường ca Mặt đường khát vọng là một trong những thi phẩm viết về đề tài non sông trong những năm chiến tranh. Tác phẩm đã để lại nhiều dấu ấn rực rỡ trong lòng người đọc, đặc thù chương Đất Nước có nhiều đoạn hay và được nhiều người thích thú. Trong đó tác giả bộc bạch cảm nhận, nhận thức của mình về non sông: Đất Nước của Nhân dân, Nhân dân làm ra Đất Nước. Từ đó thức tỉnh nhận thức của tuổi xanh về Đất Nước trong những năm chống Mĩ cứu nước và vai trò, trách nhiệm của mỗi công dân đối với Tổ quốc – Đất Nước.
Đoạn thơ được phân tích sau đây là tụ hội, là đỉnh cao của tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân”.
Thân bài
–Quan niệm về non sông qua mỗi thời đại.
+ Thời trung đại, non sông gắn liền với đế vương: “Nam quốc sơn hà, Nam đế cư”, gắn với các triều đại (Đinh, Lí, Trần, Lê…) nhưng một số tướng soái, quan lại như Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi đã nhận thấy vai trò to lớn của nhân dân đối với non sông. Trần Hưng Đạo đã từng dâng kế sách cho vua: muốn đánh thắng giặc phải biết khoan thư sức dân, sâu rễ bền gốc trong dân. Nguyễn Trãi đã thấy: “Lật thuyền mới biết sức dân như nước”. Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng nói: “Kim cổ quốc dĩ dân vi bản”.
+ Thòi cận kim, Phan Bội Châu cũng nhận định: “Dân là dân nước, nước là nước dân”, “Một lãnh thổ ko thể gọi là non sông nếu ko có nhân dân”.
+ Thời đại Hồ Chí Minh: Bác luôn nhắc nhở Đảng ta lấy: “Dân là gốc”.
=> Tương tự, dù ờ thời đại nào thì các nhà tư tưởng lớn vẫn nhìn thấy vai trò, sức mạnh to lốn của nhân dân đối vối non sông. Nhân dân gánh trên đôi vai của mình non sông đi suốt cuộc trường chinh cũng như những cuộc khai hoang đất đai, mở rộng cương vực làm ra non sông… Điều này cũng được các nhà văn, thi sĩ hiện đại ý thức thâm thúy hơn người nào hết.
    Lúc dân tộc ta thực hiện hai cuộc trường chinh lớn lao chống Pháp và Mĩ, tư tưởng “Tổ quốc của Nhân dân” được ý thức rõ hơn trong các tác phẩm. Nhưng phải tới Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm ý thức đó mới càng được sáng rõ. Nó đem lại cho người đọc nhận thức về non sông một cách cụ thể, thâm thúy, thấm thìa, toàn diện hơn: “Để Đất Nước này là Đất Nước của Nhân dân/ Đất Nước của ca dao, thần thoại”.
    Nếu như các phần trước của trích đoạn Đất Nước, thi sĩ lí giải: Đất Nước có từ bao giờ? Đất Nước là gì? Đất Nước ở đâu? thì ở phần này, thi sĩ tiếp tục lí giải Người nào làm ra Đất Nước?
+ Thực ra xuyên suốt mạch xúc cảm trong chương Đất Nước là tư tưởng Đất Nước của Nhân dân. Tư tưởng đó được triển khai trên những phương diện: địa lí, lịch sử, văn hóa, truyền thông, ý thức của dân tộc thật thú vị, lạ mắt. Nét nổi trội trong phần cuối này vẫn tiếp tục trên những phát hiện đó nhưng các yếu tố văn hóa, văn học dân gian lại được vận dụng rất thông minh trong tư duy hiện đại, tạo ra màu sắc thẩm mĩ vừa thân thuộc vừa mới mẻ.
    Mười hai câu là sự hoá thân của nhân dân vào non sông:

 

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút, non Nghiên
Con cóc, con gà quê hương cũng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn nghìn nằm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hoá núi sông ta… ”

 

+ Phát hiện mới mẻ, lạ mắt của Nguyễn Khoa Điềm về những phong cảnh kì thú của non sông gấm vóc: đá Vọng Phu, hòn Trống Mái, núi Bút, non Nghiên… ko chỉ là tặng vật của tự nhiên tạo hóa nhưng mà đã gắn với cuộc sống con người, với văn hóa, lịch sử của dân tộc qua những áng ca dao, những truyền thuyết, cổ tích; qua những cuộc vệ quốc lớn lao của nhân dân.
    Nếu ko có những người vợ mòn mỏi chờ chồng qua những cuộc rán tranh li tán thì làm sao có được cảm nhận về những đá Vọng Phu.
    Nếu ko có truyền thuyết về người người hùng Thánh Gióng nhổ tre đánh giặc thì làm sao có cảm nhận về những ao đầm để lại chính là gót ngựa của Người.
    Nếu ko có truyền thuyết Hùng Vương dựng nước thì làm sao có được cảm nhận về vẻ đẹp hùng vĩ của núi non quanh đất Phong Châu như chín mươi chín con voi chầu về đất Tổ.
    Nét rực rỡ ở đây, cái nhìn của thi sĩ thấm sâu ý thức về nhân dân. Sự hóa thân của nhân dân vào Đất Nước: những người vợ chờ chồng như đá Vọng Phu, cặp vợ chồng yêu nhau như hòn Trống Mái; những học trò nghèo nhưng hiếu học qua hình tượng núi Bút, non Nghiên; những tên đất tên làng như Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm… thật bình dị nhưng họ là những người làm nên Đất Nước.
=> Thi sĩ ko cảm nhận những phong cảnh kì thú thuần tuý là thắng cảnh tự nhiên nhưng mà trong đó là chiều sâu số phận, tình cảnh, công lao của mỗi người đã đóng góp, hóa thân vào Đất Nước. Đất Nước thấm sâu tâm hồn, máu thịt của nhân dân.
    Từ đó thi sĩ đưa tới một nói chung thâm thúy giàu chất suy tư và triết luận về sự hoá thân của nhân dân vào non sông:

