Truyện truyền thuyết là gì? 5 truyện truyền thuyết Việt Nam hay nhất

Ngày xưa, đời Vua Hùng Vương thứ 6, sau lúc đánh dẹp xong giặc Ân, vua có ý định truyền ngôi cho con.

Nhân dịp đầu Xuân, vua mới họp các hoàng tử lại, bảo rằng: “Con nào tìm được thức ăn ngon lành, để bày cỗ cho có ý nghĩa nhất, thì ta sẽ truyền ngôi vua cho”.

Các hoàng tử đua nhau tìm kiếm của ngon vật lạ dâng lên cho vua cha, với kỳ vọng mình lấy được ngai vàng.

Trong lúc đó, người đàn ông thứ 18 của Hùng Vương, là Tiết Liêu (còn gọi là Lang Liêu) có tính tình hiền lành, lối sống đạo đức, hiếu thảo với cha mẹ. Vì mẹ mất sớm, thiếu người chỉ vẽ, nên ông lo lắng ko biết làm thế nào.

Một hôm, Tiết Liêu nằm mộng thấy có vị Thần tới bảo: “Này con, vật trong Trời Đất ko có gì quý bằng gạo, vì gạo là thức ăn nuôi sống con người. Con hãy nên lấy gạo nếp làm bánh hình tròn và hình vuông, để tượng hình Trời và Đất. Hãy lấy lá bọc ngoài, đặt nhân trong ruột bánh, để tượng hình Cha Mẹ sinh thành.”

Tiết Liêu tỉnh dậy, vô cùng mừng rỡ. Ông tuân theo lời Thần dặn, chọn gạo nếp thật tốt làm bánh vuông để tượng hình Đất, bỏ vào chõ chưng chín gọi là Bánh Chưng. Và ông giã xôi làm bánh tròn, để tượng hình Trời, gọi là bánh giầy Còn lá xanh bọc ở ngoài và nhân ở trong ruột bánh là tượng hình cha mẹ mến thương đùm bọc con cái.

Tới ngày hứa hẹn, các hoàng tử đều đem thức ăn tới bày trên mâm cỗ. Ôi thôi, đủ cả sơn hào hải vị, nhiều món ngon lành. Hoàng tử Tiết Liêu thì chỉ có bánh giầy và Bánh Chưng. Vua Hùng Vương lấy làm lạ hỏi, thì Tiết Liêu đem chuyện Thần báo mộng kể, giảng giải ý nghĩa của bánh giầy Bánh Chưng. Vua cha nếm thử, thấy bánh ngon, khen có ý nghĩa, bèn truyền ngôi Vua lại cho Tiết Liêu đàn ông thứ 18.

Kể từ đó, mỗi lúc tới Tết Nguyên Đán, thì nhân dân làm bánh Chưng và bánh giầy để dâng cúng Tổ Tiên và Trời Đất.

Vào thời đấy, giặc Minh đặt ách đô hộ ở nước Nam. Chúng coi dân ta như cỏ rác, thi hành nhiều điều bạo ngược làm cho người đời căm giận tới tận xương tủy. Bấy giờ, ở vùng Lam-sơn nghĩa quân đã nổi dậy chống lại chúng, nhưng buổi đầu thế lực còn non yếu nên nhiều lần bị giặc đánh cho tan tác, Thấy vậy, đức Long quân quyết định cho họ mượn thanh gươm thần để họ giết mổ giặc.

Hồi đấy ở Thanh-hóa có một người làm nghề đánh cá tên là Lê Thận. Một đêm nọ. Thận thả lưới ở một bến vắng như thường. Tự nhiên trong một lần kéo lưới, chàng thấy nằng nặng, trong bụng mừng thầm chắc là có cá to. Nhưng lúc thò tay bắt cá. Thận mới biết đó là một thanh sắt. Chàng vứt luôn xuống nước rồi lại thả câu ở một chỗ khác.

Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay. Thận ko ngờ thanh sắt vừa rồi lại chui vào lưới mình. Chàng lại nhặt lên và ném xuống sông. Lần thứ ba vẫn là thanh sắt đấy mắc vào lưới. Lấy làm quái lạ, Thận ghé mồi lửa lại nhìn xem. Bỗng chàng reo lên một mình:

– Ha ha! Một lưỡi gươm!