 

“Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hoá núi sông ta…”

 

=> Thế giối nghệ thuật thơ Nguyễn Khoa Điềm là toàn cầu vừa mộc mạc, dân dã, vừa đẹp nhấp nhánh những chất liệu văn hóa dân gian. Văn hóa dân gian đã thấm vào tiếng nói và cấu trúc hình tượng trong đoạn thơ, để hình tượng nhân dân hiện diện khắp nơi trên ruộng đồng gò bãi, trong lối sống, trong ước ao, khát vọng, trong suốt dọc dài non sông hơn 4000 năm… đã trở thành chủ sở hữu, vong hồn của lịch sử dân tộc, của non sông.
    Đoạn còn lại 34 câu: dồn nén, tụ hội đỉnh cao của xúc cảm trữ tình – Đất Nước của Nhân dân – Đất Nước của ca dao, thần thoại.
    Đi suốt cuộc trường chinh đầy máu lửa của dân tộc là hình tượng nhân dân người hùng, những con người vô danh – họ là lực lượng nòng cốt xây dựng, bảo vệ làm ra non sông.
+ Nhìn về bốn nghìn năm lịch sử, Nguyễn Khoa Điềm ko ngợi ca các triều đại: Đinh, Lí, Trần như trong Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi; ko nói tới những người hùng lưu danh sử sách như Bà Trưng, Bà Triệu, Lê Lợi, Quang Trung… trong Ý thức yêu nước của nhân dân ta của Hồ Chí Minh, nhưng mà tập trung nói tới những con người vô danh, bình dị:

 

“Em ơi em
Hãy nhìn rất xa
Vào bốn nghìn năm Đất Nước
Năm tháng nào củng người người lớp lớp
Con gái, đàn ông bằng tuổi chúng ta
Chuyên cần làm lụng
Lúc có giặc người đàn ông ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Ngày giặc tới nhà thì phụ nữ cũng đánh
Nhiều người đã trở thành người hùng
Nhiều người hùng cả anh và em đều nhớ
Nhưng em biết ko
Có biết bao người con gái, đàn ông
Trong bốn nghìn lớp người giống ta thế hệ
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Ko người nào nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước”

 

 
    Vẫn giọng điệu tâm tình, tha thiết “Em ơi em”, Nguyễn Khoa Điềm hướng người đọc nhìn về chiều sâu quá khứ bốn nghìn năm lịch sử đấu tranh dựng nước của nhân dân. Năm tháng nào cũng người người, lớp lớp , họ bằng tuổi chúng ta hiện giờ, lúc non sông hòa bình, họ chăm chỉ lao động; lúc non sông có chiến tranh, họ sẵn sàng xả thân, bất luận đàn ông hay con gái, “giặc tới nhà phụ nữ cũng đánh”, “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”, hiến trọn tuổi thanh xuân cho non sông được hòa bình. Biết bao thi sĩ đã viết về họ:

 

“Chúng con đi từng trận gió rừng
Cả thế hệ xoay trần đánh giặc”.
“Chúng tôi đi ko tiếc đời mình
(Nhưng tuổi hai mươi thì làm sao ko tiếc)
Nhưng người nào cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc”
                                                            (Thanh Thảo)

 

 
    Thế đấy! Họ đã sống và chết, giản dị và bình tâm, họ đã trở thành người hùng, ko người nào nhớ mặt đặt tên chỉ giản đơn như người ta thường gọi: chiến sĩ vô danh nhưng họ là những người bất tử, hoá thân cho dáng hình xứ sở trường tồn.
+ Ko chỉ lao động, bảo vệ và xây dựng non sông, nhân dân còn có trách nhiệm truyền lại cho con cháu tương lai những trị giá văn hoá, ý thức, vật chất của non sông: từ hạt lúa, ngọn lửa, tiếng nói, tên làng, tên đất; từ việc phải biết cấy trồng, đắp đập be bờ, giữ gìn cuộc sống tới việc chống thù trong, giặc ngoài giữ yên non sông. Từ đó, thi sĩ đưa ta tới tư tưởng ngọn nguồn của vẻ đẹp văn hóa dân gian: “Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân/ Đất Nước của Nhân dân, Tổ quốc của ca dao, thần thoại”.
    Đây là điểm hôi tụ và cũng là đỉnh cao của xúc cảm trữ tình tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” – Cụm từ được lặp đi lặp lại như nhấn mạnh, khắc sâu vào tâm trí người đọc về ý thức đó. Cái mới mẻ trong cách nhìn của Nguyễn Khoa Điềm so với thơ chống Mĩ là cách nhìn rất tự nhiên, trở về với ngọn nguồn của dân tộc: “Đất Nước của Nhân dân – Đất Nước của ca dao thần thoại”.
+ Thật giản dị và lạ mắt, cả kho tàng ca dao dân ca, thi sĩ chỉ chọn ba câu nói về ba phương diện quan trọng của vẻ đẹp tâm hồn, tính cách và truyền thống dân tộc:

 

“Dạy anh biết “yêu em từ thuở trong nôi”
Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội
Biết trồng tre đợi ngày thành gậy
Đi trả thù nhưng mà ko sợ lâu dài”.

 

 
Thật đắm say trong tình yêu.
Biết quý trọng tình nghĩa.
Quyết liệt trong căm thù và đấu tranh.
=> Nguyễn Khoa Điềm ko lặp lại nguyên văn những câu ca dao nhưng mà chỉ sử dụng ý và hình ảnh để gợi nhớ về ca dao, để nói lên phẩm chất xinh tươi, người hùng của nhân dân, non sông mình. Thật thú vị, những nét đẹp tâm hồn đó thấm đẫm trong thi liệu dân gian được thi sĩ vận dụng thật khôn khéo, tài hoa. Phải là người thấu hiểu, trân trọng trị giá văn hóa dân tộc tới độ máu thịt, thi sĩ mới có thể có cái nhìn thâm thúy, mới mẻ tới vậy trong quan niệm “Đất Nước của Nhân dân”.
Kết bài
    Tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” cũng đã được các thi sĩ trẻ nhận thức thâm thúy về vai trò, về những đóng góp, những hi sinh to lớn của nhân dân trong các cuộc đấu tranh trong khoảng thời gian dài, khốc liệt của dân tộc. Thi sĩ Nguyễn Khoa Điềm đã góp thêm một thành công trong dòng thơ về non sông thời chống Mĩ, làm thâm thúy hơn về nhận thức tư tưởng đó.
    Với xúc cảm trữ tình – chính luận vừa sâu lắng vừa giàu chất suy tư, với hình thức trò chuyện tâm tình tha thiết của đôi trai gái, thi sĩ đã gợi ra được cả ko khí, ko gian nghệ thuật đầy màu sắc sử thi, có tác dụng đưa người đọc vào toàn cầu của truyền thuyết của ca dao, thần thoại nhưng lại mới mẻ trong cách cảm nhận và hình thức thơ tự do, phóng khoáng. Từ đó có nhận thức đúng về non sông và trách nhiệm của mỗi công dân đối với non sông, Tổ quốc trong mọi thòi đại.
Mời các em tham khảo Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước (Những người vợ thương nhớ chồng…hết) ngắn gọn, cụ thể, hay nhất của hkmobile.vn dưới đây để nắm được các ý chính cần triển khai cho bài văn cảm nhận về bài thơ Tỏ lòng, qua đó củng cố thêm tri thức về tác phẩm, và tự viết cho mình một bài văn mẫu hay nhất. Cùng tham khảo nhé!
Đăng bởi: hkmobile.vn
Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

#Phân #tích #khổ #cuối #bài #thơ #Đất #Nước #Những #người #vợ #nhớ #thương #chồnghết #hay #nhất

[rule_2_plain]

#Phân #tích #khổ #cuối #bài #thơ #Đất #Nước #Những #người #vợ #nhớ #thương #chồnghết #hay #nhất

[rule_2_plain]

#Phân #tích #khổ #cuối #bài #thơ #Đất #Nước #Những #người #vợ #nhớ #thương #chồnghết #hay #nhất

[rule_3_plain]

#Phân #tích #khổ #cuối #bài #thơ #Đất #Nước #Những #người #vợ #nhớ #thương #chồnghết #hay #nhất

Tuyển chọn những bài văn hay Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước (Những người vợ thương nhớ chồng…hết).Với những bài văn mẫu ngắn gọn, cụ thể, hay nhất dưới đây, các em sẽ có thêm nhiều tài liệu hữu ích phục vụ cho việc học môn văn. Cùng tham khảo nhé! 
Xem nhanh nội dung1 Dàn ý Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước 2 Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 13 Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 2
Dàn ý Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước 

Nội dung: Phân tích phần còn lại của đoạn trích để làm nổi trội lên tư tưởng mấu chốt của toàn chương Đất Nước: Đất Nước của Nhân dân. Tư tưởng đó được thi sĩ tiếp tục triển khai trên những phát hiện thú vị, lạ mắt của các phương diện: địa lí, lịch sử, văn hoá, ý thức, truyền thống của dân tộc. Tác giả tiếp tục lí giải: Người nào làm ra non sông?
Đoạn thơ dài, học trò cần tách khổ, xác lập ý sao cho sát hợp với xúc cảm của thi sĩ. Cụ thể như sau:
+ Tư tưởng non sông của nhân dân qua các thời đại.
+ 12 câu đầu: Sự hoá thân của nhân dân vào non sông.