Thận về sau gia nhập quân đoàn khởi nghĩa Lam-sơn. Chàng đã mấy lần vào sinh ra tử ở nơi trận mạc để diệt lũ cướp nước. Một hôm, chủ tướng Lê Lợi cùng mấy người tùy tòng tới nhà Thận. Trong gian nhà tối om, thanh sắt hôm đó chợt sáng quắc lên ở một xó nhà. Lấy làm lạ, Lê Lợi tới gần cầm lấy xem và nhìn thấy chữ “Thuận Thiên” khắc sâu vào lưỡi. Song tất cả mọi người đều ko biết đó là báu vật.

Một hôm bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng chạy thoát thân mỗi người một ngả. Lúc đi qua một khu rừng, Lê Lợi bỗng thấy ánh sáng trên ngọn cây đa. Ông trèo lên mới biết đó là cái chuôi gươm nạm ngọc. Nhớ tới lưỡi gươm ở nhà Lê Thận, Lê Lợi rút lấy chuôi gươm dắt vào lưng.

Ba ngày sau, Lê Lợi gặp lại tất cả các bạn, trong đó có Lê Thận. Lúc lắp lưỡi vào với chuối thì kỳ lạ thay, vừa vặn khớp nhau. Lê Lợi bèn kể lại câu chuyện. Mọi người nghe xong đều hồ hởi vui tươi. Lê Thận nâng gươm lên ngang đầu nói với chủ tướng:

– Đây là thần có ý phó thác cho “minh công” làm việc lớn. Chúng tôi nguyện đem xương da của mình theo “minh công” và thanh gươm thần này để báo đền xã tắc!

Từ đó khí thế của nghĩa quân ngày một tăng. Trong tay Lê Lợi, thanh gươm thần vùng vẫy trên mọi trận địa và làm cho quân Minh bạt vía. Chẳng mấy chốc tiếng tăm của quân Lam-sơn lan khắp nơi. Họ ko phải trốn tránh trong rừng nữa nhưng mà xông xáo đi tìm giặc. Họ ko phải ăn uống khổ cực như trước nữa, đã có những kho lương thực của giặc mới cướp được tiếp tế cho họ. Gươm thần đã mở đường cho họ đánh tràn ra mãi cho tới lúc ko còn bóng một tên giặc nào trên non sông.

Sau lúc đuổi giặc Minh về được một năm, ngày hôm đấy Lê Lợi – bấy giờ đã là một vị thiên tử – cưỡi thuyền rồng dạo quanh hồ Tả-vọng trước kinh thành. Nhân dịp đó, Long quân sai rùa vàng lên đòi lại thanh gươm thần. Lúc chiếc thuyền chèo ra giữa hồ thì tự nhiên có một con rùa lớn nhô đầu và mai lên khỏi làn nước xanh. Theo lệnh vua, thuyền đi chậm lại. Vua đứng trên và nhận thấy lưỡi gươm đeo bên mình cũng đang cử động. Con rùa vàng ko sợ người, nhô thêm nữa, tiến sát về phía thuyền vua. Nó đứng nổi lên trên mặt nước và nói:

– Hoàng thượng hoàn gươm cho Long quân!

Nghe nói thế nhà vua bỗng hiểu ra bèn thò tay rút gươm ra khỏi bao. Chỉ một lát thanh gươm thần rời khỏi tay vua bay tới phía rùa vàng. Nhanh như cắt, rùa há mồm đớp lấy ngang lưỡi. Cho tới lúc gươm và rùa lặn xuống, người ta vẫn thấy có vệt sáng le lói dưới mặt nước hồ xanh.

Lúc những chiếc thuyền của bá quan tiến lên kịp thuyền rồng thì vua liền báo ngay cho họ biết:

– Đức Long quân cho chúng ta mượn thanh gươm thần để trừ giặc Minh. Nay non sông đã yên bình, Người sai rùa lấy lại.

Và từ đó, hồ mở màn được mang tên là hồ Gươm hay hồ Hoàn-kiếm.

Sau lúc An Dương Vương xây thành Cổ Loa, thần Kim Quy cho An Dương Vương một cái móng của mình để làm lẫy nỏ nhưng mà giữ thành. Theo lời thần dặn, nỏ có được cái lẫy làm bằng móng chân thần sẽ là chiếc nỏ bắn trăm phát trúng cả trăm, và chỉ một phát có thể giết mổ hàng nghìn quân địch. An Dương Vương chọn trong đám gia thần được một người làm nỏ rất khéo tên là Cao Lỗ và ủy quyền Lỗ làm chiếc nỏ thần. Lỗ gắng sức trong nhiều ngày mới xong. Chiếc nỏ rất lớn và rất cứng, khác hẳn với những nỏ thường, phải tay lực sĩ mới giương nổi. An Dương Vương quý chiếc nỏ thần vô cùng, lúc nào cũng treo gần chỗ nằm.