+ 34 câu còn lại: Dồn nén, tụ hội đỉnh cao của xúc cảm trữ tình: Đất Nước của Nhân dân — Đất Nước của ca dao, thần thoại.
(Học trò khá giỏi, lúc viết bài có thể thêm luận điểm 1, học trò trung bình vận dụng linh hoạt hơn).
Phương pháp lập luận: Phân tích liên kết với chứng minh.
Tư liệu: Chủ yếu dẫn trong đoạn thơ, có thể dẫn một số tư liệu thơ khác cho bài viết thêm thâm thúy.
Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 1

    Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ những thi sĩ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Trường ca “Mặt đường khát vọng” là tác phẩm xuất sắc, mang vẻ đẹp lạ mắt của ông, được sáng tác vào năm 1971 tại núi rừng chiến khu Trị — Thiên. Bài “Đất Nước” là chương V của trường ca này. Tác giả đã sử dụng một cách thông minh các chất liệu – thi liệu từ tục ngữ, ca dao dân ca, từ truyển thuyết cổ tích tới phong tục, tiếng nói… của nền văn hóa dân tộc để khơi nguồn cảm hứng về Đất Nước, một Đất Nước có xuất xứ lâu đời, một Đất Nước của Nhân Dân vĩnh hằng muôn thuở.
    Đoạn thơ 12 câu này trích trong phần II bài “Đất Nước” đã ca tụng Đất Nước hùng vĩ, tự hào khẳng định những phẩm chất cao đẹp ta, tộc ta. Câu thơ mở rộng tới 13, 14, 15 từ, nhưng vẫn thanh thoát, nhịp nhàng, giàu âm điệu và nhạc điệu gợi cảm:
    “Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
    …
    Những cuộc đời đã hóa núi sông ta”.
    Tám câu thơ đầu nói về tượng hình Đất Nước, một Đất Nước hùng vĩ, một giang sơn gấm vóc. Khắp nơi trên mọi miền Đất Nước ta, ở đâu cũng có những danh lam thắng cảnh. Núi Vọng Phu, hòn Trống Mái đã đi vào huyền thoại cổ tích. Nguyên Khoa Điềm đã có một cái nhìn khám phá, nhân văn. Núi đó, hòn đó là do “những người vợ nhớ chồng”, hoặc “cặp vợ chồng yêu nhau” nhưng mà đã “góp cho”, đã “góp nên” làm đẹp thêm, tô điểm thêm Đất Nước:
    “Những người vợ nhớ chổng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
    Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái”.
    Núi Vọng Phu ở Lạng Sơn, Thanh Hóa, Bình Định,… hòn Trống Mái ở Sầm Sơn ko chỉ là vẻ đẹp tự nhiên nhưng mà còn là biểu tượng cho vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam. Vợ có “nhớ chồng”, cặp vợ chồng có “yêu nhau” thì mới “góp cho Đất Nước”, mới “góp nên” những núi Vọng Phu, hòn Trống Mái đó. Tình yêu lứa đôi có thắm thiết, tình nghĩa vợ chồng có thủy chung thì Đất Nước mới có tượng hình kì thú đó, Tác giả đã vượt lên lối liệt kê tầm thường để có một cách nhìn, một cách diển đạt mới mẻ, nhân văn.
    Hai câu thơ tiếp theo ca tụng vẻ đẹp Đất Nước về mặt lịch sử và truyền thống. Cái “gót ngựa của Thánh Gióng” đã “để lại”cho Đất Nước ta bao ao đầm ở vùng Hà Bắc ngày nay! 99 núi con Voi ở Phong Châu đã quần tụ, chung sức chung lòng “góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương”. Các từ ngữ: “đi qua còn… để lại”, “góp mình dựng” đã trình bày một cách bình dị nhưng mà tự hào về sự thiêng liêng của Tổ quốc, về khí phách người hùng, sức mạnh đại kết đoàn dân tộc của nhân dân ta trong xây dựng và bảo vệ Đất Nước:
    “Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
    Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương”.
    Đất Nước ta có núi cao, biển rộng, sông dài. Có sông Hồng Hà “đỏ nặng phù sa”. Có sông Mã “bờm ngựa phi thác trắng”.Và còn có Cửu Long Giang với dáng hình thơ mộng, ôm ấp huyền thoại kiêu sa:
    “Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm”.
    Rồng “nằm im”từ bao đời nay nhưng mà Nam Bộ mến yêu có “dòng sông xanh thẳm” cho quê hương nhiều nước ngọt phù sa, nhiều tôm cá, mênh mông biển lúa bốn mùa. Phải chăng thi sĩ trẻ qua vẻ đẹp dòng sông Chín Rồng để ca tụng giang sơn gấm vóc, con người Việt Nam rất đỗi tài hoa?
   Quảng Nam, Quảng Ngãi quê hương của Hoàng Diệu, Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng,… có núi Ân sông Đà, có núi Bút non Nghiên. Ngắm núi Bút non Nghiên, Nguyễn Khoa Điềm ko nói về “địa linh anh tài” nhưng mà nghĩ về người học trò nghèo, về truyền thống hiếu học và tấm lòng tôn sư trọng đạo của nhân dân ta:
    “Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình Bút, non nghiên”.