Lúc bấy giờ Triệu Đà làm chúa đất Nam Hải, mấy lần đem quân sang cướp đất Âu Lạc, nhưng vì An Dương Vương có nỏ thần, quân Nam Hải bị giết mổ hại rất nhiều nên Đà đành cố thủ đợi chờ thời cơ. Triệu Đà thấy thao lược ko lợi, bèn xin giảng hòa với An Dương Vương, sai đàn ông là Trọng Thuỷ sang hỏi vợ, nhưng chủ ý là tìm cách phá chiếc nỏ thần.

Trong những ngày đi lại để giả kết tình hoà hiếu, Trọng Thuỷ được gặp Mỵ Châu, con gái yêu của An Dương Vương, một thiếu nữ mày ngài, mắt phượng, nhan sắc tuyệt trần. Trọng Thuỷ đem lòng dấu yêu Mỵ Châu, Mỵ Châu dần dần cũng phải lòng. Hai người trở thành thân thiết, ko còn chỗ nào trong Loa thành nhưng mà Mỵ Châu ko dẫn người yêu tới xem. An Dương Vương ko nghi kỵ gì cả. Thấy đôi trẻ thương yêu nhau, vua liền gả Mỵ Châu cho Trọng Thuỷ.

Một đêm trăng sao vằng vặc, Mỵ Châu cùng Trọng Thuỷ ngồi trên phiến đá trắng giữa vườn, cùng nhau nhìn dãy tường thành cao nhất. Trong câu chuyện tỷ tê, Trọng Thuỷ hỏi vợ rằng: Nàng ơi, bên Âu Lạc có cách thức gì nhưng mà ko người nào đánh được? Mỵ Châu đáp: Có cách thức gì đâu chàng, Âu Lạc đã có thành cao, hào sâu, lại có nỏ thần bắn một phát chết hàng nghìn quân địch, như thế còn có kẻ nào đánh nổi được? Trọng Thuỷ làm bộ ngạc nhiên, vờ như mới nghe nói tới nỏ thần lần đầu. Chàng ngỏ ý muốn xem chiếc nỏ. Mỵ Châu ko ngần ngại, chạy ngay vào chỗ nằm của cha, lấy nỏ thần đem ra cho chồng xem. Nàng lại chỉ cho chàng biết cái lẫy vốn là chiếc móng chân thần Kim Quy và giảng cho Trọng Thuỷ cách bắn. Trọng Thuỷ chuyên chú nghe, chuyên chú nhìn cái lẫy, nhìn phạm vi cái nỏ hồi lâu, rồi đưa cho vợ cất đi.

Hôm sau, Trọng Thủy xin phép An Dương Vương về thăm cha. Hắn thuật lại cho Triệu Đà biết về chiếc nỏ thần. Đà sai một gia nhân chuyên làm nỏ, chế một chiếc lẫy nỏ y sì của An Dương Vương. Lẫy giả làm xong, Trọng Thuỷ giấu vào trong áo, lại trở sang Âu Lạc.

An Dương Vương vốn chiều con gái, thấy con mỗi lúc gặp chồng thì vui vẻ sung sướng, liền sai gia nhân bày tiệc rượu để ba cha con cùng vui. Trọng Thuỷ uống cầm chừng, còn An Dương Vương và Mỵ Châu say tuý luý. Thừa lúc bố vợ say, Trọng Thuỷ lẻn ngay vào phòng tháo lấy cái lẫy bằng móng chân thần Kim Quy và thay cái lẫy giả bằng móng rùa thường vào.