    “Nghèo” nhưng mà vẫn “góp cho” Đất Nước ta núi Bút non Nghiên, làm rạng rỡ nền văn hiến Đại Việt. Nghèo vật chất nhưng mà giàu trí tuệ tài năng.
    Hạ Long trở thành kì quan, thắng cảnh là nhờ có “con cóc, con gà quê hương cùng góp cho”.Và những tên làng, lên núi, tên sông như Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm… ở vùng cực Nam Đất Nước xa xôi đã do “những người dân nào đã góp tên”, đã đem mồ hôi, xương máu bạt rừng, lấn biển, đào kênh, bắt sấu, bộ hổ… làm nên? Thi sĩ đã có một cách nói bình dị nhưng mà thấm thìa ca tụng đức tính chăm chỉ, siêng năng, dũng cảm trong lao động thông minh của nhân dân ta, khẳng định nhân dân vô cùng lớn lao, người chủ sở hữu đã “làm nên Đất Nước muôn thuở”:
    “Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cánh
    Những người dân nào đã góp tên ông Đốc, ông Bà Đen, Bà Điểm”.
    Tám câu thơ với bao địa danh và cổ tích huyền thoại được thi sĩ nói tới trình bày niềm tự hào và hàm ân Đất Nước cùng Nhân dân. Các thi liệu – hình ảnh: người vợ, cặp vợ chồng, gót ngựa, 99 con voi, con rồng, người học trò nghèo, con cóc con gà, những người dân nào… dưới ngòi búi của Nguyễn Khoa Điềm mang ý nghĩa tượng trưng cho tâm hồn trung hậu, cho trí tuệ và tài năng, đức tính chăm chỉ và ý thức dũng cảm,…của nhân dân ta qua trường kì lịch sử. Chính nhân dân lớn lao đã “góp cho”, “góp nên”, “để lại”, “góp mình”, “cùng góp cho”, “đã góp tên”,… đã làm cho Đất Nước ngày thêm giàu đẹp. Thi sĩ đã mang lại cho những động từ – vị ngữ đó (góp cho, góp nên…) nhiều ý nghĩa mơi mẻ, nhiều sắc thái biểu cảm với bao liên tưởng đầy tính nhân văn. Đúng như thi sĩ Chế Lan Viên đã viết:
    “Tâm hồn tôi lúc Tổ quốc soi vào
    Thấy nghìn núi trăm sông diễm lệ”.
           (“Chim lượn trăm vòng”)
    Bốn câu thơ cuối đoạn, giọng thơ vang lên say đắm, ngọt ngào. Từ cụ thể, thơ được nâng lên tầm nói chung, tính chính luận liên kết một cách hài hòa với chất trữ tinh thắm thiết:
    “Và ở đâu trên khắp ruộng đồng, gò bãi
    Chẳng mang một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha
    Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
    Những cuộc đời đã hóa núi sông ta…”.
    Ruộng đồng gò bãi… là hình ảnh của quê hương đât nước. Những tên núi, tên sông, tên làng, tôn bản, tên ruộng đồng, tên gò bãi… bất kỳ ở đâu trên non sông Việt Nam thân yêu đều mang theo “một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha”. Hình tượng non sông cũng là điệu tâm hồn, phong cách, ước mơ hoài bão của ông cha ta, tổ tiên ta bốn nghìn năm lịch sử dựng nước. “Những cuộc đời đã hóa núi sông ta” là một câu thơ rất hay, rất đẹp ca tụng tâm hồn Việt Nam, nền văn hóa Việt Nam. Chữ “một” được điệp lại 3 lần, chữ “ta” được láy lại 2 lần, liên kết từ cảm thán đã tạo nên những vần thơ du dương về nhạc điệu, nồng nàn, say đắm tự hào về xúc cảm. Vừa đĩnh đạc hào hùng, vừa thiết tha lắng đọng, vẻ đẹp nhân văn chan hòa trên những dòng thơ tráng lệ. Tầm vóc của Đất Nước và dân tộc được hiện diện một cách thâm thúy rộng lớn ko chi trên phương diện địa lí “mênh mông” nhưng mà còn ở dòng chảy của thời kì và lịch sử bốn nghìn năm “đằng đẵng”.
    Đoạn thơ trên đây tiêu biểu cho cái hay, cái đep của hồn thơ Nguyễn Khoa Điểm trong bài “Đất Nước”. Câu thơ mở rộng đậm đặc chất văn xuôi, Yếu tố chính luận và chất chữ tình, chất xúc cảm hoà quyện, làm cho chất thơ dào dạt, ý tưởng thâm thúy, mới mẻ. Tổ quốc hùng vĩ, nhân dân người hùng, chăm chỉ, hiếu học, ân nghĩa thủy chung… được thi sĩ cảm nhận với tất cả lòng yêu quý tự hào.
    Chất liệu văn hóa dân gian được tác giả vận dụng thông minh. Qua hình tượng Đất Nước nhưng mà thi sĩ ca tụng tâm hồn Nhân Dân, khẳng định khả năng nòi giống và dáng đứng Việt Nam. Tự nhiên Đất Nước đã được Nhân Dân thông minh nên. Nhân Dân là chủ sở hữu của Đất Nước.
    Thơ thực sự khơi gợi hồn người trở thành trong sáng, phong phú và cao thượng. Đoạn thơ như một tiếng nói tâm tình “dịu ngọt”, thi sĩ như đang hội thoại cùng ta về Đất Nước và Nhân Dân. Đọc lại đoạn thơ, lòng mỗi chúng ta bâng khuâng, xúc động nghĩ về hai tiếng Việt Nam thân yêu:
    “Ôi! Việt Nam! Yêu suốt một đời…”
 
           (Tố Hữu)
    Ta cảm thấy hãnh diện và lớn lên cùng Đất Nước.
Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước – Bài mẫu 2
Mở bài
    Nguyễn Khoa Điềm là một trong những thi sĩ mặc áo lính trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Thơ Nguyễn Khoa Điềm giàu chất suy tư, trữ tình — chính luận. Trường ca Mặt đường khát vọng là một trong những thi phẩm viết về đề tài non sông trong những năm chiến tranh. Tác phẩm đã để lại nhiều dấu ấn rực rỡ trong lòng người đọc, đặc thù chương Đất Nước có nhiều đoạn hay và được nhiều người thích thú. Trong đó tác giả bộc bạch cảm nhận, nhận thức của mình về non sông: Đất Nước của Nhân dân, Nhân dân làm ra Đất Nước. Từ đó thức tỉnh nhận thức của tuổi xanh về Đất Nước trong những năm chống Mĩ cứu nước và vai trò, trách nhiệm của mỗi công dân đối với Tổ quốc – Đất Nước.
Đoạn thơ được phân tích sau đây là tụ hội, là đỉnh cao của tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân”.
Thân bài
–Quan niệm về non sông qua mỗi thời đại.
+ Thời trung đại, non sông gắn liền với đế vương: “Nam quốc sơn hà, Nam đế cư”, gắn với các triều đại (Đinh, Lí, Trần, Lê…) nhưng một số tướng soái, quan lại như Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi đã nhận thấy vai trò to lớn của nhân dân đối với non sông. Trần Hưng Đạo đã từng dâng kế sách cho vua: muốn đánh thắng giặc phải biết khoan thư sức dân, sâu rễ bền gốc trong dân. Nguyễn Trãi đã thấy: “Lật thuyền mới biết sức dân như nước”. Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng nói: “Kim cổ quốc dĩ dân vi bản”.
+ Thòi cận kim, Phan Bội Châu cũng nhận định: “Dân là dân nước, nước là nước dân”, “Một lãnh thổ ko thể gọi là non sông nếu ko có nhân dân”.
+ Thời đại Hồ Chí Minh: Bác luôn nhắc nhở Đảng ta lấy: “Dân là gốc”.
=> Tương tự, dù ờ thời đại nào thì các nhà tư tưởng lớn vẫn nhìn thấy vai trò, sức mạnh to lốn của nhân dân đối vối non sông. Nhân dân gánh trên đôi vai của mình non sông đi suốt cuộc trường chinh cũng như những cuộc khai hoang đất đai, mở rộng cương vực làm ra non sông… Điều này cũng được các nhà văn, thi sĩ hiện đại ý thức thâm thúy hơn người nào hết.
    Lúc dân tộc ta thực hiện hai cuộc trường chinh lớn lao chống Pháp và Mĩ, tư tưởng “Tổ quốc của Nhân dân” được ý thức rõ hơn trong các tác phẩm. Nhưng phải tới Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm ý thức đó mới càng được sáng rõ. Nó đem lại cho người đọc nhận thức về non sông một cách cụ thể, thâm thúy, thấm thìa, toàn diện hơn: “Để Đất Nước này là Đất Nước của Nhân dân/ Đất Nước của ca dao, thần thoại”.
    Nếu như các phần trước của trích đoạn Đất Nước, thi sĩ lí giải: Đất Nước có từ bao giờ? Đất Nước là gì? Đất Nước ở đâu? thì ở phần này, thi sĩ tiếp tục lí giải Người nào làm ra Đất Nước?
+ Thực ra xuyên suốt mạch xúc cảm trong chương Đất Nước là tư tưởng Đất Nước của Nhân dân. Tư tưởng đó được triển khai trên những phương diện: địa lí, lịch sử, văn hóa, truyền thông, ý thức của dân tộc thật thú vị, lạ mắt. Nét nổi trội trong phần cuối này vẫn tiếp tục trên những phát hiện đó nhưng các yếu tố văn hóa, văn học dân gian lại được vận dụng rất thông minh trong tư duy hiện đại, tạo ra màu sắc thẩm mĩ vừa thân thuộc vừa mới mẻ.
    Mười hai câu là sự hoá thân của nhân dân vào non sông:

 