Hôm sau, thấy chồng có vẻ phấp phỏng, hết đứng lại ngồi ko yên, Mỵ Châu hỏi chồng rằng: Chàng như có gì lo lắng phải ko? Trọng Thuỷ đáp: Ta sắp phải đi, Phụ vương dặn phải về ngay để còn lên miền Bắc, miền Bắc xa lắm nàng ạ. Mỵ Châu rầu rĩ nín thinh, Trọng Thuỷ nói tiếp: Hiện thời đôi ta sắp phải xa nhau, ko biết tới bao giờ gặp lại! Nếu chẳng may xảy ra binh đao, tôi biết đâu nhưng mà tìm? Mỵ Châu nói: Thiếp có cái áo lông ngỗng, hễ thiếp chạy về hướng nào thì thiếp sẽ rắc lông ngỗng dọc đường, chàng cứ chạy theo dấu lông ngỗng nhưng mà tìm. Nói xong Mỵ Châu nức nở khóc.

Về đất Nam Hải, Trọng Thuỷ đưa cái móng rùa vàng cho cha, Triệu Đà mừng rỡ vô cùng, reo lên rằng: “Phen này đất Âu Lạc sẽ về tay ta”. Chỉ ít ngày sau, Triệu Đà đã ra lệnh cất quân sang đánh Âu Lạc.

Nghe tin báo, An Dương Vương cậy có nỏ thần, ko phòng bị gì cả. Tới lúc quân giặc đã tới sát thật tâm, An Dương Vương sai đem nỏ thần ra bắn thì ko thấy linh nghiệm nữa. Quân Triệu Đà phá cửa thành, ùa vào. An Dương Vương vội lên ngựa, đèo Mỵ Châu sau lưng, phi ngựa thoát ra cửa sau. Ngồi sau lưng cha, Mỵ Châu bứt lông ngỗng ở áo rắc khắp dọc đường.

Đường núi gồ ghề hiểm trở, ngựa chạy luôn mấy ngày đêm tới Dạ Sơn gần bờ biển. Hai cha con định xuống ngựa ngồi nghỉ thì quân giặc đã gần tới. Thấy đường núi vòng quanh dốc ngược, bóng chiều đã xuống, ko còn lối nào chạy, An Dương Vương liền hướng ra biến, khấn thần Kim Quy phù trợ cho mình. Vua vừa khấn xong thì một cơn gió lốc cát bụi bốc lên mù mịt, làm rung rinh cả núi rừng. Thần Kim Quy xuất hiện, bảo An Dương Vương rằng “giặc ở sau lưng nhà vua đấy”. An Dương Vương tỉnh ngộ, liền rút gươm chém Mỵ Châu, rồi nhảy xuống biển tự vẫn.

Quân của Triệu Đà kéo vào chiếm đóng Loa thành, còn Trọng Thuỷ một mình một ngựa theo dấu lông ngỗng đi tìm Mỵ Châu. Tới gần bờ biển, thấy xác vợ nằm trên đám cỏ, tuy chết nhưng mà nhan sắc ko mờ phai. Trọng Thuỷ khóc oà lên, thu nhặt tử thi đem về chôn trong thành, rồi đâm đầu xuống giếng trong thành nhưng mà xưa kia Mỵ Châu thường tắm.

Ngày nay, ở làng cổ Loa, trước đền thờ An Dương Vương, còn cái giếng gọi là giếng Trọng Thuỷ. Tương truyền lúc Mỵ Châu đã bị cha giết mổ chết rồi, máu nàng chảy xuống biển, trai ăn được nên mới có ngọc châu. Lấy được ngọc trai đấy đem về rửa bằng nước giếng trong thành Cổ Loa thì ngọc trong sáng vô cùng.

Vào thời vua Hùng Vương có một người nữ giới đã nhiều tuổi nhưng sống một mình. Như thường lệ, một buổi sáng dậy bà đi thăm nương, bỗng nhìn thấy một vết chân giẫm nát cả mấy luống cà của mình. Nhìn vết chân bà ngạc nhiên kêu lớn: 

– “Chao ôi! Bàn chân người nào nhưng mà to thế này!”. 

Tò mò nên bà đưa chân vào ướm thử vết chân lạ kia, bỗng bà cảm thấy rùng mình lúc đưa bàn chân ướm thử vào dấu chân lạ. Và từ đó bà có mang. Đủ tháng ngày, bà sinh được một đứa đàn ông mập mạp đặt tên là Gióng. Nhưng thằng nhỏ đã lên ba tuổi rồi nhưng mà vẫn nằm ngửa đòi ăn, ko biết ngồi biết lẫy, cũng ko biết nói hay biết cười.

Bấy giờ có giặc Ân kéo vào cướp nước ta. Giặc Ân rất hung tàn, cầm đầu là một viên tướng tên gọi Ân vương. Chúng đi tới đâu là đốt phá nhà cửa, giết mổ người cướp của tới đấy. Quân đội Hùng Vương nhiều phen xuất trận, nhưng đánh ko nổi lại chúng. Vua Hùng lấy làm lo lắng vội phái sứ thần đi khắp nơi trong nước tìm tướng tài để giúp vua cứu nước.

Một hôm sứ thần đi tới làng chú nhỏ Gióng. Nghe tiếng loa rao nói tới việc nhà vua cầu người tài, bà mẹ Gióng đang ru con, liền bảo đùa con rằng:

– Con ơi! Con của mẹ chậm đi chậm nói thì biết bao giờ mới đi đánh giặc giúp vua được đây!

Ko ngờ Gióng nhìn mẹ mở mồm bật lên thành tiếng:

– Mẹ cho gọi sứ thần vào đây cho con!

Nói xong lại im bặt. Bà mẹ vừa mừng vừa sợ, vội đi kể chuyện với xóm giềng. Mọi người tới nhà người nào nấy cho là một sự lạ. Sau cuối một người nói:

– Ta cứ đi mời sứ thần tới xem thử nó muốn cái gì.

Lúc sứ thần của nhà vua bước vào nhìn thấy chú nhỏ Gióng liền hỏi rằng:

– Mày là đứa trẻ lên ba mới học nói, mày định mời ta tới đây để làm gì?

Gióng trả lời rất chững chàng:

– Về bảo với nhà vua rèn cho ta một con ngựa sắt, một thanh gươm sắt, một giáp sắt và một nón sắt, ta sẽ đánh đuổi giặc dữ cho!

Người nào nấy đứng nghe khôn xiết lạ lùng. Cho là thần nhân xuất hiện, sứ thần ngay lập tức phi ngựa về tâu với nhà vua. Nghe nói, Hùng Vương mừng rỡ liền ra lệnh cho thợ rèn góp tất cả sắt lại rèn ngựa, gươm, áo giáp và nón như lời xin của chú nhỏ.

Mọi thứ rèn đã xong nặng ko thể tưởng tượng nổi. Hàng chục người mó vào thanh gươm nhưng mà ko nhúc nhích. Vua Hùng phải cho hàng nghìn quân sĩ tìm mọi cách để chở tới cho chú nhỏ Gióng.

Lúc được tin quân sĩ khiêng ngựa sắt sắp tới làng, mẹ Gióng sợ hãi chạy về bảo con:

– Con ơi! Việc nhà vua đâu phải là chuyện chơi. Hiện quân sĩ đang kéo tới ầm ầm ngoài bãi rồi, biết làm thế nào hiện giờ con?

Nghe nói thế, Gióng vụt ngồi dậy, nói:

– Việc đánh giặc thì mẹ đừng lo. Nhưng mẹ phải cho con ăn thật nhiều mới được!

Mẹ vội thổi cơm cho con ăn, nhưng cứ nấu lên được nồi nào Gióng ngốn hết ngay nồi đấy. Mỗi lần ăn một nồi cơm thì Gióng lại lớn thêm một ít và đòi ăn thêm. Mẹ càng cho con ăn thì con lại càng lớn như thổi, bỗng chốc đã thành một chàng thanh niên vô cùng khỏe mạnh. Hết gạo, bà mẹ đi kêu gọi xóm làng. Mọi người nô nức đem gạo khoai, trâu, rượu, hoa quả, bánh trái mang tới đầy một sân. Nhưng đưa tới bao nhiêu thì Gióng ăn vợi hết bấy nhiêu, nhưng mà vẫn đòi ăn ko nghỉ.

Sau đó, Gióng lại bảo tiếp:

– Mẹ kiếm vải cho con mặc.

Người ta lại đua nhau mang vải lụa tới may quần áo cho Gióng mặc. Nhưng thân thể Gióng lớn vượt trội một cách kỳ lạ, quần áo vừa may xong đã thấy chật, thấy ngắn, lại phải mang vải lụa tới để chắp nối thêm. Ko mấy chốc đầu Gióng đã chạm tới nóc nhà. Người nào nấy chưa hết ngạc nhiên thì vừa lúc quân sĩ đã hì hục khiêng được ngựa, gươm, áo giáp và nón sắt tới. Gióng bước ra khỏi nhà vươn vai một cái, người bỗng cao to sừng sững, chân dài hơn trượng, hét lên một tiếng như tiếng sấm:

– Ta là tướng nhà Trời!