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút, non Nghiên
Con cóc, con gà quê hương cũng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn nghìn nằm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hoá núi sông ta… ”

 

+ Phát hiện mới mẻ, lạ mắt của Nguyễn Khoa Điềm về những phong cảnh kì thú của non sông gấm vóc: đá Vọng Phu, hòn Trống Mái, núi Bút, non Nghiên… ko chỉ là tặng vật của tự nhiên tạo hóa nhưng mà đã gắn với cuộc sống con người, với văn hóa, lịch sử của dân tộc qua những áng ca dao, những truyền thuyết, cổ tích; qua những cuộc vệ quốc lớn lao của nhân dân.
    Nếu ko có những người vợ mòn mỏi chờ chồng qua những cuộc rán tranh li tán thì làm sao có được cảm nhận về những đá Vọng Phu.
    Nếu ko có truyền thuyết về người người hùng Thánh Gióng nhổ tre đánh giặc thì làm sao có cảm nhận về những ao đầm để lại chính là gót ngựa của Người.
    Nếu ko có truyền thuyết Hùng Vương dựng nước thì làm sao có được cảm nhận về vẻ đẹp hùng vĩ của núi non quanh đất Phong Châu như chín mươi chín con voi chầu về đất Tổ.
    Nét rực rỡ ở đây, cái nhìn của thi sĩ thấm sâu ý thức về nhân dân. Sự hóa thân của nhân dân vào Đất Nước: những người vợ chờ chồng như đá Vọng Phu, cặp vợ chồng yêu nhau như hòn Trống Mái; những học trò nghèo nhưng hiếu học qua hình tượng núi Bút, non Nghiên; những tên đất tên làng như Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm… thật bình dị nhưng họ là những người làm nên Đất Nước.
=> Thi sĩ ko cảm nhận những phong cảnh kì thú thuần tuý là thắng cảnh tự nhiên nhưng mà trong đó là chiều sâu số phận, tình cảnh, công lao của mỗi người đã đóng góp, hóa thân vào Đất Nước. Đất Nước thấm sâu tâm hồn, máu thịt của nhân dân.
    Từ đó thi sĩ đưa tới một nói chung thâm thúy giàu chất suy tư và triết luận về sự hoá thân của nhân dân vào non sông:

 

“Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ước ao, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hoá núi sông ta…”

 

=> Thế giối nghệ thuật thơ Nguyễn Khoa Điềm là toàn cầu vừa mộc mạc, dân dã, vừa đẹp nhấp nhánh những chất liệu văn hóa dân gian. Văn hóa dân gian đã thấm vào tiếng nói và cấu trúc hình tượng trong đoạn thơ, để hình tượng nhân dân hiện diện khắp nơi trên ruộng đồng gò bãi, trong lối sống, trong ước ao, khát vọng, trong suốt dọc dài non sông hơn 4000 năm… đã trở thành chủ sở hữu, vong hồn của lịch sử dân tộc, của non sông.
    Đoạn còn lại 34 câu: dồn nén, tụ hội đỉnh cao của xúc cảm trữ tình – Đất Nước của Nhân dân – Đất Nước của ca dao, thần thoại.
    Đi suốt cuộc trường chinh đầy máu lửa của dân tộc là hình tượng nhân dân người hùng, những con người vô danh – họ là lực lượng nòng cốt xây dựng, bảo vệ làm ra non sông.
+ Nhìn về bốn nghìn năm lịch sử, Nguyễn Khoa Điềm ko ngợi ca các triều đại: Đinh, Lí, Trần như trong Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi; ko nói tới những người hùng lưu danh sử sách như Bà Trưng, Bà Triệu, Lê Lợi, Quang Trung… trong Ý thức yêu nước của nhân dân ta của Hồ Chí Minh, nhưng mà tập trung nói tới những con người vô danh, bình dị:

 

“Em ơi em
Hãy nhìn rất xa
Vào bốn nghìn năm Đất Nước
Năm tháng nào củng người người lớp lớp
Con gái, đàn ông bằng tuổi chúng ta
Chuyên cần làm lụng
Lúc có giặc người đàn ông ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Ngày giặc tới nhà thì phụ nữ cũng đánh
Nhiều người đã trở thành người hùng
Nhiều người hùng cả anh và em đều nhớ
Nhưng em biết ko
Có biết bao người con gái, đàn ông
Trong bốn nghìn lớp người giống ta thế hệ
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Ko người nào nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước”

 

 
    Vẫn giọng điệu tâm tình, tha thiết “Em ơi em”, Nguyễn Khoa Điềm hướng người đọc nhìn về chiều sâu quá khứ bốn nghìn năm lịch sử đấu tranh dựng nước của nhân dân. Năm tháng nào cũng người người, lớp lớp , họ bằng tuổi chúng ta hiện giờ, lúc non sông hòa bình, họ chăm chỉ lao động; lúc non sông có chiến tranh, họ sẵn sàng xả thân, bất luận đàn ông hay con gái, “giặc tới nhà phụ nữ cũng đánh”, “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”, hiến trọn tuổi thanh xuân cho non sông được hòa bình. Biết bao thi sĩ đã viết về họ:

 

“Chúng con đi từng trận gió rừng
Cả thế hệ xoay trần đánh giặc”.
“Chúng tôi đi ko tiếc đời mình
(Nhưng tuổi hai mươi thì làm sao ko tiếc)
Nhưng người nào cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc”
                                                            (Thanh Thảo)

 

 
    Thế đấy! Họ đã sống và chết, giản dị và bình tâm, họ đã trở thành người hùng, ko người nào nhớ mặt đặt tên chỉ giản đơn như người ta thường gọi: chiến sĩ vô danh nhưng họ là những người bất tử, hoá thân cho dáng hình xứ sở trường tồn.
+ Ko chỉ lao động, bảo vệ và xây dựng non sông, nhân dân còn có trách nhiệm truyền lại cho con cháu tương lai những trị giá văn hoá, ý thức, vật chất của non sông: từ hạt lúa, ngọn lửa, tiếng nói, tên làng, tên đất; từ việc phải biết cấy trồng, đắp đập be bờ, giữ gìn cuộc sống tới việc chống thù trong, giặc ngoài giữ yên non sông. Từ đó, thi sĩ đưa ta tới tư tưởng ngọn nguồn của vẻ đẹp văn hóa dân gian: “Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân/ Đất Nước của Nhân dân, Tổ quốc của ca dao, thần thoại”.
    Đây là điểm hôi tụ và cũng là đỉnh cao của xúc cảm trữ tình tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” – Cụm từ được lặp đi lặp lại như nhấn mạnh, khắc sâu vào tâm trí người đọc về ý thức đó. Cái mới mẻ trong cách nhìn của Nguyễn Khoa Điềm so với thơ chống Mĩ là cách nhìn rất tự nhiên, trở về với ngọn nguồn của dân tộc: “Đất Nước của Nhân dân – Đất Nước của ca dao thần thoại”.
+ Thật giản dị và lạ mắt, cả kho tàng ca dao dân ca, thi sĩ chỉ chọn ba câu nói về ba phương diện quan trọng của vẻ đẹp tâm hồn, tính cách và truyền thống dân tộc:

 

“Dạy anh biết “yêu em từ thuở trong nôi”
Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội
Biết trồng tre đợi ngày thành gậy
Đi trả thù nhưng mà ko sợ lâu dài”.

 

 
Thật đắm say trong tình yêu.
Biết quý trọng tình nghĩa.
Quyết liệt trong căm thù và đấu tranh.
=> Nguyễn Khoa Điềm ko lặp lại nguyên văn những câu ca dao nhưng mà chỉ sử dụng ý và hình ảnh để gợi nhớ về ca dao, để nói lên phẩm chất xinh tươi, người hùng của nhân dân, non sông mình. Thật thú vị, những nét đẹp tâm hồn đó thấm đẫm trong thi liệu dân gian được thi sĩ vận dụng thật khôn khéo, tài hoa. Phải là người thấu hiểu, trân trọng trị giá văn hóa dân tộc tới độ máu thịt, thi sĩ mới có thể có cái nhìn thâm thúy, mới mẻ tới vậy trong quan niệm “Đất Nước của Nhân dân”.
Kết bài
    Tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” cũng đã được các thi sĩ trẻ nhận thức thâm thúy về vai trò, về những đóng góp, những hi sinh to lớn của nhân dân trong các cuộc đấu tranh trong khoảng thời gian dài, khốc liệt của dân tộc. Thi sĩ Nguyễn Khoa Điềm đã góp thêm một thành công trong dòng thơ về non sông thời chống Mĩ, làm thâm thúy hơn về nhận thức tư tưởng đó.
    Với xúc cảm trữ tình – chính luận vừa sâu lắng vừa giàu chất suy tư, với hình thức trò chuyện tâm tình tha thiết của đôi trai gái, thi sĩ đã gợi ra được cả ko khí, ko gian nghệ thuật đầy màu sắc sử thi, có tác dụng đưa người đọc vào toàn cầu của truyền thuyết của ca dao, thần thoại nhưng lại mới mẻ trong cách cảm nhận và hình thức thơ tự do, phóng khoáng. Từ đó có nhận thức đúng về non sông và trách nhiệm của mỗi công dân đối với non sông, Tổ quốc trong mọi thòi đại.
Mời các em tham khảo Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước (Những người vợ thương nhớ chồng…hết) ngắn gọn, cụ thể, hay nhất của hkmobile.vn dưới đây để nắm được các ý chính cần triển khai cho bài văn cảm nhận về bài thơ Tỏ lòng, qua đó củng cố thêm tri thức về tác phẩm, và tự viết cho mình một bài văn mẫu hay nhất. Cùng tham khảo nhé!
Đăng bởi: hkmobile.vn
Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

Bạn thấy bài viết Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước( Những người vợ nhớ thương chồng…hết)(hay nhất) có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước( Những người vợ nhớ thương chồng…hết)(hay nhất) bên dưới để hkmobile.vn Nghĩacó thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: hkmobile.vn của hkmobile.vn
Nhớ để nguồn: Phân tích khổ cuối bài thơ Đất Nước( Những người vợ nhớ thương chồng…hết)(hay nhất)