Thế rồi Gióng mặc giáp sắt, đội nón sắt, tay cầm gươm múa quanh mấy vòng. Đoạn từ biệt mẹ và dân làng, nhảy lên lưng ngựa. Ngựa sắt bỗng chồm lên, phun thẳng ra đằng trước một luồng lửa đỏ rực. Gióng thúc chân, ngựa phi như bay, sải từng bước dài hàng chục con sào. Chỉ trong chớp mắt, ngựa đã xông tới đồn trại giặc đang đóng nhan nhản cả mấy khu rừng. Lưỡi gươm của Gióng vung lên nhoang nhoáng như chớp giật. Quân giặc xông ra chừng nào chết chừng đấy. Ngựa thét ra lửa thiêu cháy từng dãy đồn trại, lửa thiêu luôn cả mấy khu rừng.

Nhưng tướng giặc Ân vẫn còn cố gào thét hô quân sắp tới, Gióng càng đánh càng khỏe, thây giặc nằm ngổn ngang. Bỗng chốc gươm gãy, Gióng ko chút bối rối, thuận tay nhổ những bụi tre hai bên đường quật túi bụi vào các toán giặc đang nỗ lực trụ lại theo lệnh chủ tướng. Chẳng mấy chốc quân giặc đã tẩu tán bỏ chạy khắp nơi, Ân vương bị quật chết tan xác. Bọn tàn quân giặc van lạy xin hàng. Quân đội của Hùng Vương cũng như dân các làng chỉ còn việc xông ra trói chúng lại. Ko đầy một buổi, Gióng đã trừ xong nạn cho nước nhà. Lúc bấy giờ ngựa Gióng đã tiến tới chân núi Sóc Sơn. Tới đây, Gióng bèn cởi giáp bỏ nón lại, rồi cả người lẫn ngựa bay thẳng lên trời.

Sau lúc thắng trận, để nhớ ơn người người hùng, vua Hùng sai lập đền thờ Gióng ở làng quê, phong làm Phù Đổng thiên vương.

Ngày xưa, nước ta bị giặc Hán xâm lược, nhân dân khắp nơi vô cùng cực khổ. Chúng man rợ cướp phá, bắt dân ta lên rừng săn thú lạ, xuống biển mò ngọc trai khiến nhiều người thiệt mạng vì hổ, báo, cá sấu,… Lòng dân oán hờn ngút trời.

Bấy giờ, ở huyện Mê Linh có hai người phụ nữ tên là Trưng Trắc và Trưng Nhị mồ côi cha từ nhỏ. Hai chị em đều giỏi võ nghệ và nuôi chí giành lại non sông. Chồng bà Trưng Trắc là Thi Sách cũng cùng chí hướng với vợ. Tướng giặc là Tô Định biết vậy bèn lập mưu giết mổ chết Thi Sách. Thu được tin dữ, Hai Bà Trưng quyết định phất cờ khởi nghĩa. Trước lúc xuất quân, có người xin chủ tướng mặc đồ tang, Trưng Trắc trả lời:

– Ko. Ta sẽ mặc giáp phục thật đẹp để nhân dân thêm phấn khích, còn bọn giặc trông thấy sẽ phải sợ hãi.

Tin Hai Bà Trưng khởi nghĩa lan đi khắp nơi. Các hào kiệt, người hùng từ nhiều nơi đổ về Mê Linh. Họ muốn chung sức ra tay giúp sức Hai Bà Trưng chống lại bọn giặc hung tàn. Hai bà chỉ huy quân đánh cho giặc tan tác. Giặc Hán hốt hoảng, tan chạy tơi bời, chúng chết như rạ. Tô Định phải cắt tóc, cạo râu trốn về nước. Non sông ta sạch bóng quân thù.

Sau đó, nhà Hán lại sai tướng Mã Viện cầm đầu đại quân sang đàn áp. Hai Bà Trưng đã dũng cảm đương đầu cùng giặc. Nhưng vì quân giặc quá đông, cuối cùng hai bà trẫm mình xuống dòng sông Hát, lại có người nói rằng tới sông Hát hai bà cưỡi hạc bay về trời. Người đời sau ghi nhớ công ơn của Hai Bà Trưng đã lập đền thờ ở nhiều nơi để tưởng nhớ.